Preview document (🔗 origineel)

---

Lijst van vragen - totaal

Kamerstuknummer	:	31792-XIV

Vragen aan	:	Regering

Commissie	:	Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit



Nr	Vraag

1	In totaal wordt € 10,2 miljoen toegevoegd aan renovatie hoofdgebouw.
Hoeveel gaat de renovatie kosten en kunt u een overzicht geven van de
ramingen door de jaren heen, en aangeven welke rol de
Rijksgebouwendienst hierin heeft? Hoe verklaart u de stijging?

Van het toegevoegde bedrag van € 10,2 mln. houdt € 3,2 mln. verband
met de renovatie hoofdgebouw. De overige € 7,0 mln. heeft betrekking
op herijking apparaatbudgetten in de aanloop naar de krimptaakstelling
Coalitieakkoord. De renovatie is volgens het investeringsbudget van de
RGD  op € 180 mln. geraamd. Deze raming heeft de RGD in 2005 opgesteld
ten behoeve van de leenfaciliteit Rijkshuisvesting. Deze investering
leidt tot een structureel hogere gebruiksvergoeding aan de RGD. LNV
huurt het gebouw van de RGD. Daarnaast investeert LNV zelf in de
inrichting van het hoofdgebouw. De renovatie strekt zich uit over 4 bouw
fases.  Begin 2008 is de eerste fase afgerond.  Het geraamde kasritme
van de gebruiksvergoeding RGD (huurbudget plus a fonds perdu) is als
volgt:

Realisatie tm 2007: 25,4 mln.

Raming 2008: 17,3 mln.

Raming 2009: 16,6 mln.

Raming 2010: 20,3 mln.

Raming 2011: 21,8 mln.

Raming 2012: 24,2 mln.

Raming 2013: 19,1 mln.

Raming vanaf 2014: circa 18 mln. jaarlijks.

De totale renovatie hoofdgebouw wordt onder toezicht en regie van de
Rijksgebouwendienst uitgevoerd. Er is geen sprake van een stijging, maar
het betreft hier een aanpassing van het kasritme binnen het totaal
bestek.



2	Wat is de oorzaak voor het ontstaan van een  negatief eigen vermogen
van de Dienst Regelingen? Wat is de  prognose voor het eigen vermogen
van de Dienst Regelingen in 2008? Wat zijn de kansen dat zich in 2008
e.v. opnieuw negatieve ontwikkelingen in het eigen vermogen voordoen?
Welke maatregelen zijn genomen om dit te voorkomen en welke rol spelen
de tarieven daarin? 

Het negatief eigen vermogen per ultimo 2007 is ontstaan door het
negatief resultaat bij Dienst Regelingen over 2007. De oorzaken van dit
negatief resultaat zijn toegelicht in het jaarverslag LNV 2007 (p. 124).


In 2008 is de bedrijfsvoering bij Dienst Regelingen verder aangescherpt
en er zijn tussen LNV en Dienst Regelingen afspraken gemaakt over een
scherp, doch realistisch kostenniveau voor de uitvoering. Dit heeft
onder meer geleid tot een verhoging van de vergoeding die Dienst
Regelingen ontvangt van LNV voor de uitvoering van regelingen (de
genoemde tariefsverhoging). Bij de 2e suppletore is het LNV-budget voor
de uitvoering door Dienst Regelingen in overeenstemming gebracht met het
verwachte kostenniveau. Hierdoor is de kans dat zich over 2008 wederom
een omvangrijk negatief resultaat voordoet gering.

Waaruit bestaan de extra opdrachten in 2008 ter waarde van bijna € 10
miljoen aan de Dienst Regelingen?

Het betreft voor € 7 mln uitvoering Programmabeheer en voor € 3 mln
taken in het kader van Natura 2000.



3	Wat betekent de verlaging van het uitgavenbudget voor glastuinbouw
voor latere jaren, en kan de minister uitleggen wat het betekent dat de
zij al € 37,3 miljoen verwerkt heeft bij vermoedelijke uitkomsten 2008
in de begroting 2009?

