Preview document (🔗 origineel)

---

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld.. 2008

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken bestond bij een
drietal fracties de behoefte de minister van Buitenlandse Zaken en de
minister voor Ontwikkelingssamenwerking enkele vragen en opmerkingen
voor te leggen over hun brief d.d. 4 september 2008 inzake de brief
“Richtlijnen voor de Koninkrijksdelegatie naar de 63e zitting van de
AVVN in New York”.

De ministers hebben op de vragen en opmerkingen geantwoord bij brief van
…. 2008. De vragen en opmerkingen van de fracties en de antwoorden van
de ministers zijn hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,

Ormel

De griffier van de commissie,

Van der Kolk-Timmermans

Algemeen

De leden van de fractie van het CDA kunnen zich in grote lijnen vinden
in de door de regering aangegeven richtlijnen voor de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN). Vraag is wel waarom de
EU-prioriteiten, waarover besloten tijdens de RAZEB in juni 2008, niet
met de Tweede Kamer zijn gewisseld. Graag ontvangen deze leden hierop
een reactie van de regering. 

Op enkele van de aangeven onderwerpen hebben de leden van de fractie van
het CDA nog opmerkingen. 

De prioriteit ten aanzien van de inbreng bij de AVVN moet wat deze leden
betreft de hervormingen van de instellingen zijn, zodat zij op
effectieve en efficiënte wijze de grote problemen van deze wereld een
hoofd kunnen bieden. Kan de regering aangeven wat de stand van zaken
rondom deze hervormingen is en op welke wijze deze tijdens de AVVN
zullen worden geadresseerd? Kan de regering aangeven hoe het staat met
het concept van ‘one United Nations (UN)’, waarbij in elk land een
Verenigde Naties (VN)-loket wordt geopend? Kan de regering verder
aangeven of de hervormingen worden gedwarsboomd door het niet betalen
van contributies door diverse landen? Om welke landen gaat dit?

De leden van de fractie van het CDA hebben een inzet t.a.v. de Peace
Building Commission (PBC) gemist in de richtlijnen. Het betreft een naar
de mening van deze leden een belangrijke commissie die als doel heeft te
voorkomen dat post-conflictlanden terugglijden naar conflict. Deze leden
waarderen het dat Nederland voorzitter is van de Sierra Leone
configuratie. Gaat de regering aandacht vragen voor de voortgang van de
PBC? Bent u het met de leden van de fractie van het CDA eens dat de
pilots van de PBC van groot belang zijn in de (toekomstige)
beleidsbepaling om als internationale gemeenschap een effectief antwoord
op wederopbouw in post-conflict situaties te kunnen geven? 

De leden van de fractie van de PvdA hebben met interesse kennisgenomen
van de Richtlijnen voor de Koninkrijksdelegatie naar de 63e AVVN. Deze
leden hebben op enkele punten vragen en opmerkingen. 

De leden van de fractie van de SP maken zich zorgen over de staat van
het multilateralisme in de wereldpolitiek, waarvan de VN het beste, zij
het een onvolkomen, instrument is. Het multilateralisme is de afgelopen
acht jaar op de proef gesteld door het eenzijdige beleid van de
Amerikaanse regering met name ten aanzien van de Veiligheidsraad, maar
krijgt nu veel druk te verduren van de voedselcrisis, de kredietcrisis
en de sterk stijgende energieprijzen. Deze crises maken het de VN niet
gemakkelijker om een effectieve multilateraal middel te zijn in de
bestrijding of verzachting van deze crisisverschijnselen. Hoe ziet de
regering de rol van de VN in deze crises? Zijn er naar het oordeel van
de regering extra politieke maatregelen nodig om deze verschijnselen te
bestrijden en de belangrijke landen in de wereld te bewegen in
VN-verband aan deze crises te werken?

Mensenrechten

De leden van de fractie van het CDA geven aan dat een goed
functionerende VN Mensenrechtenraad van eminent belang is voor de VN.
Zij vragen zich af welke initiatieven Nederland onderneemt tijdens, en
en marge van de AVVN, om de kwaliteit en de objectiviteit van deze Raad
te verbeteren? Kan de regering aangeven hoe het staat met de toetsing
aan mensenrechtenstandaarden van potentiële nieuwe lidstaten van de VN
Mensenrechtenraad? 

