Preview document (🔗 origineel)

---

Kamerstuknummer	:	27476-11

Vragen aan	:	Minister van Buitenlandse Zaken

Commissie	:	Buitenlandse Zaken

Griffier	:	Van Toor



Beantwoording schriftelijke vragen mede namens de ministers van
Defensie, Justitie,  Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en voor
Ontwikkelingssamenwerking inzake de Nederlandse deelname aan de
EVDB-waarnemingsmissie, EUMM Georgië

Vraag 1	

Hoe verhouden de genoemde aantallen van 6 tot 10 functionarissen zich
tot in persberichten genoemde aantallen van 12 waarnemers (bron: ANP,
19/09/08, 15:17)

Antwoord

In de brief van 19 september jl. aan de Kamer is bewust gekozen voor een
formulering met een zekere marge, 'circa 6 tot 10 functionarissen',
omdat de exacte omvang van de Nederlandse bijdrage aan de
waarnemingsmissie gedurende het komende jaar naar verwachting niet
continu gelijk zal blijven. Bovendien was tijdens de voorbereiding van
de eerste Nederlandse bijdrage aan de initiële capaciteit lange tijd
onduidelijk hoe die eerste bijdrage er exact uit zou gaan zien. Dit was
onderwerp van intensief contact met de bevoegde EU-instanties. 

Ten tijde van het opstellen van de brief stond de exacte invulling van
die eerste Nederlandse bijdrage nog niet geheel vast. Daarom worden
later in de brief, in de paragraaf 'Karakter en omvang van de
Nederlandse bijdrage', de aantallen van 'drie tot vijf marechaussee en
vier tot zeven civiele experts' genoemd. 

Het in de persberichten genoemde aantal van 12 waarnemers moet worden
verklaard uit die formulering in de brief, waarbij is uitgegaan van het
hoogste totaal aantal waarnemers. Uiteindelijk is de uitkomst van het
overleg met de EU geworden dat Nederland op dit moment twee teams van
vier waarnemers ontplooit, ieder met een eigen gepantserde auto en met
in elk van die teams één marechaussee. Bovendien draagt Nederland
één staflid bij aan de EU-waarnemingsmissie. De totale Nederlandse
bijdrage bestaat dus op dit moment uit negen personen.  

Vraag 2

Wat zijn “spoilers”?		

Antwoord

In de betreffende passage van de brief wordt verwezen naar 'de naleving
van het zespuntenakkoord door betrokken partijen met daarbij aandacht
voor gedrag van zogenaamde spoilers'. De Engelse term 'spoiler',
ontleend aan de EU documenten over de missie, kan in deze context worden
vertaald als 'bederver' of ‘tegenwerker’. De term verwijst naar
individuen of groeperingen die de naleving door betrokken partijen van
het zespuntenakkoord zouden kunnen dwarsbomen. 

Vraag 3 

Wanneer zal het concept-OPLAN (Operational Plan) worden opgesteld? Of is
dit inmiddels gereed en beschikbaar voor bestudering door de Kamer? Zo
ja, wanneer krijgt de Kamer dit plan toegezonden? 

Antwoord

Het OPLAN is op 29 september door de EU goedgekeurd. Dit is een
geclassificeerd document. Meer informatie over de structuur en opbouw
van de missie kan worden gevonden in de zogenaamde Joint Action die als
bijlage (annex 2) bij deze antwoorden is gevoegd.

Vraag 4

Wat wordt bedoeld met de opmerking dat de totstandkoming van de missie
niet afhankelijk is van een akkoord van Rusland? Volgens de passage op
bladzijde 6 is Rusland toch al akkoord gegaan met ontplooiing van de
missie (op 8 september jl.)? Wat wordt dan bedoeld met deze opmerking?		

