Preview document (🔗 origineel)

---

RAAD VAN

DE EUROPESE UNIE

Brussel, 18 november 2008 (26.11)

(OR. en)





15933/08





CAB 57

PROCIV 181

JAI 655

RELEX 929

COCON 37

DEVGEN 239



NOTA I/A-PUNT

van:	het voorzitterschap

aan:	het Comité van permanente vertegenwoordigers / de Raad

nr. vorig doc.:	15692/08 CAB 55 PROCIV 175 JAI 639 RELEX 907 COCON 35
DEVGEN 226

Betreft :	Versterking van de rampenpreventie- en -bestrijdingscapaciteit
van de Europese Unie



1. Voor de delegaties gaat hierbij een verslag van het voorzitterschap
over versterking van de rampenpreventie- en -bestrijdingscapaciteit van
de Europese Unie, met een routekaart voor verdere actie  Het
voorzitterschap had dit verslag aangekondigd in zijn nota van 22 juli
2008.

2. Het Coreper wordt verzocht er nota van te nemen en het te doen
toekomen aan de Raad JBZ, die er eveneens nota van zal nemen, en aan de
Raad Algemene Zaken, ter goedkeuring. 

BIJLAGE

Inleiding

Tijdens de zitting van juni 2006 heeft de Europese Raad, gelet op de
inspanningen ter uitvoering van het actieplan dat na de tsunami in Azië
in december 2004 was opgezet, benadrukt dat het verbeteren van het
vermogen van de Europese Unie om te reageren op noodsituaties, een
absolute politieke noodzaak blijft. Dit is de laatste tijd nog
duidelijker geworden, nu ernstige noodsituaties, vaak verband houdend
met klimaatverandering, zich steeds vaker en in steeds grotere omvang
voordoen. Tegelijk blijven dreigingen, zoals grote terreuraanslagen met
CBRN-wapens, zorgen baren.

Sindsdien is aanzienlijke vooruitgang geboekt; zo zijn onder meer het
communautair mechanisme voor civiele bescherming via de
herschikkingsprocedure, alsook het financieringsinstrument voor civiele
bescherming vastgesteld en is de gemeenschappelijke verklaring van de
Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie inzake de Europese
consensus over humanitaire hulp aangenomen.

In juni 2008 heeft de Raad conclusies aangenomen waarin nadrukkelijk
wordt gewezen op de noodzaak van een geïntegreerde aanpak van
rampenbeheersing, omvattende rampenpreventie, paraatheid, reactie en
herstel, rampen veroorzaakt door de natuur of de mens in de EU of derde
landen, met inbegrip van complexe noodsituaties, en het gebruik van het
volledige scala aan toepasselijke instrumenten van de EU. 

Voorts heeft de Europese Raad de behoefte aan een gecoördineerde aanpak
onderstreept, en de Raad, de Commissie en de lidstaten verzocht
voortvarend hieraan verder te werken.

Op basis van deze conclusies heeft het voorzitterschap erop aangestuurd
om, in overeenkomstig met zijn nota van 22 juli 2008, op alle niveaus de
horizontale coördinatie tussen de Raad, de Commissie en de lidstaten te
verbeteren. In deze nota worden de vorderingen over de afgelopen zes
maanden in kaart gebracht, en aangegeven op welke terreinen in het
komende jaar bepaalde stappen zouden kunnen worden gezet (bijgevoegde
routekaart).

Preventie

Preventie is het eerste belangrijke element van een geïntegreerde
methode voor een alomvattende reactie op noodsituaties, en zal de
komende maanden als prioriteit gelden. Hiervoor moeten de verschillende
beleidsmaatregelen, instrumenten en diensten waarover de Commissie en de
lidstaten beschikken, worden gebundeld tot een uitgebalanceerd geheel,
met nationale verantwoordelijkheid en Europese solidariteit. De
Commissie wordt verzocht zo spoedig mogelijk na nieuwjaar met haar
mededeling over preventie te komen.