Om de kabinetsdoelen (in 2020) klimaatneutraal telen, reductie gebruik
primaire brandstof en glastuinbouwsector leverancier van duurzame warmte
en elektriciteit te kunnen realiseren zijn op de LNV-begroting middelen
gereserveerd voor bijdragen in investeringen via de energieregelingen
Marktintroductie Energie Innovatie (MEI), Investerings Regeling Energie
(IRE) en Energienetwerken. In verhouding tot latere jaren is in 2008 en
2009 voldoende budget beschikbaar. De kasbesteding van de
energieregelingen loopt echter meer gelijkmatig over de jaren en wordt
ook bepaald door het investeringstempo van de sector. Het is daarom
noodzakelijk om een deel van het beschikbare budget in 2008 (€ 37,3
mln.) en 2009 (€ 14,5 mln.) middels een kasschuif over latere jaren
(2010 t/m 2013) te spreiden. Deze kasschuif is verwerkt in de begroting
2009 (zie de verdiepingsbijlage op pagina 218).



4	Wordt met de overboeking van OD 21.12 richting artikel 26 het budget
voor duurzaamheid gebundeld, of was er in praktijk al sprake van enige
synergie?

Deze overboeking betreft geen bundeling van het budget. Door Dienst
Landbouwkundig Onderzoek (DLO) worden onderzoeken uitgevoerd op het
gebied van gewasbescherming, dierenwelzijn (o.a. herontwerp duurzame
stal- en houderijsystemen) en bemesting (o.a. telen met toekomst). Deze
onderzoeken dragen bij aan het behalen van de doelstellingen van
OD21.12. Om deze onderzoeken uit te kunnen voeren, worden vanuit OD21.12
middelen overgeboekt naar artikel 26.



5	Kan uitgelegd worden wat de reden/achtergrond is van het creëren van 
interne begrotingsreserves in het algemeen en voor artikel 21 in het
bijzonder? Waarom wordt deze € 2 miljoen nu (nog) toegevoegd aan een
begrotingsreserve en niet aan direct aan artikel 21 voor 2009?

Met ingang van 2008 zijn de garantievermogens van 3 ZBO’s, te weten
Ontwikkeling en Saneringsfonds voor de landbouw, Ontwikkeling en
Saneringsfonds voor de visserij en het Borgstellingsfonds voor de
landbouw omgezet in 3 interne begrotingsreserves op artikel 21. De
minister van Financiën heeft hiervoor, conform artikel 5 van de
Comptabiliteitswet, vooraf instemming verleend. 

Belangrijkste argumenten voor het aanhouden van interne
begrotingsreserves zijn in het algemeen:

De eindejaarsmarge van LNV is onvoldoende bij omvangrijke en sterk
fluctuerende transitie-uitgaven.

Een begrotingsreserve geeft meer stabiliteit (ten opzichte van het
kasstelsel) in de uitfinanciering en dus de uitvoering van regelingen
die grotendeels afhankelijk zijn van investeringsbeslissingen van
ondernemers.

Zichtbaarheid/transparantie richting Tweede Kamer: de reserves zijn
opgenomen in de LNV-begroting. 

De interne begrotingsreserves hebben betrekking op de beleidsterreinen
landbouw en visserij, vandaar dat deze zijn geplaatst onder het
beleidsartikel 21 (duurzaam ondernemen). 

Vanuit het Coalitieakkoord zijn in de tranche 2008 extra middelen
beschikbaar gesteld voor het Borgstellingsfonds. Dit betreft een
versterking van de borgstellingsfaciliteit voor de land- en
tuinbouwsector. Deze € 2 mln. wordt toegevoegd aan de interne
begrotingsreserve op de OD21.11, het voormalige Borgstellingsfonds voor
de landbouw.



6	Wat is de reden voor de hogere uitvoeringskosten van bijna € 2,5
miljoen voor het programma Client, en hoe verhouden deze
uitvoeringskosten zich ten opzichte van de programmakosten voor het
programma Client?

De stijging van de uitvoeringskosten voor het programma CLIENT export
worden veroorzaakt doordat de ontwikkeling van sectortoepassingen zoals
binnen de vlees & vleesproducten en zaaizaden, welke in 2007 waren
voorzien, als gevolg van vertraging en complexiteit, moesten worden
doorgeschoven naar 2008.

Deze hogere uitvoeringskosten blijven echter binnen het totale
beschikbare budget voor het Realisatieplan CLIENT export van € 11,6
mln.



7 en 9	Kan een nadere onderbouwing worden gegeven van de toevoeging van
€ 44 miljoen aan het ILG vanuit het FES voor de Greenports (hoogte van
het bedrag, precieze toedeling aan projecten, voor welke periode en
welke prestaties en effecten er worden beoogd/zijn afgesproken door de
regering)? Op welke wijze is de Kamer over de toedeling van deze gelden
eerder geïnformeerd?