De leden van de fractie van de PvdA ondersteunen het streven om promotie
en bescherming van mensenrechten en fundamentele vrijheden te integreren
binnen alle aspecten van het werk van de Verenigde Naties. Tevens hopen
deze leden dat het Nederlandse voorzitterschap van de Derde Commissie
zal leiden tot een open debat en dat het voorzitterschap dit open debat
ook actief zal ondersteunen. De leden van de fractie van het PvdA hebben
met interesse kennisgenomen van de prioriteiten die op het gebied van
mensenrechten door de regering worden gesteld. Echter, de tweede
prioriteit (vrijheid van godsdienst en levensovertuiging) roept bij deze
leden enkele vragen op. Om welke redenen is er gekozen voor de vrijheid
van godsdienst en levensovertuiging, terwijl wereldwijd in vele landen
ook de vrijheid van meningsuiting zwaar onder druk staat? De leden van
de fractie van de PvdA zijn van mening dat de vrijheid van godsdienst en
levensovertuiging onlosmakelijk verbonden is met de vrijheid van
meningsuiting. Is de delegatie bereid om, naast haar inspanningen met
betrekking tot de twee andere prioriteiten, zich ook ten volste in te
zetten voor de bevordering van de vrijheid van meningsuiting? Zo ja, op
welke manier zult u dit doen? Zo neen, waarom niet? 

De leden van de fractie van de SP steunen de inzet van de regering in de
bestrijding van het geweld tegen vrouwen en gelijkberechtiging voor
homoseksuelen. Wat betekent de zinsnede over de Nederlandse inzet die
gericht zal zijn op het aannemen van de resolutie bij consensus?
Betekent dit dat Nederland bereid is in te gaan op kritiek op de
resolutie en vertraging bij de invoering van de resolutie? Zo ja, in
hoeverre is dat het geval? Is Nederland bereid de mensenrechten van de
inwoners van de door Israël Bezette Gebieden onder de aandacht van de
AVVN te brengen? Zo neen, waarom niet? 

Vredesmissies en conflict preventie

De leden van de fractie van het CDA zijn van mening dat regering terecht
aangeeft dat meer structurele aandacht nodig is voor conflictpreventie.
Kan de regering aangeven hoe zij dit concreet ziet? Indien de regering
voornemens is om tijdens de vergadering de vulling en aansturing van
VN-missies aan de orde te stellen zou dat op grote instemming van de
leden van de fractie van het CDA kunnen rekenen, zeker wanneer zij
hierbij extra aandacht aan missies in Afrika zou willen besteden.

De leden van de fractie van de PvdA ondersteunen de inzet van de
delegatie met betrekking tot deze onderwerpen. Kan de delegatie
uiteenzetten op welke wijze zij concreet een grotere rol van de VN op
het gebied van conflictpreventie ziet weggelegd? Op welke wijze zal deze
grotere rol in de Vijfde Commissie (begrotingszaken) worden bepleit? 

 

Klimaatverandering

De leden van de fractie van het CDA geven aan dat de inzet van de
regering in hoofdlijnen goed aansluit bij het kabinetsbeleid. Echter,
het veranderende klimaat is niet alleen een probleem, maar biedt ook
grote kansen op het terrein van innovatie. Er is al een energietransitie
gaande in Nederland en in de wereld, mede als gevolg van de hoge
olieprijzen, die wellicht als een nieuwe industriële revolutie kan
worden getypeerd. Deze transitie moet vanuit een positieve houding
worden gewaardeerd, zodat er mogelijkheden zijn om bijvoorbeeld het
gebruik van zonne-energie in de minst ontwikkelde delen van de wereld te
stimuleren. De leden van de fractie van het CDA vragen de regering dan
ook om het adagium ‘Milieu als kans’ stelselmatig uit te dragen in
New York.

Mondiale voedselcrisis

De leden van de fractie van het CDA zijn verheugd dat de
minister-president Millennium Development Goal (MDG) 1 zal adresseren.
Wat deze leden betreft is armoedebestrijding het bestrijden van honger.
Daarbij kunnen zij de uitgangspunten van de regeringsnotitie over
landbouw en ontwikkeling steunen. Landbouw moet terug op de agenda van
ontwikkelingssamenwerking, maar dan wel nadrukkelijk vanuit de samenhang
met gezondheidszorg, eerlijke markttoegang, opbouw infrastructuur en oog
voor milieu en biodiversiteit.

De leden van de fractie van de SP vragen of de regering de
'Comprehensive Framework for Action' (CFA) steunt van de UN High Level
Task Force on the Global Food Crisis (HLTF) en in het bijzonder het
belang dat wordt gehecht aan een effectieve staat en overheidsbeleid? Zo
ja, waar blijkt dit laatste dan concreet uit?

