Voortgangsrapportage 14 Zandmaas en Grensmaas
Bijlage
Nummer: 2008D09513, datum: 2008-10-09, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1
Directe link naar document (.DOC), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Bijlage bij: Voortgangsrapportage 14 Zandmaas en Grensmaas (2008D09512)
Preview document (🔗 origineel)
14e Voortgangsrapportage
Zandmaas en Grensmaas
1 januari – 30 juni 2008
Inhoudsopgave
TOC \o "1-2" \h \z HYPERLINK \l "_Toc205957844" Samenvatting
PAGEREF _Toc205957844 \h 3
HYPERLINK \l "_Toc205957845" 1. Inleiding PAGEREF _Toc205957845 \h
4
HYPERLINK \l "_Toc205957846" 1.1 Inleiding PAGEREF _Toc205957846 \h
4
HYPERLINK \l "_Toc205957847" 1.2 Leeswijzer PAGEREF _Toc205957847
\h 4
HYPERLINK \l "_Toc205957848" 2. Het project in zijn omgeving
PAGEREF _Toc205957848 \h 5
HYPERLINK \l "_Toc205957849" 3. Essentialia Zandmaas en Grensmaas
PAGEREF _Toc205957849 \h 6
HYPERLINK \l "_Toc205957850" 3.1 Doelstellingen PAGEREF
_Toc205957850 \h 6
HYPERLINK \l "_Toc205957851" 3.2 Maatregelenpakket PAGEREF
_Toc205957851 \h 6
HYPERLINK \l "_Toc205957852" 3.3 Convenantpartners PAGEREF
_Toc205957852 \h 6
HYPERLINK \l "_Toc205957853" 3.4 Historisch financieel overzicht
PAGEREF _Toc205957853 \h 6
HYPERLINK \l "_Toc205957854" 4. Voortgang PAGEREF _Toc205957854 \h
7
HYPERLINK \l "_Toc205957855" 4.1 Zandmaas PAGEREF _Toc205957855 \h
7
HYPERLINK \l "_Toc205957856" 4.2 Grensmaas PAGEREF _Toc205957856 \h
8
HYPERLINK \l "_Toc205957857" 5. Projectbeheersing PAGEREF
_Toc205957857 \h 11
HYPERLINK \l "_Toc205957859" 5.1 Kwaliteit PAGEREF _Toc205957859 \h
11
HYPERLINK \l "_Toc205957860" 5.2 Scopewijzigingen PAGEREF
_Toc205957860 \h 11
HYPERLINK \l "_Toc205957861" 5.3 Planning PAGEREF _Toc205957861 \h
11
HYPERLINK \l "_Toc205957862" 5.4 Financiën PAGEREF _Toc205957862
\h 13
HYPERLINK \l "_Toc205957863" 5.5 Risico’s en prognose eindstand
PAGEREF _Toc205957863 \h 17
Samenvatting
Voortgang Zandmaas
Binnen het deelproject Zandmaas wordt een onderscheid gemaakt tussen de
aanleg van kaden en rivierverruimingsprojecten. Voor het
hoogwaterseizoen 2008/2009 zal 39 van de in totaal 40 km aan permanente
kaden in de stedelijke gebieden Roermond, Venlo, Gennep en Mook en
Middelaar op hoogte zijn. Alleen voor de vakken Venlo-Blerick (750m),
een klein deel van het traject Gennep-Haven Heijen (77m) en Gennep
Centrum gemeentewerf (150m) is dit niet het geval en blijven de
tijdelijke voorzieningen, zoals toegepast voor het seizoen 2007/2008,
dus beschikbaar.
Op 4 juli 2008 heeft een bestuurlijk overleg met beide waterschappen en
de provincie plaatsgevonden over de scope van de sluitstukkaden en de
meest recente hydraulische randvoorwaarden in relatie tot het toegezegde
beschermingsniveau van 1/250ste. Partijen hebben gezamenlijk de opdracht
formulering voor nader onderzoek opgesteld. Naar verwachting zal dit
onderzoek in januari 2009 worden afgerond.
De kans dat eind 2008 zal blijken dat de hoogwatergeul Well Aijen
volgens het principe van zelfrealisatie zal worden gerealiseerd, is
afgenomen. De beoogd zelfrealisator stelt te worden geconfronteerd met
twee onoplosbare financiële knelpunten die zijn weerslag hebben op de
financiële haalbaarheid van de zelfrealisatie van de hoogwatergeul.
Voortgang Grensmaas
Op de locatie Meers is het proefproject afgerond en is op 1 januari 2008
het Consortium Grensmaas (CG) gestart met het Grensmaas project Meers.
In juni 2008 is overeenstemming bereikt over minnelijke grondverwerving
op de locatie Bosscherveld. CG start in oktober 2008 met de
voorbereidende werkzaamheden op die locatie. Op 14 mei 2008 zijn de
hoofdvergunningen voor de locatie Itteren verleend en is het Consortium
Grensmaas van start gegaan met het grondverzet dat nodig is voor de
aanleg van het verwerkingsbekken. Op vrijdag 3 oktober 2008 wordt in
Itteren met een officiële openingshandeling het startsein gegeven voor
het Grensmaasproject. In de overeenkomst met het Consortium Grensmaas is
bepaald dat in 2008 en 2012 de voortgang van het Grensmaasproject
geëvalueerd wordt. Doel van deze evaluaties is om vast te stellen of de
mijlpalen voor de hoogwaterdoelstelling in 2017 en het einde project in
2022 nog haalbaar zijn. De uitkomsten van de evaluatie zullen eind dit
jaar bekend zijn.
Scope
In de brief van 5 februari 2008 is de Tweede Kamer op de hoogte gesteld
van het besluit de scope ‘sluitstukkaden’ te wijzigen.
Tijd
De hoogwaterbeschermingsmaatregelen voor de Zandmaas dienen in 2015 en
voor de Grensmaas in 2017 te zijn gerealiseerd. De afgelopen periode
geeft geen aanleiding deze einddoelen bij te stellen
Voor het hoogwaterseizoen 2008/2009 zullen, op naar verwachting circa 1
km na, alle stedelijke kaden op hoogte zijn.
Financiën en risico’s
Ten opzichte van de vorige voortgangsrapportage (VGR 13) is het
projectbudget voor Zandmaas gestegen met € 7,4 miljoen tot € 533,4
miljoen. Het projectbudget Grensmaas is gestegen met € 1,2 miljoen tot
€ 139,8 miljoen. Beide verhogingen zijn het gevolg van de voor 2008
toegekende loon- en prijsbijstelling. De prognose eindstand voor
Zandmaas is in de verslagperiode met € 14,3 miljoen naar boven
bijgesteld en bedraagt € 512,0 miljoen. Voor circa € 4 miljoen is
dit het gevolg geweest van tegenvallers bij de uitvoering van de kaden.
Voor Grensmaas is de prognose gestegen met € 1,1 en bedraagt nu €
133,8 miljoen. Voor zowel Zandmaas als Grensmaas valt de prognose
eindstand naar huidig inzicht binnen het beschikbare budget.
1. Inleiding
1.1 Inleiding
Deze halfjaarlijkse rapportage wordt uitgebracht in het kader van de
‘Regeling grote projecten’ van de Tweede Kamer en betreft de periode
van 1 januari 2008 tot en met 30 juni 2008. In deze rapportage wordt een
beschrijving van de voortgang van de projecten Zandmaas en Grensmaas
gegeven en is een financiële verantwoording opgenomen. Hierbij wordt
met name aandacht besteed aan afwijkingen ten opzichte van de vorige
periode. Ten slotte worden de risico’s van de projecten in beeld
gebracht.
Naast genoemde projecten maakt – vanwege de raakvlakken en de
verwevenheid van de grondstromen – ook het deelproject Maasroute deel
uit van RWS Maaswerken. Het deelproject Maasroute is door de Tweede
Kamer niet aangewezen als Groot Project en is daarom niet meegenomen in
deze rapportage, uitgezonderd de raakvlakken met de Zandmaas en de
Grensmaas.
1.2 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt een korte beschrijving gegeven van de relevante
ontwikkelingen in de omgeving van het project. Na een korte beschrijving
van de essentialia van het project in hoofdstuk 3 wordt in hoofdstuk 4
ingegaan op de voortgang van het project en de diverse raakvlakken die
bij het project een rol spelen. Aansluitend staat hoofdstuk 5 in het
teken van de projectbeheersing. Het accent ligt op de scopewijzigingen
en mutaties in de planning, de financiën en de belangrijkste risico’s
ten opzichte van de eerdere rapportages.
2. Het project in zijn omgeving
Een groot (nat) project als RWS Maaswerken met haar lange
uitvoeringsduur staat constant onder invloed van
(beleids)ontwikkelingen. Enerzijds zijn dat ruimtelijke ontwikkelingen
in en nabij het Maasdal die zich voordoen buiten de scopes RWS
Maaswerken, anderzijds zijn dat invloeden als gevolg van mogelijke
veranderingen in beleid en wet- en regelgeving. En uiteraard de
toenemende (mondiale) aandacht voor klimaatverandering kan invloed
hebben op de uitvoering van de scopes RWS Maaswerken.