De € 44 mln. betreft een verschuiving van verplichtingenbudgetten van
2009 t/m 2011 naar 2008 aangezien de verplichtingen geheel in 2008
worden aangegaan. In 2008 was voor de Greenports reeds € 12 mln.
verplichtingenruimte beschikbaar. 

De investeringen in de Greenports in de glastuinbouwlocaties zijn
gericht op het behoud en versterken van de economische functie en
gelijktijdige versterking van andere gebiedsfuncties zoals water, wonen,
recreatie, landschap en natuur.

Het betreft acht projecten in het kader van de nota Ruimte. Het zijn
integrale projecten die volledig en samenhangend worden uitgevoerd. Aan
deze projecten zijn specifieke eisen gesteld die onverkort en bindend
wordt uitgevoerd. 

De Greenportprojecten zijn: Overbuurtsepolder (Bleiswijk), Boomawatering
(Westland), 4B-Waterproject Waalblok (Westland), Rondweg Boskoop-Oost,
Duin en Bollenstreek, Deurne (Noord-Brabant), Klavertje 4 Venlo,
Primaviera (Aalsmeer)

In totaal wordt dus € 56 mln. in de periode 2008 – 2011 ingezet voor
ontwikkeling van 8 Greenportprojecten. De verdeling van de financiële
inzet over de verschillende projecten in de komende periode treft u in
onderstaande tabel aan.

In de ontwerp Begroting 2009 is de Kamer geïnformeerd over de toedeling
van deze gelden.

Greenports               (x € 1.000.000)

Naam

2008

2009

2010

2011

Totaal 

Overbuurtsepolder (Bleiswijk)

1,9

0

0

0

1,9

Boomawatering (Westland),

1,1

2,2

2,2

1,4

6,9

4B-Waterproject Waalblok (Westland),

1,5

1,5

1,5

0

4,5

Rondweg Boskoop-Oost,

2,0

2,0

0

0

4,0

Duin en Bollenstreek,

2,4

2,4

2,0

0

6,8

Deurne (Noord-Brabant),

3,0

0

0

0

3,0

Klavertje 4 Venlo

0

11,5

5,7

5,7

22,9

Primaviera (Aalsmeer)

0

6

0

0

6

Totaal

11,9

25,6

11,4

7,1

56



8	Is er sprake van een onderuitputting op artikel 22.11 ‘ruimte voor
grondgebonden landbouw’? Zo ja, wat is de oorzaak daarvan? Wat is de
link tussen de renovatie van kasteel Groeneveld (overheveling van €
0,5 miljoen) en de doelstelling 22.11 ‘ruimte voor grondgebonden
landbouw’?

Ter financiering van de renovatie van Kasteel Groeneveld is op artikel
22.11 compensatie gevonden. Mijn ambities ten aanzien van de
grondgebonden landbouw komen hierdoor niet in het gedrang. 

 Kasteel Groeneveld heeft een belangrijke functie om mensen te raken
zodat zij zich zich verbonden en verantwoordelijk voelen voor landschap
en platteland. Om dat te bereiken worden activiteiten verzorgd voor
beleid, publiek en onderwijs.wil mensen zodanig raken dat zij zich
verantwoordelijk voelen voor landschap en platteland. Om dat te bereiken
worden activiteiten verzorgd voor beleid, publiek en onderwijs.



10	In de najaarsnota wordt gesproken over een deadline om in 2018 alle
gronden van de EHS te hebben moeten verworven. Sinds wanneer is de
doelstelling losgelaten dat de EHS in 2018 moet zijn gerealiseerd,
waarbij de gronden uiterlijk in 2015 zouden moeten zijn verworven? Hoe
ziet het realisatietempo eruit als 2015 als deadline wordt gerekend?

In de najaarsnota wordt gerefereerd aan het verwerven van hectares
nieuwe EHS inclusief de hectares voor de robuuste verbindingszones. De
hectares voor de robuuste verbindingszones dienen uiterlijk in 2018 te
zijn verworven. Voor de andere EHS hectares is het nog steeds mijn
ambitie deze in 2015 te hebben verworven.



11	Voor de leefgebiedenbenadering worden middelen bijgeplust. Hoeveel is
hiervoor in 2008 uitgegeven? Hoeveel wordt er in 2009 vanuit
coalitieakkoordgelden bijgeplust?

