[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Rijweginstelling en roodseinpassages

Bijlage

Nummer: 2008D07736, datum: 2008-09-30, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1

Directe link naar document (.doc), link naar pagina op de Tweede Kamer site.

Bijlage bij: Aanpak passages stoptonend sein (STS) (2008D07731)

Preview document (🔗 origineel)


	  DOCPROPERTY "documenttype"  Rapport 

	

  DOCPROPERTY "_datum"  Datum 

  DOCPROPERTY "datum"  9 april 2008 



  DOCPROPERTY "Titel0"  Rijweginstelling en roodseinpassages 

  DOCPROPERTY "Subtitel0"   

  DOCPROPERTY "Titel1"   

  DOCPROPERTY "Subtitel1"   

Inhoudsopgave

  TOC  \* MERGEFORMAT  1	Inleiding	  PAGEREF _Toc194999338 \h  3 

1.1	Achtergrond	  PAGEREF _Toc194999339 \h  3 

1.2	Doel en doelgroep	  PAGEREF _Toc194999340 \h  4 

1.3	Aanpak	  PAGEREF _Toc194999341 \h  4 

2	Begrippenkader	  PAGEREF _Toc194999342 \h  5 

3	Inspectieresultaten	  PAGEREF _Toc194999343 \h  7 

3.1	Hengelo	  PAGEREF _Toc194999344 \h  7 

3.2	Enschede	  PAGEREF _Toc194999345 \h  8 

3.3	Zwolle	  PAGEREF _Toc194999346 \h  8 

3.4	Deventer	  PAGEREF _Toc194999347 \h  9 

3.5	Apeldoorn	  PAGEREF _Toc194999348 \h  10 

3.6	Amsterdam Oostzijde	  PAGEREF _Toc194999349 \h  10 

3.7	Amsterdam Westzijde	  PAGEREF _Toc194999350 \h  11 

3.8	Schiphol	  PAGEREF _Toc194999351 \h  12 

3.9	Hoofddorp	  PAGEREF _Toc194999352 \h  13 

3.10	Kijfhoek	  PAGEREF _Toc194999353 \h  13 

3.11	Motieven om in de bijsturing gebruik te maken van deelrijwegen	 
PAGEREF _Toc194999354 \h  14 

4	Samenvatting resultaten en conclusie	  PAGEREF _Toc194999355 \h  15 

4.1	Samenvatting resultaten	  PAGEREF _Toc194999356 \h  15 

4.2	Conclusie	  PAGEREF _Toc194999357 \h  16 

 

Inleiding

Achtergrond

Sinds enkele jaren heeft het probleem van het passeren van rode seinen
door treinen een hoge prioriteit. Het passeren van een rood sein (in
jargon: Stop Tonend Sein passage, STS-passage) is de belangrijkste
oorzaak van treinbotsingen. Uit diverse analyses van dergelijke
botsingen, onder andere door de Inspectie Verkeer en Waterstaat, blijkt
dat hierbij relatief vaak sprake is van het scenario “STS-passage na
vertrek op Geel”. Dit roept de vraag op onder welke omstandigheden en
in welke mate “vertrek op Geel”-situaties zich voordoen.

Vertrek op Geel

Op emplacementen krijgt een machinist van een trein toestemming te
vertrekken door middel van een sein. Dit sein kan groen tonen, wat
betekent dat een veilige rijweg is ingelegd die op de ter plaatse
geldende maximumsnelheid kan worden benut. In het algemeen zal de trein
bij een groen vertreksein het emplacement in Ă©Ă©n keer, dus zonder
tussentijds te hoeven stoppen, kunnen verlaten.

Het sein kan ook geel tonen. Dit betekent dat een veilige rijweg is
ingelegd vanaf dit sein tot het volgende sein of verder. Het kan zijn
dat het volgende sein rood toont zodat de trein moet stoppen. Het kan
ook zijn dat het volgende sein ook geel toont zodat de trein door kan
rijden. Onder “vertrek op Geel” wordt de vertreksituatie verstaan
waarbij de machinist van de trein toestemming krijgt te vertrekken, met
behulp van een geel tonend sein.

