Preview document (🔗 origineel)

---

Geannoteerde agenda Eurogroep en Ecofin Raad van 4 en 5 mei 2009

Economische situatie en financiële situatie

Document: n.v.t.

Aard bespreking: discussie

Besluitvormingsprocedure: n.v.t. 

Toelichting:

Tijdens dit agendapunt zal er gediscussieerd worden over de situatie op
de financiële markten en de effecten van de huidige crisis op de reële
economie. Ook zullen tijdens dit agendapunt de Voorjaarsvoorspellingen
van de Europese Commissie worden gepresenteerd die op 4 mei a.s.
uitkomen. 

Op 7 april zijn de definitieve groeicijfers van het vierde kwartaal van
het eurogebied bekend gemaakt. Het eurogebied kromp in het laatste
kwartaal van 2008 gemiddeld met 1,6% tov het kwartaal ervoor. Duitsland
kromp in deze periode met 2,1%, Frankrijk met 1,1% en Nederland met 1%.
Ook de vooruitzichten zijn somber. In een recent OESO rapport wordt voor
2009 in het eurogebied een krimp van het BBP van 4,1% geraamd. 

De inflatie is vanwege de lage economische groei de afgelopen maanden
snel gedaald. In de VS is in maart de inflatie voor het eerst negatief
uitgekomen; -0,4% op jaarbasis. In maart is de inflatie in het
eurogebied slechts met 0,6% tov een jaar eerder toegenomen. De inflatie
in Nederland kwam in maart op 1,8% op jaarbasis. Een verklaring voor de
relatief hoge inflatie in Nederland is de vertraagde doorwerking  van de
olieprijsdaling op de energieprijzen, omdat de energieprijzen op slechts
twee momenten in het jaar worden bijgesteld. 

De werkloosheid is eind februari in het eurogebied uitgekomen op 8,5%.
Nederland noteerde toen de laagste werkloosheid binnen het eurogebied,
namelijk 2,7%. Echter, de werkloosheid in Nederland is in april volgens
het CBS opgelopen tot 4,4%.

De OESO gaat uit van de een sterkere afname van de wereldhandel (-13,8%)
in 2009. De ontwikkeling van de wereldhandel is voor Nederland erg
belangrijk, omdat een groot deel van onze economie draait op export.
Nederland is momenteel, na Duitsland, de grootste exporteur binnen het
eurogebied. Het volume van de Nederlandse export is in januari met 14%
gedaald tov een jaar eerder, zo meldt het CBS.

Een ander effect van de crisis is een vlucht naar relatief veilige
valuta. Sinds september 2008 zijn de 

U.S. dollar, de euro en de Yen in waarde gestegen. Ook valuta gekoppeld
aan de dollar, zoals de Chinese Renminbi, hebben aan waarde gewonnen.
Valuta van opkomende economieën met een flexibele wisselkoers zijn in
waarde gedaald. 

De situatie op de financiële markten lijkt zich de laatste tijd iets
positiever te ontwikkelen. De beurzen laten de laatste weken een
positieve trend zien; de AEX-index is sinds 26 maart met meer dan 10
punten gestegen naar 236. Met name in de bankfondsen zijn de koersen
gestegen en de gepercipieerde risico's gedaald. Het geldmarktrisico
wordt momenteel lager ingeschat. 

Deze positieve signalen zijn geen garantie voor langdurig herstel op de
financiële markten. Er is nog steeds een aantal banken dat staatssteun
nodig blijkt te hebben en verschillende financiële instellingen hebben
de afgelopen tijd negatieve resultaten gepresenteerd. Hieruit blijkt dat
er nadrukkelijk aandacht voor herstel van het functioneren van de
financiële sector noodzakelijk blijft.

Kwaliteit en houdbaarheid van de overheidsfinanciën

Document: Nog niet beschikbaar

Aard bespreking: Aannemen raadsconclusies

Besluitvormingsprocedure: unanimiteit

Toelichting:

De Ecofin Raad zal naar verwachting raadsconclusies aannemen over het
belang van houdbaarheid en kwaliteit van overheidsfinanciën. In de
huidige tijden van economische crisis is het belangrijk om ook de lange
termijn houdbaarheid en de kwaliteit van de overheidsfinanciën niet uit
het oog te verliezen. De urgentie om structurele hervormingen door te
voeren die deze aspecten ondersteunen en daarmee de solidariteit tussen
generaties waarborgen is groot. Het verbeteren van de lange termijn
houdbaarheid en de kwaliteit van de overheidsfinanciën vormt daarmee
een cruciaal onderdeel van de beleidsreactie op de crisis en van de
noodzaak voor een geloofwaardig herstel richting gezonde
overheidsfinanciën. De Europese Commissie zal in het kader hiervan naar
verwachting in mei het nieuwe vergrijzingrapport, (“The ageing
report”) publiceren, dat zal dienen als de basis voor toekomstig werk
met betrekking tot de houdbaarheid van overheidsfinanciën. Ten aanzien
van de kwaliteit van overheidsfinanciën wordt momenteel in Brussel
bekeken of deze dimensie kan worden geïntegreerd in de
Lissabonstrategie na 2010. 

