Preview document (🔗 origineel)

---

Externe voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen

over de maanden juni t/m september  2009 

belangrijkste Risico’s en maatregelen

Deze rapportage ziet op de risico’s met betrekking tot de haalbaarheid
en de inwerkingtreding van de nieuwe staatkundige structuur voor de
Nederlandse Antillen op 10 oktober 2010. In onderstaande overzichten is
de haalbaarheid van de verschillende onderdelen van het staatkundig
proces aangegeven door middel van de kleurcoderingen groen tot en met
rood.

Algemeen

Risico: 

Het land Nederlandse Antillen loopt wat de ontmanteling betreft achter
op de planning. (Dit terwijl tegelijkertijd moet worden vastgesteld dat
een aantal taken voor Sint Maarten en de BES niet of nauwelijks meer
worden uitgevoerd.) Dit blijkt onder andere uit het uitblijven van de
aanbieding van een (rechts)positie in de nieuwe bestuurlijke organisatie
die de landsambtenaren in eerste instantie uiterlijk 1 april jl. van het
land Nederlandse Antillen hadden moeten ontvangen. Het land Nederlandse
Antillen, Curaçao en St. Maarten koersen op de start van overdracht van
taken in januari 2010 waarbij het nu de bedoeling is dat de ambtenaren
die dan nog in dienst van het land Nederlandse Antillen zijn, per 1
januari 2010 op Curaçao eerst ter beschikking worden gesteld aan
Curaçao (in diensttreding volgt dan per transitiedatum) en op St.
Maarten reeds per 1 januari 2010 in dienst treden. Tot op heden heeft
het land Nederlandse Antillen het protocol voor de overgang naar
Nederland van landsambtenaren die wonen en werken op de BES-eilanden,
nog niet willen tekenen. Dit geldt ook voor Bonaire. Het uitblijven van
duidelijkheid bij het landspersoneel over hun overgang naar de nieuwe
landen en naar Nederland is een risico voor het proces.

Een aandachtspunt blijft in welk tempo en in welke omvang de
decentralisatie per januari 2010 gaat verlopen. De landsverordening voor
de decentralisatie van Landstaken wordt naar verwachting uiterlijk eind
december goedgekeurd. Dan ook zal gestart kunnen worden. Echter, met de
komende verkiezingen op 22 januari is het niet zeker dat deze
decentralisatie door een nieuw te formeren kabinet van het land
Nederlandse Antillen op een wijze zal of kan worden opgepakt, die leidt
tot tijdige afronding van de decentralisatie.

De regering van de Nederlandse Antillen heeft besloten de
Statenverkiezingen van begin 2010 niet uit te stellen. Met het Land zijn
afspraken gemaakt over de parlementaire behandeling van de voorliggende
wet- en regelgeving ten behoeve van de transitie. Een behandeling die
begin 2010 moet worden afgerond. De verkiezingen en de ontwikkelingen
die hieruit voortkomen kunnen mogelijk tot vertraging in dit traject
leiden.

Tijdens de Politieke Stuurgroep Staatkundige Verandering van woensdag 30
september jl. is in vervolg op de conclusies van de politieke stuurgroep
van 24 juni 2009 een datum voor de transitie vastgesteld: 10 oktober
2010. Deze transitiedatum is echter alleen aan de orde indien aan een
aantal voorwaarden is voldaan. Zo zullen het Statuut, alle relevante
Rijkswetgeving (met inbegrip van de daarop gebaseerde
uitvoeringsregelgeving), de wetgeving voor de nieuwe openbare lichamen
BES en de Staatsregelingen en organieke wetten van de nieuwe landen
moeten zijn afgerond. Tevens zal dan de algemene maatregel van
rijksbestuur waarborging landstaken Curaçao en Sint Maarten gereed
moeten zijn. Dit geldt ook voor de plannen van aanpak voor de uitvoering
van die taken die de landen op de dag van transitie nog niet volgens de
afgesproken criteria kunnen verrichten. 

Thans leiden de politieke ontwikkelingen op Bonaire, waarbij het nieuwe
bestuurscollege zich kritisch uitlaat over de verdere uitwerking van
transitieafspraken en voornemens is een referendum te organiseren, tot
zorgen over de voortvarendheid waarmee het proces kan worden afgerond.
Met Saba en St Eustatius zijn reeds diverse afspraken gemaakt over en
processen in gang gezet voor de overdracht van landstaken naar
Nederland, de overgang van personeel en de toekomstige taakverdeling
tussen Nederland en de openbare lichamen. Bonaire dreigt nu achterop te
raken. 

Maatregelen:

De AMvRB waarborging landstaken Curaçao en Sint Maarten bedoelt te
waarborgen dat de taken die Curaçao of Sint Maarten op de dag van
transitie nog niet volgens de afgesproken criteria kunnen verrichten,
toch naar behoren worden uitgevoerden op termijn zelfstandig kunnen
worden verricht. Of en zo ja, voor welke taken dit geldt, moet blijken
uit de afgesproken toetsing aan de criteria. 

Nederland blijft werken aan de overdracht van taken van het land
Nederlandse Antillen naar Nederland ten behoeve van de BES-eilanden. De
eerste taken – op het gebied van gezondheidszorg – zijn in september
van dit jaar reeds overgedragen. Meerdere Nederlandse ministeries werken
aan onderlinge regelingen met de Antilliaanse bewindspersonen om de
overdracht van uitvoering van taken de komende maanden mogelijk te
maken. 

Nederland zal blijven aandringen op het zo spoedig mogelijk verschaffen
van helderheid aan het personeel. Als het land Nederlandse Antillen
blijft weigeren het protocol voor de overgang van landsambtenaren
(woonachtig en werkzaam op de BES-eilanden) naar Nederland te tekenen,
dan zal Nederland overwegen rechtstreeks de betreffende landsambtenaren
te benaderen, verzoeken om informatie over hun rechtspositie en een
aanbieding doen voor indienstneming als Rijksambtenaar BES per
transitiedatum.

Het is van belang dat de nieuw te vormen landen een reële planning
maken voor taakovername en de condities voor de overgang van personeel
en financiële middelen. Een eerste stap in deze richting is gezet met
de geplande aanstelling van kwartiermakers bij de nieuwe landen en
afbouwmanagers bij het land Nederlandse Antillen.

Rechtshandhaving, rechtspleging en constitutionele zaken

Risico’s:

De voorstellen van de consensusrijkswetten Hof, OM, politie en Raad voor
de rechtshandhaving zijn inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. Gelet
op het feit dat het hierbij gaat om consensusrijkswetgeving, zal er
gedurende het verdere wetgevingsproces overeenstemming moeten blijven
bestaan over de inhoud van de wetsvoorstellen. De komende
Statenverkiezingen kunnen het wetgevingsproces vertragen.

Hiernaast is het van belang dat er politiek bestuurlijk commitment
blijft voor de verbetertrajecten en er voldoende geld en capaciteit
wordt ingezet voor voortvarende implementatie van de wetgeving en het
uitvoeren van de verschillende verbetertrajecten (politie, Openbaar
Ministerie, Gemeenschappelijk Hof van Justitie, Raad voor de
rechtshandhaving, Gevangeniswezen en Vreemdelingenketen).

Maatregel:

Het Land Nederlandse Antillen, Curaçao en Sint Maarten zullen zich
moeten blijven inspannen om de benodigde verbetertrajecten op het
terrein van de rechtshandhaving uit te voeren. Nederland zal hierop aan
blijven dringen en verleent hierbij ondersteuning. 

Openbare financiën

Risico:

Eind 2008 is een politiek akkoord bereikt tussen Curaçao en Sint
Maarten over het monetair systeem. Er komt één gezamenlijke centrale
bank. Beide toekomstige landen verankeren dit, alsmede de overige voor
de financiële sector relevante regels inzake toezicht en integriteit,
in eigen wetgeving (die door de Toetsingsadviescommissie zal worden
getoetst). Er is door Curaçao en Sint Maarten nog geen aanvang gemaakt
met de uitvoering van dit traject. Daarnaast is de besluitvorming over
de valutakeuze nog niet afgerond.