			

Antwoord	

De ontplooiing van minimaal 200 EU-waarnemers in het kader van een
internationaal mechanisme is inderdaad onderdeel van de nadere
uitwerking van het zespuntenakkoord waarmee Rusland heeft ingestemd.
Voor de ontplooiing van deze missie is geen toestemming van Rusland
nodig omdat de missie plaatsvindt op Georgisch grondgebied en op
uitnodiging van de Georgische autoriteiten. Uiteraard heeft Rusland geen
stem in besluitvorming over EU-waarnemingsmissies. 

Vraag 5

Kunt u uitleggen welke problemen zich exact voordoen in de discussie
over ontplooiing van de resterende 80 OVSE-waarnemers? En wat verstaat
de regering onder “proportioneel”, als het gaat om een bijdrage aan
deze missie?

Antwoord

Op 18 september constateerde het Fins OVSE-voorzitterschap dat geen
consensus bereikt kon worden onder de deelnemende staten aan de OVSE
over de modaliteiten voor uitzending van de resterende tachtig militaire
waarnemers naar Georgië. Meer specifiek kon geen overeenstemming
bereikt worden over het gebied waarbinnen de waarnemers zouden moeten
gaan opereren. Het Fins voorzitterschap kwam dan ook tot de conclusie
dat er om deze reden momenteel geen basis is om de onderhandelingen in
Wenen voort te zetten. De lidstaten van de EU hebben in een gezamenlijke
verklaring hun teleurstelling uitgesproken over het uitblijven van
overeenstemming. Door de opschorting tot nader order van de
onderhandelingen in Wenen, als gevolg waarvan de beoogde uitbreiding van
de OVSE-missie vooralsnog niet zal worden gerealiseerd,  is een
Nederlandse bijdrage aan de OVSE-waarnemersmissie voor het moment niet
meer aan de orde. Ten aanzien van de beoogde missie gingen de gedachten
uit naar een mogelijke bijdrage van drie tot vijf militaire waarnemers,
hetgeen in de OVSE-verhoudingen, op een beoogd totaal van 100
waarnemers, overeenkomt met het Nederlandse procentuele aandeel in de
financiering van deze organisatie. Dat is een ijkpunt dat in
vergelijkbare vraagtsukken vaker wordt gehanteerd.

Vraag 6

Hoe groot schat u de kans dat er een nieuw VN-mandaat komt voor de
UNOMIG-missie in Abchazië? Mocht een verlenging van het mandaat niet
lukken, wat is hiervan dan de invloed op de stabiliteit in Abchazië? 

Antwoord

Op 15 oktober 2008 loopt het mandaat van UNOMIG af. Naar verwachting zal
de discussie in de Veiligheidsraad over een verlenging van het mandaat
moeilijk worden. Niet zeker is welke de inzet van Rusland in de
Veiligheidsraadsbesprekingen uiteindelijk zal zijn; denkbaar is dat
Rusland instemt met een praktische oplossing waarbij de huidige missie
voor enkele maanden wordt verlengd, maar ook is denkbaar dat Rusland een
aanpassing van het mandaat wenst en een nieuwe naam waaruit niet langer
blijkt dat de missie op het grondgebied van Georgië plaatsvindt. Een
dergelijke inzet zal, net als elke andere wijziging van het mandaat
waaruit zou kunnen worden afgeleid dat niet langer de territoriale
integriteit van Georgië als uitgangspunt geldt, op verzet stuiten van
de EU. Wellicht zal ook deze kwestie aan de orde komen tijdens de
internationale besprekingen over vrede en veiligheid in de regio die
medio oktober in Genève van start zullen moeten gaan.  

Vraag 7

Is de Status of Mission Agreement (SOMA) met Georgië inmiddels gereed?
Zo nee, over welke delen van de overeenkomst wordt nog onderhandeld?
Welke gevolgen kan dit hebben voor de veiligheid en het functioneren van
de missie? Kunt u aangeven of het afsluiten van de SOMA voor het kabinet
een noodzakelijke voorwaarde is voor het uitzenden van de EVDB-missie
c.q. de Nederlandse functionarissen? Zal de SOMA worden afgesloten
vóór de officiële ontplooiingsdatum van de missie, 1 oktober
aanstaande? Zo ja, wanneer zal de SOMA aan de Kamer worden gestuurd? Zo
niet, onder welk mandaat zal de EUMM-missie in de tussentijd opereren? 