Vijf jaar na EU-uitbreiding

Document: Raadsconclusies, nog niet beschikbaar.

Aard bespreking: Aanname Raadsconclusies

Besluitvormingsprocedure: unanimiteit

Toelichting

In diverse raden is het onderwerp “vijf jaar EU-uitbreiding” de
afgelopen maanden besproken (inclusief in de informele Ecofin Raad). Dit
gebeurde aan de hand van een rapport van de Commissie en een notitie van
het voorzitterschap. Ook is er in Praag een conferentie geweest over
diverse (economische) aspecten van de laatste uitbreidingsrondes. De
Ecofin Raad zal nu raadsconclusies aannemen over "vijf jaar
EU-uitbreiding". Deze conclusies richten zich zowel op de positieve
kanten en het economisch succes van de uitbreiding van de EU, als op de
economische uitdagingen voor de toekomst. 

Herziening richtlijnen 92/79/EEG, 92/80/EEG en 95/59/EEG (structuur en
tarieven van de accijns op tabaksproducten)

Aard bespreking: politiek akkoord

Besluitvormingsprocedure: Raad: eenparigheid. EP: raadpleging.

Toelichting:

Het Tsjechische voorzitterschap heeft het richtlijnvoorstel
‘herziening richtlijnen 92/79/EEG, 92/80/EEG en 95/59/EEG’
geagendeerd. Het richtlijnvoorstel voorziet in een aantal belangrijke
wijzigingen van deze richtlijnen over de structuur en tarieven van de
accijns op tabaksproducten, teneinde de bestaande voorschriften te
moderniseren, te vereenvoudigen en gezondheidsoverwegingen beter in het
beleid te integreren. Het Tsjechische voorzitterschap streeft naar een
politiek akkoord. Het merendeel van de technische wijzigingen met
betrekking tot de structuur is voor Nederland aanvaardbaar. De
verwachting is echter niet dat lidstaten al compromisbereid zijn,
aangezien er geen overeenstemming is over de hoogte van de
accijnstarieven. De Nederlandse inzet is gericht op het verhogen van de
Europese minimumtarieven van de accijns op tabak teneinde meer
harmonisatie te bewerkstelligen. Echter, veel Oost-Europese lidstaten
zijn nog tot eind 2010 bezig om hun accijns te verhogen tot de huidige
minimumtarieven. Voor hen is het moeilijk om de tarieven ook daarna
sterk te verhogen, gezien de lage prijzen van tabak buiten de EU en
illegale handel en namaak. Nederland steunt de voorgestelde
overgangsperiodes voor deze lidstaten, maar is ongelukkig met de
verlaging van het ambitieniveau voor de nieuwe minimumtarieven zoals
voorgesteld door het Tsjechische voorzitterschap. Nederland vindt het
politiek moeilijk te accepteren dat meerdere lidstaten die het Commissie
voorstel voor verhoging van de tabaksaccijns te ambitieus vinden, wel
tegelijkertijd grote financieringstekorten hebben, en dat enkele van
deze lidstaten zelfs grote financiële steun hebben ontvangen, ook van
andere lidstaten. 

De ‘Good Governance’ bepaling op het gebied van belastingzaken 

Aard bespreking: presentatie van de Europese Commissie

Besluitvormingsprocedure: Unanimiteit

Toelichting:

In het kader van de bestrijding van belastingontduiking,
witwaspraktijken, corruptie en de financiering van terrorisme streeft de
Europese Commissie bij het onderhandelen van associatieakkoorden tussen
de Europese Gemeenschap en haar lidstaten enerzijds en derde landen
anderzijds naar het opnemen van een bepaling over zogenoemde ‘good
governance’ op het gebied van belastingzaken. Deze bepaling ziet op
het naleven van de beginselen van transparantie, uitwisseling van
informatie en eerlijke belastingconcurrentie. Nederland onderschrijft
een dergelijke bepaling met de opmerking dat er tevens rekenschap wordt
gegeven van het feit dat belastingen – ook op het terrein van ‘good
governance’ – tot de bevoegdheid van de Lidstaten behoren. De
Commissie is voornemens een presentatie te geven tijdens de Ecofin Raad
over het promoten van deze bovengenoemde bepaling. 