Maatregelen:

Het opzetten van een centrale bank, alsmede de daaraan gekoppelde
wetgeving, maakt onderdeel uit van de Slotverklaring en is een
voorwaarde voor het verkrijgen van landstatus voor Curaçao en Sint
Maarten.

Transitie Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Risico:

Met name de politieke situatie op Bonaire, gekoppeld aan het geplande
referendum, kan gevolgen hebben voor het tempo van het staatkundig
proces, waaronder de voorbereidingen voor de nieuwe status van Bonaire,
Saba en Sint Eustatius.

Maatregelen:

Nederland houdt zich aan de afgesproken planning voor het staatkundig
proces. De voorbereidingen op Saba en Sint Eustatius gaan volgens plan
door, voor Bonaire worden de ontwikkelingen nader afgewacht.

Opbouw Land Sint Maarten

Risico

Het toetsingsproces loopt vertraging op vanwege het uitblijven van de
aan Sint Maarten gevraagde ontwerpen van wetgeving die nog getoetst moet
worden. De Het werk van de Toetsingsadviescommissie loopt daardoor
vertraging op.

Ofschoon Sint Maarten zich flinke inspanningen getroost, is het
onwaarschijnlijk dat Sint Maarten op de transitiedatum alle vereiste
instellingen om als land te kunnen functioneren gereed heeft.

Maatregelen

Het is aan Sint Maarten om nu snel met de gevraagde ontwerpen van
wetgeving te komen.

Tijdens de Politieke Stuurgroep van 30 september zijn afspraken gemaakt
over de aanpak voor die taken waarvan uit de toetsing blijkt dat de
aanstaande landen deze nog onvoldoende kunnen uitvoeren op het moment
van transitie. Deze aanpak is in een AMvRB vastgelegd.



1. Rechtshandhaving, Rechtspleging en Constitutionele Zaken 

	(

Doel	Voorbereiding van wet- en regelgeving en de implementatie van de
afspraken in de Slotverklaring van 2 november 2006 ten aanzien van:

de onderdelen rechtspleging en rechtshandhaving;

constitutionele zaken, zoals de wijziging van het Statuut,
overgangsbepalingen en de afbakening van land- en zeegrenzen.



Verantwoordelijkheid	Gezamenlijk: Land Nederlandse Antillen, Sint
Maarten, Curaçao en Nederland (mede namens de BES-eilanden)



Aandachtsgebieden

stand van zaken 	

(   Gemeenschappelijk Hof van Justitie

Deze conceptrijkswet is in de RMR van 5 december 2008 behandeld en
vervolgens aangeboden aan de Raad van State van het Koninkrijk. Op 11
maart 2009 heeft hij advies uitgebracht.

Het rijkswetvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer.

De AMvRB Rechtspositie Gemeenschappelijk Hof van Justitie en de AMvRB
financiering Gemeenschappelijk Hof van Justitie zijn in voorbereiding.
In de Politieke Stuurgroep van 26 maart is ingestemd met de uitwerking
van de voorgestelde financieringsgrondslag. Over de AMvRB financiering
Gemeenschappelijk Hof van Justitie is tijdens de Politieke Stuurgroep
van 30 september jl. overeenstemming bereikt. De planning is dat deze
regelgeving uiterlijk in het najaar van 2009 in ontwerp gereed is.

De implementatie van de consensusrijkswet Gemeenschappelijk Hof wordt
door de staande organisatie van het Hof (met ondersteuning vanuit PVNA)
voorbereid. Binnen het PVNA loopt reeds een verbetertraject waarin de
implementatie van deze rijkswet wordt meegenomen. In de Politieke
Stuurgroep van 26 maart is besloten al te gaan proefdraaien met het
nieuwe financieringsmodel.

Er zijn kwartiermakers door de verschillende entiteiten aangesteld die
zich bezig gaan houden met het opzetten van de in de consensusrijkswet
voorgestelde beheerraad. 

Tot en met het moment van besluitvorming over indiening van het voorstel
in de RMR kon over de inhoud van het voorstel geen overeenstemming
worden bereikt met Aruba. Het voorstel is daarom voor Aruba gebaseerd op
artikel 43, tweede lid, Statuut (waarborgfunctie Koninkrijk) en niet op
artikel 38, tweede lid (consensus). Er vindt overleg plaats over
indiening van een nota van wijziging die tot gevolg kan hebben dat er
alsnog overeenstemming wordt bereikt met Aruba. 

(   Openbaar Ministerie

Deze conceptrijkswet is in de RMR van 5 december 2008 behandeld en
vervolgens aangeboden aan de Raad van State van het Koninkrijk. Op 11
maart 2009 heeft de Raad advies uitgebracht. Het rijkswetsvoorstel is
ingediend bij de Tweede Kamer. 

De AMvRB Rechtspositie Openbaar Ministerie en de AMvRB Kostenverdeling
Openbaar Ministerie zijn in voorbereiding. De planning is dat deze
regelgeving in het najaar van 2009 in ontwerp gereed is.

 Een “driemanschap” (dhr. Goede, PG Piar en dhr. De Wit) heeft een
voorstel uitgewerkt voor de inrichting van het OM. Hierover zal op korte
termijn moeten worden besloten. Er loopt reeds een verbetertraject
binnen het PVNA.

(   Politie 

Deze conceptrijkswet is in de RMR van 13 februari 2009 behandeld en is
vervolgens aangeboden aan de Raad van State van het Koninkrijk. Het
advies van de Raad is op 29 april 2009 uitgebracht. Het
rijkswetsvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer. 

Er bestaat politiek-bestuurlijke overeenstemming over onderlinge
ontwerpregelgeving op het gebied van kwaliteitszorg en over een
ambtsinstructie.

De AMvRB waarin de minimale korpssterkte wordt vastgelegd moet nog
worden vastgesteld. Dat geldt eveneens voor de kwaliteitscriteria en
opleidings- en trainingsvereisten, de regels voor de uitrusting van
ambtenaren van politie, het rangenstelsel en de politiegegevens. De
planning is om dit uiterlijk in december 2009 in ontwerp gereed te
hebben. 

De Veiligheidswet BES, met onder meer nadere bepalingen over de politie
voor de BES-eilanden, is medio juni 2009 aan de Raad van State
aangeboden ter advisering. De Raad van State heeft op 28 augustus 2009
advies uitgebracht. Het streven is om het wetsvoorstel in oktober aan de
Tweede Kamer aan te bieden.   

In de Politieke Stuurgroep van 1 oktober 2008 is het “presidium
verbetertraject politie” (en de daaronder hangende werkgroepen) de
opdracht gegeven te komen tot organisatie en implementatieplannen voor
de drie toekomstige korpsen. De eerste resultaten zijn gepresenteerd in
de Politieke Stuurgroep van 26 maart jl. Er liggen voor de toekomstige
korpsen inmiddels contourennota’s. Deze worden momenteel verder
uitgewerkt in inrichtingsplannen. In de Politieke Stuurgroep van 26
maart is besloten tot de inrichting van een Personele taskforce en de
start van een zogenoemd kwaliteitstraject. De Personele taskforce is
gericht op het wegwerken van achterstanden van personeeldossiers en de
begeleiding van de transitie van personeel naar het nieuwe bestel. Het
kwaliteitstraject is gericht op de vormgeving van de nieuwe organisatie
waarbij aandacht voor leiderschap, cultuur en de
bedrijfsvoeringsprocessen moet leiden tot kwaliteitsverbetering.
Nederland biedt hierbij de ondersteuning aan van ongeveer 15
politiedeskundigen. Deze deskundigen zullen voor ongeveer 3 jaar samen
met de Antilliaanse collega’s verantwoordelijk zijn voor het
kwaliteitstraject. Tot op heden is er echter nog geen invulling gegeven
aan het kwaliteitstraject. De werkgroepen Curaçao, Sint Maarten en BES
hebben een behoeftestelling voor hun deel van de 15
functionarissen gepresenteerd. De werving van deze functionarissen
vindt op dit moment nog plaats. Het streven is de inrichtingsplannen
voor de toekomstige korpsen en de gemeenschappelijke voorziening in
december gereed te hebben. Hierna moet de daadwerkelijke implementatie
en verbetering tot stand worden gebracht. (Brief van de voorzitter van
het presidium is bijgevoegd).