Deelrijweg

Een rijweg van een geel (vertrek-)sein tot een volgend rood sein elders
op het emplacement wordt in dit rapport een deelrijweg genoemd. Als er
direct achter dit rode sein sprake is van een ingelegde rijweg voor een
andere trein, wordt gesproken van een kruisende rijweg. Inspectie
Verkeer en Waterstaat constateert in het rapport STS-passages 2006
(kenmerk TER/KAB/07/T42.004/100 d.d. 20 september 2007) dat de
vertreksituatie “vertrek op Geel” gepaard gaat met een relatief
groot risico van botsing na een roodseinpassage 

Doel en doelgroep

In een brief aan de Tweede Kamer (DGP/SPO/U.06.03446, dd 12 december
2006) naar aanleiding van het rapport STS-passages 2006, zegt de
minister toe nader onderzoek te doen naar de relatie tussen vertrektijd
en punctualiteitnorm.

Dit rapport behandelt de deelvraag binnen dit onderzoek:

Onder welke omstandigheden doen zich “vertrek op geel”-situaties
voor en in welke mate?

Deze informatie is van belang voor een goede afweging tussen
vertrekpunctualiteit en risico.

Het rapport is bedoeld voor het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Het wordt aan de Tweede Kamer toegezonden en openbaar gemaakt. Daarom is
er voor gekozen het gebruik van spoorwegjargon zo veel mogelijk te
vermijden en daar waar het gebruik essentieel is, dit uitgebreid toe te
lichten.

Aanpak

De hoofdvraag van dit rapport is uitgewerkt in enkele specifieke
deelvragen, die door middel van inspecties op treindienstleiderposten
worden beantwoord.

De deelvragen zijn:

Worden er op de geĂŻnspecteerde post rijwegen ingesteld op basis van
planregels die enkelvoudige seinstappen niet uitsluiten?

Zo ja, is er een treinserie waarvoor dit gedurende de hele dag gebeurt?

Zo ja, is er een treinserie waarvoor dit gedurende de langere periode,
bijvoorbeeld de spits, gebeurt?

Zo ja, is er in deze situaties planmatig sprake van een kruisende
rijweg?

Worden er op de geĂŻnspecteerde post in de bijsturing deelrijwegen
ingelegd?

Zo ja, wat is de geschatte frequentie van optreden? Meer dan eenmaal per
uur / dag / week / maand / jaar?

Zijn er instelvoorschriften of andere maatregelen genomen om het risico
van botsing van roodseinpassage in “vertrek op Geel”-situaties te
voorkomen of verminderen?

De inspecties worden uitgevoerd voor in totaal 8 emplacementen waarvoor
de verkeersleiding wordt geregeld vanuit in totaal 3
treindienstleiderposten: Zwolle, Amsterdam en kijfhoek

Begrippenkader

Treindienstleider

In relatie tot dit onderwerp bedient de treindienstleider de seinen die
de wissels beveiligen.

Seinstap

Een seinstap (ook enkelvoudige rijweg genoemd) is een rijweg van een
sein tot het eerstvolgende sein.

Rijweg

Een rijweg is een afgebakend deel van de sporen, begrensd door seinen,
dat beschikbaar is voor een trein.

Samengestelde rijweg

Een samengestelde rijweg houdt dit in dat de rijweg meer dan een sein
bestrijkt. 

Deelrijweg

Een deelrijweg bestaat uit meerdere seinstappen. Deelrijwegen worden
ingesteld op basis van planregels die enkelvoudige seinstappen niet
uitsluiten. Bij een deelrijweg komt het eerste deel of de eerste delen
tot stand als dit deel of deze delen niet bezet zijn door een trein.
Ook: een rijweg van een geel (vertrek-) sein tot een volgend rood sein
elders op het emplacement. 

De term duidt aan dat een trein vroegtijdig voor een stoptonend sein tot
stilstand moet komen.

Integrale rijweg

Een integrale rijweg bestaat uit meerdere seinstappen. Een integrale
rijweg komt alleen tot stand als geen van de seinstappen die deel
uitmaakt van de rijweg bezet is door een trein, of gereserveerd voor
andere rijwegen

Kruisende rijweg

Als er direct achter een rood sein sprake is van een ingelegde rijweg
voor een andere trein, wordt gesproken van een kruisende rijweg.

Instelvoorschrift

Door middel van een instelvoorschrift wordt het systeem voorgeschreven
aan welke voorwaarden voldaan moet zijn voordat de rijweg ingesteld
‘mag’ worden. 