Antwoord

De SOMA tussen de EU en de Georgische regering is nog niet gereed. De
Georgische regering heeft een concept-SOMA aangeleverd bij de EU. Dit
document wordt volgende week in EU-verband besproken. Zodra binnen de EU
overeenstemming is bereikt over de gewenste inhoud van de overeenkomst
zullen de onderhandelingen hierover met de Georgische regering worden
gestart. Naar verwachting zal de SOMA niet voor ontplooiing van de
missie gereed komen. 

Het voorlopig uitblijven van de SOMA heeft geen gevolgen voor de
veiligheid van de deelnemers of het functioneren van de missie en is
voor het kabinet geen voorwaarde voor het instemmen met (of ontplooien
van) een EVDB-missie. De Georgische regering heeft immers zowel de EU
uitgenodigd om waarnemers te zenden, als hen privileges en immuniteiten
verleend. De SOMA die later tussen de EU en Georgië zal worden
afgesloten, zal een precisiering inhouden van de afspraken tussen beide
partijen omtrent het verblijf van de missie op Georgisch gebied.

Vraag 8

Ziet u op dit moment mogelijkheden om in contact te treden met de de
facto machthebbers van Zuid-Ossetië en Abchazië zonder daarmee het
risico te lopen dat contact wordt gezien als erkenning? Ziet u op dit
moment mogelijkheden om zodoende de missie ook te ontplooien in
Zuid-Ossetië en Abchazië?

Antwoord

Vóór de crisis van begin augustus zijn er diverse contacten geweest
met de de facto autoriteiten in zowel Abchazië als Zuid-Ossetië, niet
alleen door lokale EU-ambassadeurs maar ook door bijvoorbeeld HV/SG
Solana, die in Soechoemi heeft gesproken met de Abchazische leider
Bagapsj. Hierbij is steeds duidelijk gemaakt dat dit geen erkenning van
een aparte status impliceert. 

Van Nederlandse zijde en vanuit de EU is er, mede gezien onze ambitie om
de EU-missie uiteindelijk ook in beide gebieden te ontplooien,
bereidheid om dergelijke contacten te hervatten, op voorwaarde dat dat
gebeurt op dezelfde basis als indertijd. Als men ter plaatse echter
insisteert op voorafgaande erkenning van hun onafhankelijke status, dan
zal daar door Nederland noch door de EU mee worden ingestemd.  

Voor het perspectief op ontplooiing van de EU-waarnemingsmissie in
Zuid-Ossetië en Abchazië is het belangrijk om hierop te blijven
aandringen bij Moskou. Hierover bestaat in EU-verband overeenstemming. 

Vraag 9

Wanneer zal de dreigingsanalyse voor de bufferzones beschikbaar zijn?

Antwoord			

De beschikbare dreigingsanalyses zijn ook van toepassing op het gebied
dat in de brief wordt aangeduid als de zogenaamde 'bufferzone', en
eerder in de brief als 'de gebieden die Rusland na het conflict als
veiligheidszone heeft geclaimd ten zuiden van de administratieve grens
met Zuid-Ossetië en Abchazië'. In de brief wordt gesteld dat nog geen
dreigingsanalyse beschikbaar is over de verwachte effecten van het
akkoord van 8 september op de veiligheidssituatie in dat gebied. Wel
heeft het team van EUSV Semneby sinds 8 september het gebied bezocht en
daarover gerapporteerd. Uit die rapportages zijn geen feiten naar voren
gekomen die uitrol van de missie zouden kunnen belemmeren. Over die
effecten zal de eerste harde informatie beschikbaar komen zodra de
eerste EU-missieteams in dat gebied met hun werkzaamheden beginnen,
hetgeen uiterlijk op 1 oktober het geval zal zijn. 

Vraag 10

Is inmiddels toestemming van alle betrokken partijen om de missie ook in
de bufferzones te ontplooien? 