In 2008 wordt € 5 mln. uitgegeven aan projecten in het kader van de
leefgebiedenbenadering . Voor 2009 wordt vanuit de Coalitieakkoord
middelen in dit kader  € 1,5 mln. aan de begroting toegevoegd



12,18 en 20	Wat is de achtergrond voor het bijstellen van de
garantieverplichtingen met bijna  € 10 miljoen in het kader van de
leenconstructie voor particuliere natuurbeschermingsorganisaties?

Gaat het bij het bijstellen van het verplichtingenbudget met € 9,9
miljoen euro voor de garantieverplichtingen om rentebetalingen? En om
hoeveel ha grondaankoop gaat dit?

Het betreft hier een technische begrotingswijziging. De
verplichtingenraming is meerjarig  aangepast. Voor 2008 is het
verplichtingenbedrag verhoogd  en voor de volgende jaren verlaagd.  Deze
bijstelling heeft geen invloed op de rentebetalingen en de hoeveelheid
grondaankopen. Het is slechts een technische aanpassing om het
verplichtingenbudget op het juiste niveau te brengen.

De garantieverplichtingen worden met deze aanpassing afgestemd op de
verwervingsafspraken die ik met provincies heb gemaakt in het kader van
het ILG. De prestatie-afspraken die ik in het kader van het ILG met de
provincies heb gemaakt blijven hierdoor in stand.



13 en 21	Wat betekent de overheveling van €3,9 miljoen van verwerving
naar inrichting voor het NURG voor het jaar 2008, voor de
beschikbaarheid van gelden voor de verwerving van de aankopen voor het
NURG voor 2009 en verder?

In 2008 waren er zeer beperkte mogelijkheden om te verwerven voor het
NURG. Op inrichting waren er mogelijkheden om projecten te versnellen.
Het bestede budget aan inrichting wordt in latere jaren weer ingezet
voor verwerving.



14 en 22	Waar is/wordt de voorgestelde uitgavenverhoging met € 8,5
miljoen voor 2008 voor Natura 2000 precies aan besteedt?

De middelen worden ingezet voor de kosten rond drie tranches
aanwijzingsbesluiten Natura 2000. Tevens is het budget ingezet voor het
opstellen van beheerplannen voor gebieden waarvoor LNV trekker is.



15	Is de aanpassing van de beschikbare middelen voor de gestegen kosten
voor grond (grondprijscompensatie) voldoende om in 2018 alle
noodzakelijke gronden voor de realisatie van de EHS te verwerven?

Nee, het betreft hier uitsluitend een bijstelling op het
verwervingsbudget voor één jaar.



16	Is de principeafspraak over de methode van grondprijscompensatie voor
hectares EHS tussen Financiën en LNV alleen geldig voor 2008 of ook
voor verdere jaren?

De principeafspraak is gemaakt voor de periode waarin sprake is van
verwerving van EHS- en Rods-gronden. De verwerking van de
grondprijscompensatie op basis van de gestegen grondprijzen zal conform
en afhankelijk van de principe-afspraak bij voorjaarsnota plaatsvinden.



17	Is deze grondprijscompensatie ook van toepassing op kosten voor
inrichting en beheer?

Nee, het betreft hier uitsluitend een bijstelling op het
verwervingsbudget



19	Hoe verhouden de uitgaven in OD 23.13 zich op het totaal uitgaven
natuur? Gaat het in de tabel over budgettaire gevolgen van beleid in
natuur om totaaluitgaven? 

In de tabel worden de totaaluitgaven per OD vermeld. Het bedrag bij
OD23.13 is ca. 37% van de totale programma-uitgaven van OD23.11 t/m
23.14. 



23	Welke extra onderzoek gaat de Dienst Landbouwkundig Onderzoek
uitvoeren op het gebied van natuur voor de extra budgettoekenning voor
2008 van € 1,6 miljoen?

De extra budget toekenning is besteed aan onderzoek tbv van de
internationale rapportage verplichtingen op het gebied van de Vogel-en
Habitatrichtlijn, Ramsar, Convention of BioDiversity etc. Een ander deel
van het budget is ten behoeve van de problematiek van de mosselvisserij
in de Waddenzee ingezet. 



24	Wat is de reden voor de hogere uitvoerings- en controlekosten voor
Programmabeheer? Wat wordt daarmee het totale budget voor de
uitvoerings- en controlekosten voor Programmabeheer?