In sommige gevallen is het voor een treindienstleider mogelijk om
aangebracht instelvoorschrift met handbediening te overrulen.

Planmatig

Instellen van rijwegen aan de hand van een vooraf ingevoerd plan. 

Bijsturing

Aanpassen van het vooraf ingevoerde plan.

Rood sein (ook wel stoptonend sein genoemd)

Sein dat rood licht uitstraalt en aan de machinist opdracht geeft om
vóór het sein te stoppen.

Geel sein

Sein dat geel licht uitstraalt en aan de machinist opdracht geeft om de
snelheid van de trein te begrenzen tot 40 km/h of zoveel minder als
nodig is om voor het eerstvolgende stoptonende sein te kunnen stoppen.

Groen sein

Sein dat groen licht uitstraalt en aan de machinist toestemming geeft om
het sein te passeren.

Inspectieresultaten

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de inspectieresultaten, door
middel van antwoorden op de vragen geformuleerd in paragraaf 1.3.
Hierbij wordt onderscheid gemaakt in op het emplacement aankomende
treinen en van het emplacement vertrekkende treinen. De antwoorden
kunnen zijn: ja, nee of niet vastgesteld. In het laatste geval is het
dus onbekend wat het antwoord op de vraag is.

Hengelo

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Niet vastgesteld

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	-

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	-



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja, tijdens spits

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: instelvoorschrift	Antwoord

Aantal seinen?	1

Aankomst of vertreksituatie?	Vertrek

Reden?	Sein niet goed zichtbaar

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	Ja

Beheersmaatregel?	Treindienstleider informeert machinist



Enschede

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja, tijdens spits

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja, tijdens spits

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: niet vastgesteld	Antwoord

Aantal seinen?	-

Aankomst of vertreksituatie?	-

Reden?	-

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	-

Beheersmaatregel?	-

Zwolle

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Niet vastgesteld

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: instelvoorschrift	Antwoord

Aantal seinen?	Twee

Aankomst of vertreksituatie?	Aankomst

Reden 1?	Gewoonlijk na laatste sein combineren

Reden 2?	Kort spoor

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	Ja

Beheersmaatregel?	Inlichten machinist 

Deventer

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: instelvoorschrift	Antwoord

Aantal seinen?	Een

Aankomst of vertreksituatie?	Aankomst

Reden?	Onbekend

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	Ja

Beheersmaatregel?	Rijweg komt slechts tot stand als aankomstspoor geheel
vrij is.

Apeldoorn

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja, tijdens spits

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Niet vastgesteld

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja, tijdens spits

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: niet vastgesteld

	Aantal seinen?	-

Aankomst of vertreksituatie?	-

Reden?	-

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	-

Beheersmaatregel?	-

Amsterdam Oostzijde

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	Ja

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Niet vastgesteld

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	-

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	-



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: instelvoorschrift	Antwoord

Aantal seinen?	Meerdere

Aankomst of vertreksituatie?	Zowel aankomst als vertrek

Reden?	Kort spoor en bij vertrek stopplaats net voorbij einde perron

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	Niet bij alle

Beheersmaatregel?	Rijweg komt alleen tot stand indien rijweg voorbij het
sein ook beschikbaar is

Amsterdam Westzijde

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?

	1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?

	1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Nee



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: instelvoorschrift	Antwoord

Aantal seinen?	Rijwegen voor treinen waarvoor slechts een deel van het
aankomstspoor beschikbaar is

Aankomst of vertreksituatie?	Aankomst

Reden?	Voorkomen dat de trein niet geheel langs perron tot stilstand
komt

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	Ja

Beheersmaatregel?	Rijweg komt slechts tot stand als het aankomstspoor
geheel vrij is