In voorgaande Voortgangsrapportages Zandmaas en Grensmaas zijn
risicoprofielen gedefinieerd en voorzien van budgetten. Daarin wordt
tevens ingespeeld op veranderingen in beleid en wet- en regelgeving.
Natuurwetgeving
Momenteel is de ingevolge de Natuurbeschermingswet 1998 vereiste
nationale aanwijzing van Natura 2000-gebieden in volle gang. In VGR 13
is gemeld dat deze aanwijzing gevolgen kan hebben voor de uitvoering van
de werkzaamheden van RWS Maaswerken. Hierover heeft overleg
plaatsgevonden tussen RWS Maaswerken en het ministerie van LNV. Naar
aanleiding daarvan is op dit moment de verwachting dat de huidige
ontwerp-aanwijzingsbesluiten geen belemmering hoeven vormen voor de
tijdige uitvoering van de Maaswerken. Er bestaat echter altijd een
risico dat als gevolg van beroepsprocedures tegen de
aanwijzingsbesluiten, de begrenzing van de betrokken Natura
2000-gebieden moet worden aangepast of nieuwe soorten of habitats moeten
worden toegevoegd. De ontwerpaanwijzingsbesluiten zullen naar
verwachting in de tweede helft van 2008 ter inzage worden gelegd en de
ontwikkelingen ter zake zullen verder worden gevolgd.
Waterwet
De modernisering en stroomlijning van het wettelijk instrumentarium
inzake het waterbeheer die de Waterwet (inwerkingtreding verwacht rond
medio 2009) met zich brengt, heeft naar de huidige verwachting positieve
gevolgen voor RWS Maaswerken. De Waterwet leidt immers tot een
vermindering van vergunningstelsels. Daarnaast zal de waterbodem
integraal onderdeel gaan uitmaken van de Waterwet en niet langer vallen
onder de Wet bodembescherming waarin het begrip ‘saneren’ centraal
staat. Welke invloed de Waterwet daadwerkelijk zal hebben op de
uitvoering van RWS Maaswerken is deels ook afhankelijk van de
Invoeringswet Waterwet en de uitvoeringsregelgeving. In de tweede helft
van 2008 ontstaat daarover meer duidelijkheid.
Leidraad Rivieren
De eind 2007 in de Staatscourant gepubliceerde Leidraad Rivieren wordt
gebruikt bij het ontwerp van komende projecten waarin dijken versterkt
dan wel verlegd of aangelegd worden, alsmede bij rivierverruiming. Aan
de hand van de Ruimte voor de Rivier-projecten Ontpoldering Overdiepse
Polder en Dijkverlegging Westenholte is samen met Expertise Netwerk
Waterveiligheid (ENW) en de Unie van Waterschappen onderzocht in
hoeverre de nieuwe Leidraad gevolgen heeft voor de rivierdijkontwerpen.
Dit onderzoek heeft aanleiding gegeven tot het ontwikkelen van een
Ontwerpkader Rivierdijken, dat bedoeld is als handleiding bij de
Leidraad Rivieren. Bij het project sluitstukkaden blijkt het
noodzakelijk om in aanvulling hierop ook een ontwerpkader specifiek voor
de Maaskaden te ontwikkelen waarbij zoveel als mogelijk wordt
aangesloten bij de ontwerppraktijk van ontwerp en aanleg van de kaden in
Roermond, Venlo en Gennep. Bij de ontwikkeling van het Ontwerpkader
Kaden worden de waterschappen en provincie Limburg betrokken.
3. Essentialia Zandmaas en Grensmaas
3.1 Doelstellingen
Na de twee hoogwaters in de Rijn en de Maas in december 1993 en januari
1995, presenteerde het kabinet in februari 1995 het Deltaplan Grote
Rivieren. De Zandmaas en Grensmaas maken deel uit van dit plan.
Belangrijkste doelstelling van deze projecten is het verbeteren van de
bescherming van inwoners van Limburg en Noord-Brabant tegen hoogwater in
de Maas. In bijlage 2 en 3 worden de doelstellingen meer uitvoerig
geschetst.
De hoogwaterbeschermingsmaatregelen voor de Zandmaas dienen in 2015 en
voor de Grensmaas in 2017 te zijn gerealiseerd. Voor de bevolkingscentra
langs de Zandmaas dient bescherming vóór 2008 te zijn bereikt. Daarom
worden kademaatregelen in de gemeenten Roermond, Venlo, Gennep en Mook
en Middelaar met voorrang uitgevoerd. De planning voor deze
kadeaanpassingen is gericht op afronding van de werkzaamheden in 2008.
3.2 Maatregelenpakket
Het maatregelenpakket van de Zandmaas bestaat onder meer uit het
aanleggen en verhogen van kaden, het verruimen van de rivier de Maas, de
aanleg van een retentiegebied en hoogwatergeulen en het bevorderen van
natuurontwikkeling. Daarnaast vinden mitigerende maatregelen plaats, met
name door de uitvoering van peilopzet. Het maatregelenpakket van de
Grensmaas bestaat uit het verruimen van de rivier, de aanleg van kaden,
de aanleg van dekgrondbergingen en nevengeulen en het bevorderen van
natuurontwikkeling. Dit wordt gecombineerd met de winning van grind.
Daarnaast vinden mitigerende maatregelen plaats ter voorkoming van
grondwaterstanddaling.
3.3 Convenantpartners
Bij het project zijn drie convenantpartners betrokken: het ministerie
van Verkeer en Waterstaat (V&W), de provincie Limburg en het ministerie
van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De verschillende
maatregelen worden voorbereid en uitgevoerd door Rijkswaterstaat
Maaswerken, die financieel en organisatorisch onder de
verantwoordelijkheid van V&W valt.
3.4 Historisch financieel overzicht
De totale bijdrage van V&W aan de projecten Zandmaas en Grensmaas op het
moment van het Ontwerp Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (OTB 1998) was
€ 358,5 miljoen. Het totale projectbudget van RWS Maaswerken sloot op
dat moment op € 381 miljoen, prijspeil 1998 (pp ’98). De
uitsplitsing van dit projectbudget voor Zandmaas en Grensmaas is in
tabel 1 zichtbaar gemaakt. Dit budget wordt in de voortgangsrapportages
als basis genomen.
Tabel 1 Het referentiebudget voor RWS Maaswerken ten tijde van OTB 1998
Onderdeel en bijdrage Miljoen Gulden
prijspeil 1998 Miljoen
Euro
prijspeil 1998
Zandmaas Bijdrage V&W 680 308,6
Bijdrage LNV en Provincie Limburg 27 12,3
Totaal 707 321
Grensmaas Bijdrage V&W 110 49,9
Bijdrage nog te verdelen over convenantpartners 23 10,4
Totaal 133 60
Totaal Zandmaas en Grensmaas 840 381
4. Voortgang
4.1 Zandmaas
Uitvoering retentiegebied Lateraalkanaal West
De onteigeningen voor de laatste gronden zijn afgerond en de start
aanbesteding wordt voorbereid en afgestemd met het Waterschap als
eindbeheerder.
Uitvoering rivierverruiming
Voor de maatregel verdieping Stuwpand Grave is de opdrachtnemer gestart
met de voorbereidende werkzaamheden met de kabel en leidingbeheerders is
de projectovereenstemming getekend. De werkzaamheden aan de stuw Grave,
nodig voor de peilopzet Grave, zijn opgeleverd.
Vastgesteld is dat verhoging van de Stuw Sambeek voor de peilopzet
technisch mogelijk is. De werkzaamheden worden in 2009 en 2010
uitgevoerd en zijn tijdig, voor de start verdieping Sambeek, gereed.
Uitvoering hoogwatergeulen
Hoogwatergeul Lomm
Voor het bergen van grond uit de rivierverruimingsprojecten zijn o.a.
een vergunning in het kader van de Wet milieubeheer (Wm) en de Wet
verontreiniging oppervlaktewater (Wvo) afgegeven. De zelfrealisator DCM
grijpt de inwerkingtreding van het Besluit bodemkwaliteit (Bbk) per 1
januari 2008 aan om te volstaan met een melding op grond van het Bbk.
DCM heeft als vergunninghouder een aanvraag tot wijziging van de Wm- en
Wvo- vergunning ingediend om het onderdeel dat specifiek over het bergen
van grond gaat, aan te laten passen.