Tijdens de vergadering van de Politieke stuurgroep van 30 september jl.
is besloten dat voor de gemeenschappelijke voorziening  een
afzonderlijke werkgroep van vijf personen in het vierde kwartaal een
inrichtingsplan zal vaststellen  Een poging daartoe van de gezamenlijke
korpschefs heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd.

Gelet op de geringe voortgang op het gebied van de gemeenschappelijke
voorziening politie en de stand van zaken in het verbetertraject van de
politiekorpsen heeft de Politieke stuurgroep besloten het huidige
Recherchesamenwerkingsteam in ieder geval tot twee jaar na de transitie
in stand te houden.  

Daarnaast is er in de samenwerkingsovereenkomst “tot vastlegging van
de ingangsdatum van de nieuwe staatkundige status van Curaçao en Sint
Maarten” onder punt 6 het volgende afgesproken:

Gelet op de afspraak onder C20 van de Slotverklaring van het bestuurlijk
overleg van 2 november 2006 over de verbetering van de
politieorganisatie heeft toetsing van de politie door het aangevuld
presidium van de Voorbereidings-Ronde Tafelconferentie (V-RTC)
prioriteit. Uiterlijk op 1 januari 2010 zijn er volledig uitgewerkte
inrichtingsplannen voor de politie van Curaçao, Sint Maarten en van
Bonaire, Sint Eustatius en Saba inclusief verbeterplannen die
beschrijven hoe de in de inrichtingsplannen opgenomen eindsituatie
bereikt kan worden. De verbeterplannen kunnen dienen als plan van aanpak
indien de resultaten van de toetsing daar aanleiding toe geeft. 

(  Raad voor de rechtshandhaving

Deze conceptrijkswet is in de RMR van 13 februari 2009 behandeld en is
vervolgens aangeboden aan de Raad van State van het Koninkrijk. Het
rijkswetvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer. 

Over de concept-AMvRB Rechtspositie leden van de Raad voor de
rechtshandhaving bestaat overeenstemming. Het concept zal zo spoedig
mogelijk aan de Raad van State van het Koninkrijk voor advies worden
voorgelegd. 

Voor de implementatie van de Raad voor de rechtshandhaving zijn
kwartiermakers aangesteld die inmiddels aan de slag zijn.

 

(   Statuut en overgangsbepalingen

Het advies van de Raad van State van het Koninkrijk is ontvangen; Het
nader rapport is in concept gereed en aangeboden aan de
rijksministerraad. Na behandeling in de rijksministerraad begin november
zal hetvoorstel zo spoedig mogelijk aan u worden aangeboden.

(   Vreemdelingenketen

Over de onderlinge regeling Vreemdelingenketen is tijdens de Politieke
Stuurgroep van 26 maart jl. overeenstemming bereikt.  

Er wordt thans gewerkt aan een implementatieplan. Hierbij zal zoveel
mogelijk worden aangesloten bij de binnen het PVNA lopende
verbetertrajecten.

(  Gevangeniswezen (onderlinge regeling)

Over de onderlinge regeling detentiecapaciteit en bijbehorende
toelichting is op 1 oktober 2008 politieke overeenstemming bereikt. 



Parlement	Met uitzondering van die betreffende het Statuut, zijn de 
bovengenoemde ontwerprijkswetten inmiddels aan de Tweede Kamer en de
overige betrokken parlementen aangeboden.



Risico’s	Er zal gedurende het wetgevingsproces overeenstemming moeten
blijven bestaan tussen de betrokken entiteiten.

Van belang is dat voldoende aandacht en capaciteit wordt ingezet voor de
totstandbrenging van de tamelijk omvangrijke uitvoeringsregelgeving
waarover net als bij de consensusrijkswetgeving overeenstemming moet
bestaan. 

Er zal voldoende geld en capaciteit moeten worden ingezet voor de
implementatie van de wetgeving en het uitvoeren van de verschillende
verbetertrajecten.



Maatregelen	Nederland streeft naar goede procedurele afspraken tussen
betrokken regeringen en parlementen over de wijze waarop gedurende de
gehele goedkeuringsprocedure consensus tussen alle entiteiten bewaard
kan blijven. Er zijn afspraken gemaakt met de Voorzitter van de Tweede
Kamer en de voorzitter van de commissie NAAZ omtrent de behandeling van
het pakket aan wetgeving. 

Het Land Nederlandse Antillen, Curaçao en Sint Maarten zullen zich
moeten blijven inspannen om de benodigde verbetertrajecten op het
terrein van de rechtshandhaving uit te voeren. In de politieke
stuurgroep van 26 maart is besloten dat de Eilandgebieden Curaçao en
Sint Maarten zelf deelnemen en lid zijn van de stuurgroep PVNA. Hierdoor
komt ook de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de
verbetertrajecten voor een belangrijk deel bij de Eilandgebieden zelf te
liggen.





2. Openbare Financiën 

	(

Doel	Voorbereiding van wet- en regelgeving en de implementatie van de
afspraken in de slotverklaring van 2 november 2006 op het terrein van
openbare financiën en economie.



Verantwoordelijkheid	Gezamenlijk: Land Nederlandse Antillen, Sint
Maarten, Curaçao en Nederland (mede namens de BES-eilanden)



Aandachtsgebieden

stand van zaken	(   Schuldsanering en lopende inschrijving

Op 18 mei 2009 is een uitgebreide brief over de schuldsanering naar de
Kamer gestuurd (kamerstuk 31 568, nr. 37). Daarin is gemeld dat in
toekomstige voortgangsrapportages telkens nadrukkelijk aandacht wordt
besteed aan de voortgang van de schuldsanering en de lopende
inschrijving. Dat is gebeurd in de vorige voortgangsrapportage en
gebeurt nu opnieuw in bijlage 1 bij dit document. 

(   Sociaal Economische Initiatieven

Alle vijf de Sociaal Economische Initiatieven (SEI's) en bijbehorende
implementatieplannen zijn vastgesteld. De uitvoering loopt achter op de
oorspronkelijke afgesproken planning, onder andere vanwege de late
start. Dit onderwerp is tijdens de voortgangsoverleggen over het
samenwerkingsbeleid dit voorjaar nadrukkelijk aan de orde gesteld en er
zijn afspraken gemaakt die voor een verbetering van de uitvoering moeten
zorgen. Dit heeft ook tot een zichtbaar verbeterde voortgang geleid.
Door dit in de voortgangsoverleggen nadrukkelijk aan de orde te stellen
is ook uitvoering gegeven aan de Motie Leerdam (kamerstukken 2008 -
2009, 31568, nr. 43) waarin is verzocht het uitvoeren van de SEI
projecten onder de aandacht te brengen van de Nederlandse Antillen. Ook
in de komende voortgangsoverleggen zal de uitvoering van de SEI
projecten nadrukkelijk gevolgd worden. 

(   Consensusrijkswet Financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten
(toezicht in de nieuwe situatie)

Het advies van de Raad van State van het Koninkrijk is ontvangen; Het
voorstel is in augustus aangeboden aan de Tweede Kamer. Momenteel wordt
het verslag van de Tweede Kamer afgewacht. 

(   Monetair systeem

Eind 2008 is een politiek akkoord bereikt tussen Curaçao en Sint
Maarten over het monetair systeem. Er komt één gezamenlijke centrale
bank. Beide toekomstige landen verankeren dit alsmede de overige voor de
financiële sector relevante regels inzake toezicht en integriteit in
eigen wetgeving (die door de Toetsingsadviescommissie zal worden
getoetst). Er is door Curaçao en Sint Maarten nog geen aanvang gemaakt
met de uitvoering van dit traject.

De president van de BNA heeft onlangs voorgesteld ook voor Curaçao en
Sint Maarten de US dollar in te voeren als enige valuta. De bestuurders
van deze eilanden zijn van mening dat dit een belangrijke beslissing is
waarvan de pro’s en contra’s zorgvuldig afgewogen moeten worden. Een
keuze is nog niet gemaakt.

Voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba zal met ingang van de nieuwe status
De Nederlandsche Bank verantwoordelijk worden voor het monetair systeem.
Als officiële valuta wordt dan de US dollar geïntroduceerd. 



