Preview document (🔗 origineel)

---

Bijlage: persbericht OM 1 april 2009

Nederlanders niet betrokken bij oorlogsmisdrijven in Kroatië

1 april 2009 - Landelijk Parket

Er is geen bewijs dat Nederlanders zich in 1993 in Kroatië hebben
schuldig gemaakt aan oorlogsmisdrijven.

Dat blijkt uit een onderzoek van het Team Internationale Misdrijven van
de Nationale Recherche naar een lijst met namen van Nederlanders, die er
publiekelijk van zijn beschuldigd dat zij in september 1993 betrokken
zouden zijn geweest bij oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking in de
Medak-enclave in Centraal-Kroatië.

Bij een Kroatische militaire operatie werden daar tientallen Servische
burgers en krijgsgevangenen gedood. In 1995 ontving het Nederlandse
ministerie van Buitenlandse zaken een namenlijst van een Servische
diplomaat. In deze opsomming stonden de namen van dertien Nederlanders,
die als huurling in het Kroatische leger dienst gedaan zouden hebben.

Bij acht personen stond vermeld dat zij zich schuldig zouden hebben
gemaakt aan oorlogsmisdrijven in Medak. Op de lijst stond ook  de naam
van Johannes Tilder, die in april 1994 door het Servische leger gevangen
werd genomen en een maand later gedood. Van hem was al langere tijd
bekend dat hij had deelgenomen aan de militaire operatie in Medak.
Vanwege zijn overlijden in 1994 heeft het OM nooit een onderzoek
ingesteld naar de rol die Tilder in Medak had. 

Uitwisseling van informatie

Uit Nederlands onderzoek in 1995 bleek niet dat een van de genoemde
mannen op de lijst zich schuldig gemaakt heeft aan oorlogsmisdrijven.
Destijds konden de beschuldigingen, met name door gebrekkige
informatie-uitwisseling met de betrokken landen, niet definitief worden
bevestigd of ontkracht.

In 2005 is door het openbaar ministerie (OM)  besloten de zaak nogmaals
te bezien. De verwachting was dat door de verbeterde relaties met de
landen van het voormalig Joegoslavië er meer informatie beschikbaar zou
komen over de oorlog. In het onderzoek is sindsdien samenwerking gezocht
met onder meer Kroatië en Servië. Ook van het Joegoslavië-tribunaal
is informatie ontvangen over Nederlanders in dienst van het Kroatische
leger.

De aan Nederland overhandigde namenlijst met beschuldigingen is
klaarblijkelijk gebaseerd op een namenlijst, die is opgesteld door
Tilder in Servische gevangenschap.

Aan zijn opsomming is echter toegevoegd dat de betrokkenen zich schuldig
hebben gemaakt aan oorlogsmisdrijven. De originele namenlijst vermeldt
juist van verschillende betrokkenen dat zij in september 1993 al weg
waren uit Kroatië. Het is in het onderzoek van de Nationale Recherche
niet duidelijk geworden wie de beschuldiging van oorlogsmisdrijven heeft
toegevoegd en waarop deze is gebaseerd.

Zelfs niet in Kroatië 

Uit verklaringen van getuigen die van het Joegoslavië-tribunaal zijn
verkregen blijkt niet dat er Nederlanders betrokken zijn geweest bij de
militaire acties rond Medak. Verder blijkt uit verschillende bronnen dat
van de genoemde Nederlanders alleen Tilder in september 1993 in het
Kroatische leger diende. Uit verklaringen van verschillende betrokkenen
en informatie van de Kroatische overheid blijkt dat de andere
beschuldigde Nederlanders op de lijst zelfs niet in Kroatië waren
tijdens de militaire operatie in de Medak enclave. 

Uit het onderzoek is ook gebleken dat de genoemde Nederlanders niet als
huurlingen kunnen worden aangemerkt in de zin van het internationaal
recht. In het internationaal recht wordt als huurling aangemerkt iemand
die deelneemt aan gewapende strijd vanwege winstbejag, terwijl hem een
materiële vergoeding is beloofd of betaald die beduidend gunstiger is
dan die van medestrijders. Van een dergelijke vergoeding is in het
onderzoek niet gebleken.

De Nederlanders die op de lijst worden genoemd zijn door het OM
geïnformeerd dat er geen enkele aanwijzing is gevonden van mogelijke
betrokkenheid bij het plegen van oorlogsmisdrijven.