Bij opgravingen in Lomm hebben archeologen een grafveld en een
cultusplaats uit de ijzertijd gevonden. Het grafveld bestaat uit
ongeveer vijftig graven en is daarmee een van de grootste grafvelden uit
de late ijzertijd in Nederland. De archeologen vonden ook een
cultusplaats, waar in de midden ijzertijd rituele handelingen werden
uitgevoerd. In de cultusplaats hebben ook enkele kleine houten
gebouwtjes en palenrijen gestaan. Het archeologisch onderzoek is qua
planning, kosten en risico’s de verantwoordelijkheid van de
zelfrealisator.
Hoogwatergeul Well Aijen
In juni 2006 is er een overeenkomst gesloten met zelfrealisator
Kampergeul BV over de realisatie van de hoogwatergeul Well-Aijen. De
zelfrealisator heeft inmiddels de voor de aanleg benodigde vergunningen
aangevraagd. Wat betreft de grondverwerving blijkt de zelfrealisator
enkele benodigde percelen niet minnelijk te kunnen verwerven zodat
onteigening daarvan nodig zal zijn. Tussen RWS Maaswerken en de
zelfrealisator worden terzake afspraken gemaakt. Wat betreft de
archeologie heeft de zelfrealisator te kennen gegeven dat hij met RACM
overeengekomen is dat hij aanspraak kan maken op de zogenaamde
"1%-regeling" zoals die is vastgelegd in de overeenkomst tussen RWS
Maaswerken en RACM van augustus 2004. De "1%-regeling" is alleen van
toepassing op het gebied van de hoogwatergeul zelf, zoals opgenomen in
het tracé-besluit. De afspraak geldt derhalve niet voor andere
projecten in het gebied Well-Aijen, zoals de maatregelen buiten de
contouren van het Tracebesluit ("hoogwatergeul-extra") en het "Maaspark
Well".
Tot begin juni 2008 liep de voorbereiding van de aanleg van de
hoogwatergeul voorspoedig. Sinds juni 2008 is de zelfrealisator gaan
twijfelen aan de haalbaarheid van zelfrealisatie van de hoogwatergeul
onder de in 2006 overeengekomen condities. Zoals bekend beogen de
zelfrealisator, de gemeente Bergen en de provincie Limburg het
hoogwatergeulproject te combineren met het gebiedsontwikkelingsplan
"Maaspark Well". Op bestuurlijk niveau bestaat er overeenstemming over
het realiseren van dat plan (waardoor de zelfrealisator tot begin juni
positief was over de voortgang) maar bij de uitwerking stuit de
zelfrealisator naar eigen zeggen op knelpunten van financiële aard,
namelijk:
De wensen van de gemeente Bergen i.v.m. de integrale gebiedsontwikkeling
voor aan te leggen (infrastructurele) voorzieningen. Naar verluidt
zouden de kosten voor de zelfrealisator voor ontwikkeling van Maaspark
Well daarmee € 4 miljoen hoger uitvallen.
Het gebied waar het plan Maaspark Well gepland is, blijkt van
aanzienlijke archeologisch waarde. Het archeologisch onderzoek zal naar
verwachting ongeveer € 3 miljoen kosten.
Op basis van deze signalen kan worden geconcludeerd dat de haalbaarheid
van de zelfrealisatie van de hoogwatergeul onder druk staat. De
aankomende maanden moet blijken of zelfrealisatie haalbaar is.
Aankoop gronden Heukelomsebeek en nevengeulen
Heukelomse beekgebied
Voor het Heukelomse beekgebied geldt een doelstelling van het realiseren
van 156 ha nieuwe natuur, zoals vastgelegd in het stimuleringsplan
Noordelijk Maasdal van de provincie Limburg. Deze doelstelling wordt
niet alleen door middel van grondverwerving gerealiseerd, maar deels ook
in de vorm van particulier natuurbeheer en kavelruil. Er is momenteel 85
ha verworven en voor 15 ha is een particuliere natuurbeheerovereenkomst
afgesloten.
Grondverwerving nevengeulen
In de nevengeul Belfeld-west is tot nu toe 17 ha van de 59 ha
verworven. In de nevengeul Sambeek-oost is 24 ha van de 70 ha verworven.
Evenals bij de Heukelomse beek is hierbij sprake van vrijwillige
verwerving. In het verleden is immers door de provincie Limburg afgezien
van het opnemen van de onteigeningsmogelijkheid voor deze delen in het
POL. Het al dan niet tijdig verwerven is dus volledig afhankelijk van de
medewerking van betrokken eigenaren. Gegeven het vrijwillige karakter en
de ervaringen tot op heden is de verwachting dat niet alle hectaren
tijdig verworven zullen worden. Dit betekent ook dat de doelstelling om
in 2015 556 ha natuur te realiseren onder druk staat. Dit is ook gemeld
aan de provincie Limburg. De Provincie Limburg beraadt zich over de
mogelijke alternatieven.
4.2 Grensmaas
Consortium Grensmaas
2008 is het jaar waarin het Grensmaasproject officieel van start gaat.
Op de locatie Meers is dat nagenoeg geruisloos gebeurd door de afronding
van het proefproject en de overgang naar het feitelijke Grensmaasproject
Meers.
In juni 2008 is overeenstemming bereikt over minnelijke grondverwerving
op de locatie Bosscherveld. CG start in oktober 2008 met de
voorbereidende werkzaamheden op die locatie.
Op 14 mei jl. zijn de hoofdvergunningen voor de locatie Itteren verleend
en is het CG van start gegaan met het grondverzet dat nodig is voor de
aanleg van het verwerkingsbekken. Op vrijdag 3 oktober a.s. wordt in
Itteren met een officiële openingshandeling het startsein gegeven voor
het Grensmaasproject.
Contractueel is bepaald dat in 2008 en 2012 de voortgang van het
Grensmaasproject geëvalueerd wordt. Doel van deze evaluaties is om vast
te stellen of de mijlpalen voor de hoogwaterdoelstelling in 2017 en het
einde project in 2022 nog haalbaar zijn. De evaluatie zal eind dit jaar
gereed zijn.
Permanente rivierkundige maatregelen (bodem- en oeverbestortingen)
Met het Consortium Grensmaas is contractueel vastgelegd dat een deel van
de werkzaamheden in de Grensmaas, de permanente bodem- en
oeverbestortingen, door RWS Maaswerken zelf worden uitgevoerd. De
aanbesteding van deze rivierkundige maatregelen is opgestart. Gunning
zal plaatsvinden na de zomer.
Vlaamse locaties
NV De Scheepvaart (Vlaanderen) heeft de vergunningen aangevraagd voor
uitvoering van het werk aan Vlaamse zijde. Het contract zal door
Vlaanderen na de zomer van 2008 op de markt worden gezet. Uitvoering van
de Vlaamse werkzaamheden zal in nauwe samenhang met de Nederlandse
werken ten behoeve van oeverbescherming Meers en aanleg mitigerende
maatregelen worden uitgevoerd. Beide werken worden in augustus 2008 door
Maaswerken gegund.
4.3 Kaden
Uitvoering kadeverhogingen
Ultimo 2007 was circa 36 km van de in totaal 40 km permanente kaden op
hoogte. Op het traject van circa vier km is de hoogwaterveiligheid voor
het hoogwaterseizoen 2007/2008 gegarandeerd met tijdelijke
voorzieningen. In de eerste helft van 2008 is hard doorgewerkt aan de
afbouw van deze 4 km permanente kaden.
Een drietal trajecten met een lengte van ca. 1 km zal niet voor de start
van het hoogwaterseizoen 2008/2009 gereed zijn: de vakken Venlo-Blerick
(750 m), een klein deel van het traject Gennep-Haven Heijen (77 m) en
Gennep Centrum gemeentewerf (150 m). Ter plaatse wordt de toegezegde
bescherming net als afgelopen hoogwaterseizoen gegarandeerd door
tijdelijke voorzieningen.
Recent is op een traject in Venlo centrum (175 meter) een aanvullend
intensief onderzoek naar ‘niet geëxplodeerde explosieven’
noodzakelijk gebleken. Afhankelijk van de looptijd van het onderzoek en
de resultaten ervan, kan het zo zijn dat ook hier tijdelijke maatregelen
gedurende (een deel) van het hoogwaterseizoen achter de hand moeten
worden gehouden.
Over het traject in Venlo-Blerick is de afgelopen jaren veelvuldig
overleg gevoerd met de gemeente en het waterschap. Vanuit de omgeving
was er namelijk de wens om te bezien of de aanleg van de kaden
gecombineerd kon worden met de eveneens voorziene reconstructie van het
winkelgebied in Blerick. Dit om overlast voor bewoners en winkeliers
zoveel mogelijk te beperken. Tijdens het bestuurlijk overleg op 4 juli
2008 is definitief besloten af te zien van integratie van de twee
projecten en de permanente kade in Blerick alsnog te realiseren zoals
vastgelegd in het POL Zandmaas. Een kleine uitzondering hierop betreft
de locatie van een hotel op het traject van de waterkering. De gemeente
heeft verzocht ter plekke van dit hotel het kadetracé over een lengte
van ca. 90 meter af te stemmen met de (vergevorderde) plannen voor het
hotel. De afstemming betekent weliswaar een beperkte afwijking van het
POL-tracé, maar er worden geen planologische knelpunten of bezwaren
verwacht, mede gelet op het feit dat de bestaande gebouwen en terreinen
inmiddels eigendom zijn van de hotelontwikkelaar.