Parlement	De ontwerp-consensusrijkswet Financieel toezicht is in
augustus 2009 aangeboden aan de parlementen van de betrokken landen.



Risico’s	Curaçao moet continu uitvoering blijven geven aan de
aanvullende maatregelen bij de begroting 2009 waardoor ze blijft voldoen
aan de eisen die door het Cft zijn gesteld.

Oorspronkelijk is afgesproken dat de SEI programma's eind 2010 afgerond
zouden zijn. Inmiddels is duidelijk dat dit, mede door de late start,
niet voor alle projecten haalbaar is. In die gevallen zal een deel van
de beleidsdoelen niet gerealiseerd kunnen worden. Dat zou betekenen dat
zaken als investeringen in infrastructuur, hervormingen in de sociale
zekerheid en verbeteren van de marktwerking op de eilanden onvoldoende
tot stand zouden kunnen komen. Besproken wordt met de eilandgebieden
Curaçao en SXM (de nieuwe landen) welke herzieningen in de planning
nodig zijn om toch de goede startpositie te genereren. Herzieningen
zullen als onderdeel van de rapportage aan de RMR worden gepresenteerd.

Het opzetten van een gezamenlijke centrale bank voor Curaçao en Sint
Maarten maakt onderdeel uit van het Slotverklaring en is een voorwaarde
voor het verkrijgen van de landstatus. 



Maatregelen	Nederland overlegt regelmatig met de eilandgebieden en USONA
over manieren om de snelheid van uitvoering van de SEI's te verhogen.
Naar aanleiding daarvan heeft USONA haar procedures vereenvoudigd.
Verder is het voor de eilanden mogelijk om via het IVB programma extra
uitvoeringscapaciteit in te zetten. Ten slotte geeft Nederland adviezen
aan de eilandgebieden om de uitvoeringsorganisaties op de eilanden te
verbeteren.

Het opzetten van een gezamenlijke centrale bank voor Curaçao en Sint
Maarten is geheel de verantwoordelijkheid van de betreffende entiteiten.
Door Nederland is expertise op dit onderwerp aangeboden.





3. Transitie Bonaire, Sint Eustatius en Saba 

	(

Doel	Realiseren van de status van openbaar lichaam binnen het
Nederlandse staatsbestel voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). 



Verantwoordelijkheid	Nederland (en de drie eilanden)



Aandachtsgebieden

stand van zaken	(   Situatie Bonaire

Het nieuwe BC van Bonaire lijkt afstand te nemen van de afspraken zoals
vastgelegd in de slotverklaring van 10/11 oktober 2006. Tijdens haar
bezoek aan Bonaire op 28 september 2009 heeft de staatssecretaris van
BZK te kennen gegeven dat indien het BC van Bonaire de grondslag voor de
gemaakte afspraken ter discussie stelt, men het hele pakket ter
discussie stelt, waaronder de sanering van de betalingsachterstanden, de
begrotingssteun, het sociaal-economisch initiatief, en extra
investeringen in onder andere de gezondheidszorg, onderwijs, veiligheid
en jeugd en gezin. Door de opstelling van het BC bestaat er een reëel
risico op vertragingen in de voorbereidingen. Daarnaast heeft het BC
heeft ervoor gekozen een referendum te houden. De inmiddels door de
referendumcommissie geadviseerde vraagstelling zal tot veel
onduidelijkheid leiden.

(((Maatregelen (wetgeving en uitvoering) BES 

Vrijwel alle ministeries hebben inzichtelijk gemaakt welke maatregelen
in 2009/2010 worden doorgevoerd. De grootste tranche BES-wetgeving is
naar de Tweede Kamer gestuurd. De vragen van de Kamerfracties worden
momenteel van antwoorden voorzien. 

BZK heeft een planning opgesteld voor de gefaseerde overdracht van
uitvoering van taken van het land Nederlandse Antillen aan Nederland
voor wat betreft de BES. Deze overdracht sluit zo veel mogelijk aan op
activiteiten die departementen al gepland hebben op de BES in het kader
van voor de transitie te nemen maatregelen. De MR heeft de
uitgangspunten besproken voor vervroegde overname van de uitvoering van
taken van het land Nederlandse Antillen. Overname van de uitvoering zal
in een voorkomend geval plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van de
betreffende Antilliaanse minister. 10 september jl. is hiertoe de eerste
overeenkomst met het land Nederlandse Antillen ondertekend voor wat
betreft de beleidsterreinen Volksgezondheid en Jeugd & Gezin.

De opening van de Regionale Service Centra op Bonaire, Sint Eustatius en
Saba en de komst van de commissaris voor de BES sinds 1 januari 2009
hebben tot een forse intensivering van de activiteiten van de
verschillende departementen op de BES geleid. Inmiddels hebben alle
departementen hun kwartiermakers naar de BES gezonden. De kwartiermakers
nemen de uitvoering van de plannen van aanpak van hun departement ter
hand. Dit betekent dat zij werkzaamheden verrichten om ervoor te zorgen
dat hun departement per transitiedatum voorbereid is om voor de eilanden
verantwoordelijk te zijn. Verder zal in overleg met de lokale overheden
een aantal prioritaire maatregelen nog gedurende de transitieperiode ten
uitvoering worden gebracht. Ook ondersteunen en adviseren de
kwartiermakers lokale bestuurders en diensten waar nodig. Met deze
toenemende activiteiten wordt de aanwezigheid van Nederland zichtbaar op
de eilanden.

(   Wet openbare lichamen BES, Wet financiën BES,  

 Invoeringswet BES, Aanpassingswet BES en wijziging van de  

 Kieswet

Het verslag over deze vijf wetsvoorstellen is begin september ontvangen.
Momenteel wordt met betrekking tot elk wetsvoorstel gewerkt aan de nota
naar aanleiding van het verslag en zo nodig een nota van wijziging. Naar
verwachting worden deze twee nota’s begin oktober ingediend bij de
Tweede Kamer. 

BZK stelt plannen op voor de implementatie van de WolBES en de WfinBES. 

(   Financieel toezicht in de transitieperiode 

Nederland heeft op advies van het Cft toegezegd de
betalingsachterstanden van de BES-eilanden uit 2006 en 2007 te zullen
saneren tot een bedrag van maximaal Naf 50 miljoen. Er wordt nu samen
met Cft en de Auditdienst naar een nieuwe procedure gekeken voor de
afwikkeling daarvan, omdat in de praktijk de afhandeling volgens de
procedure die geldt voor de achterstanden t/m ultimo 2005 erg moeilijk
blijkt te verlopen.

(   Invoering dollar BES

Na consultatie van de betrokken partijen (eilandgebieden, commerciële
banken, DNB en BNA) begint het definitieve scenario voor de invoering
van de dollar gestalte te krijgen. De voorbereidingen voor de invoering
van de dollar zullen in het najaar van 2009 beginnen. Het ministerie van
Financiën stuurt hiervoor een aparte kwartiermaker naar de BES. Vanaf
het moment van overgang naar de nieuwe staatkundige structuur zal de
dollar het wettig betaalmiddel zijn op de BES eilanden. 

((De departementen op de BES

Jeugd en Gezin

De kwartiermaker van Jeugd en Gezin (en Justitie) heeft met alle
eilanden een plan vastgesteld voor de preventie en de jeugdzorg. Hierin
staat welke methodiek wordt gehanteerd, hoeveel extra mensen voor
opvoedingsondersteuning en ambulante hulp erbij komen, en welke
voorzieningen er komen voor kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen
wonen, zoals pleegzorg en gezinshuizen.  