Omdat rampen vanwege hun mondiale impact dezelfde aandacht vereisen
wanneer derde landen erdoor worden bedreigd - vooral de
ontwikkelingslanden, die er het meest kwetsbaar voor zijn - zal de
Commissie daarnaast een EU-strategie ter beperking van het risico op
rampen in ontwikkelingslanden indienen.

Civiele bescherming

Europese wederzijdse bijstand

Sinds de inwerkingtreding van het communautair mechanisme voor civiele
bescherming is grote vooruitgang geboekt, vooral met het opzetten en
registreren van de nationale civiele-beschermingsmodules, die behalve
brandbestrijding per helikopter en noodonderdak het hele modulaire scala
omvatten. Verdere registraties, ook van multinationale modules, worden
overwogen. De Commissie heeft een begin gemaakt met de werkzaamheden
inzake specifieke opleiding en oefening teneinde de modules parater en
meer interoperabel te maken. 

[Op 27 november 2008] heeft de Raad de lidstaten verzocht de
beschikbaarheid van hun modules en andere middelen te bevorderen, zodat
de Europese wederzijdse bijstand verder kan verbeteren en de EU aldus
beter op rampen is voorbereid en tot een snel en doeltreffend antwoord
in staat is. Van de lidstaten wordt voorts verwacht dat zij bepalen
welke deskundigen in geval van een grote ramp het waarnemings- en
informatiecentrum (Monitoring and Information Centre - MIC) zullen gaan
versterken, en dat zij samen met de Commissie zorgen voor een nog
snellere inzet van de evaluatie- en coördinatieteams van de EU en voor
een grotere interoperabiliteit van de modules en de andere middelen  De
Commissie zou het MIC meer armslag moeten geven, zodat het in dat
verband voorbereidend en ondersteunend kan optreden, onder meer door
voortdurend scenario's op te stellen en risicoanalyses te verrichten. 

Europese opleiding rampenbeheersing

De ondervinding heeft geleerd dat de effectiviteit van de Europese
burgerbescherming grotendeels wordt bepaald door de opleiding van de
interventieteams. De opleiding die door de Commissie vanaf 2004 in het
kader van het mechanisme voor civiele bescherming is opgezet, is de
basis geworden voor een gemeenschappelijke Europese aanpak inzake
paraatheid en reactievermogen.

[Op 27 november 2008] heeft de Raad verzocht een Europese opleiding
rampenbeheersing op te zetten, die alle aspecten van rampenbeheersing
omvat, en tweeledig is: een grotere coherentie tussen de nationale
opleidingsprogramma's voor rampenbeheersing te bewerkstelligen, en op
communautair niveau een ruim aanbod aan opleidingsmogelijkheden voor
rampenbestrijdingsdeskundigen en interventiepersoneel te verstrekken,
vooral door het bestaande opleidingsprogramma in het kader van het
mechanisme te diversifiëren en te versterken.

Systemen voor vroegtijdige waarschuwing

Op basis van eerdere werkzaamheden heeft het voorzitterschap een
studiebijeenkomst georganiseerd, die tot doel had te komen tot nauwere
samenwerking en uiteindelijk het instellen van systemen voor
vroegtijdige waarschuwing tegen tsunami's en overstromingen van zee- en
kustgebieden. Sedert 2007 is tastbare vooruitgang geboekt, in het
bijzonder met het tsunamirekenmodel dat het Gemeenschappelijk Centrum
voor Onderzoek heeft opgesteld, en waardoor sneller alarm kan worden
geslagen.

Uit de eerste bevindingen blijkt dat prognose- en
burgerbeschermingsdeskundigen zowel uit het oogpunt van paraatheid als
met het oog op de crisisfase nauwer met elkaar moeten samenwerken, en
dat de lidstaten hun systemen voor vroegtijdige waarschuwing zouden
moeten delen met het MIC, zodat op basis van een meerrisico-aanpak een
grotere paraatheid en een snellere reactie kunnen worden bewerkstelligd.