Voor een klein deel van het traject in de haven van Heijen (UTD Hendrix)
is de inpassing van de kadeverhogingen in havenopslagvoorzieningen en
een gebouw van UTD niet haalbaar gebleken zowel vanuit de
waterkeringtechnische voorwaarden als vanuit beheeroogpunt. Er is een
alternatief uitgewerkt, waarbij een damwand in de haven wordt geplaatst
. Dit alternatief is besproken en (bestuurlijk) akkoord bevonden door
het waterschap Peel en Maasvallei en de gemeente Gennep. Rekening
houdend met de nadere uitwerking van dit alternatief betekent dit dat
dit kadevak in ieder geval niet gereed is voor het hoogwaterseizoen
2008/2009.
Voor het traject Gennep Centrum gemeentewerf is er vertraging ontstaan
als gevolg van de door de gemeente uit te voeren bodemsanering in
verband met geplande nieuwbouw. Het gebied is in de afgelopen tientallen
jaren opgehoogd met bouw en puinafval met asbestvervuiling en moet door
de gemeente worden gesaneerd. De gemeente heeft aangegeven dat zij een
juridisch conflict met haar aannemer heeft, waardoor de sanering is
vertraagd. Op 28 mei 2008 heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden over
de vertraging van de sanering. De saneringswerkzaamheden zijn op 9 juli
2008 formeel gestart maar kennen wederom de nodige complicaties en
vertragingen. De verwachting is dat RWS Maaswerken haar werkzaamheden in
het gunstigste geval pas na 20 oktober 2008 kan beginnen.
Zolang de overige kadevakken niet gerealiseerd zijn, resteren ook op die
trajecten altijd nog risico’s als gevolg van onvoorziene
omstandigheden. Huidige inschatting is dat – behalve de genoemde
trajecten - circa 3 km van de 4 km voor de start van het
hoogwaterseizoen op hoogte zijn.
Zoals in eerdere rapportages gemeld is Rijkswaterstaat Maaswerken bij de
uitvoering van de kaden regelmatig geconfronteerd mettegenvallers in de
uitvoering, met name op de resterende vier kilometer aan kadevakkenDe
totale kosten van de stedelijke kaden zullen daardoor naar verwachting
ca. 5% (€ 4,2 mln.) hoger uitvallen. Dit is verwerkt in de prognose
eindstand van het project (zie pag. 19).
Keringen in de Roer
De keringen in de Roer (welke onderdeel uitmaken van het kadeplan en op
basis van een overeenkomst tussen RWS Maaswerken en het Waterschap Roer
en Overmaas onder de verantwoordelijkheid van het waterschap worden
gerealiseerd) zijn afgerond en op hoogte.
Overdracht kaden
In overleg met de waterschappen is een overdrachtsdocument opgesteld,
dat op 4 juli 2008 is ondertekend door de waterschappen en RWS
Maaswerken. In dit document is het beheer van de kaden die inmiddels
zijn afgerond (circa 37 km) overgedragen en zijn procesafspraken gemaakt
over de overdracht van de formeel juridische eigendom.
Sluitstukkaden
Er is besloten tot uitbreiding van de scope sluitstukkaden. Hierover is
de Tweede Kamer geïnformeerd per brief van 5 februari 2008
(RWS/SDG/2008/82/60338). Voorafgaand aan het Algemeen Overleg op 3 juni
2008 tussen de kamercommissies voor V&W, LNV en Rijksuitgaven hebben de
waterschappen op 28 mei 2008 een reactie op voornoemde brief richting
Tweede Kamer gestuurd. Tijdens dit Algemeen Overleg is toegezegd om in
overleg te treden met de waterschappen over de hydraulische
randvoorwaarden voor de sluitstukkaden in relatie tot de gedane
toezegging om in het Maasdal een beschermingsniveau van 1:250 te
realiseren.
Op 4 juli 2008 heeft een bestuurlijk overleg met beide waterschappen en
de Provincie plaatsgevonden. Tijdens dit overleg is een
opdrachtformulering voor het onderzoek sluitstukkaden vastgesteld.
Uitgangspunt daarbij is en blijft de beveiliging van het hele Maasdal op
een 1:250 beschermingsniveau.Het onderzoek zal bestaan uit hydraulische
berekeningen op basis van de afvoergolf HR 2006, een inventarisatie van
de basisgegevens, een uitwerking van het toepassen van de Leidraad
rivieren en een planologische verkenning. Ook zal een globale
inschatting van de financiële consequenties worden gemaakt. Het
onderzoek zal gezamenlijk door V&W, de waterschappen en de provincie
worden getrokken.
Naar verwachting zal het onderzoek in januari 2009 worden afgerond.
5. Projectbeheersing
5.1 Kwaliteit
Projectbeheersing/audits
Het auditprogramma 2008 is opgesteld. De items zijn gekozen op basis van
risicoanalyses en “expert judgement”. Zo worden op de maatregel
Roosteren en op de interfaces van Grensmaas vanaf september 2008 audits
uitgevoerd.
In het eerste kwartaal heeft RWS Maaswerken deelgenomen aan een
benchmark, genaamd NETLIPSE (Network for the dissemination of knowledge
on the management and organisation of Large Infrastructure Projects in
Europe). Dit is een door de Europese Unie gesubsidieerd
onderzoeksproject waarbij 15 grote Europese infrastructurele projecten
onderzocht zijn. Niet alleen management, sturing, beheersing en
organisatiestructuur maar ook de toepassing van innovatie, nieuwe
technieken en communicatie zijn tegen het licht gehouden. Het
Maaswerkenproject, haar werkwijze en de tot nu toe behaalde resultaten
zijn aan de hand van interviews met medewerkers en het actorenveld
geanalyseerd. De conclusie van dit onderzoek is dat de scopes tijd en
geld bij Maaswerken gedurende de looptijd van het project niet
significant gewijzigd zijn. Flinke obstakels en bedreigingen zijn in de
afgelopen jaren opgelost en hebben geen groot negatief effect gehad op
de echte uitvoering van het Maaswerkenproject. Uit het onderzoek blijkt
dat de verklaring van deze positieve resultaten hoofdzakelijk zit in de
gestructureerde werkwijze van de Maaswerkenorganisatie en de hoge waarde
die wordt toegekend aan het belang van samenwerking met andere
overheden, marktpartijen en de verdere omgeving.
De audit op het verloop van grondverwerving is in de rapportageperiode
afgerond. De audit wijst uit dat verbetering gevonden kan worden in de
wijze van aansturing van het grondbureau t.a.v. product, capaciteit en
verantwoording. Er is een werkgroep ingesteld die de aanbevelingen van
de audit gaat uitwerken.
5.2 Scopewijzigingen
De scope van Zandmaas is aangepast als gevolg van de beslissing tot
uitbreiding van de scope van het project “sluitstukkaden”. RWS
Maaswerken gaat de extra werkzaamheden uitvoeren en dit wordt binnen het
huidige Zandmaasbudget opgevangen. Dit is aan de Tweede Kamer gemeld
per brief van 5 februari 2008 (RWS/SDG/2008/82/60338). De betreffende
mutatie is verwerkt in tabel 4.
In de eerste helft van 2008 is de scope van de Grensmaas verder niet
gewijzigd.
5.4 Planning
In deze paragraaf wordt voor de deelprojecten Zandmaas en Grensmaas de
realisatie van de doelstellingen met betrekking tot de
hoogwaterbescherming besproken. In tabel 2 is een overzicht van de
masterplanning opgenomen.
Zandmaas rivierverruiming
In de eerste helft van 2008 is de planning van de Zandmaas niet
gewijzigd.
Zandmaas kaden
Voor het hoogwaterseizoen 2008/2009 zullen, op circa 1 km na, alle
stedelijke kaden op hoogte zijn. De knelpunten betreffen nog de vakken
Venlo-Blerick (750 m) en een klein deel van het traject Gennep-Haven
Heijen (77 m) en Gennep Centrum gemeentewerf (150 m).In Venlo centrum
bestaat nog een vertragingsrisico ter plaatse van de Maasbrug als gevolg
van mogelijke explosieven.
Grensmaas
De start van de uitvoering van de Vlaamse locaties was aanvankelijk
gepland rond de bouwvakvakantie. Echter door organisatorische
omstandigheden aan Vlaamse zijde is de aanbesteding met twee maanden
vertraagd. Omdat ten opzichte van de originele planning deze
werkzaamheden met één jaar versneld waren, heeft deze vertraging geen
invloed op de eindmijlpaal.