Gender

De leden van de fractie van het CDA achten het van belang dat UN
Security Council (UNSC)-resolutie 1325 veel meer bekendheid krijgt en
tevens veel breder draagvlak en ondersteuning binnen de VN krijgt. Welke
actie onderneemt de regering in New York om deze resolutie prominenter
op de agenda te krijgen? Deze leden zijn er altijd voorstander van
geweest om VN-genderinstellingen te bundelen met als doel om tot één
krachtige organisatie te komen. Deelt de regering de zorg van de leden
van de fractie van het CDA dat deze samenvoeging uiterst moeizaam
verloopt? Kan de regering aangeven wat de huidige stand van zaken is?
Kan er sprake zijn van een duidelijk moment waarop bepaald wordt of de
samenvoeging door wordt gezet of niet, zodat voorkomen gaat worden dat
onduidelijkheid over het adresseren van het zo noodzakelijke
genderperspectief verlammend gaat werken. 

De leden van de fractie van het CDA geven aan dat in juni 2008 de UN
High Level Meeting on HIV/Aids plaatsvond, waar over de voortgang na de
UNGASS in 2006 werd gesproken. Er blijkt goede voortgang te zijn; de
sfeer was optimistisch en positief. Deze leden geven aan dat ook juist
deze voortgang toch een grotere verantwoordelijkheid betekent om niet
tevreden achterover te leunen. De leden van de fractie van het CDA menen
dat dit besef niet breed gedeeld is. Speciale zorg hebben zij daarnaast
over de ontwikkelingen ten aanzien van HIV/AIDS in enkele Oost-Europese
landen en zeker Rusland. Hoe gaat de regering het blijvend belang van
aandacht voor de verwoestende ziekte HIV/AIDS aan de orde stellen?

De leden van de fractie van de PvdA geven met betrekking tot MDG 3
(gelijkheid man/vrouw) en MDG 5 (moedersterfte) aan dat zij verheugd
zijn dat de uitvoering van de motie Gill’ard/ Voordewind vorm krijgt
middels een MDG 5 bijeenkomst voorafgaand aan de
Wereldbevolkingconferentie in Cairo in 2009. MDG 5 is het millenniumdoel
waarop de vooruitgang het kleinst is. In het Countdown to 2015 Report
dat in Zuid-Afrika is vastgesteld is vastgesteld dat er minimaal 10
miljard per jaar extra nodig is voor gezondheidszorg, waarbij de helft
nodig is voor het versterken van de gezondheid van moeders en
pasgeborenen. De leden van de fractie van de PvdA roepen de regering op
om zich in te zetten dat er wereldwijd toezeggingen gedaan worden om
deze extra middelen vrij te maken. 

Verder vragen deze leden of de regering zich ervoor wil inzetten dat er
tijdens de AVVN aandacht besteedt zal worden aan de toename van opgeleid
personeel in de gezondheidszorg. Er is een toezegging nodig dat het
aantal van deze gezondheidswerkers met 4 miljoen toeneemt, zodat er in
2015 wereldwijd 2,3 gezondheidswerkers per 1000 inwoners zijn. Op lokaal
niveau zijn opgeleide vroedvrouwen nodig, zodat wereldwijd barende
vrouwen meer toegang hebben tot een vroedvrouw. 

De leden van de fractie van de PvdA steunen het kabinet bij het
internationaal onder de aandacht brengen van de Schoklandakkoorden. Deze
akkoorden kunnen wereldwijd een voorbeeld zijn en op deze manier
bijdragen aan het halen van de MDG’s. Deze leden vragen of het kabinet
het kamerbreed gedragen Meshwork for Mothercare wil noemen, met daarbij
de ambitie om per medio 2009 hittestabiel oxytocine op de markt te
brengen in ontwikkelingslanden.

Financing for Development

De leden van de fractie van de SP vragen of de regering kan aangeven of
zij het wenselijk vindt dat in de Financing for Development-discussie in
november in Doha ook zaken worden besproken als de vervuiling van het
Official Development Aid (ODA)-budget door o.a. schuldkwijtscheldingen
en het generen van extra hulpgeld middels een Tobin- en een wapentax en
het aanpakken van belastingparadijzen waardoor ontwikkelingslanden naar
schatting jaarlijks honderden miljoenen euro’s mislopen? Indien dit
niet het geval is, kan dan worden aangegeven waarom de regering dit niet
wenselijk vindt? Indien de regering het wel wenselijk vindt, betekent
dat dan ook dat zij de voorzet voor deze discussie zullen geven?