Nog nauwere samenwerking en coördinatie met de Verenigde Naties

Het communautair mechanisme voor civiele bescherming bevat - na de
herschikking -duidelijke regels voor een efficiënte coördinatie en
samenwerking wanneer via het MIC in derde landen wordt geïntervenieerd,
en doet daarbij in voorkomend geval ten volle recht aan de
overkoepelende coördinatietaak van het OCHA van de VN. Er is de laatste
tijd behoorlijke voortgang gemaakt, vooral wat de samenwerking tussen de
coördinatie- en evaluatieteams van de EU en van de OCHA ter plaatse
betreft.

[Op 27 november 2008] heeft de Raad de Commissie verzocht haar
samenwerking met de Verenigde Naties op te voeren door middel van
maatregelen die leiden tot een grotere synergie, zoals het verwerven van
bekendheid met elkaars praktijken en het beter coördineren van de
desbetreffende opleidingen van EU en VN.

Humanitaire hulp

Op 22 juli 2008 heeft de Raad zijn goedkeuring gehecht aan het actieplan
met praktische maatregelen die de EU-donoren zullen nemen om de
toezeggingen uit de Europese consensus gestand te doen. Het actieplan
vormt een totaalkader voor betere humanitaire hulpverlening op het
niveau van de EU. Het grootste deel van het actieplan zou in 2009 in
uitvoering moeten zijn en zal zijn beslag krijgen door een gezamenlijk
optreden van de Commissie en de lidstaten.



De Raad zal de vorderingen met de uitvoering regelmatig toetsen en de
prioriteiten bespreken, mat name - vanaf 1 januari 2009 - in de nieuwe
Groep humanitaire hulp en voedselhulp. Deze groep zal actief deelnemen
aan de discussie over een versterking van de
rampenbestrijdingscapaciteit van de EU en over rampenrisicobeperking
door de EU in de ontwikkelingslanden.

Bevordering van consulaire bijstand

In aansluiting op oefeningen die in Cairo, Parijs en Mexico hebben
plaatsgevonden, is verder gewerkt aan het concept leidende staat voor
crisissituaties: de operationele mechanismen van het concept zijn
verduidelijkt, evenals de verschillende taakgebieden, daaronder begrepen
het feit dat de leidende staat, bijvoorbeeld via het communautair
mechanisme voor civiele bescherming en de crisisbeheersingsstructuren
van het secretariaat-generaal van de Raad, een beroep kan doen op andere
lidstaten. Voorts heeft de Groep consulaire zaken een Europees netwerk
voor consulaire opleiding gevormd, waarvan de eerste module over
consulaire crisisbeheersing handelt.

Militaire ondersteuning van de reactie van de EU op rampen

De afgelopen zes maanden is tweemaal overwogen om - als uiterste middel
- militaire steun te verlenen, in een andere vorm dan transport. 

De regeling "Militaire ondersteuning van de EU-reactie op rampen -
Vaststelling en coördinatie van de beschikbare middelen en vermogens"
werd voor het eerst operationeel toegepast toen de Commissie, ingevolge
een verzoek van Haiti, de militaire staf van de EU vroeg na te gaan hoe
via het MIC noodbruggen snel ter plaatse konden worden gebracht. De
regeling werkte naar behoren, maar uiteindelijk werd ter plaatse een
doeltreffender oplossing gevonden.

Tijdens de oefening van 2008 waarbij de EU-regeling inzake coördinatie
bij crisis- en noodsituaties, CCAEX08, werd uitgeprobeerd (zie volgende
punt) - in casu onder meer een consulaire crisis in een derde land -
werden de toepasselijke procedures, waaronder het Bureau voor
humanitaire hulp van de Europese Gemeenschap (ECHO) en het MIC binnen de
respectieve bevoegdheidssferen, opnieuw aan een test onderworpen.

Regeling van de EU inzake coördinatie bij crisis- en noodsituaties
(CCA)

De oefening in het kader van de EU-regeling inzake coördinatie bij
crisis- en noodsituaties (CCAEX08), waaraan door 9 rechtstreeks
betrokken lidstaten werd deelgenomen, stond in het teken van de
politieke coördinatie die op EU-niveau is vereist in geval van een
grote klimaatramp - een dubbele storm - die op diverse cruciale
terreinen grote schade aanricht. Verscheidene nationale oefeningen
werden simultaan gehouden, om de koppeling tussen de nationale
rampenbeheersingsregelingen en die van de EU te testen.