De eerste stappen voor de vorming van Centra voor Jeugd en Gezin zijn
gezet. Deze zijn per eiland verschillend. Vanaf oktober wordt geworven
voor ca. 20 vacatures, zoals ambulante hulpverleners,
gedragswetenschappers, jongerenwerkers, gezinsvoogden en medewerkers
Voogdijraad. Voor Saba zijn al twee jeugdhulpverleners gevonden, die op
1 januari 2010 starten. Voor de Bovenwinden is een kinder- en
jeugdpsychiater gevonden, die op 1 oktober 2009 start. Op Saba zal het
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) per begin 2010 operationeel zijn voor
publiek. De voorbereidingen van het CJG op Bonaire, die al goed op gang
waren, zijn tijdelijke door het nieuwe Bestuurscollege stilgelegd, tot
irritatie van de lokale jeugdprofessionals. De kwartiermaker heeft de
zaak toch weer opgepakt, in afwachting van verdere staatkundige
ontwikkelingen. Eind augustus heeft de adviesgroep voorde Voogdijraad en
gezinsvoogdij haar voorstellen besproken. Dit leidt tot een definitief
advies in september. Begin oktober vinden op de Bovenwinden voorlichting
en intake plaats voor het opvoedingsprogramma Triple P, waaraan alle
jeugdprofessionals (ook bv onderwijzend personeel) kunnen deelnemen. De
trainingen starten in december. Bonaire volgt een paar maanden later. 

OCW

Het ministerie van OCW heeft de eerste stappen gezet in de uitvoering
van het verbeterprogramma voor het onderwijs op de BES. Bij 1000
leerlingen van de groepen 6 en 7 van het Funderend Onderwijs en de
onderbouw van het Voortgezet Onderwijs zijn in mei-juni lees- en
rekentoetsen afgenomen. Op basis van de resultaten van deze
toetsen kunnen de leerkrachten inhaaltrajecten opzetten
om leerachterstanden in te lopen; daarvoor mogen zij remediërend
materiaal aanschaffen.  Tevens zijn voor alle drie de scholen voor
Voortgezet Onderwijs gratis schoolboeken verstrekt en worden op Saba
de 5 schoolbussen vervangen. De scholen voor funderend, speciaal en
voortgezet onderwijs zijn ook in staat gesteld ander schoolmateriaal
aan te schaffen. Verder kunnen alle scholen medewerkers laten
scholen om hun zorgleerlingen beter te begeleiden.  

In de periode september-oktober 2009 worden audits uitgevoerd bij de
3 VO-scholen op basis waarvan handreikingen kunnen worden gedaan om de
schoolbesturen en managementteams te ondersteunen bij hun
werkzaamheden. Tevens worden voorbereidingen getroffen om in het komende
half jaar te starten met de verbetering van de huisvesting en de
infrastructuur. Bij een aantal scholen zijn reeds urgente reparaties
uitgevoerd.

VROM

Er worden door het ministerie van VROM nu al vele activiteiten op de
BES-eilanden uitgevoerd of staan in de planning voor de korte termijn.
Er heeft een inventarisatie van asbest in scholen en rijksgebouwen
plaatsgevonden en nog dit jaar zal een volledige inventarisatie van de
asbestproblematiek uitgevoerd worden. Daarna zal een plan van aanpak
worden opgesteld voor sanering van de asbest. Ook vindt er een
inventarisatie van de asbestslachtoffers plaats. Er zijn analyses
uitgevoerd naar de externe veiligheid en vergunningverlening van
olieterminals en overige inrichtingen. Ook heeft er een analyse van de
drinkwatervoorziening plaatsgevonden. Er zal coaching
plaatsvinden voor lokale ambtenaren wat betreft handhaving op het
gebied van milieu. Er is een afvalstoffenplan opgezet en er wordt
gewerkt aan preventief bodembeleid. Tot slot zal er een
voorlichtingscampagne voor de bevolking worden opgezet wat betreft
asbest, afval, energie en CFK's. Voorts zijn er op Bonaire en Sint
Eustatius voorbereidingsbesluiten tot stand gekomen. Er worden op korte
termijn bestemmingsplannen opgesteld, te beginnen met Bonaire. VROM
heeft inmiddels twee kwartiermakers op Bonaire gestationeerd en één op
Sint Eustatius. Verder is WWI in overleg met twee Nederlandse
woningcorporaties over activiteiten op en samenwerking met de
BES-eilanden op het gebied van sociale woningbouw.

V&W

Binnen het ministerie van V&W is een Projectorganisatie Koninkrijk
direct onder de Inspecteur-Generaal ingesteld. De projectorganisatie
werkt o.a. aan een versterking van het maritieme bestuur en het toezicht
op de schepen. Daarnaast wordt – samen met VROM - gewerkt aan de bouw
van een afvalwaterzuiveringsinstallatie en de aanleg van riolering op
Bonaire. Tevens worden analyses over de staat van veiligheid van de
luchtvaart op de BES uitgevoerd. Wat betreft de luchtvaart is de eerste
prioriteit de renovatie van de landingsbaan op de luchthaven van
Bonaire.

LNV

Het ministerie van LNV zal, vooruitlopend op de statuswijziging, samen
met de eilandsbesturen een beheerplan voor de Exclusieve Economische
Zone opzetten. Per 1 september is er vanuit LNV een projectattaché voor
de BES-eilanden en Suriname op Bonaire gestationeerd. 

VWS

Het ministerie van VWS is momenteel bezig met het uitvoeren van de meest
urgente projecten uit het Middellange Termijnplan Huisvesting Zorg,
waarbij onder meer veel aandacht uitgaat naar nieuwbouw en vernieuwbouw
van de ziekenhuizen/verpleeghuizen/eerstelijnsfunctie op de drie
eilanden.

In totaal zijn hiervoor 26 projecten voorbereid over de volle breedte
van de zorg, variërend van nieuwe ambulances tot de invoering van
een (publiekrechtelijke) ziektekostenverzekering voor alle
inwoners van de BES-eilanden die wordt uitgevoerd door een
BES-zorgkantoor. 

Alle inwoners van de BES-eilanden zijn vanaf 2011 van rechtswege
verzekerd voor (bijzondere) ziektekosten, waarbij een algemeen
aansprakenpakket geldt dat ongeveer gelijk is aan het Nederlandse
basispakket.

Ook krijgt elk eiland de beschikking over moderne, goed geëquipeerde
ambulances. Daarbij is tevens voorzien in onderhoud en opleiding van
het ambulancepersoneel.

Op Saba en Sint Eustatius worden de bestaande ziekenhuizen
geprivatiseerd naar Nederlands model waartoe twee nieuwe stichtingen
worden opgericht. Bestaande zorgvoorzieningen worden op deze twee
eilanden daarbij samengesmeed tot multifunctionele zorgcentra. 

 

Justitie

Door de inzet van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is het huis
van bewaring op Bonaire inmiddels gerenoveerd. Door personeel van de DJI
wordt tevens op structurele basis ondersteuning geleverd op Bonaire.
Sinds 1 juni is een manager van de Immigratie- en Naturalisatiedienst
als kwartiermaker werkzaam op de BES. Zijn werkzaamheden verricht hij in
nauwe afstemming met het vanuit het PVNA al lopende traject voor de
verbetering van de vreemdelingenketen. Er functioneert inmiddels op
Bonaire een toelatingsorganisatie separaat van de politie en er wordt
gewerkt met een nieuw registratie- en informatiesysteem. Met Jeugd &
Gezin samen heeft Justitie ook een kwartiermaker voor de
jeugdportefeuille op de BES. Op Bonaire is, gestoeld op de intenties van
het ‘veiligheidshuisconcept’, gestart met zogenoemde casusoverleggen
tussen de betrokken instanties. Tot slot is sinds 1 oktober jl. een
forensisch adviseur van NFI gestationeerd op Bonaire om de kwaliteit van
de technische recherche op de BES-eilanden te vergroten.

Defensie

Defensie is een aangelegenheid van het Koninkrijk. Op dit punt zijn ten
aanzien van de BES geen wijzigingen te melden. Vermeldenswaardig is wel
de inzet van de Koninklijke marechaussee (Kmar)op de drie eilanden. De
Kmar verleent bijstand aan de politie bij de uitvoering van de
grensbewaking, het vreemdelingentoezicht, alsmede voor het uitvoeren van
de basispolitiezorg op Saba en Sint Eustatius en het ondersteunen van de
basispolitiezorg op Bonaire.

Financiën

De Belastingwet BES en de Douane en Accijnswet BES worden op advies van
de Raad van State herzien. De aangepaste wetgeving zal deze maand naar
de Tweede Kamer gezonden worden.