5.5 Financiën
Projectbudget
In deze rapportage wordt voor de financiële verantwoording uitgegaan
van de onderverdeling Zandmaas en Grensmaas. Onderstaande tabel geeft,
uitgaande van het referentie projectbudget ten tijde van het OTB, het
totaal aan mutaties weer. De mutaties staan uitgesplitst in tabel 4 en 5
en de mutaties die zich in deze periode hebben voorgedaan, worden onder
tabel 3 toegelicht.
Tabel 3 Projectbudget (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
OTB/POL
pp’98 Wijzigingen
Incl. prijsindexering Project budget
V&W begroting
pp ‘08 Nog bij te dragen LNV en Provincie
Vorige perioden Deze periode
Zandmaas 311 215,0 7,4 533,4 8,4
Grensmaas 60 78,6 1,2 139,8 8,0
Totaal 371 293,6 8,6 673,2 16,4
Het projectbudget van Zandmaas is verhoogd met € 7,4 miljoen door de
ontvangen loon- en prijscompensatie over 2008. Het budget voor de
Zandmaas bedraagt na de mutatie in deze periode € 533,4 miljoen voor
rekening van het ministerie van V&W. Inclusief de bijdragen van de
provincie Limburg en het ministerie van LNV is in totaal € 541,8
miljoen beschikbaar.
Het projectbudget van Grensmaas is verhoogd met € 1,2 miljoen door de
ontvangen loon- en prijscompensatie over 2008. Voor de Grensmaas is na
de mutatie in deze periode € 139,8 miljoen voorzien voor rekening van
het ministerie van V&W. Inclusief de bijdragen van het ministerie van
LNV en provincie Limburg is € 147,8 miljoen beschikbaar.
Mutatieoverzichten
In tabel 4 en 5 staat voor de Zandmaas en de Grensmaas een specificatie
van alle mutaties, uitgesplitst in scopewijzigingen, mee- en
tegenvallers en technische mutaties. De bedragen van de mutaties zijn
met behulp van de IBOI-index teruggerekend naar de bedragen op prijspeil
1998.
Tabel 4 Mutatieoverzicht Zandmaas (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
V&W Budget Zandmaas
Bedrag
prijspeil
1998 Bedrag
bericht aan TK Prijspeil Bedrag
bericht aan TK Bron
Nummer
VGR (DGR)
ZM en GM
TB en POL Zandmaas 311,0 311,0 1998 12e DGR
Scopewijzigingen
Kaden bevolkingscentra 34,1 35,4 2000 12e DGR
Hoogwatergeul Ooijen -/-13,6 -/-14,1 2000 13e DGR/1e VGR
Nevengeul Belfeld 0 0,0
Bereiken 100% hoogwaterbescherming 11,4 13,6 2003 4e VGR
Herstel Rijkelse Bemden 11,1 13,0 2005 8e VGR
Verhoging Risico algemeen 33,0 38,5 2005 8e VGR
Vermindering aankoop natuurgronden (14 ha) -/-0,1 -/-0,1 2006 10e VGR
Uitbreiding scope Sluitstuk Kaden (ophoging budget) 12,5 15,0 2008 14e
VGR
Uitbreiding scope Sluitstuk kaden (verhoging opvangen binnen budget)
-/-12,5 -/-15,0 2008 14e VGR
Saldo scopewijzigingen 75,9 86,3
Technische Mutaties
Toevoeging Budget Risicoreserve 44,5 46,3 2000 13e DGR/1e VGR
Desaldering inkomsten proefproject 1 7,7 7,7 1998 6e DGR
Desaldering overige inkomsten t/m 2001 8,2 9,0 2001 13e DGR/1eVGR
Desaldering overige inkomsten 2002 0,3 0,3 2003 15e DGR/3e VGR
Desaldering overige inkomsten 2003 1,2 1,4 2003 5e VGR
Desaldering overige inkomsten 2004 1,2 1,5 2004 7e VGR
Desaldering overige inkomsten 2005 0,1 0,1 2005 9e VGR
Desaldering overige inkomsten 2006 1,6 1,9 2006 10e VGR
Desaldering overige inkomsten 2007 3,4 4,0 2007 13e VGR
Grondaankopen LNV -/-2,4 -/-2,5 2000 13e DGR/1e VGR
Peilopzet 5,2 5,5 2000 13e DGR/1e VGR
Taakstelling aanbestedingsmeevaller -/-8,2 -/-9,6 2004 6e VGR
Taakstelling aanbestedingsmeevaller -/-10,1 -/-12,0 2005 8e VGR
Technische mutatie (leenfaciliteit) 0,1 0,1 2007 12e VGR
Saldo technische mutaties 52,8 53,7
Mee- en tegenvallers
Herijking raming op basis van TB 20,9 21,8 2000 13e DGR/1e VGR
Afrondingsverschillen 0,5 0,5 2005 9e VGR
Administratieve correctie -/- 0,1 -/- 0,1 2006 11e VGR
Saldo mee- en tegenvallers 21,3 22,2
Totaal beschikbare budget prijspeil 1998 461,0
Loon- en prijsbijstelling
Loon- en prijsbijstelling 1998 t/m 2001
22,5 2001 12e DGR
Loon- en prijsbijstelling 2002
11,0 2002 14e DGR/2e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2003
9,6 2003 5e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2004
4,1 2004 7e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2005
1,5 2005 9e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2006
2,1 2006 10e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2007
2,0 2007 12e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2008
7,4 2008 14e VGR
Saldo loon- en prijsbijstelling
60,2
Totaal beschikbare budget 2008
533,4
Tabel 5 Mutatieoverzicht Grensmaas (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
V&W Budget Grensmaas
Bedrag
prijspeil
1998 Bedrag
bericht aan TK Prijspeil Bedrag
bericht aan TK Bron
Nummer
VGR of DGR
ZM en GM
Ontwerp Streekplan Grensmaas 60,0 60,0 1998 12e DGR
Scopewijzigingen
Roosteren 0 0 2002 14e DGR/2e VGR
Mutaties door onderhandelingsresultaat 6,8 8,0 2005 8e /9e VGR
Mutaties door afspraken met Vlaanderen 16,1 19,0 2005 8e /9e VGR
Overige scope aanpassingen 12,7 15,0 2005 8e /9e VGR
Toevoeging risicoreserve Grensmaas 10,6 12,6 2005 8e /9e VGR
Saldo scopewijzigingen 46,2 54,6
Technische Mutaties
Desaldering overige inkomsten 2003 1,1 1,3 2003 5e VGR
Desaldering overige inkomsten 2004 0,3 0,3 2004 7e VGR
Desaldering overige inkomsten 2005 2,1 2,5 2005 9e VGR
Desaldering overige inkomsten 2006 0,1 0,1 2006 11e VGR
Desaldering overige inkomsten 2007 0,6 0,7 2007 13e VGR
Technische mutatie (leenfaciliteit) 0,3 0,4 2007 12e VGR
Saldo technische mutaties 4,5 5,3
Mee- en tegenvallers
Herijking n.a.v. het Eindplan Grensmaas 5,4 6,0 2002 15e DGR/3e VGR
Herijking ramingen n.a.v. POL Grensmaas 1,4 1,4 2005 8e /9e VGR
Saldo mee- en tegenvallers 6,8 7,4
Totaal beschikbare budget prijspeil 1998 117,5
Loon- en prijsbijstelling
Loon- en prijsbijstelling 1998 t/m 2001
3,6 2001 12e DGR
Loon- en prijsbijstelling 2002
0,8 2002 14e DGR/2e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2003
0,5 2003 5e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2004/2005
2,5 2005 9e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2006
2,3 2006 10e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2007
1,6 2007 12e VGR
Loon- en prijsbijstelling 2008
1,2 2008 14e VGR
Totaal loon- en prijsbijstelling
12,5
Totaal beschikbare budget 2008
139,8
Uitgaven, inkomsten, verplichtingen en geplande kasstromen
In onderstaande tabellen wordt een overzicht gegeven van uitgaven,
inkomsten, aangegane verplichtingen in deze rapportageperiode en van
toekomstige kasstromen.
Tabel 6 Uitgaven (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
Totaal vorige
perioden Deze periode Totaal
Zandmaas 215.9 14,3 230,2
Grensmaas 60,2 1,8 62,0
Totaal 276,1 16,1 292,2
De uitgaven voor de Zandmaas in de eerste helft van 2008 hebben
betrekking op de uitvoering van de kadeversterkingen, de verhoging van
de bruggen over het Maas-Waalkanaal en de peilopzet in het stuwpand
Grave. De uitgaven voor de Grensmaas in de eerste helft van 2008
betreffen voornamelijk organisatiekosten.