Op het stuk van de technische toepassing van de procedures zijn gunstige
resultaten bereikt.

Er is een situatiekaart gemaakt, die voor het eerst is getest en zal
worden verfijnd; de kaart dient om een overzicht te geven van de per
scenario toepasselijke EU-mechanismen en van de politieke reacties die
op EU-niveau dringend zouden kunnen zijn vereist. De eventuele
opstelling van dergelijke situatiekaarten voor de meest waarschijnlijke
of relevante scenario's zou nader kunnen worden onderzocht. Hoe de
verschillende actorengroepen die in CCA-verband expertise, inzicht en
sturing zullen moeten verstrekken aan elkaar worden gekoppeld, zal
grondiger moeten worden bekeken.

Chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen en
risico's (CBRN)

De Commissie heeft begin 2008 een taakgroep CBRN ingesteld, die ter zake
een beleid moet helpen uitstippelen en in juni 2009 aan de Raad een
pakket voorstellen moet voorleggen, waaronder actieplannen inzake
bioparaatheid, beperking van radiologische en nucleaire risico's en
chemische dreiging.

In oktober 2008 werd in Parijs een politiële studiebijeenkomst over het
thema CBRN-dreigingen gehouden, waar vooral werd gesproken over het
concrete risico en gevaar dat voor de EU van deze dreigingen uitgaat, en
waar werd voorgesteld om, ook met behulp van Europese instrumenten, meer
samenwerking en informatieuitwisseling te bewerkstelligen.

In november werd in Zuid-Frankrijk, met eenheden van burgerbescherming
en politie, een oefening op realistische schaal georganiseerd inzake
beheersing van de gevolgen van een terreuraanval, teneinde de
CBRN-civielebeschermingsmodules en -decontaminatieketens uit
verschillende lidstaten te testen op hun vermogen om in zulk een
scenario samen te werken, en ook de coördinatie tussen
burgerbescherming en politie aan een test te onderwerpen. Deze oefening
heeft het belang aangetoond van de modules en decontaminatieketens,
alsook het cruciale belang van de hospitaalcapaciteit en de essentiële
rol van de commandoketen in de gegeven omstandigheden.

Bescherming van kritieke infrastructuur (EPCIP)

In juni 2008 is in de Raad een politiek akkoord tot stand gekomen over
het richtlijnvoorstel inzake de inventarisatie van Europese kritieke
infrastructuur, de aanmerking van infrastructuur als Europese kritieke
infrastructuur en de beoordeling van de noodzaak de bescherming van
dergelijke infrastructuur te verbeteren, zulks ten aanzien van twee
prioritaire sectoren: vervoer en energie. Het voorstel gaat vergezeld
van niet-bindende richtsnoeren die de Commissie en de lidstaten zijn
overeengekomen met betrekking tot de inventarisatie van kritieke
infrastructuur. De richtlijn zou voor het einde van dit jaar formeel
worden aangenomen. Voorts heeft de Commissie in oktober 2008 een
voorstel voor een waarschuwings- en informatienetwerk kritieke
infrastructuur (CIWIN) ingediend, dat een beveiligd sectoroverschrijdend
communicatie-instrument moet gaan worden waarmee in het kader van de
richtlijn op vrijwillige basis informatie wordt uitgewisseld. 

*****

De agenda voor 2009, die in het verslag uitvoerig is beschreven, is te
vinden in de routekaart in bijlage I.

Uiterlijk in december 2009 zal de Raad een voortgangsverslag ontvangen.

Bijlage I bij de BIJLAGE

ROUTEKAART

1.	PREVENTIE

a) Mededeling van de Commissie over rampenpreventie in de EU: een
geïntegreerde benadering van paraatheid, preventie en bestrijding, om
de vastgestelde risico's gezamenlijk te kunnen aanpakken. 