De Belastingsdienst is bezig met de uitvoering van een programma om de
belastingachterstanden van het land Nederlandse Antillen weg te werken,
ter voorbereiding op de transitie. Hiertoe verlenen zij technische
bijstand en hebben zij op alle drie de eilanden belastingkantoren
geopend. 

Daarnaast verzorgt het ministerie van Financiën opleidingsprogramma’s
voor het financiële beheer van de eilanden.

SZW

Het ministerie van SZW heeft een kwartiermaker naar Bonaire gezonden en
overweegt nog een tweede kwartiermaker voor Saba en Sint Eustatius aan
te stellen.

Dit najaar zal de minister van SZW op bestuurlijk niveau de uitwerking
en de inrichting van het sociale zekerheidsstelsel en de hoogte van het
minimumloon op de BES gaan bespreken.

 

EZ

Het ministerie van EZ heeft een kwartiermaker benoemd. EZ heeft op basis
van het plan van aanpak voor de BES, overleg met betrokken partijen op
de eilanden, en gesprekken tussen de minister van EZ en de commissaris
voor de BES, een lijst van maatregelen opgesteld die al gedurende de
transitie genomen kunnen worden. Dit ter voorbereiding op de definitieve
takenoverdracht.

BZK

De verslagen van de Tweede Kamer over de Wet financiën BES, de Wet
Openbare Lichamen BES, de Kieswet BES, de Invoeringswet BES en de
Aanpassingwet BES zijn begin september ontvangen. Momenteel wordt
gewerkt aan de nota naar aanleiding van het verslag en een technische
nota van wijziging. Naar verwachting worden deze twee nota’s begin
oktober ingediend bij de Tweede Kamer. 

De verwachting is dat het wetsvoorstel Veiligheidswet BES in oktober aan
 de Tweede Kamer wordt aangeboden. 

 

In voorbereiding op de transitiedatum wordt door BZK gewerkt aan de
totstandkoming van het politiekorps BES. Dit gebeurt in een breder
kader, namelijk de met Curaçao en Sint Maarten afgesproken verbetering
van de politieorganisaties op de Nederlandse Antillen.

Er zal per transitiedatum voor de drie openbare lichamen één
politiekorps komen. Dit politiekorps blijft uiteraard onder meer via de
gemeenschappelijke voorziening politie samenwerking houden met de
korpsen op Curaçao en Sint Maarten. Met ondersteuning van het
Nederlandse brandweerkorps Haaglanden wordt door het ministerie van BZK
gewerkt aan de verbetering van de brandweerorganisaties op de drie
eilanden. 

Momenteel vinden voorbereidingen plaats tot het realiseren van een
multifunctionele gemeenschappelijke meldkamer voor de BES. Via deze
meldkamer kunnen politie, brandweer alsmede gemeenschappelijke diensten
bereikt worden. Het streven is deze meldkamer begin 2010 operationeel te
hebben. 

 

Vanuit het ministerie van BZK is de Rijksgebouwendienst ingeschakeld als
bouwcoördinator voor de verschillende plannen van de departementen op
de BES. 

 

De regionale service centra op Bonaire, Saba en Sint Eustatius worden in
de loop van dit jaar geheel ingevuld. Inmiddels zijn door de meeste
departementen kwartiermakers gestationeerd die de voorbereidingen op
locatie treffen voor hun departement.

BuZa

Voor de rol van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat is belast
met de buitenlandse betrekkingen, een Koninkrijksaangelegenheid,  zal
de transitie weinig veranderingen met zich meebrengen. In aanvulling
op zijn normale taken, zal het ministerie van Buitenlandse Zaken in de
loop van 2010 een liaison officier plaatsen op de BES-eilanden om de
BES-eilanden te begeleiden bij de contacten met vreemde mogendheden.

Parlement	Bovengenoemde wetsontwerpen zijn aan de Staten-Generaal
aangeboden. De Belastingwet Bes zal nog deze maand aan uw Kamer worden
aangeboden.

Risico’s	Het grootste risico betreft de politieke (in)stabiliteit op
de eilanden; met name de politieke ontwikkelingen op Bonaire (derde
Bestuurscollege in vijf maanden en het aanstaande referendum).

Maatregelen	Het saneren van de betalingsachterstanden van Bonaire wordt
opgeschort tot het moment dat het BC van Bonaire laat weten de
slotverklaring van 2006 en de daaropvolgende bestuurlijke akkoorden en
afspraken volledig te erkennen, en aan de uitvoering ervan zijn
medewerking te verlenen. 

De invoering van de nieuwe status gebeurt in fases. De hiertoe te nemen
beleidsmaatregelen vinden plaats in overleg met de bestuurders van de
BES-eilanden en worden, mede onder begeleiding van de commissaris voor
de BES, door de verantwoordelijke vakdepartementen nader uitgewerkt. 



4. Opbouw Land Sint Maarten 

	(

Doel	Realisering status van Land binnen het koninkrijk voor Sint
Maarten.



Verantwoordelijkheid	Sint Maarten 



Aandachtsgebieden

stand van zaken	((Wetgeving

Tijdens de Politieke Stuurgroep van 26 november 2008 is afgesproken dat
de resterende (nog niet getoetste / aangepaste) ontwerpwetgeving zo
spoedig mogelijk (alsnog / nogmaals) wordt getoetst. De voorstellen voor
de Staatsregeling en de organieke wetten zullen verder via de van
toepassing zijnde procedures worden behandeld. 

De Toetsingsadviescommissie heeft echter haar werkzaamheden moeten
aanhouden vanwege het uitblijven van de aan Curaçao en Sint Maarten
gevraagde ontwerpen van wetgeving die nog getoetst moeten worden. De
Toetsingsadviescommissie heeft besloten dat de commissie niet eerder
bijeenkomt dan nadat zij alle benodigde en afgesproken ontwerpen formeel
heeft ontvangen. Hierdoor loopt het toetsingsproces vertraging op.

De resultaten van de implementatiefase zullen tijdens de slot-RTC worden
getoetst. Daar aan voorafgaand vindt toetsing van de overheidsapparaten
plaats. 

((Organisatie en formatie

De Organisatienota is door het Bestuurscollege en de Eilandsraad
vastgesteld. De ontwerp-landsverordening Vaststelling organisatie Land
Sint Maarten is behandeld in de Vaste Raadscommissie voor
Constitutionele Zaken van de eilandsraad. Het Migratieplan/sociaal
statuut is in afronding.

Een convenant ten aanzien van een Sociaal Statuut tussen het Land en
Sint Maarten moest in eerste instantie uiterlijk eind januari 2009 zijn
vastgesteld. 

Voor begin april 2009 zouden alle ambtenaren een voorstel moeten krijgen
over hun toekomstige plaatsing. Aangezien er onvoldoende zicht was op de
rechtsposities is aangegeven dat het voorstel tot oktober 2009 zal
worden uitgesteld. Dit heeft ook consequenties voor de planning voor
overdracht van taken aan Sint Maarten (decentralisatie), zoals die was
afgesproken tijdens het bestuurlijk overleg op 24 november 2008 tussen
Curaçao, Sint Maarten en het Land. 

Sint Maarten heeft flinke inspanningen gepleegd om de organisatie van
het nieuwe land op te bouwen en alle betrokkenen over de voortgang
hiervan te informeren. Het is echter niet waarschijnlijk dat Sint
Maarten op de transitiedatum alle vereiste instellingen om als land te
kunnen functioneren gereed heeft.

Naast de inrichting van het nieuwe politieke stelsel voor Sint Maarten,
de bestuurlijke organisatie, besteedt Sint Maarten expliciet veel
aandacht aan borging van integriteit in bestuur en in verbetering van de
justitiële keten.



Parlement	De opbouw van het land Sint Maarten is de verantwoordelijkheid
van Sint Maarten, met uitzondering van de diverse rijkswetten zal
regelgeving door de eilandsraad van Sint Maarten worden vastgesteld. Een
aantal regelingen dient door de Rijksministerraad te worden goedgekeurd.



Risico’s	De ontwerpfase is bijna afgerond, en er is gestart met de
implementatiefase. Belangrijkste risico in deze fase is dat de
implementatie van de wetgeving en van de plannen met betrekking tot het
overheidsapparaat meer tijd in beslag neemt dan nu is voorzien. Het
aanhouden van de werkzaamheden van de Toetsingsadviescommissie
onderstreept dit risico.

