Preview document (🔗 origineel)

---

Voortgang van de 13 acties voor de gebouwde omgeving uit het
werkprogramma Schoon en Zuinig

Acties	Maatregelen en instrumenten 	Producten / resultaat	Planning

1	Per 1 januari 2008 is het energielabel verplicht op mutatiemomenten
Tot 1 januari 2009 zijn 739.000 labels verstrekt aan kopers en huurders
van gebouwen. Gedurende het jaar zijn vele kwaliteitsverbeteringen
aangebracht in het proces. De methodiek is getest en goed bevonden. De
introductie in de markt heeft problemen gegeven.	Per januari 2009 is een
nieuw, verbeterd label gepresenteerd.

2	Het kabinet levert een financiële bijdrage aan de stimulering van
energiebesparing bij eigenaar-bewoners/kleine particuliere verhuurders
als onderdeel van het plan Meer met Minder	Een regeling wordt voorbereid
om het maatwerkadvies aantrekkelijk te maken i.r.t. te nemen
energiebesparende maatregelen.

Voor de Meer met Minder proefprojecten is een eenmalige financiële
bijdrage ad 

€ 4,5 mln ter beschikking gesteld.	Voorstel volgt in januari 2009. 

3	Subsidieregeling Duurzame Warmte (SDW)	Subsidieregeling voor
zonneboilers, warmtepompen en micro-warmtekracht, geopend september
2008.

	In 2011 zijn 100.000 bestaande woningen voorzien van hernieuwbare
energievoorzieningen

4	Normstelling aan de energieprestatie van bestaande gebouwen verkennen,
juridische implicaties	Een eerste verkenning is uitgevoerd. Uitkomst is
dat dit juridisch lastig is. Logische invulling is om normstelling te
verplichten bij verkoop van het gebouw. Echter, dat leidt tot problemen
met het recht op eigendom (Europees Verdrag van de Rechten van de Mens)
Oplevering nader onderzoek tweede fase zomer 2009

5	Convenant Energiebesparing woningcorporaties 	Convenant Aedes/Woonbond
met Rijk over invulling doelstellingen Schoon & Zuinig door corporaties
is op 10 oktober 2008 getekend	Kern van het convenant is dat
corporaties extra investeringen in de sociale huurwoning-voorraad zullen
doen waardoor er tot 2020 een additionele besparing van 24 PJ wordt
bereikt. Daarnaast sluit het convenant aan bij de
besparingsdoelstellingen uit het Lenteakkoord en Meer met Minder.

6	Woningwaarderingsstelsel aanpassen per 2009	De energieprestatie van
een woning op basis van het energielabel gaat meetellen bij de maximale
huurprijs; stimulans tot investering in energiebesparende maatregelen. 
April 2009 gaat aangepast voorstel naar Tweede Kamer.

7	EIA	De EIA is per 1 januari 2008 uitgebreid met een energieprestatie
advies voor de utiliteitsbouw

	Per 1 januari 2009 wordt de EIA uitgebreid met een systematiek voor een
ambitieus maatregelpakket dat leidt tot labelverbetering bij  bestaande
utiliteitsgebouwen (naar label B of minstens twee labelstappen)

8	Regeling Groenprojecten	De regeling Groenprojecten is per 15 juli 2008
aangepast, zodat renovatie van bestaande woningen hieronder valt.
Afhankelijk van de mate waarin het energielabel van de woning verbetert,
is het mogelijk tegen een gunstig rentetarief 25.000 tot 100.000 euro te
lenen voor een groene hypotheek. Ook toepassingsmogelijkheden voor
niet-woningen worden substantieel uitgebreid.	Grotere herziening
gepland, waardoor ondernemingen bij duurzame bouw en verbouw van
woningen van de regeling gebruik kunnen maken. Ligt momenteel ter
notificatie in Brussel. Beoogde inwerkingtreding: 1 januari 2009.



9	Inzet op Europese aanscherping van energiegebruik van elektrische
apparaten (EU): richtlijn Ecodesign. 

Staat in werkprogramma Schoon en Zuinig onder gebouwde omgeving, maar
valt onder verantwoordelijkheid van Minister van VROM	Minimum
efficiency-eisen voor 20 producten worden opgesteld. 7 juli zijn als
eerste eisen voor standby-gebruik vastgesteld. Op 26 september zijn
minimum efficiency-eisen voor eenvoudige settopboxen (opzetkastje om
televisie interactief te koppelen aan bijvoorbeeld internet),
straatverlichting en kantoorverlichting vastgesteld. 	Voor
huishoudelijke verlichting zijn in december 2008 Europese afspraken
vastgelegd gericht op een volledige uitfasering van gloeilampen in de
periode van 2009-2012. Daarnaast zijn voor andere verlichting dan
gloeilampen en voor externe voedingen in 2008 nog producteisen
vastgesteld, de overige volgen in 2009.

10	Wenselijkheden en mogelijkheden van een cap en trade systeem worden
onderzocht als alternatieve route	Verkenning door CE in opdracht van
Stichting Natuur en Milieu en EnergieNed en intensieve deelname door
Rijk.

Rapport met conclusies en aanbevelingen voor vernieuwend en aanvullend
instrumentarium klimaatbeleid gebouwde omgeving voor (middel) lange
termijn. 	Planning rapportage eerste helft 2009.