Tabel 7 Inkomsten (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
Totaal vorige
perioden Deze periode Totaal
Zandmaas 25,1 0,2 25,3
Grensmaas 5,8 0,3 6,1
Totaal 30,9 0,5 31,4
Deze ontvangsten hebben onder andere te maken met bijdragen in de kosten
van de planvorming bestemmingsplan Grensmaas en diverse bijdragen van
het Consortium Grensmaas en LNV ten behoeve van grondverwerving en
onteigeningswerkzaamheden.
Tabel 8 Aangegane verplichtingen (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
Totaal vorige
perioden Deze periode Totaal
Zandmaas 258,7 18,4 277,1
Grensmaas 72,0 3,0 75,0
Totaal 330,7 21,4 352,1
Voor Zandmaas hebben de aangegane verplichtingen voornamelijk betrekking
op de uitvoering van de kadeversterkingen in Roermond, Venlo, Gennep en
Mook en Middelaar, de stuw Sambeek en de grondwatermonitoring in
stuwpand Sambeek.
Voor Grensmaas betreffen de aangegane verplichtingen voornamelijk de
vastlegging van de organisatiekosten (agentschapsbijdrage).
Tabel 9 Kasritme (Bedragen in miljoen EURO, incl. BTW)
t/m
2007 2008 2009 2010 2011 2012
e.v. Totaal
Zandmaas
V&W 215.9 33 50 31 37 166,5 533,4
LNV/Provincie nog bij te dragen
8,4
Grensmaas
V&W 60,2 8 9 5 4 53,6 139,8
LNV/Provincie nog bij te dragen
8,0
Totaal V&W
673,2
Tabel 9 bevat een inschatting van het kasritme voor beide deelprojecten
voor de periode 2008-2011. Deze reeks wordt regelmatig geactualiseerd op
basis van de voortgang van het project en kan daarom afwijken van de
reeks die in de Rijksbegroting staat opgenomen.
Uitputting post onvoorzien
In het projectbudget is een budget voor onvoorzien opgenomen ten behoeve
van de uitvoering van het project. Dit budget is opgebouwd uit een
onderdeel “Onvoorzien” en een onderdeel “Risico algemeen” dat
tot en met VGR 9 “Risicoreserve” werd genoemd. Een overzicht van de
mutaties is gegeven in bijlage 6.
Het beschikbare budget “Onvoorzien” van de Zandmaas bedroeg initieel
€ 76,1 miljoen. In deze verslagperiode heeft zich één mutatie
voorgedaan. Voor het Kadenproject is een bedrag van € 16,5 miljoen
(dat in het verleden als pro memorie post op onvoorzien is gezet)
overgeboekt van onvoorzien naar “Budget V&W”. Per 30 juni 2008
bedraagt het beschikbare budget ‘Onvoorzien’ € 59,0 miljoen. Het
beschikbare budget “Onvoorzien” van de Grensmaas bedraagt per 30
juni 2008 ongewijzigd € 5 miljoen.
Het budget “Risico algemeen” bedroeg voor de Zandmaas initieel €
88,1 miljoen (standlijn 1-1-2005). Inmiddels is in totaal € 21,4
miljoen van deze post overgeheveld naar het maatregelbudget en resteert
€ 66,7 miljoen. In deze rapportageperiode heeft geen mutatie
plaatsgevonden. Het budget ”Risico algemeen” voor de Grensmaas
bedroeg initieel € 12,6 miljoen. Er is nog geen geld overgeheveld naar
de uitvoeringsmaatregelen.
5.6 Risico’s en prognose eindstand
Risico algemeen
In tabel 10 is de financiële impact van de risico’s en de beschikbare
budgetten voor “Risico algemeen” van Zandmaas en Grensmaas
weergegeven.
Tabel 10 Risicoprofiel
Financiële impact risico’s Zandmaas en Grensmaas
ZM GM
VGR 13 VGR 14 VGR 13 VGR 14
Juridisch kader ABM grondverzet 2,1 – 7 0,8 – 3
Beschikbaarheid verwerkingslocaties 8,9 2,8
Tegenvallende delfstoffenopbrengsten 0 – 1,5 0
Wwk kaden steden en nadeelcompensatie 2 – 12 2 – 12
Contracteringwijze hoogwatergeulen 12 12
Sluitstukkaden 22,5 22,5
Monitoringsverplichtingen 0 0 0,5 – 2 0,5 – 2
Rivierkundige werken
3 – 6,8 3 – 6,8
Onvoorziene bodemverontreinigingen
0,9 – 2,7 0,9 – 2,7
Aanbestedingsrisico’s
1 – 4 1 – 4
Diversen
0,7 – 3,7 0,7 – 3,7
Risicoprofiel 47,5 – 63,9 40,1 – 52,3 6,1 – 19,2 6,1 – 19,2
Verwachtingswaarde risico’s 58,6 46,4 11,6 11,6
Beschikbaar budget Risico algemeen 66,7 66,7 12,6 12,6
Bedragen in miljoen EURO
Toelichting risicoprofiel
Juridisch kader ABM grondverzet €0,8 - 3 miljoen
Op 12 december 2007 heeft de Raad van State uitspraak gedaan inzake de
beroepschriften tegen de afgegeven vergunningen voor het Grensmaasplan.
Hierbij is duidelijk geworden dat het bij de vergunningverlening
gehanteerde ABM-beleidskader en de oplossingen voor de gesignaleerde
knelpunten niet op bezwaren van de Raad van State stuit. De
complexiteit en ontwikkelingen van de Europese en nationale wet- en
regelgeving op het gebied van grondverzet blijven echter een potentieel
risico dat nauwlettend wordt gevolgd. De risicoreservering voor mogelijk
extra kosten van nazorg en monitoring voor de berging van vrijkomende
gronden uit de diverse rivierverruimende maatregelen van de Zandmaas, is
als gevolg van de gedane uitspraak naar beneden bijgesteld.
De inwerkingtreding van het Bbk per 1 januari 2008 heeft tot gevolg dat
voor het toepassen van grond als verondiepingsmaatregel niet langer
een Wm- of Wvo-vergunning noodzakelijk is.
Beschikbaarheid verwerkingslocaties grondstroom € 2,8 miljoen
Wanneer de beoogde verwerkingslocaties niet of niet tijdig beschikbaar
zijn voor vrijkomende specie, moeten extra kosten worden gemaakt voor
transport, verwerking, inrichting en sanering. Teneinde het risico
verder te beheersen wordt de beschikbaarheid van potentiële
verwerkingslocaties in beeld gebracht en ruimte gegeven aan de markt om
oplossingen te realiseren. Uiteindelijke duidelijkheid over het optreden
van dit risico wordt verkregen na aanbesteding van de baggerprojecten in
de stuwpanden Grave en Sambeek in de periode 2007-2009, waarbij een
bepalende factor is waar een aanbieder de gronden verwerkt. Inmiddels is
voor Grave duidelijk dat geen specifieke verwerkingslocatie nodig zal
zijn. Het hieraan gerelateerde risicobedrag van € 6,1 miljoen is komen
te vervallen. Voor Sambeek wordt in 2009 hieromtrent meer duidelijkheid
verwacht.
Tegenvallende delfstoffenopbrengsten € 0 miljoen
Fluctuaties in de hoeveelheden, kwaliteit en de marktprijs van de
delfstoffen beïnvloeden de uiteindelijke opbrengst van de delfstoffen.
Indien de opbrengst van de delfstoffen minder is dan verwacht, kunnen de
projecten waarbij rekening is gehouden met delfstoffenopbrengst per
saldo duurder uitvallen. Op basis van de ervaring bij de aanbesteding
van zomerbedverdieping Grave, waarbij dit risico niet is opgetreden, is
de risicoreservering in zijn geheel komen te vervallen.
Wwk kaden bevolkingscentra €2,0 – 12,0 miljoen
Door RWS-Waterdienst is het “Voorschrift Toetsen Maaskaden” (VTM)
verder uitgewerkt. Het VTM is integraal opgenomen in het Voorschrift
Toetsen op Veiligheid Primaire Waterkering 2006 (VTV 2006). De regeling
die voorziet in de vaststelling van het VTV en hydraulische
randvoorwaarden 2006-2011 is sinds 13 september 2007 van kracht. Met
betrekking tot de toepassing van het specifieke onderdeel Kabels en
Leidingen van het VTM kan worden vastgesteld dat dit deels in de reeds
opgeleverde kaden is gerealiseerd, dan wel dat er op dit moment een
inventarisatie van uit te voeren maatregelen plaats vindt.
Contracteringswijze hoogwatergeulen € 12,0 miljoen
Bij de hoogwatergeul Lomm heeft het risico betrekking op mogelijke
problemen van grondlevering van RWS Maaswerken in tijd en kwaliteit.
Voorzien is o.a. grondlevering uit de verdieping van het stuwpand Grave.
Het Tracébesluit peilopzet Grave is na de uitspraak van de Raad van
State van 26 september 2007 onherroepelijk geworden. De verdieping van
het stuwpand Grave is gegund, waardoor in de toekomst de kans dat grond
niet tijdig wordt geleverd wordt verkleind maar nog wel aanwezig blijft
tot het moment van daadwerkelijke uitvoering.