- de mededeling wordt zo spoedig mogelijk na nieuwjaar 2009 ingediend;

- de Raad neemt conclusies aan.

b) Mededeling van de Commissie over een strategie van de EU ter
beperking van het risico op rampen in ontwikkelingslanden: zal vooral
handelen over ontwikkelingssamenwerking, maar mogelijk ook over
humanitaire hulp, en onder meer het voorstel bevatten om de steun voor
rampenparaatheid in derde landen met een hoog risico op te voeren.

- de mededeling wordt zo spoedig mogelijk na nieuwjaar 2009 ingediend;

- de Raad neemt conclusies aan.

2.	CIVIELE BESCHERMING

a) Europese wederzijdse bijstand

Conclusies van de Raad met het oog op de versterking van de
civiele-beschermingsvermogens door middel van een Europees systeem voor
wederzijdse bijstand, op basis van de modulaire aanpak voor civiele
bescherming, die [op 27 november 2008] zijn aangenomen: het doel is de
Europese wederzijdse bijstand verder te versterken, op basis van een
hechtere samenwerking in het kader van het communautair mechanisme voor
civiele bescherming en een versterking van het MIC.

- de lidstaten ontwikkelen en/of inventariseren op vrijwillige basis
civiele-beschermingsmodules, die zij zo spoedig mogelijk registreren;
zij besteden daarbij in het bijzonder aandacht aan die terreinen welke
nog niet of slechts gedeeltelijk worden bestreken;

- met steun van de Commissie streven de lidstaten ernaar de modules
interoperabel te maken;

- de lidstaten en de Commissie streven naar het sneller inzetten van
evaluatie- en coördinatiedeskundigen;

- de Commissie versterkt het MIC, dat bij het inventariseren en
registreren van de modules het nodige advies moet verstrekken; zij
brengt de nationale civiele-beschermingsmodules in kaart; zij bekijkt
rampenscenario's; voert risicobeoordelingen uit en helpt de lidstaten
door de organisatie van simulatieoefeningen;

- vóór eind 2009 legt de Commissie aan de Raad een voortgangsverslag
over de toepassing van deze maatregelen voor.

b) Europese opleiding rampenbeheersing

[Op 27 november 2008] heeft de Raad voorts conclusies aangenomen waarin
wordt gevraagd om een Europese opleiding rampenbeheersing op te zetten.
Het doel hiervan zou tweeledig zijn: een grotere coherentie tussen de
nationale opleidingen te bewerkstelligen, en op communautair niveau een
ruimer aanbod aan opleidingen voor rampenbestrijdingsdeskundigen en
interventiepersoneel te verstrekken.

- de Commissie zet de eerste stappen tot de oprichting van de Europese
opleiding ramenbeheersing; 

- de Commissie geeft adequate administratieve ondersteuning; 

- de Commissie dient zo spoedig mogelijk, en uiterlijk eind 2009, de
nodige voorstellen in.

c) Systemen voor vroegtijdige waarschuwing

- uitgaande van hetgeen tijdens het PT en het FR voorzitterschap is
verwezenlijkt worden de praktische werkzaamheden op deskundigenniveau
voortgezet.

d) Nog nauwere samenwerking en coördinatie met de Verenigde Naties

In de Raadsconclusies van [27 november 2008] wordt de Commissie verzocht
haar samenwerking met de VN op het gebied van uitwisseling van
informatie en deskundigen, opleidingsprogramma's, en de samenwerking met
het MIC uit te bouwen.

- de Commissie zal de genoemde maatregelen evalueren en hierover
uiterlijk eind 2009 verslag uitbrengen, en eventueel met voorstellen te
komen.

3.	HUMANITAIRE HULP

Het actieplan van de Commissie ter uitvoering van de Europese consensus
over humanitaire hulp is door de Raad goedgekeurd en is nu in
uitvoering.

- de Raadsgroep (met ingang van 1 januari 2009 de Groep humanitaire hulp
en voedselhulp) neemt de follow-up van het actieplan op zich, en gaat de
effectiviteit van de hulp na.