11	Aanscherping EPC voor gebouwen. Doel: energieneutrale bouw in 2020. 
Voor nieuwe woningen gaat de EPC van 0,8 naar 0,6 in 2011 en naar 0,4 in
2015, met als doel de energieneutrale woning in 2020. Voor nieuwe
utiliteitsgebouwen geldt een vergelijkbare aanscherping met als doel 50%
energie-efficiëntere nieuwbouw in 2017. 

	Vanaf 1 januari 2009 gaan de aangescherpte eisen in voor
utiliteitsgebouwen.

Tussentijdse evaluatie van behalen doelstellingen begin 2010. Indien de
markt niet voldoende in beweging is gekomen om de nieuwbouw 25%
energiezuiniger te maken in 2011, dan wordt aanscherping EPC in gang
gezet.

12	Rijksgebouwendienst geeft voorbeeld en loopt één fase vooruit met
nieuwbouw	Medio 2007 is een programmaplan Energieambitie 2020 opgesteld
met als doel een jaarlijkse energiebesparing van 2%, met als einddoel
25% reductie in 2020 en een klimaatneutrale energievoorziening in 2012
In 2009 worden de eerste innovaties in het kader van het programma
Groene Technologieen toegepast en vindt opschaling plaats van de
uitvoering van energiebesparende maatregelen. 

In 2011 worden de resultaten van de eerste stroom basismaatregelen
gepresenteerd. 

13

	Programma voor innovatie en opschaling van nieuwe technieken nieuwbouw
en bij renovatie van bestaande bouw	Uitvoeringsprogramma wordt
opgesteld.

Doelen:

Energieneutrale nieuwbouw

Totaal energieverbruik gebouwde omgeving in 2020 gehalveerd t.o.v. 1990
Eind 2008 is uitvoeringsprogramma gebouwde omgeving gereed.

Start uitvoering: begin 2009

Evaluatie voortgang: 2010

Resultaten: demoprojecten, kennisverspreiding, praktijkonderzoek



	Overige Acties	Producten / resultaat	Planning

	Meer met Minder 

	Akkoord Meer met Minder op 23 januari 2008 ondertekend door het Rijk,
Bouwend Nederland, Uneto Vni en EnergieNed. Stichting Meer met Minder is
op 21 mei 2008 opgericht. Stichting richt zich in 2008 op het opzetten
en begeleiden van proefprojecten en het uitwerken van het MmM-programma

M€ 121 beschikbaar voor stimulering energiebesparing, waarvan M€ 14
in 2008	In 2011 zijn ongeveer 500.000 gebouwen minstens 30%
energiezuiniger en daarna ongeveer 300.000 gebouwen per jaar. Doel is in
2020 minstens 30% energiebesparing te realiseren in 2,4 miljoen
bestaande woningen en andere gebouwen.

	Kompas, energiebewust wonen en werken	Uitvoering van het
Kompasprogramma draagt er aan bij dat in 2012 60% van de lokale
overheden, intermediairen en bouw- en beheerpartijen energiebesparende
maatregelen meenemen in hun dagelijks aanbod, advies en beleid.	Het
programma zal ook voor 2009 in opdracht gegeven worden.

	Subsidieregeling duurzame energieproductie (SDE)

	Subsidie mogelijk voor Zon-PV 

SDE is per maart 2008 ingegaan en voor zon-PV per 1 augustus 2008
gesloten	Jaarlijks zullen de subsidiabele categorieen voor o.a. zon-PV
opnieuw worden bezien. 

	

Meerjarenafspraak energie-efficiency 3 (MJA3) voor de dienstensectoren
(HBO, WO, banken en verzekeraars)	

Het hoger onderwijs (HBO en WO) doet mee aan de MJA3 en spannen zich in
voor een verbetering van de energie-efficiency van 30% in 2020 t.o.v.
2005 	

Op 3 december 2008 is de MJA3 door de Vereniging van Universiteiten en
de HBO-raad ondertekent. Alle 14 universiteiten en 40 HBO-instellingen
treden hiermee toe tot MJA3. De onderhandelingen met de banken en
verzekeraars over toetreden tot MJA3 lopen nog. Vanwege de kredietcrisis
is de beslissing uitgesteld.

	Communicatie en kennisoverdracht bij consumenten 	De bewoners- en
consumentenorganisaties verenigd in het Platform bewoners en duurzaam
bouwen informeren en stimuleren hun achterban. 

In samenwerking met MilieuCentraal start VROM een draaggolfcampagne
gericht op energiebesparing in de woonomgeving 

klimaatstraatfeestcampagne met minimaal 40 organisaties	In 2008 zijn
bijdragen verstrekt aan de leden van het Platform bewoners en duurzaam
bouwen;

De grote publiekscampagne “Nederland gaat voor een beter klimaat”
gaat in december 2008 van start; 

16 mei 2009 is de winnaar van het klimaatstraatfeest bekend.



	Lenteakkoord	Lente-akkoord energiezuinige nieuwbouw met Neprom, NVB en
Bouwend Nederland, getekend april 2008. Doelstellingen:

energieprestatie 2011 25% scherper & 2015 50% scherper ten opzichte van
2007

herziening berekeningsmethode energieprestatie inclusief
gebiedsmaatregelen

10 excellente gebieden innovatieve zeer energiezuinige nieuwbouw	begin
2009 kennisoverdracht- en stimuleringsprogramma naar Tweede Kamer

1 januari 2009 publicatie concept herziene energieprestatienorm Energie
Prestatie Gebouwen

begin 2009 start Excellente Gebieden