Schiphol

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Niet vastgesteld

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	-

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	-



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: niet vastgesteld

	Aantal seinen	-

Aankomst of vertreksituatie	-

Reden	-

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk	-

Beheersmaatregel	-



Hoofddorp

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: niet vastgesteld

	Aantal seinen?	-

Aankomst of vertreksituatie?	-

Reden?	-

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	-

Beheersmaatregel?	-

Kijfhoek

1. Planmatige deelrijwegen

Vraag	Vertrekkende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



Vraag	Aankomende treinen	Antwoord

1	Worden deelrijwegen ingesteld?	Ja

1a	Zo ja, gedurende de hele dag?	Ja

1b	Zo ja, gedurende een langere periode?	-

1c	Zo ja, is er sprake van een kruisende rijweg?	Ja



2. Deelrijwegen in bijsturing

Vraag	Deelrijwegen in bijsturing	Antwoord

2	In bijsturing inleggen deelrijwegen?	Ja

2a	Zo ja, hoe vaak?	>1 per uur



3. Maatregelen

Maatregelen: niet vastgesteld

	Aantal seinen?	-

Aankomst of vertreksituatie?	-

Reden?	-

Handmatig instellen deelrijweg mogelijk?	-

Beheersmaatregel?	-

Motieven om in de bijsturing gebruik te maken van deelrijwegen

Een treindienstleider heeft o.a. als taak het beschikbaar stellen van
rijwegen volgens plan. Het plan is van tevoren zo bijgewerkt dat in de
resterende tijd tot aankomst geen (extra) wijzigingen in het  plan
verwacht worden. In de regel is dit 10 tot 15 minuten. Het aanbod van
treinen kan dermate hoog zijn, bijvoorbeeld tijdens  de spits, dat het
nodig is om bij te sturen. In dat geval kan de treindienstleider het
plan korter dan de hiervoor genoemde 10 ĂĄ 15 minuten aanpassen. Ook is
het mogelijk om in het plan opgenomen rijwegen in te stellen. Het komt
hierbij veelvuldig voor dat de treindienstleider handmatig een eerste
deel van de rijweg instelt. De motivatie hiervoor is in alle gevallen
het bewerkstelligen van een vlotte(re) afhandeling van de treinenloop cq
het plan. Er is niet voorgeschreven dat hierbij rekening gehouden moet
worden met buffertijden, voor bijvoorbeeld treinen waarvan de rijwegen
elkaar kunnen kruisen.

Op de Kijfhoek worden hoofdzakelijk rijwegen voor goederentreinen
ingesteld. De treindienstleiders houden hierbij merkbaar rekening met
het feit deze treinen lange(re) remwegen hebben. Indien mogelijk stelt
de treindienstleider (kort) van tevoren een dusdanige rijweg in dat voor
de machinist een rijweg met ‘groene’ seinbeelden krijgt. Overigens
valt dit ook waar te nemen op de emplacementen waar zowel reizigers- als
goederentreinen rijden. Ook daar proberen de treindienstleiders voor de
goederentreinen (zoveel mogelijk) integrale rijwegen aan te bieden.
Inherent hieraan is dat een goederentrein over het algemeen natuurlijk
niet hoeft te stoppen op een emplacement. 

Samenvatting resultaten en conclusie

Samenvatting resultaten

De inspectie leidt tot de volgende conclusies met betrekking tot de
instelling van deelrijwegen:

Op alle onderzochte emplacementen worden deelrijwegen ingesteld.

Op vrijwel alle onderzochte emplacementen is er sprake van deelrijwegen
voor vertrekkende treinen en dus sprake van “vertrek op
Geel”-situaties.

In meer dan de helft van de gevallen waarbij sprake is van deelrijwegen
is sprake van een kruisende rijweg.

De inspectie leidt tot de volgende conclusies met betrekking tot
instelling van deelrijwegen in de bijsturing:

Op alle onderzochte emplacementen is er sprake van het instellen van
deelrijwegen in de bijsturing. De frequentie van optreden is hoog, vaker
dan eens per uur.

De inspectie leidt tot de volgende conclusies met betrekking tot
maatregelen:

Op de helft van de onderzochte emplacementen is vastgesteld dat er
instelvoorschriften worden gebruikt om te voorkomen dat op basis van
planregels deelrijwegen worden ingesteld. De instelvoorschriften
verhinderen echter niet dat handmatige deelrijweginstelling wel mogelijk
is. Meestal is voor deze situatie een beheersmaatregel genomen.

