Ik heb hier een Twitter-draadje van Patricia Bruijning omgezet naar een webpagina, waardoor het verhaal wat makkelijker te lezen is voor mensen zonder Twitter.

Dr Bruijning is Universitair Hoofddocent epidemiologie bij UMC Utrecht maar is ook kinderarts. Ze weet dus goed waar ze het over heeft en ook hoe de praktijk werkt. En ik ben erg blij dat ze de tijd heeft genomen ons goed voor te lichten!

Hier haar uitleg hoe het komt dat we zo snel een coronavaccin krijgen, en waarom het veilig zal zijn:

Update: ik heb naar aanleiding van deze thread een losse pagina geschreven Hoe werken de nieuwe (mRNA) Corona Vaccins.

Zo snel al een veilig vaccin, hoe kan dat?

Ik bemerk in mijn omgeving nogal eens twijfel over de veiligheid van coronavaccins. Een proces dat normaal gesproken jaren duurt, kan dat in zo’n korte tijd een veilig en werkzaam vaccin opleveren.

Gaan we niet te kort door de bocht?

Nee, is het antwoord, maar het is goed om uit te leggen waarom het dan wél zo snel kon;

Het SARS-CoV-2 virus is een relatief makkelijk doelwit om een vaccin tegen te ontwikkelen.

Er was al veel voorwerk verricht op vaccins tegen het SARS en het MERS coronavirus, broertjes die veel op het huidige virus lijken. Zo wisten wetenschappers vrijwel direct op welk eiwit van het virus ze zich moesten richten.

Dat scheelt jaren laboratoriumonderzoek. Ook was al snel bekend hoe het lichaam het virus uitschakelt; met neutraliserende antistoffen. Een vaccin moest dus in ieder geval neutraliserende antistoffen opwekken tegen dat ene eiwit om bescherming te bieden.

Daarmee hadden wetenschappers snel de juiste routekaart.
De coronavaccins worden ontwikkeld met nieuwe en veel snellere technologie

Bij de traditionele manier van vaccins maken wordt eerst virus gekweekt om daarna het virus of delen ervan te verwerken tot vaccin.

Met de nieuwe technologie kunnen met enkel de genetische code van het virus de bestanddelen van het vaccin gemaakt. Die code werd al in januari bekend, waarop wetenschappers direct aan de slag konden.

In maart lag er al een eerste vaccin op de plank, klaar voor proeven in mensen. De nieuwe methode is het resultaat van heel veel jaren onderzoek en technologische ontwikkelingen, waar we nu de vruchten van plukken.
Geld was geen probleem

De ontwikkeling van een vaccin gaat in achtereenvolgende stappen: Van laboratoriumonderzoek, naar dierproeven, en daarna onderzoek bij mensen. Eerst in kleine groepen vrijwilligers en tenslotte grootschalige ‘trials’.

Vooral dat laatste is heel kostbaar. Normaal gesproken investeert een vaccinbedrijf daarom pas in die laatste stap, als zeker is dat alle voorgaande stappen succesvol zijn afgerond. Door steun van overheden en gezondheidsorganisaties verviel een belangrijke financiële barrière

Zo kon het dat, terwijl de eerste proeven in mensen nog moesten starten, de voorbereidingen voor de grootschalige trials wereldwijd al in volle gang waren.

Door de financiële steun konden bedrijven ook de grootschalige productie van hun vaccin opstarten, terwijl nog niet eens vast stond of het de eindstreep zou halen. Hierdoor liggen er nu al miljoenen doses vaccin klaar.
Toelatingsinstanties voor vaccins waren vanaf het begin nauw betrokken.

Vaccins worden pas toegelaten voor gebruik na een uitgebreid beoordelingsproces door onafhankelijke instanties zoals de European Medicines Agency (EMA).

Daar gaat soms meer dan een jaar overheen. Nu zijn deze instanties al vanaf het begin betrokken in wat heet een ‘rolling review’. Waar mogelijk werden stukjes van het dossier al beoordeeld terwijl de trials nog liepen

Er werden vooraf afspraken gemaakt met de vaccinbedrijven waar het vaccin aan moest voldoen voor toelating. Het sneller en flexibeler doorlopen van dit reviewproces scheelt heel veel tijd.
Vrijwilligers te over

Het vinden van de benodigde tienduizenden geschikte vrijwilligers voor een vaccinonderzoek is doorgaans een tijdrovende klus. Er gaan al snel meerdere jaren overheen.

Maar voor studies naar coronavaccins stonden vrijwilligers letterlijk in de rij. De klus kon daarmee in een paar maanden geklaard

Door al deze factoren kon het coronavaccin in recordtempo ontwikkeld, getest en straks goedgekeurd.

En dus niet omdat er bochten zijn afgesneden. De veiligheid is op exact dezelfde wijze onderzocht en beoordeeld als voor andere vaccins, met dezelfde hoge eisen.

Met minder zou de wereld immers geen genoegen nemen.