Voorontwerp Begroting 2010

Document: Nog niet beschikbaar. Het document wordt begin mei verwacht.

Aard bespreking: presentatie door Commissie 

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting: 

De Commissie zal het Voorontwerp voor de EU-begroting 2010 presenteren
aan de Ecofin Raad. Met de presentatie door de Commissie gaat de
reguliere begrotingsprocedure van start. De Raad zal in juli in eerste
lezing de Ontwerpbegroting vaststellen. Vervolgens zal de eerste lezing
door het Europees Parlement plaatsvinden in september/oktober, waarna de
tweede lezing door de Raad plaatsvindt in november. Door middel van
conciliatie proberen Raad en Europees Parlement dan een globaal akkoord
te sluiten. In december wordt de begroting na een tweede lezing van het
Europees Parlement vastgesteld. Nederland vindt het belangrijk dat in
het voorontwerp voor de EU-begroting de afspraken omtrent de Financiële
Perspectieven worden gerespecteerd. 

Credit Rating Agencies

Document: Voorstel inzake Verordening Credit Rating Agencies, nog niet
beschikbaar 

Aard bespreking: Aannemen voorstel Verordening 

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid.

Toelichting:

Hoewel er op het moment van schrijven nog wordt onderhandeld, is de
verwachting dat voor de Ecofin Raad een compromis zal worden bereikt
t.a.v. de Credit Rating Agency verordening. Tijdens het AO Ecofin is een
nadere toelichting voorzien over de stand van zaken van het dossier.

Capital Requirements Directive

Document: nog niet beschikbaar

Aard bespreking: Aannemen voorstel tot wijziging (A-punt)

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting

Naar aanleiding van de kredietcrisis wordt de kapitaaleisen richtlijn op
meerdere onderwerpen aangescherpt. Deze wijzigingen bevinden zich thans
in een afrondende fase en zijn gericht op het aanscherpen en verbeteren
van ondermeer; het liquiditeitstoezicht, de grote posities, hybride
kapitaalsinstrumenten, securitisaties en het toezicht op bijkantoren. 

In Europees verband heeft de discussie zich met name geconcentreerd op
deze laatste twee onderwerpen, te weten: securitisaties en het toezicht
op bijkantoren. Op het vlak van securitisaties is de aanpassing van de
richtlijn gebaseerd op twee onderdelen; kwantitatieve eisen en
kwalitatieve eisen. De kwantitatieve eis stelt dat een securitiserende
instelling (originator) verplicht wordt om vijf procent van de
securitisatie op de balans te houden, om hiermee de belangen tussen
originator en investerende instelling (investor) gelijk te trekken.
Daarnaast stellen de kwalitatieve eisen extra voorwaarden aan de
kwaliteit van de informatie-uitwisseling tussen de originator en de
investerende instelling. 

Achtergrond van de wijzigingen op het gebied van toezicht op bijkantoren
was het gebrek aan informatie bij toezichthouders van bijkantoren. Dit
beperkt de mogelijkheden van de toezichthouder om zijn taken uit te
oefenen en kan tijdens een crisis grote gevolgen hebben voor de
financiële stabiliteit. De aanpassingen hebben ten doel om de
informatie-uitwisseling en samenwerking tussen toezichthouders te
versterken, zowel in normale omstandigheden als in crisissituaties. Om
samenwerking te versterken, worden in de kapitaaleisenrichtlijn colleges
of supervisors geïntroduceerd waarin toezichthouders van een
grensoverschrijdende onderneming informatie uitwisselen en samenwerken.
Omdat het belangrijk is om toezichthouders verder te laten kijken dan de
nationale belangen, moet op grond van deze richtlijn het mandaat van
toezichthouders worden uitgebreid met een EU-dimensie. In de voorstellen
is een belangrijke rol voor het Committee of European Banking
Supervisors (CEBS) weggelegd om de convergentie van het toezicht te
verbeteren. In het richtlijnvoorstel is aangegeven dat de aanpassingen
die nu worden gedaan op het gebied van toezicht niet het eindstation
zijn. De komende tijd zal verder worden nagedacht over de vormgeving van
het toezicht. 

E-money directive

Document: Voorstel voor een richtlijn inzake E-money, nog niet
beschikbaar 

Aard bespreking: Aannemen voorstel Verordening (A-punt)

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid.

Toelichting:

De nieuwe E-money-richtlijn is een hamerstuk op de agenda van de Ecofin
Raad. Het Europees Parlement stemt rond 22 april over de Richtlijn.