Op basis van de inspectieresultaten concludeert de Inspectie dat
machinisten in 20% van de deelrijwegen voor een rood sein moet stoppen.
Dit komt doordat het merendeel van de rijwegen is opgebouwd uit meerdere
seinstappen. Op grote schaal (circa 40 tot 60% van die rijwegen) wordt
een rijweg ingesteld die uit meerdere seinstappen bestaat. Bij de
resultaten van de inspectie dient de kanttekening gemaakt te worden dat
niet alle rijwegen die uit meerdere seinstappen bestaan ertoe leiden dat
de machinist vroegtijdig voor een stoptonend sein tot stilstand moet
komen. In veel gevallen zal tijdens het rijden een van de volgende
seinstappen die deel uitmaakt van de rijweg niet meer bezet zijn door
een trein, of niet meer gereserveerd voor andere rijwegen waardoor er
een verbetering van het seinbeeld optreedt. 

Uit onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid blijkt dat van de 14
STS botsingen die zich tussen 1999 en 2004 hebben voorgedaan bij meer
dan de helft sprake was van een deelrijweg met, voor de volledigheid,
als laatste een rood sein.

Het feit dat tijdens het rijden de kans bestaat dat een volgende
seinstap niet langer bezet is door- of gereserveerd is voor een andere
trein is nu juist de reden om gebruik te maken van deelrijwegen. Beoogd
wordt om op die manier meer treinen te kunnen laten rijden en/of de
opvolgtijd te verbeteren.

Conclusie

Geconcludeerd moet worden dat veel rijwegen worden ingesteld zonder dat
is geborgd dat vóór het bereiken van rode sein een verbetering van het
seinbeeld optreedt. Deze conclusie wordt ondersteund door de resultaten
van het onderzoek door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De kans dat
een dergelijke STS passage vervolgens kan escaleren wordt enerzijds
onderbouwd uit het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en
anderzijds uit de vaststelling dat in meer dan de helft van de gevallen
sprake is van deelrijwegen met daarachter een kruisende rijweg. Het
ontbreekt aan criteria op basis waarvan een afweging gemaakt kan worden
tussen de veiligheidsrisico’s en de capaciteitswinst.

Positief is dat op de helft van de onderzochte emplacementen
instelvoorschriften worden gebuikt om te voorkomen dat op basis van
planregels deelrijwegen worden ingesteld. Op basis van deze inspectie
kan geen uitspraak worden gedaan op de vraag of de instelvoorschriften
juist en in voldoende mate worden toegepast.

Hoe verder

Deelrijwegen leveren een verhoogd risico op. Deelrijwegen volledig
uitsluiten kost echter veel capaciteit. 

Aanbevolen wordt dat ProRail onderzoekt op welke locaties er sprake is
van een verhoogd risico als gevolg van het instellen van deelrijwegen.
Op basis van een afweging tussen de veiligheidsrisico’s en de
capaciteitswinst dient voor deze locaties overwogen te worden om
deelrijwegen te voorkomen. Voor locaties met een verhoogd risico waarbij
het verlies aan capaciteit tot grote problemen leidt dient overwogen te
worden om ATB VV te installeren.

Colofon

Uitgever Inspectie Verkeer & Waterstaat toezichteenheid Rail

Datum 3 april  2008

Contactpersoon R.J.P. de Groot

Doorkiesnummer 030-2363114

Fax 030-2363199

Uitvoerder R.J.P. de Groot

Opmaak versie definitief 1.2

  DOCPROPERTY "inspectienaam"   

  DOCPROPERTY "divisienaam"   

	

 

	  DOCPROPERTY "_datum"  Datum 

  DOCPROPERTY "datum"  9 april 2008 

	  DOCPROPERTY "_paginanummer"  Pagina 

  PAGE  16    DOCPROPERTY "_paginavan"  van    NUMPAGES  16 

	  DOCPROPERTY "_rapport"  Rapport 

  DOCPROPERTY "rapport"  Rijweginstelling en roodseinpassages 



  DOCPROPERTY "inspectienaam"   

  DOCPROPERTY "divisienaam"   

	

	  DOCPROPERTY "_datum"  Datum 

  DOCPROPERTY "datum"  9 april 2008 	  DOCPROPERTY "_paginanummer" 
Pagina 

  PAGE  17    DOCPROPERTY "_paginavan"  van    NUMPAGES  17 

	  DOCPROPERTY "_rapport"  Rapport 

  DOCPROPERTY "rapport"  Rijweginstelling en roodseinpassages 



  DOCPROPERTY "inspectienaam"   

  DOCPROPERTY "divisienaam"