 Zowel de opbouw van de nieuwe bestuurlijke organisatie van het nieuw te
vormen land Sint Maarten, alsmede de uitvoering van alle taken en
bevoegdheden die Sint Maarten in de nieuwe staatkundige structuur moet
uitvoeren, vragen om aanzienlijke inzet van menskracht. Omdat op Sint
Maarten, anders dan op Curaçao, nog veel moet worden opgebouwd, zal het
niet eenvoudig zijn voldoende mensen te vinden (posities ingevuld te
krijgen) om alle taken op adequate wijze uit te voeren. Voorts moeten
veel instellingen nog van de grond af worden opgebouwd.

Eind april 2009 hadden St. Maarten en Curaçao een overzicht moeten
aanleveren aan het aangevulde presidium van de V-RTC met taken die de
aankomende landen in de nieuwe staatkundige structuur zelfstandig, in
onderlinge samenwerking, in samenwerking met, of door andere (ei)landen
in het Koninkrijk willen uitvoeren. Tot op heden is dit overzicht nog
niet van Sint Maarten ontvangen. Sint Maarten heeft behoefte aan
samenwerking met Curaçao. Curaçao en Sint Maarten zijn nog in overleg
over de vormgeving hiervan. Voorstellen in dit kader zijn nog niet rond.
Hierdoor ontstaat vertraging in de implementatiefase zoals bedoeld in de
Slotverklaring van de start-RTC van 26 november 2005.

De overname van taken van het land Nederlandse Antillen door Sint
Maarten loopt verdere vertraging op als de opbouw van de organisatie en
de formatie meer tijd in beslag neemt dan voorzien.



Maatregelen	Het is aan Sint Maarten om zodanige maatregelen te treffen
dat wordt voldaan aan de afgesproken criteria. Onder andere via het
samenwerkingsprogramma Institutionele Versterking en Bestuurskracht
draagt Nederland bij aan organisatorische maatregelen die nodig zijn om
de nieuwe status van land goed in te kunnen vullen.

Nederland zal blijven vasthouden aan de afspraken die eerder in het
proces zijn gemaakt over de toetsing van het overheidsapparaat en de
voorstellen die uitgewerkt moeten worden tijdens de implementatiefase.
Sint Maarten zal eerst met het overzicht betreffende de toekomstige
taakuitvoering moeten komen, alvorens tot de toetsing als bedoeld in
Slotverklaring van de start-RTC van 26 november 2005 kan worden
overgegaan. De samenhang met de ontmanteling van het Land is hierbij een
aandachtspunt. 

Tijdens de Politieke Stuurgroep van 30 september zijn afspraken gemaakt
over de aanpak voor die taken waarvan uit de toetsing blijkt dat de
aanstaande landen deze nog onvoldoende kunnen uitvoeren op het moment
van transitie. Deze aanpak is in een AMvRB vastgelegd.





5. Opbouw Land Curaçao 

	(

Doel	Realisering status van Land binnen het Koninkrijk voor Curaçao.



Verantwoordelijkheid	Curaçao 



Aandachtsgebieden

stand van zaken	((Wetgeving

Tijdens de Politieke Stuurgroep van 26 november 2008 is afgesproken dat
de resterende (nog niet getoetste/aangepaste) ontwerpwetgeving zo
spoedig mogelijk (alsnog/nogmaals) wordt getoetst. De voorstellen voor
de Staatsregeling en de organieke wetten zullen verder via de van
toepassing zijnde procedures worden behandeld. 

De Toetsingsadviescommissie heeft haar werkzaamheden moeten aanhouden
vanwege het uitblijven van de aan Curaçao en Sint Maarten gevraagde
ontwerpen van wetgeving die nog getoetst moeten worden. De
Toetsingsadviescommissie heeft besloten dat de commissie niet eerder
bijeenkomt dan nadat zij alle benodigde en afgesproken ontwerpen formeel
heeft ontvangen. Hierdoor loopt het toetsingsproces vertraging op.

De resultaten van de implementatiefase zullen tijdens de slot-RTC worden
getoetst. Daar aan voorafgaand vindt toetsing van de overheidsapparaten
plaats door het aangevulde presidium van de V-RTC. 

((Inrichting ambtelijke organisatie

Er is een eerste blauwdruk van de NBO (Nieuwe Bestuurlijke Organisatie)
opgesteld; deze is wel door het Bestuurscollege, maar nog niet door de
Eilandsraad vastgesteld. Dat zal plaatsvinden samen met de verordening
Nieuwe bestuurlijke organisatie.. 

Een convenant ten aanzien van een Sociaal Statuut tussen het Land en
Curaçao is eind januari 2009 vastgesteld, maar er is nog geen
overeenstemming met de bonden. De besprekingen hierover vinden nog
plaats in het Georganiseerd overleg van de vakbonden.

Voor begin april 2009 hadden alle ambtenaren een voorstel moeten krijgen
over hun toekomstige plaatsing. Aangezien er onvoldoende zicht is op de
rechtsposities is het voorstel tot oktober uitgesteld. Dit heeft directe
consequenties voor de planning voor overdracht van taken aan Curaçao,
zoals die was afgesproken tijdens het bestuurlijk overleg op 24 november
2008 tussen Curaçao, Sint Maarten en de Nederlandse Antillen. 



Parlement	De opbouw van het land Curaçao is de verantwoordelijkheid van
Curaçao. Met uitzondering van de diverse rijkswetten zal regelgeving
door de eilandsraad van Curaçao worden vastgesteld. Een aantal
regelingen dient door de Rijksministerraad te worden goedgekeurd.



Risico	De ontwerpfase is bijna afgerond en er is gestart met de
implementatiefase. Belangrijkste risico in deze fase is dat de
implementatie van de wetgeving en het uitwerken van de plannen met
betrekking tot het overheidsapparaat meer tijd in beslag neemt dan nu is
voorzien. 

Een te grote druk op dit proces brengt het risico met zich mee dat
bestaande structuren teveel gekopieerd worden en dat de nu voorliggende
kans om een efficiencyverbeteringslag te maken, verloren gaat. 

Eind april 2009 hadden Curaçao en St. Maarten een overzicht moeten
aanleveren aan het aangevulde presidium van de V-RTC met taken die de
aankomende landen in de nieuwe staatkundige structuur zelfstandig, in
onderlinge samenwerking, in samenwerking met, of door andere (ei)landen
in het Koninkrijk willen uitvoeren. Begin juni zijn nog niet alle
overzichten ontvangen. Besloten is om de bijeenkomst van het aangevulde
presidium van de V-RTC die stond gepland voor 16 en 17 juni geen
doorgang te laten vinden. Hierdoor ontstaat vertraging in de
implementatiefase zoals bedoeld in de Slotverklaring van de start-RTC
van 26 november 2005.



Maatregelen	Het is aan Curaçao om zodanige maatregelen te treffen dat
wordt voldaan aan de afgesproken criteria. Onder andere via het
samenwerkingsprogramma Institutionele Versterking en Bestuurskracht
draagt Nederland bij aan organisatorische maatregelen die nodig zijn om
de nieuwe status van land goed in te kunnen vullen. 

Nederland zal blijven vasthouden aan de afspraken die eerder in het
proces zijn gemaakt over de toetsing van het overheidsapparaat en de
voorstellen die uitgewerkt moeten worden tijdens de implementatiefase.
Curaçao heeft inmiddels een gedeelte hiervan aangeleverd, maar nog niet
alles. Pas als alles is aangeleverd  zal tot de toetsing als bedoeld in
Slotverklaring van de start-RTC van 26 november 2005 kunnen worden
overgegaan. De samenhang met de ontmanteling van het Land is hierbij een
aandachtspunt. 



6. Ontmanteling land Nederlandse Antillen 

	(

Doel	Ontmanteling Land Nederlandse Antillen.



Verantwoordelijkheid	Het Land Nederlandse Antillen is verantwoordelijk
voor de ontmanteling. Nederland heeft in haar rol als rechtsopvolger van
het Land ten behoeve van de BES belang bij een adequate overgang van
rechten en plichten. 