Met betrekking tot Well-Aijen is een overeenkomst gesloten met een
private partij waarbij deze streeft naar een zelfrealisatie op basis van
een incorporatie van het Tracébesluit in een groter gebiedsgericht
plan. Het zal moeten blijken of op basis van zelfrealisatie en voor
rekening en risico van de private partij uitvoering van Well-Aijen
mogelijk is. De kans dat zelfrealisatie niet mogelijk blijkt en een
andere wijze van uitvoering gezocht moet worden voor Well-Aijen is als
gevolg van de recente ontwikkelingen toegenomen. Belangrijkste
knelpunten zijn de omvang van de door de gemeente Bergen gewenste
financiële bijdrage van de zelfrealisator aan de integrale
gebiedsontwikkeling en de kosten van het archeologisch onderzoek.
Definitief uitsluitsel over de haalbaarheid van een tijdige realisatie
van de hoogwatergeul door middel van zelfrealisatie is voorzien
uiterlijk eind 2008.
Sluitstukkaden € 22,5 miljoen
De sluitstukkaden, de kaden waar na afronding van de rivierverruimende
maatregelen verhoging noodzakelijk is, worden in een later stadium
definitief ontworpen en planologisch ingepast. Hiermee zijn mogelijk
extra kosten gemoeid. Begin 2008 is de scope gewijzigd. De realisatie is
voorzien in de periode na 2010.
Monitoringsverplichtingen Zandmaas € 0 miljoen; Grensmaas € 0,5
– 2,0 miljoen
Bij de Grensmaas betreft het met name de monitoring van het
grondwater.Gegeven de overeenstemming met Vlaanderen over het voorkomen
van de verdroging van Habitat- en Vogelrichtlijngebieden vergt dit
wellicht extra aandacht. Hieromtrent vindt overleg met Vlaanderen
plaats. Het grondwatermonitoringnet is inmiddels operationeel en over de
uitkomsten vindt regulier overleg plaats met de relevante Vlaamse
partijen.
Rivierkundige werken € 3,0 – 6,8 miljoen
Mogelijk zijn additionele rivierkundige werken, met name
steenbestortingen, nodig als gevolg van onvoorspelbare morfologische
effecten als erosie. Tijdens de realisatie van het project zal meer
zicht ontstaan op de noodzaak van deze werken. Over de vormgeving van de
benodigde aanvullende rivierkundige werken binnen de Grensmaas vindt
overleg plaats met de Nederlandse en Vlaamse rivierbeheerder en het
Consortium Grensmaas.
Onvoorziene bodemverontreinigingen € 0,9 – 2,7 miljoen
Het betreft hier het risico dat bodemverontreinigingen worden gevonden
op gronden die in het bezit zijn van de Rijksoverheid.
Aanbestedingsrisico’s € 1,0 – 4,0 miljoen
Er bestaat een risico dat alsnog door derden of door de Nma een
procedure wordt aangespannen. De inschatting betreft hier de
proceskosten. In geval de rechter de klagers in het gelijk zou stellen,
kunnen de kosten mogelijk fors oplopen. Deze kans wordt echter laag
ingeschat. Het risico lijkt beheerst door de goede afstemming met de
Europese Commissie.
Diversen € 0,7 – 3,7 miljoen
Het risico betreft mogelijke meerkosten in verband met eventuele
planschade die door de overheid uitgekeerd moet worden en niet door de
overheid op het Consortium Grensmaas verhaald kan worden. Hierbij gaat
het voornamelijk om planschade op basis van de Wet ruimtelijke ordening.
Verder bestaat er nog de mogelijkheid dat extra kosten moeten worden
gemaakt voor verder onderzoek en bijdragen in de verwijdering van
explosieven.
Prognose eindstand
In de prognose eindstand is de actualisatie van ramingen en
risicoprofiel verwerkt. De prognose eindstand valt binnen het
beschikbare budget voor zowel Zandmaas als voor Grensmaas.
Tabel 11 Prognose eindstand deze rapportageperiode
Raming inclusief
realisatie Risico
profiel Verwachting
waarde risico’s Prognose eindstand Onzekerheid
bandbreedte
risico
10% - 90% Beschikbaar budget
Zandmaas 465,6 40,1 – 52,3 46,4 512,0 +/- 3,6 533,4
Grensmaas 122,2 6,1 – 19,2 11,6 133,8 +/- 5,2 139,8
Bedragen in miljoen EURO
De prognose eindstand van Zandmaas is ten opzichte van VGR 13 met €
14,3 miljoen gestegen door onderstaande wijzigingen:
Verhoging van de raming met:
€ 15 miljoen voor de maatregel Sluitstukkaden conform de brief van de
Staatssecretaris aan de Tweede Kamer d.d. 5 februari 2008 (DMW2008/537).
€ 7,4 miljoen door de ontvangen loon- en prijscompensatie over 2008.
€ 4,2 miljoen door een bijstelling van de prognose voor maatregel
Kaden door tegenvallers tijdens de uitvoering.
€ 1,0 miljoen door de verwerking van de ontvangst voortkomend uit
maatregel Lith.
€ 0,4 miljoen als gevolg van diverse kleine bijstellingen.
Verlaging van de raming met:
€ 1,0 miljoen als gevolg van lager uitvallende kosten voor verleggen
van kabels en leidingen binnen de maatregel zomerbedverdieping Grave.
€ 0,5 miljoen als gevolg van diverse bijstellingen.
Verlaging van de post Risico Algemeen met € 12,2 miljoen. als gevolg
van vrijval van een aantal risico’s op het gebied van grondverzet.
De prognose eindstand van de Grensmaas is ten opzichte van VGR 13 met
€ 1,1 miljoen gestegen.
Het ramingsbedrag is met € 1,2 miljoen gestegen door de ontvangen
loon- en prijscompensatie van 2008 en gedaald met € 0,1 miljoen door
het negatieve aanbestedingsbedrag van de maatregel Roosteren.
De verwachtingswaarde voor de algemene risico’s van Grensmaas is
ongewijzigd gebleven op € 11,6 mln.
14e Voortgangsrapportage Zandmaas en Grensmaas
is een document van Rijkswaterstaat Maaswerken
Postadres:
Postbus 1593
6201 BN Maastricht
Bezoekadres:
Avenue Ceramique 125
Maastricht
Telefoonnummer: 043 - 387 0303
Faxnummer: 043 - 387 0359
Internet: http://www.maaswerken.nl
Bijlage 1 Afkortingenlijst
ABM Actief Bodembeheer Maas
BBK Besluit bodemkwaliteit
BOI Bruto Overheidsinvesteringen
CG Consortium Grensmaas
DAD Departementale Auditdienst
DG Directeur Generaal Rijkswaterstaat
DGR Deltaplan Grote Rivieren
DGW Directoraat Generaal Water
EU Europese Unie
GM Grensmaas
GS Gedeputeerde Staten
KRW Kaderrichtlijn Water
LNV Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
MER Milieueffectrapport
MW Maaswerken
OTB Ontwerp-Tracébesluit
POL Provinciaal Omgevingsplan Limburg
pp’ prijspeil
PS Provinciale Staten
RACM Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten
RWS Rijkswaterstaat
TB Tracébesluit
VGR Voortgangsrapportage
V&W Ministerie van Verkeer & Waterstaat
Wow Wet op de waterkering
TK Tweede Kamer der Staten-Generaal
ZM Zandmaas
Bijlage 2 Karakterisering Zandmaas maatregelen
De karakterisering van het Zandmaasproject volgens Tracébesluit (18
december 2001), POL-aanvulling Zandmaas (1 februari 2002) en scope
Zandmaas 2001 (december 2001) en wijziging 2006, is weergegeven in de
onderstaande tabel.
Doelstelling Zandmaas
Hoogwaterbescherming, op zodanige wijze dat de bevolking achter de kaden
van de Zandmaas, die aangelegd zijn in het kader van het Deltaplan Grote
Rivieren, een beschermingsniveau van 1/250 per jaar, maatgevende afvoer
3275 m3/s in 2015 wordt geboden.
Het in de periode tot 2015 realiseren van beperkte natuurontwikkeling in
de Zandmaas die in het Tracébesluit en POL Zandmaas geconcretiseerd is
in 556 hectares, aangevuld met 60 ha natuurcompensatie.
Plangebied Zandmaas
Het zomer- en winterbed van de Maas van Maaskilometer 70 (benedenstrooms
van Linne) tot en met Maaskilometer 226,5 (Hedel), aangevuld met:
retentiegebied Lateraalkanaal West;
bergings- en bewerkingslocaties die buiten het winterbed kunnen liggen;
compenserende en mitigerende maatregelen die buiten het winterbed kunnen
liggen.