Antwoord

Volgens de overeenkomst die de presidenten Sarkozy en Medvedev op 8
september sloten, zullen de EU waarnemers toegang hebben tot de
zogenaamde ‘bufferzone’. De Georgische regering ging met haar
uitnodiging dd. 11 september jl. reeds akkoord met ontplooiing van de
missie in heel Georgië. Zie tevens het antwoord op vraag 8.

Vraag 11

Wat zal er worden gedaan tegen de dreiging van explosieve oorlogsresten?
Beschikt de EUMM-missie ook over kennis en capaciteit om deze
oorlogsresten te identificeren en te neutraliseren? 



Antwoord

Op twee plekken in het operatiegebied is een dreiging van explosieve
oorlogsresten. De eerste dreiging geldt voor explosieve oorlogsresten in
het gebied rond de Tshinkvalli-Gori corridor ten zuiden van
Zuid-Ossetië. Hier is rond 7 september hevig gevochten tussen Georgië
en Rusland/Zuid-Ossetië. Het tweede gebied bevindt zich rond
Abustumani, dat tijdens de oorlog is bestookt. In het laatste gebied is
een Georgisch ontmijningsteam actief om de explosieve oorlogsresten op
te ruimen.

De missie zal over een Mission Security Plan beschikken met aanwijzingen
voor de missiedeelnemers hoe zij dienen te reageren op uiteenlopende
dreigingen. Dit plan zal onder meer procedures omvatten over mijnen en
niet geëxplodeerde oorlogsresten. 

Het ministerie van Defensie heeft een cursus verzorgd voor de
Nederlandse missieleden over onder andere de wijze van omgang met
explosieve oorlogsresten. 





Vraag 12

Bestaat naast het risico van intimidatie ook het risico dat milities
geweld gebruiken tegen de waarnemers? Zo ja, welke maatregelen zullen
worden genomen wanneer de EUMM-missie bloot wordt gesteld aan geweld? Is
er een evacuatieplan voor de missie beschikbaar? Zijn er manschappen
beschikbaar die de waarnemers in geval van nood kunnen ontzetten? Is in
het mandaat voorzien in zelfverdediging van de waarnemersmissie? 

Antwoord

Er  bestaan momenteel geen aanwijzingen die duiden op een verhoogd
risico op het gebruik van geweld door milities tegen de EU-waarnemers.
Omdat dit risico echter niet kan worden uitgesloten, heeft de EU
voorzorgsmaatregelen genomen. Zo is in de training die alle deelnemers
aan de missie voor aanvang van ontplooiing ontvangen, expliciet aandacht
gegeven aan veiligheid in de missie en de werking van de
evacuatieprocedure. Een evacuatieplan voor EUMM Georgië is vastgelegd
in het OPLAN. De Nederlandse waarnemingsteams beschikken, wat betreft
veiligheidsuitrusting, over scherfvesten, helmen, stralingsmeters, GPS,
EHBO-kits en verschillende soorten communicatiesystemen. Daarnaast
beschikken de teams over een gepantserde voertuigen. 

Vraag 13

Zal de Kamer worden ingelicht wanneer de EUMM-missie zich uitbreidt naar
Zuid-Ossetië en Abchazië? Zo ja, heeft de Kamer nog invloed op dit
besluit? Zo nee, waarom niet?

Antwoord

Indien er overeenstemming wordt bereikt over een dergelijke uitbreiding
van het werkterrein van de EUMM, hetgeen, zoals in de brief wordt
vermeld, door de EU wordt nagestreefd, zal de Kamer daarover worden
geïnformeerd. Een dergelijke uitbreiding zal geen separaat
ontplooiingsbesluit vereisen, omdat het reeds wordt gedekt door het
besluit over de ontplooiing van de waarnemingsmissie EUMM Georgië dat
werd genomen door de RAZEB van 15 september jl. en door het besluit van
de regering, vastgelegd in de brief van 19 september jl., om voor één
jaar een bijdrage te leveren aan deze missie.

