Hoe herken je een (toekomstig) invloedrijk kamerlid?

Posted on

Eerder schreef ik in de Volkskrant dat het niet makkelijk is om als kamerlid iets te bereiken:

Het inhoudelijk gemotiveerde Kamerlid loopt grote kans om geknipt en geschoren te worden door het kabinet. Als Kamerleden in een debat inhoudelijke vragen stellen aan een minister staan ze er vrijwel alleen voor. Maar de minister heeft op de achtergrond een zaal vol beleidsmedewerkers die live een antwoord op alles kunnen componeren, inclusief antwoorden waarmee het Kamerlid geheel het bos in wordt gestuurd. En erger: daardoor overkomt als een ongeïnformeerde sukkel. Het is eigenlijk niet te doen.

Desondanks zijn er kamerleden met invloed die wel dingen voor elkaar krijgen. Hoe ze dat doen? Niet in hun eentje.

Hieronder wat me de afgelopen twee kamerperiodes is opgevallen in de samenwerking met diverse kamerleden en fracties.

Dit alles overigens in de context van NerdVote.nl, waar de grote vraag is welke kandidaten op die site gesteund gaan worden.


Foto door Valerie Kuypers, (C) Rijksoverheid

Interne ondersteuning

Fracties krijgen geld om ondersteuning in te huren, 1 medewerker per kamerlid ongeveer. Sommige fracties maken dit geld op aan marketing en voorlichters. Andere fracties huren mensen in die kamerleden effectief en inhoudelijk ondersteunen. Als je het goed doet is een kamerlid zo twee mensen in het parlement, een relatief onzichtbare ondersteuner, en eentje die in commissies en vergaderingen het woord voert.

Een wijs kamerlid weet ook de weg te vinden naar de Dienst Analyse en Onderzoek. Hele fracties lijken dit overigens zelden te doen. Andere fracties laten zich gelukkig wel ondersteunen.

Externe ondersteuning en hulp

In je eentje, of zelfs met z’n tweeën, is het moeilijk om (alle) complexe onderwerpen voldoende te begrijpen. Kamerleden en ondersteuners met een groot maatschappelijk netwerk kunnen overal kennis en inzichten ophalen. Want Nederland zit vol met experts die je met liefde precies uit willen leggen hoe (zeg) kinderopvang nou echt werkt, en waar het geld heengaat.

Ieder kamerlid krijgt heel veel input van lobbyisten en full-time belangenbehartigers. Maar een goed maatschappelijk netwerk is veel meer dan dat - kennis die niet komt van mensen die betaald worden om kamerleden te beïnvloeden. Maar wel, mensen die grote documenten voor je uit willen pluizen om je te vertellen wat ze echt betekenen.

Of, en dit is een relatief nieuw fenomeen, vrijwilligers die een kamerlid (op afstand) live per chat ondersteunen bij debatten en commissievergaderingen. Allemaal mogelijk tegenwoordig. Dit als tegenwicht voor de zaal ondersteuners die een minister op de achtergrond heeft.

Een kersvers kamerlid kan zo’n netwerk meebrengen op basis van eerder werk. Zittende kamerleden (en hun medewerkers!) kunnen dit vanuit het parlement opgebouwd hebben.

Eigen kennis en ervaring

Dit soort interne en externe ondersteuning is natuurlijk leuk, maar het helpt enorm als het kamerlid ook een eigen kennisbasis heeft en de wereld behoorlijk snapt. Dit kan komen uit eerdere banen/functies, maar ook door lang genoeg op een dossier te zitten als kamerlid.

Het is natuurlijk fantastisch als een kamerlid daadwerkelijk expert is op een onderwerp, maar niet iedereen kan overal goed in zijn. Het helpt wel enorm als een kandidaat in ieder geval ergens veel vanaf weet. Dat genereert een boel ervaring met het omgaan met complexe dingen.

Wat ook helpt is concrete eerdere ervaring in de Tweede Kamer. Er is me verteld dat het jaren kost voor je echt weet hoe de hazen lopen. Nieuw talent is natuurlijk geweldig, maar snappen hoe het werkt heeft ook wat.

Parlementaire samenwerking

We hebben een boel partijen in de Tweede Kamer. Veel van die partijen kunnen of willen niet alle onderwerpen bijhouden. Maar, met de juiste interne contacten kan een Kamerlid andere partijen aan boord krijgen voor voorstellen, moties, amendementen, initiatiefnota’s etc.

Dit is niet voor iedereen weggelegd - je moet coalities smeden met mensen die op andere vlakken heel andere dingen willen dan jij. Een vaardig kamerlid bouwt contacten en vertrouwen op, en kan zo moties gesteund krijgen door (bijvoorbeeld) GroenLinks-PvdA en de PVV. Als het maar lukt om ondanks de verschillen het gemeenschappelijk belang voor te laten gaan.

De wil

Het is vervelend om dit te moeten zeggen, maar er zijn ook kamerleden die er alleen zitten om namens de (coalitie)partij te stemmen. Van wie helemaal niet wordt verwacht dat ze kritisch zijn of dossiers gaan zitten lezen. Mensen die misschien voornamelijk bedoeld zijn om in talkshows met opruiende oneliners te komen.

Het is dus ook heel belangrijk dat een kamerlid ook daadwerkelijk zin heeft om een betekenisvolle rol te spelen in de kamer. En dat kan je bepalen door te kijken naar de voorgeschiedenis, kwamen er eerder al meningen uit? Ging men al de bühne op? Heeft de kandidaat zich al ingezet op onderwerpen?

Vlotte babbel, media-handigheid

Het moet gezegd worden, er is ook iets te zeggen voor mensen met een vlotte babbel, goeie debating technieken en “media skills”. Maar wat ook gezegd moet worden: het barst al van de talking heads die alles oppervlakkig goed kunnen laten klinken. Dus ik gok dat deze behoefte wel ruimschoots gedekt is. Meer inhoud graag!

Afrondend

Om te kijken wat je hebt aan een (kandidaat)-kamerlid, waar je misschien je voorkeursstem aan wil geven, let op de combinatie van bovenstaande factoren. Heeft de partij goede interne ondersteuning, of zijn ze meer van de oneliners?

Heeft het kandidaat-lid eerdere relevante ervaring, in of buiten de kamer? Heeft hij of zij een netwerk, kan je daar wat van zien of vinden? En voor zittende leden, waren ze actief in commissies? Hebben ze onderwerpen waarvoor ze ook andere partijen hebben kunnen motiveren?

En toch echt heel belangrijk, lijkt het kamerlid er echt zin in te hebben? Vind je van de kandidaat eerdere praatjes, stukken, interviews, boeken of presentaties over onderwerpen die je relevant vindt? Zo nee, dan heb je mogelijk te maken met iemand die bedoeld is om te tekenen bij het kruisje namens hun partij.

Niet iedere kandidaat zal hoog scoren op alle vlakken. Een enorme expert kan met een wat kleiner netwerk toe. En omgekeerd. Maar een kandidaat kamerlid dat eigen kennis EN een netwerk ontbeert zal maar heel moeilijk iets bereiken.

Ondanks al het inhoudelijke, een beetje vlotte babbel & media skills zijn best welkom. Maar graag in aanvulling op de andere dingen!

Ik hoop dat bovenstaande een beetje nuttig is om je voorkeursstem mee te bepalen. Opmerkingen en feedback zijn zeer welkom op bert@hubertnet.nl!

Meer leesvoer