International Justice

De leden van de fractie van het CDA zijn verheugd dat Radovan Karadzic
onlangs is overgedragen aan het Internationale Joegoslavië Tribunaal
(ICTY). Kan de regering aangeven of het ICTY, in het licht van eerdere
discussies over een mogelijke sluiting per 2010, voldoende tijd,
faciliteiten en steun vanuit de VN-veiligheidsraad zal krijgen, zodat
Karadzic een eerlijk en volledig proces zal krijgen?

Terrorismebestrijding

De leden van de fractie van het CDA vragen of de regering kan aangeven
hoe het staat met de uitvoering van de motie Çörüz c.s. (31264, nr.
14), waarin de indieners de regering verzoeken met concrete voorstellen
te komen voor een in Nederland gevestigd antiterrorisme-instituut? Zal
deze suggesties ook tijdens de AVVN met internationale partners
besproken worden?

Responsibility to Protect (R2P)

De leden van de fractie van de PvdA zijn tevreden met de aandacht voor
dit belangrijke onderwerp. De Richtlijn roept echter wel enkele vragen
op. Waarom wordt er tijdens de AVVN vooral aandacht besteed aan R2P van
overheden zelf? Wordt de andere kant van R2P, de verantwoordelijkheid
van derde landen om te interveniëren in een land wanneer de regering
van dit land nalaat of niet bij machte is om de eigen bevolking te
beschermen, ook besproken? Zo ja, wat zal de inzet van de delegatie van
het Koninkrijk in dezen zijn? Zo neen, waarom niet en is de delegatie
van het Koninkrijk bereid om deze kant van R2P alsnog ter sprake te
brengen? De afgelopen jaren hebben we diverse voorbeelden gezien waarbij
de discussie over de toepassing van R2P aan de orde is geweest: Birma,
Zimbabwe en Soedan. Een brede discussie lijkt deze leden daarom op zijn
plaats.

De leden van de fractie van de SP vragen of de regering de verontrusting
van deze leden deelt dat het begrip genocide inflatoir kan worden
gebruikt, met andere woorden dat gewelddadige conflicten die wel ernstig
maar niet genocidaal zijn aangegrepen kunnen worden voor militaire
interventie? Deze leden vragen of de regering beschikt over voorstellen
om hiertegen een dam op te werpen? 

Ontwapening en non-proliferatie

De leden van de fractie van de SP zijn ernstig teleurgesteld over
uitholling van het Non-proliferatie Verdrag (NPV) door de overeenkomst
tussen de Verenigde Staten en India. De Nederlandse regering heeft
daarbij in de Nuclear Suppliers Group, volgens deze leden een ongunstige
rol gespeeld. Hierdoor komt het pleidooi voor de handhaving van het
non-proliferatieregime hol over. Het is naar het inzicht van deze leden
van het grootste belang het NPV leven in te blazen door middel van
ontwapeningsinitiatieven door de vijf staande kernwapenstaten, conform
het NPV. Is de regering bereid hierop aan te dringen en derhalve
verdergaande stappen te nemen, verdergaande dan de nuttige stappen die
zij zelf voorstelt? Zo neen, waarom niet? De druk op Iran vanwege
uraniumverrijking kan, zo geven de leden van de fractie van de SP aan,
alleen geloofwaardig zijn als andere kernwapenstaten, zowel officiële
als niet-officiële bereid zijn tot vertrouwenwekkende maatregelen te
komen tegenover niet-kernwapenstaten. Daarbij gaat het niet alleen om de
vijf staande kernwapenstaten maar ook Pakistan, India en Israël. De
leden van de fractie van de SP zouden het ten zeerste toejuichen dat de
VN een ontwapeningsoverleg voor het Midden-Oosten zou initiëren, met
daarin een bijzondere plaats voor massavernietigingswapens, waaronder
kernwapens en voor overdrachtsmiddelen zoals raketten met verschillend
bereik. Is de regering bereid dit idee in de AVVN in te brengen? Kunt u
dat toelichten? 

Wat bedoelt de regering met de zinsnede over verarmd uranium dat de
tekst van een resolutie inzake het gebruik van verarmd uranium in
munitie zodanig wordt aangepast dat vóór de resolutie kan worden
gestemd. Welke aanpassing wordt bedoeld en in hoeverre verhoudt zich dat
tot het streven van uitbanning van wapens met verarmd uranium? De leden
van de fractie van de SP zijn van mening dat Nederland dient op te
roepen tot expliciete en onvoorwaardelijke steun aan het Arms Trade
Treaty.