De richtlijn is heronderhandeld, mede naar aanleiding van een evaluatie
van de oude richtlijn. In de evaluatie is gebleken dat het voor nieuwe
elektronischgeldinstellingen lastig is om de markt te betreden, onder
meer vanwege hoge kapitaalseisen.

In de nieuwe richtlijn zijn de kapitaalseisen naar beneden bijgesteld
naar 350.000 euro. Verder is de reikwijdte van de richtlijn wat
helderder omschreven. De lagere kapitaalseisen (en hierdoor wellicht een
betere toegankelijkheid van de markt voor nieuwe
elektronischgeldinstellingen) worden gecombineerd met een verlaging van
de grens waarboven vergunningplicht ontstaat (dus: een inperking van de
bestaande vrijstelling). Dit zorgt ervoor dat nieuwe
elektronischgeldinstellingen weliswaar eenvoudiger de markt kunnen
betreden, maar tegelijkertijd sneller vergunningplichtig worden.

Solvency II

Document: Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de
Raad betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en
het herverzekeringsbedrijf - Solvency II  (  HYPERLINK
"http://ec.europa.eu/internal_market/insurance/docs/solvency/proposal_en
.pdf" 
http://ec.europa.eu/internal_market/insurance/docs/solvency/proposal_en.
pdf )

Aard bespreking: Aannemen voorstel Verordening (A-punt). 

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid.

Toelichting:

In de Ecofin Raad wordt de voor Nederland zeer belangrijke Solvency II
richtlijn aanvaard. Dankzij jarenlange Nederlandse inspanning is de
richtlijn uitgerust met een belangrijke vernieuwing: groepstoezicht.
Hiermee wordt grensoverschrijdend toezicht op verzekeringsgroepen
mogelijk. Ook leidt de richtlijn tot meer risicogeoriënteerd toezicht
omdat waardering op marktwaarde overeind blijft.

Ook zijn – dankzij de inspanningen van Nederland – pensioenfondsen
van de richtlijn uitgezonderd.

Sinds het begin van de onderhandelingen over Solvency II in 2000 heeft
Nederland er op aangedrongen dat groepstoezicht op verzekeringsgroepen
mogelijk moet zijn en dat er een meer risicogeoriënteerd toezicht moet
zijn. Verzekeraars worden vanaf de implementatie van Solvency II beter
beoordeeld op de daadwerkelijke risico’s die zij lopen.

Dat het nu – nog voor het EP aftreedt – tot een compromis is
gekomen, is mede te danken aan Nederland. Nederland heeft begin dit jaar
een compromispaper naar het Voorzitterschap en de lidstaten gestuurd.
Dit voorstel is overgenomen en voorziet in:

1)	Samenwerkingsbepalingen tussen toezichthouders

2)	Uitzondering voor pensioenfondsen. Dus: geen Solvency II voor
pensioenfondsen.

3)	Waardering op marktwaarde: verzekeraars worden beoordeeld op de
werkelijke risico’s die zij lopen.

Graag had Nederland gezien dat de groeptoezichthouder ook het laatste
woord zou hebben bij de vaststelling van de add on en het herstelplan.
Dat bleek helaas nog één brug te ver. Er is echter goed nieuws: de
richtlijn bevat een review clause: over drie jaar kan het model ‘full
fledged’ worden ingevoerd. Al met al is dit – ook t.o.v. Basel II
– een grote stap vooruit. Voor het eerst bevat een richtlijn
samenwerkingsbepalingen tussen nationale toezichthouders.

Verordening voor grensoverschrijdende betalingen in de EU

Document: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of
the Council on cross-border payments in the Community, nog niet
beschikbaar.

Aard bespreking: Aannemen voorstel Verordening (A-punt). 

Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid

Toelichting:

Via het compromis over grensoverschrijdende betalingen in de EU wordt de
zogenaamde Bolkestein verordening (Vo 2560 met als kernbepaling dat
grensoverschrijdende betalingen niet duurder mogen zijn dan nationale
betalingen) aangepast.   De verordening wordt in lijn gebracht met het
jargon van de in 2007 aangenomen Payment Services Directive (PSD,
Betaaldiensten Richtlijn) en tevens wordt de verordening uitgebreid tot
incasso’s, die vanaf 1 november 2009 ook grensoverschrijdend mogelijk
zijn. Nederland kan instemmen met dit compromisvoorstel omdat dit een
logisch gevolg is van de ontwikkelingen met betrekking tot het Europese
betalingsverkeer (PSD en SEPA). Bovendien borgt het voorstel een aantal
belangrijke voorwaarden om de ontwikkeling van één Europese
betaalmarkt (SEPA, Single Euro Payment Area) tot een succes te maken. 

 PAGE    

 PAGE   1