4.	BEVORDERING VAN CONSULAIRE HULP

Met betrekking tot het concept leidende staat voor crisissituaties en
het Europese netwerk voor consulaire opleiding is vooruitgang geboekt.

- de Commissie geeft verdere uitvoering aan haar actieplan 2007-2009
("Effectieve consulaire bescherming in derde landen: bijdrage van de
Europese Unie");

- het Tsjechische voorzitterschap belegt/ontvangt een bijeenkomst van
crisisteamhoofden over consulaire crisisbeheersing en staat positief
tegenover de eventuele organisatie van een oefening waarbij het concept
van de leidende staat in de praktijk wordt uitgetest; 

- het Tsjechische voorzitterschap organiseert samen met het
secretariaat-generaal van de Raad en met de Europese Commissie de tweede
module van de consulaire opleiding, die deels aan crisisbeheersing zal
worden gewijd.

5.	EU- REGELING INZAKE COÖRDINATIE BIJ CRISIS- EN NOODSITUATIES (CCA)

De CCA wordt verder geëvalueerd. Het vaststellen van de voornaamste
relevante CCA-scenario's en de verdere opmaak van situatiekaarten zouden
extra kunnen bijdragen aan de algehele paraatheid van de Unie uit het
oogpunt van politieke coördinatie.

- er wordt verder gewerkt aan vervolgoefeningen voor het evalueren van
de regeling en aan het in kaart brengen van toekomstige uitdagingen voor
crisisbeheersing waarmee de EU op politiek niveau te maken kan krijgen;

- in nauwe samenwerking met de Commissie en met aansturing door de
lidstaten stelt het Raadssecretariaat de voornaamste relevante
CCA-scenario's vast, verfijnt het de situatiekaart die voor CCAEX08 is
opgemaakt en onderzoekt het de mogelijke opmaak van 2 tot 3 extra
situatiekaarten voor deze scenario's.

- de komende voorzitterschappen organiseren een workshop waar de
voortgang wordt geëvalueerd en wordt besproken welke richting met de
CCA moet worden gevolgd;

- CCAEX09 zal tijdens het Zweedse voorzitterschap plaatsvinden.

6.	CHEMISCHE, BIOLOGISCHE, RADIOLOGISCHE EN NUCLEAIRE DREIGINGEN EN
RISICO'S (CBRN)

De Commissie heeft een taakgroep ingesteld die een CBRN-beleid moet
helpen uitstippelen.

- de Commissie zal in juni 2009 een pakket voorstellen over CBRN
indienen, met actieplannen inzake bioparaatheid, beperking van
radiologische en nucleaire risico's, en chemische dreiging, alsmede een
nota van de Commissiediensten, over het combineren van veiligheid en
gezondheid. 

- de Raad neemt conclusies aan.

7.	BESCHERMING VAN VITALE INFRASTRUCTUUR (EPCIP)

De richtlijn inzake de inventarisatie van Europese kritieke
infrastructuur en de aanmerking van infrastructuur als Europese kritieke
infrastructuur wordt voor het eind van dit jaar aangenomen. Zij gaat
vergezeld van niet-bindende richtsnoeren voor de inventarisatie van
kritieke infrastructuur.

De Commissie heeft een voorstel voor een beschikking van de Raad
betreffende een netwerk voor waarschuwing en informatie inzake kritieke
infrastructuur (CIWIN) ingediend.

- de lidstaten en de Commissie voeren de richtlijn uit zodra deze in
werking is getreden.

- het voorstel voor een beschikking van de Raad betreffende het CIWIN
wordt aangenomen.

_______________

	Doc. 11753/08.

	Chemische, biologische, radiologische en nucleaire wapens.

	Doc. 11753/08.

15933/08		sav/HOR/rv	  PAGE  1 

	DG H 4	  NL

15933/08		sav/HOR/rv	  PAGE  8 

BIJLAGE	DG H 4	 NL

15933/08		sav/HOR/rv	  PAGE  13 

Bijlage I bij de BIJLAGE	DG H 4	 NL