Preview document (🔗 origineel)

---

Geannoteerde agenda

Informele Raad voor Werkgelegenheid en Sociaal Beleid d.d. 8 en 9 juli

Op 8 en 9 juli vindt in Jönköping (Zweden) een Informele Raad
Werkgelegenheid en Sociaal Beleid plaats. Het Zweedse voorzitterschap
heeft als thema “inclusieve arbeidsmarkten middels actief arbeidsmarkt
beleid en actief sociaal zekerheidsbeleid” gekozen. 

Het voorzitterschap zal ten behoeve van de discussie een achtergrondnota
opstellen. Deze is tot op heden niet beschikbaar. Nederland zal zich bij
haar inbreng in de discussie baseren op de uitgangspunten van het
kabinetsbeleid die relevant zijn bij de reactie op de crisis. 

De aandacht voor inclusieve arbeidsmarkten op Europees niveau sluit nauw
aan bij de koers van het Nederlandse kabinet. Deelname aan het
arbeidsproces stelt mensen in staat in hun eigen inkomen te voorzien,
waarbij tevens kan worden geconstateerd dat betaald werk de meest
effectieve en duurzame manier is om armoede te bestrijden. Daarnaast is
het door vergrijzing en ontgroening noodzakelijk dat mensen deelnemen
aan het arbeidsproces. Het stimuleren van een grotere deelname van alle
bevolkingsgroepen, inclusief degenen die het verst van de arbeidsmarkt
af staan, had en heeft daarom voor het Nederlandse kabinet hoge
prioriteit.

Gelet op de huidige economische situatie, is een evenwichtige beleidsmix
nodig om tot inclusieve arbeidsmarkten te komen. Hierbij is van belang
te constateren dat Nederland er (zeker in vergelijking met veel andere
landen) door de structurele hervormingen van de afgelopen jaren relatief
goed voorstaat.

Voor het te voeren arbeidsmarktbeleid in de huidige economische situatie
zijn voor Nederland een viertal aandachtspunten van belang. Nederland
zal de Informele Raad gebruiken om deze punten onder de aandacht van de
andere Lidstaten en de Europese Commissie te brengen.

Arbeidsparticipatie blijven bevorderen

De structurele demografische ontwikkelingen in onze samenleving
(vergrijzing en ontgroening) worden door de huidige, tijdelijke
economische crisis niet aangetast. Voor de langere termijn blijft
participatiebevorderend beleid dan ook van groot belang. Zo zijn
aanbodbeperkende maatregelen (zoals bijvoorbeeld VUT-achtige regelingen)
op een later moment vaak ook lastig terug te draaien. Zeker als het gaat
om oudere werknemers is de gerealiseerde cultuuromslag – participatie
en langer doorwerken – veel te kostbaar om nu op het spel te zetten.

Behoud van werkgelegenheid en dynamiek

De economische crisis heeft als gevolg dat de werkgelegenheid in een
aantal sectoren – met name bij de productie van kapitaalgoederen en
exporterende bedrijven – snel terugloopt. In belangrijke mate is dat
een ontwikkeling die al veel langer gaande is. Al decennialang verdwijnt
er werkgelegenheid in sommige sectoren terwijl andere sectoren een groei
van de werkgelegenheid hebben gekend (zogenaamde tertiairisering van de
economie). Dit proces wordt door de crisis versneld en zal zich naar
verwachting ook in de toekomst voortzetten. Het beschermen van
werkgelegenheid in krimpsectoren (bijvoorbeeld door grootschalige
staatssteun) is economisch gezien geen efficiënte en mede daardoor in
ieder geval op termijn geen houdbare strategie. 

Dat het beschermen van werkgelegenheid in krimpsectoren structureel geen
oplossing biedt, laat onverlet dat het tijdelijk ondersteunen van
bedrijven die met vraaguitval te maken hebben (door bijvoorbeeld het
bieden van de mogelijkheid van deeltijd-WW), kan helpen voorkomen dat
bedrijven omvallen die wel een duidelijk toekomstperspectief hebben.
Vakkrachten kunnen dan worden behouden, in ieder geval tot het moment
dat een bedrijf zekerheid over de noodzaak van personeelsreductie. Juist
om die reden moet de ondersteuning tijdelijk zijn. Als er voor een
bedrijf geen sprake is van een relatief snel herstel van de omzet, dan
verliest behoud van werkgelegenheid zijn betekenis. Het accent moet in
een dergelijke situatie verschuiven van het behouden van vakkrachten
naar begeleiding van werknemers naar een andere baan.

Bestaande uitgangspunten in het re-integratiebeleid handhaven

Werkzoekenden hebben baat bij mobiliteit op de arbeidsmarkt. Ook in een
periode van laagconjunctuur zijn er vacatures en baanopeningen. Dit
verhindert niet dat er mensen werkloos worden, maar het beperkt wel het
risico op langdurige uitkeringsafhankelijkheid. De huidige crisis
vermindert niet de noodzaak voor selectief en vraaggericht
re-integratiebeleid. Daarbij is van belang dat re-integratie maatwerk is
en een goede diagnose vooraf en selectiviteit geboden blijven om de
effectiviteit van de inspanningen te waarborgen. Tevens kan sterker
worden ingezet op bemiddeling van mensen naar sectoren waar nog behoefte
is aan personeel. 

Blijvende aandacht voor kwetsbare groepen

Het doel blijft ook nu om kwetsbare groepen zoveel mogelijk te
stimuleren betaald werk te verrichten c.q. de afstand tot de
arbeidsmarkt te verkleinen. Tegelijkertijd leert de ervaring dat deze
personen het moeilijker hebben naarmate de arbeidsmarkt ruimer is en er
sprake is van meer concurrentie om de beschikbare banen. Extra aandacht
is dan nodig. Dat kan in sommige gevallen door het bestaande
instrumentarium (beter) te benutten. In andere gevallen zal wellicht
naar nieuwe opties moeten worden gezocht. Uitgangspunt blijft dat de
maatregelen die het kabinet reeds heeft genomen om de
arbeidsmarktpositie van kwetsbare groepen te verbeteren onverkort van
belang blijven.