De hogere uitvoerings- en controlekosten worden grotendeels veroorzaakt
door de EU controle eisen en de complexiteit van het
bestaande Programmabeheer. Dit leidt tot aanvullende werkzaamheden. Het
totale budget voor de uitvoering Programmabeheer door Dienst Regelingen
komt hiermee uit op circa € 20 mln. 



25	Wat is wel en wat is niet declarabel voor provincies bij het
BTW-compensatiefonds?

De bepalingen voor de BTW-compensatie zijn opgenomen in de Wet op het
BTW-compensatiefonds. Op hoofdlijnen komen de bepalingen uit de wet erop
neer dat voor provincies de BTW declarabel is bij het
BTW-compensatiefonds in die gevallen waarin aan de provincie een dienst
of goed wordt geleverd en de provincie deze dienst of het goed ook
zelf gebruikt. Met betrekking tot het ILG is BTW over geleverde
diensten voor het inrichten van gronden die niet in eigendom zijn van
de provincie, niet declarabel.



26 en 28	Wat is de oorzaak van de hogere huisvestingskosten en hogere
inhuur van derden voor de Raad van het Landelijk gebied, waardoor het
budget met meer dan 20% stijgt? 

De hogere uitgaven met betrekking tot  inhuur derden houdt verband met
extra uitgevoerde werkzaamheden als gevolg van een veranderde werkwijze
binnen de Raad. De hogere huisvestingskosten zijn veroorzaakt door de
verhuizing (vorig jaar) van de Raad naar een nieuw pand. Het
huisvestingsbudget hiertoe was nog niet in overeenstemming gebracht met
de huisvestingskosten van het nieuwe pand. 



27	Ten koste van welke acties/maatregelen op het terrein Groen en de
Stad gaat de € 1 miljoen budgetoverheveling van dit subartikel naar
artikel 21 (projecten multifunctionele landbouw)?

Er is structureel €1 mln. van het totale budget ad. € 2 mln. van
netwerk veelzijdig platteland beschikbaar gesteld om projecten in het
kader van de Taskforce Multifunctionele Landbouw te financieren.
Multifunctionele landbouw speelt een belangrijke rol in de verbinding
tussen stad en platteland. Deze projecten gaan daarom niet ten koste van
groen en de stad maar dragen bij aan het bereiken van deze doelstelling.




29,30 en 31	Wat is de achtergrond van de diverse projecten die de Dienst
Landbouwkundig Onderzoek extra uitvoert ter hoogte van € 10 miljoen?
Waren deze projecten niet eerder voorzien voor 2008? Waarom worden deze
onderzoeken in 2008 bekostigd? en wat is de achtergrond van de
vertraging in de onderzoeksprogrammering van DLO? Welk deel/ welke delen
van de onderzoeksprogrammering zijn vertraagd? Wordt deze achterstand in
2008 daadwerkelijk ingelopen? 

De achtergrond van de projecten is divers. In zijn algemeenheid gaat het
om verplichtingen uit bestuurlijke afspraken en inzet op specifieke
beleidsthema’s. De projecten richten zich op gewasbescherming,
stofreductie pluimveehouderij, energiereductie glastuinbouw,
professionalisering melkveehouderij (Melkveeacademie),
agrobiodiversiteit, boerderij-educatie, visserij, mest (o.a. monitoring
stroomgebieden, Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid), waterkwaliteit.
De projecten waren voorzien voor 2008 en dit betreft de budgettaire
verwerking hiervan.

Jaarlijks wordt gestuurd, o.a. via tussentijdse monitoring, om
vertraging zoveel mogelijk te voorkomen en niet groter te laten worden
dan 5% van de opdrachtvolume. 

Het gaat om vertragingen die in onderzoekstrajecten niet te voorkomen
zijn zoals overmachtsituaties (niet de juiste proefomstandigheden
vanwege weers- en seizoensinvloeden, vacatures, ziekte), een verder
benodigde verdieping van de resultaten, tussentijds wijzigen van de
vraagstelling vanwege andere beleidskeuzes. Deze zijn niet gerelateerd
aan een bepaald deel van de onderzoeksprogrammering. De opgelopen
achterstand is in het eerste kwartaal van 2008 ingelopen.



32	Worden de € 4,4 miljoen aan apurementsuitgaven verhaald op de
sector?

Nee, deze worden niet verhaald op de sector.



  FILENAME  1992 fez bijlage.doc 		  PAGE  6 /  NUMPAGES  6