Maatregelen Zandmaas Pakket I
Kadeaanpassingen Roermond, Venlo, Gennep en Mook en Middelaar
Sluitstukkaden, de aanpassingen aan de overige DGR-kaden in het
plangebied
Retentiegebied Lateraal Kanaal West
Hoogwatergeulen Lomm en Well-Aijen
Rivierverruiming Belfeld, km 87-92
Rivierverruiming Sambeek, km 109-120
Rivierverruiming Grave, km 155-175
Rivierverruiming Lith km 176-181
Mitigerende maatregelen peilopzet, aanpassing bruggen en stuwen
Compensatieplan Natuur
Proefproject eroderende oevers
Compensatie benedenstroomse effecten Den Bosch
Aankoop natuurgebied Heukelomse Beek, natuurlijke oevers en 25 m
oeverstroken
Grondverwerving nevengeul Belfeld West, nevengeul Sambeek Oost
Resultaat Zandmaas Pakket I
Hoogwaterbescherming 1/250 per jaar, maatgevende afvoer 3275 m3/s, 70 %
in 2008 en 100 % in 2015
556 ha natuur plus 60 ha compensatie van natuurwaarden die verloren zijn
gegaan
Bijlage 3 Karakterisering Grensmaas maatregelen
De karakterisering van het Grensmaasproject volgens het Eindplan
Grensmaas, vastgesteld door Gedeputeerde en Provinciale Staten op 21
december 2001 en het POL Grensmaas vastgesteld door Provinciale Staten
op 1 juli 2005 en de ministeriële afspraken in de Vlaams-Nederlandse
Verklaring met betrekking tot het uitvoeren van werken aan de
Gemeenschappelijke Maas op 3 mei 2005, is weergegeven in onderstaande
tabel.
Doelstelling Grensmaasproject
Het door rivierverruiming verlagen van de hoogwaterstanden in de Maas
met als maatstaf dat uiterlijk in 2017 de gebieden, die door de op basis
van de Deltawet Grote Rivieren aangelegde kaden zijn beschermd, een kans
op overstroming hebben van 1/250 per jaar maatgevende afvoer 3275 m3/s.
Het in de periode tot 2018 tot ontwikkeling brengen van tenminste 1000
ha natuur binnen het Grensmaasgebied. Deze natuurontwikkeling is
gekoppeld aan het ecologisch herstel van de rivier zoals vastgelegd in
de intentieverklaring voor de inrichting van het Maasdal in Limburg van
26 november 1992.
Het winnen van ten minste 35 miljoen ton grind voor de nationale
behoefte (provinciale taakstelling).
Plangebied Grensmaas
Het Maasdal van Maastricht tot en met Roosteren van Maaskilometer 15 tot
en met Maaskilometer 55.
Maatregelenpakket Grensmaas
Uitvoeringsovereenkomst Grensmaas omvat de maatregelen:
dekgrond-verwijdering (dv), stroomgeulverbreding (sv), weerdverlaging
(wv), aanleg nevengeulen (ng), aanvulling plas (ap), sanering (sa),
dekgrondberging (db), natuurontwikkeling (no) en kadeophoging (ka) op de
volgende locaties:
Bosscherveld dv, db, no
Borgharen sv, wv, db, no
Itteren sv, wv, db, no
Aan de Maas sv, db, no
Meers sv, wv, db, no
Maasband sv, wv, ng, no
Urmond sv, wv, sa, no
Nattenhoven wv, db, ka, no
Grevenbicht ng, no
Koeweide sv, wv, db (2 delen), no
Visserweert sv, wv, ng, no
Proefproject Meers : sv, wv,db, ap, no
Vlaamse locaties (België):
Hochter Bampd sv, ap, no
Herbricht sv, no
Kotem sv, wv, no
Roosteren: compensatie voor de kadeaanleg in 1996 en realiseren
beschermingsniveau.
Mitigatiemaatregelen: maatregelen ter voorkoming van significante
waterstandsverhogende effecten dan wel verdroging aan Vlaamse zijde
Rivierkundige werken (oever- en bodemverdedigingen)
Resultaat Grensmaasproject
Hoogwaterbescherming (1/250 per jaar; maatgevende afvoer 3275 m3/s): 100
% in 2017
Natuur aan Nederlandse zijde: circa 1100 ha (nieuwe) natuur in 2018
Delfstoffen: circa 52 miljoen ton grind
Bijlage 4 Kaart Tracébesluit en POL Zandmaas/Maasroute
Bijlage 5 Kaart Grensmaas conform Eindplan Grensmaas
Bijlage 6 Toelichting mutaties VGR 14
In deze bijlage zijn voor Zandmaas en Grensmaas de mutaties toegelicht
in het scopebudget en in de ontwikkeling van de post “Risico
algemeen”.
Zandmaas
Tabel 1 Mutatie scopebudget Zandmaas
Detaillering mutatie scopebudget Zandmaas in VGR 14 € miljoen
1 Loon- en prijscompensatie om het budget op het prijspeil van 2008 te
brengen 7,4
Totale mutatie VGR 14 7,4
Tabel 2 Ontwikkeling van de post “Risico algemeen” Zandmaas
Detaillering ontwikkeling van de post “Risico algemeen” Zandmaas in
VGR 14 € miljoen
Standlijn per 1 januari 2005 88,1
1 Vergunningverlening en monitoring proefproject 2 -/- 1,0
Standlijn per 1 januari 2006 87,1
2 Nadeelcompensatie DGR Kaden -/- 4,3
3 Schaderegeling peilopzet Grave -/- 7,1
4 Keringen in de Roer i.v.m. invulling Wet op de waterkering -/- 7,5
Standlijn per 1 januari 2007 68,2
5 Monitoring grondwatereffecten peilopzet Grave en Sambeek (aanwending
van risico ten gunste van budget) -/- 1,5
Standlijn per 30 juni 2007 66,7
Geen mutaties
Standlijn per 31 december 2007 66,7
Geen mutaties
Standlijn per 30 juni 2008 66,7
Grensmaas
Tabel 3 Mutatie scopebudget Grensmaas
Detaillering mutatie scopebudget Grensmaas in VGR 14 € miljoen
1 Loon- en prijscompensatie om het budget op het prijspeil van 2008 te
brengen 1,2
Totale mutatie VGR 14 1,2
Tabel 4 Ontwikkeling van de post “Risico algemeen” Grensmaas
Detaillering ontwikkeling van de post “Risico algemeen” Grensmaas in
VGR 14 € miljoen
Standlijn per 1 januari 2006 12,6
Geen mutaties
Standlijn per 1 januari 2007 12,6
Geen mutaties
Standlijn per 31 december 2007 12,6
Geen mutaties
Standlijn per 30 juni 2008 12,6
Het bedrag van € 381 miljoen zoals hier in de historische tabel
opgenomen is nog inclusief de bijdrage van LNV van € 10 miljoen. Deze
bijdrage loopt niet via de begroting van V&W maar via die van LNV. Dit
is in de tabellen projectbudget (tabel 3) en mutatieoverzichten (tabel 4
en 5) gecorrigeerd.
De formele oplevering, conform de SNIP-systematiek, van proefproject
Meers (SNIP 6) heeft nog niet plaatsgevonden.
Tevens neemt het ministerie van LNV binnen Zandmaas pakket I de aankoop
van 214 ha natuurgronden voor haar rekening. De kosten hiervan worden
direct verantwoord op de begroting van LNV.
Tevens draagt het ministerie van LNV via de reguliere subsidiering van
natuurbeheerders circa € 30 miljoen bij aan natuurontwikkeling (750
ha). Deze bijdrage loopt via de begroting van het ministerie van LNV.
3 IBOI-index is de index voor de Bruto Overheidsinvesteringen. Deze is
als volgt: ’98-’99 was 1,4%, ’99-’00 was 2,5% , ’00-’01 was
4,5%, ’01-’02 was 3% , ’02-’03 was 2,75%, ’03-’04 was
1,23%, ’04-’05 was 0,39%, ’05-’06 was 0,66%, ’06-’07 was
0,44% en ’07-’08 was 1,5%.
Deltaplan Grote Rivieren
Tevens neemt het ministerie van LNV de aankoop van 214 ha natuurgronden
binnen pakket I voor haar rekening. De kosten hiervan worden direct
verantwoord op de begroting van LNV.
Tevens draagt het ministerie van LNV via de reguliere subsidiëring van
natuurbeheerders circa € 30 miljoen bij aan natuurontwikkeling (750
ha). Deze bijdrage loopt via de begroting van het ministerie van LNV.
14e Voortgangsrapportage Zandmaas en Grensmaas 1 januari –30 juni 2008
PAGE
Werken aan de Maas van morgen – DMW/2008/x PAGE 2
14e Voortgangsrapportage Zandmaas en Grensmaas 1 januari –30 juni 2008
Werken aan de Maas van morgen – DMW/2008/x PAGE 1
Tabel 2 Overzicht masterplanning