Mijn nieuwe part-time baan

Dit is waarschijnlijk de laatste keer dat ik zal bloggen over mijn nieuwe (part-time) baan.

Met ingang van 1 december ben ik één van de drie leden van de commissie die lasten voor de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten toetst, de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB).

Als een van de civiele of militaire inlichtingen- en veiligheidsdiensten van Nederland gebruik wil maken van hun bevoegdheden tot aftappen, afluisteren, SIGINT- of hacking moeten ze eerst hun eigen juristen overtuigen, dan hun ministerie en tenslotte de TIB. De TIB toetst de rechtmatigheid van een door de minister verleende toestemming. Het oordeel van de commissie is daarbij bindend.

De TIB bestaat uit twee rechters (of oud-rechters) en een technisch deskundige. Er is ook een secretariaat en een extra technisch adviseur. Toen de Nederlandse wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten werd herschreven, werd besloten dat het niet voldoende was om rechters in de commissie te hebben, maar dat er ook een technisch lid moest zijn. Andere landen volgen nu dit voorbeeld.

Van 2003 tot 2006 werkte ik voor de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdienst AIVD. Hoewel dit al enkele jaren niet heel erg geheim was, kan het voor mijn open source-vrienden toch een beetje een verrassing zijn.

Nadat ik had besloten DNS en PowerDNS te verlaten, ging ik op zoek naar iets nieuws wat de moeite waard was om te doen. In mei 2020 verscheen er een vacature bij de TIB en ik realiseerde me dat niet veel mensen de achtergrond en vaardigheden zouden hebben om die klus te klaren.

Lid worden van de TIB is een hele achtbaan- je solliciteert bij de (vice-)presidenten van de Hoge Raad en de Raad van State, en de nationale ombudsman. Dan is er nog een selectieronde in het parlement, die jou dan moeten kiezen uit de kandidatenlijst. De volgende stap is een zeer strenge screening. Uiteindelijk moet het kabinet het eens zijn en word je bij koninklijk besluit benoemd en beëdigd door de premier. Dankzij COVID-19 kwam mijn koninklijk besluit als een ietwat verfrommelde fotokopie per post binnen. Ik hoop ooit de echte te zien.

Helaas is er niet veel meer dat ik over de baan kan vertellen. Ik doe dit werk omdat ik denk dat het belangrijk is om inlichtingen- en veiligheidsdiensten te hebben en dat ze hun werk kunnen doen - de wereld is helaas niet altijd aardig. Maar ik geloof ook heel erg in de rechtsstaat, en ik hoop dat mijn toezichtswerk enigszins kan bijdragen aan een nuttige en juiste inzet van de bijzondere bevoegdheden van onze diensten.

Om dit af te ronden, een kleine vraag- en antwoordsessie:

• Ben je nu een spion? Nee, ik toets samen met anderen wat Nederlandse spionnen willen doen.
• Is je baan niet geheim? Het werk is geheim, maar het is beleid dat de leden goed zichtbaar zijn. Daarom ook deze post.
• Ik vind dat inlichtingendiensten X zijn of Y zouden moeten doen! Goed punt (of niet, afhankelijk van X en Y), maar helaas kan ik je niet helpen.
• Kun je een lezing / presentatie houden over encryptie / beveiliging / hacking / afluisteren / SIGINT? Helaas niet meer. Maar enkele van mijn eerdere gedachten zijn hier te vinden.
• Werk je nog steeds aan open source? Ja, galmon.eu en andere projecten gaan gewoon door.