Vraag 14

Welk materieel hebben de waarnemers tot hun beschikking? Welke
voertuigen heeft de EUMM-missie tot haar beschikking? Wordt er gebruik
gemaakt van gepantserde voertuigen? Zo nee, waarom niet? 

Antwoord

De Nederlandse teams zijn uitgerust met scherfvesten, helmen,
stralingsmeters, GPS, EHBO-kits en verschillende soorten
communicatiesystemen. Daarnaast beschikken beide teams elk over een
civiel gepantserd voertuig. Deze vierwiel aangedreven terreinwagens met
bepantsering conform de EU norm voor de missie, zijn geschikt om de
inzittenden te beschermen tegen klein kaliber wapens en scherfmateriaal.

De teams uit de overige EU-lidstaten zijn samengesteld op basis van
dezelfde richtlijnen en veiligheidsnormen.

Vraag 15

In welke omstandigheden en waar worden de leden van de missie
ondergebracht? Kunt u aangeven of u vindt dat afdoende maatregelen
worden genomen ter beveiliging van de leden van de missie? 

Antwoord

In afwachting van de ontplooiing van de missie verblijven de
Nederlanders in een onderkomen ongeveer 60 kilometer buiten Tbilisi.

De beide Nederlandse teams zullen opereren vanuit en gestationeerd zijn
op het hoofdkwartier van de missie in Tbilisi. Het hoofd van de missie
zal hen naar behoefte inzetten in de waarnemingsgebieden rond
Zuid-Ossetië en Abchazië. De veiligheidssituatie rond Tbilisi is goed.
Op basis van de actuele veiligheidssituatie in de waarnemingsgebieden
worden de genomen veiligheidsmaatregelen afdoende geacht.

In elk Nederlands team is een marechaussee aanwezig die de missieleider
adviseert op het gebied van veiligheid. De Nederlandse waarnemersteams
hebben de mogelijkheid om, op advies van de marechaussee, naar een
veiliger gebied terug te keren wanneer zij de veiligheidssituatie in hun
werkgebied als onvoldoende beoordelen.

Vraag 16

Welke scenario’s bestaan er ten aanzien van de veiligheidsrisico’s?
Bestaan voor alle scenario’s, ook voor een gewapende aanval, voldoende
beschermingsmaatregelen? Wie in ultimo biedt de EU-functionarissen
bescherming in elk van de drie delen? Heeft Rusland en/of Georgië
hierover toezeggingen gedaan? Bieden de Minimum Security Operation
Standards (MSOS) de garantie dat een besluit van het hoofd van de missie
om te evacueren daadwerkelijk wordt geëffectueerd? 

Antwoord

Voor verschillende dreigingssituaties worden scenario’s ontwikkeld.
Mede op basis van het akkoord van 8 september wordt de dreiging van
Russisch geweld tegen de EU-waarnemers als klein beoordeeld.

Het OPLAN geeft aan dat er Standing Operating Procedures (SOP’s)
worden ontwikkeld voor onder andere bom-incidenten, evacuaties,
situaties met veel slachtoffers, het rapporteren van criminele
activiteit, gijzeling van missieleden en alertheid op landmijnen.

In het missieveiligheidsplan zal een veiligheidsprocedure worden
opgenomen hoe er dient te worden omgegaan met diverse
veiligheidsrisico’s. De eerder genoemde MSOS zijn nog niet volledig
uitgewerkt. 

Vraag 17

Zijn er inmiddels andere EU-landen die hun bijdrage aan de EUMM-missie
hebben toegezegd? Zo ja, welke landen zijn dit en hoe groot zal hun
bijdrage zijn? 

Antwoord

21 van de 27 landen van de EU hebben toegezegd waarnemers te zullen
bijdragen aan de missie. Voor een gedetailleerd overzicht, zie annex1 .



Annex 1

Bijdragen EU lidstaten aan de EUMM Georgië – stand dd. 26-9-08

Lidstaat	Bijgedragen

	9

Polen	26

Roemenië	20

Zweden	25

Verenigd Koninkrijk	19