Aandachtsgebieden

stand van zaken	De start van de gefaseerde taakoverdracht aan Curaçao
en Sint Maarten loopt flinke vertraging op. In eerste instantie zou de
eerste overdracht van taken in juli 2009 van start gaan. Dit is
vervolgens uitgesteld naar oktober 2009. Nu ook oktober 2009 niet wordt
gehaald hebben het land Nederlandse Antillen, Curaçao en St. Maarten
afgesproken dat de overdracht van taken in januari 2010 zal aanvangen.
Belangrijkste redenen voor deze vertraging zijn het uitblijven van
vaststelling van de rechtsposities van de ambtenaren en het uitblijven
van de vaststelling van de nieuwe bestuurlijke organisatie van Curaçao.
Het Land Nederlandse Antillen wil tot op heden het protocol voor de
overgang naar Nederland van landsambtenaren die werkzaam en woonachtig
zijn de op de BES-eilanden niet tekenen.

Nederland – het ministerie van VWS – heeft als eerste in september
uitvoering van taken van het land Nederlandse Antillen ten behoeve van
de BES overgenomen. Hiertoe is een onderlinge regeling als bedoeld in
artikel 38, eerste lid van het Statuut ondertekend met de
verantwoordelijke Antilliaanse minister. Andere ministeries zijn ook
onderlinge regeling aan het voorbereiden opdat de komende maanden de
uitvoering van taken van het land Nederlandse Antillen al voor transitie
kunnen worden overgenomen. Hierbij is steeds het uitgangspunt dat
Nederland de uitvoering op zich neemt en dat de formele
verantwoordelijkheid bij het land Nederlandse Antillen blijft.



Parlement	Geen bijzonderheden



Risico	De overgang van personeel naar de nieuwe landen en naar Nederland
lijkt de belangrijkste vertragende factor te zijn als het gaat om de
ontmanteling van de Nederlandse Antillen. Dit blijkt ook uit de meest
recente bestuurlijke afspraak tussen het land, Curaçao en Sint Maarten,
waaruit blijkt dat taken die in januari naar Curaçao en Sint Maarten
worden overgedragen nog niet gevolgd zullen worden door het personeel
dat dan nog in dienst van het land Nederlandse Antillen is, en voor de
uitvoering van de destreffende taken ter beschikking wordt gesteld aan
de nieuwe landen. Het uitblijven van duidelijkheid bij het personeel
over hun overgang naar de nieuwe landen en naar Nederland is een risico
voor het proces.  

Maatregelen	Nederland zal de komende maanden blijven werken aan de
overname van taken ten behoeve van de BES-eilanden. 

Indien het land Nederlandse Antillen blijft weigeren het voorbereide
protocol voor de overgang van landsambtenaren naar Nederland  te
ondertekenen, dan zal Nederland de betreffende landsambtenaren
(woonachtig en werkzaam op de BES) zelf rechtstreeks benaderen,
verzoeken om informatie over hun rechtspositie en een aanbieding doen
voor indienstneming als Rijksambtenaar BES per transitiedatum. 

Het is van belang dat de nieuw te vormen landen een reële planning
maken voor taakovername en de condities voor de overgang van personeel
en financiële middelen. Een eerste stap in deze richting is gezet met
de geplande aanstelling van kwartiermakers bij de nieuwe landen en
afbouwmanagers bij het land Nederlandse Antillen. 



7. Ondersteuning gezaghebbers 

	(

Doel	Gedurende het staatkundig veranderingsproces is het belangrijk dat
de gezaghebbers van de vijf eilandgebieden hun (toezichthoudende) taken
goed blijven uitoefenen. De gezaghebbers krijgen hierbij ondersteuning
vanuit Nederland. 



Verantwoordelijkheid	Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse
Antillen 



Aandachtsgebieden

stand van zaken	Momenteel worden de gezaghebbers van Sint Maarten,
Bonaire, Sint Eustatius en Saba ondersteund door in totaal zes
technische bijstanders. Het gaat om ondersteuning op de terreinen
juridische zaken, vreemdelingen- en paspoortzaken, politiezaken,
corporate governance en ruimtelijke ordening, natuur en milieu;

Curaçao had meer tijd nodig om te komen tot besluitvorming over de
inzet van technische bijstanders. In juni starten 4 technische
bijstanders bij het kabinet van de gezaghebber op Curaçao. Zij worden
ingezet op de gebieden vreemdelingenzaken, politiezaken en algemeen
juridische zaken;

In april 2009 is het eerste evaluatierapport ontvangen over de
resultaten van dit project (exclusief Curaçao). De belangrijkste
conclusie van het rapport is dat de gezaghebbers zeer positief zijn over
de ondersteuning. Het vermogen van de gezaghebbers om ook tijdens de
transitiefase van het staatkundig proces hun toezichthoudende taken uit
te oefenen, is hierdoor gegroeid. 

Naast de bestaande inzet aan technische bijstanders, hebben de
gezaghebbers van Bonaire, Sint Eustatius en Saba verzocht om extra
ondersteuning. Voor wat betreft Sint Eustatius en Saba gaat het om
ondersteuning (1 fte) op het gebied van ruimtelijke ordening, natuur en
milieu. Bonaire wenst ondersteuning (1 fte) op het gebied van good
governance en algemeen juridische zaken. Half september 2009 begonnen
met de werving van kandidaten voor deze functies.



Parlement	Geen bijzonderheden



Risico	Geen bijzonderheden



Maatregelen	Geen bijzonderheden





8. Aruba 

	(

Doel	Aruba werkt mee met de totstandkoming van de nieuwe status van de
Antilliaanse eilanden.



Verantwoordelijkheid	Aruba



Aandachtsgebieden

stand van zaken	Het voorstel van rijkswet Gemeenschappelijk Hof van
Justitie is inmiddels ingediend bij de Tweede Kamer. Tot en met het
moment van besluitvorming over indiening van het voorstel in de RMR kon
over de inhoud van het voorstel geen overeenstemming worden bereikt met
Aruba. Het voorstel is daarom voor Aruba gebaseerd op artikel 43, tweede
lid, Statuut (waarborgfunctie Koninkrijk) en niet op artikel 38, tweede
lid (consensus). Er is een nota van wijziging die tot gevolg zou kunnen
hebben dat er alsnog overeenstemming wordt bereikt met Aruba. 

	

Parlement	Geen bijzonderheden



Risico’s	Op Aruba zal binnenkort een nieuwe regering aantreden.
Nederland heeft nog geen afspraken kunnen maken over aansluiting van
Aruba bij het staatkundig proces. De verkiezingen, die op 25 september
op Aruba plaatsvonden, zijn gewonnen door de AVP. Deze partij heeft
vóór de verkiezingen de wens geuit tot een betere relatie met
Nederland te komen. Dit kan een positieve invloed hebben. 



Maatregelen	Met Aruba wordt voortdurend gesproken. Aruba wordt daarnaast
steeds uitgenodigd voor de politieke stuurgroep en voor de vergaderingen
van de projectgroep Rechtspleging, Rechtshandhaving en Constitutionele
zaken. De afgelopen maanden neemt Aruba actiever deel aan de ambtelijke
voorbereidingen, met name op het terrein van de rechtshandhaving. Aruba
zal worden betrokken bij de uitvoering van de toetsing van het
overheidsapparaat door het presidium van de V-RTC zoals afgesproken in
de RTC van 15 december 2008.





 De grondslag voor de rijkswet Gemeenschappelijk Hof van Justitie is
voor Aruba niet artikel 38 Statuut (consensus) maar artikel 43 lid 2
Statuut (waarborgtaak Koninkrijk). Zie toelichting bij 8. Aruba.

 De voorzitter van het presidium verbetertraject Politie heeft per brief
gerapporteerd over de voortgang in het politietraject. Deze brief is als
bijlage opgenomen.

Betekenis van de kleuren: 

((: Dit onderdeel zal waarschijnlijk worden afgerond in de loop van 2010
(().

((: Dit onderdeel zal door de opgelopen vertraging mogelijk niet worden
afgerond in de loop van 2010 ((). 

((: Dit onderdeel zal waarschijnlijk niet worden afgerond in de loop van
2010 (().