Preview document (🔗 origineel)

---

Samenvatting TNO-bouwprognoses 2009-2014

Introductie 

TNO actualiseert ieder jaar zijn Bouwprognoses. Dit gebeurt mede in
opdracht van de Minister voor WWI. Deze bijlage is een korte
samenvatting van de meest actuele prognose voor de woningbouw. De
prognoses hebben betrekking op de periode 2009 – 2014. Ze sluiten aan
op de in september 2009 verschenen Rijksbegroting 2010 en op de Macro
Economische Verkenning 2010 van het Centraal Planbureau. 

TNO kijkt in eerste instantie naar de algemene en globale ontwikkeling
van de economie. Mede op grond daarvan maakt men een inschatting van de
ontwikkeling van de vergunningen en de bouwproductie. Daarna wordt met
behulp van scenario’s een inkijk gegeven in de ontwikkelingen op
middellange termijn. 

De analyse van TNO 

Algemeen 

Anno september 2009 doen de gevolgen van de kredietcrisis voor de
conjunctuur op wereldschaal zich in alle hevigheid voelen. De huidige
verwachting voor het volume wereldhandel is voor dit jaar een daling met
15¾ procent. Voor de economische groeicijfers in het eurogebied
betekent dit voor 2009 een krimp met naar verwachting 4½ procent. De
beleidsreactie van centrale banken en overheden is ongekend omvangrijk
geweest. Dit heeft de verdere schade beperkt. De situatie op de
financiële markten blijft echter fragiel. In het eurogebied is de
werkloosheid fors opgelopen. Daarnaast is er sprake van een dalende
arbeidsproductiviteit. Door het massale overheidsingrijpen zullen de
begrotingstekorten volgend jaar recordniveaus bereiken. Het monetaire
beleid zal naar verwachting tot ver in 2010 zeer ruim blijven. De groei
wordt echter getemperd door een haperende binnenlandse vraag, hetgeen
samen hangt met de verslechterende arbeidsmarkt.

Verwachte vergunningverlening

Los van de kredietcrisis was er voor 2008 reeds een conjuncturele omslag
voorzien. Doorgaans neemt de vergunningverlening in dergelijke jaren af.
Echter, paradoxaal genoeg is in 2008 het aantal verleende
bouwvergunningen hoog gebleven, namelijk ruim 87.000, tegen bijna 88.000
in 2007. Deze ontwikkeling hangt wellicht samen met de vooruitzichten in
de utiliteitsbouw, die nog slechter zijn dan in de woningbouw. 

Het aantal verleende bouwvergunningen voor huurwoningen bleef in 2008
met iets minder dan 24.000 redelijk stabiel. Het aantal vergunningen
voor koopwoningen daalde in 2008 licht, tot zo'n 63.500. In het jaar
2008 is de voorraad vergunningen toegenomen. Voor het jaar 2009 wordt
verwacht dat het aantal verleende bouwvergunningen zal dalen tot 70.000.
Daarnaast wordt verwacht dat vanwege de slechtere marktomstandigheden
een groter deel van de voorraad van bestaande vergunningen zal uitvallen
en/of zal worden herontwikkeld. 

Grafiek 1 	Ontwikkeling aantal verleende bouwvergunningen per maand
voor de jaren 2007, 2008 en 2009

Bron: CBS/bewerking TNO

Aantal gereedgekomen woningen (excl. productie anderszins)

Het aantal gereedgemelde woningen komt in 2009 naar verwachting uit op
72 duizend. Dat is betrekkelijk hoog voor een jaar waarin de economie
met naar verwachting 4,75 procent krimpt. Dit wordt voor een belangrijk
deel veroorzaakt door het afbouwen van reeds aangevangen projecten. 

De woningbouw 2010-2014 in scenario’s

Voor de jaren vanaf 2010 wordt in deze Bouwprognoses gewerkt met 2
scenario's. In het hoge scenario wordt verondersteld dat zowel in het
binnenland als het buitenland beleidscoördinatie plaatsvindt, waarmee
de kredietcrisis effectief wordt bestreden. Hierdoor blijft de
economische neergang relatief beperkt. In het lage scenario is de
coördinatie veel minder effectief. De onevenwichtigheden in de
internationale financiële markten zijn niet onder controle te krijgen,
waardoor het herstel langzaam en W-vormig verloopt. De beide scenario's
schetsen een bandbreedte. In tabel 3 wordt een kwantitatieve uitwerking
gegeven van beide scenario’s. 

Tabel 2 Nieuwbouw in het hoge en het lage scenario 2009-2014 (excl.
productie anderszins). Realisaties tot 2008, korte termijn verwachting
2009, en scenario’s 2010-2014. 



2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	09-14

 gem.

Realisatie











	Verleend 	x1000	96,4	87,9	87,2







	Gereedgekomen	x1000	72,4	80,2	78,9







	  waarvan koop	x1000	52,2	57,4	55,1







	  waarvan huur	x1000	20,2	22,8	23,8







	Prod. Waarde nieuwbouw 	in mld E 2008	13,4	14,0	14,4







	  groei 	%

4,3	2,7





















Hoog











	gecoördineerd











	Verleend 	x1000



70	75	80	80	85	85	79

Gereedgekomen	x1000



72	62	69	72	74	77	71

  waarvan koop	x1000



47	37	44	48	50	53	46

  waarvan huur	x1000



25	25	25	24	24	24	25

Prod. Waarde nieuwbouw 	in mld E 2008



13,2	11,4	12,6	13,3	13,6	14,2

	  groei 



	-8	-13	10	5	2	4	0













	Laag











	ongecoördineerd











Verleend 	x1000



70	65	60	65	70	75	68

Gereedgekomen	x1000



72	59	56	56	60	64	61

  waarvan koop	x1000



47	34	34	36	38	40	38

  waarvan huur	x1000



25	25	22	20	22	24	23

Prod. Waarde nieuwbouw 	in mld E 2008



13,2	10,7	10,2	10,3	11,1	11,9

	  groei 



	-8	-18	-5	1	7	7	-3

Bron: TNO

Prognose Woningproductie (incl. productie anderszins)

Voor de geformuleerde doelstellingen omtrent de woningproductie en de
woningbouwafspraken tellen ook woningen mee die op een andere wijze aan
de voorraad worden toegevoegd dan door nieuwbouw. Voor deze zogenaamde
“Productie Anderszins” (ombouw van kantoren, woningsplitsing, etc.)
kan geen raming worden gemaakt op basis van het aantal afgegeven
vergunningen. Als inschatting voor de komende jaren wordt daarom gebruik
gemaakt van de trend van de afgelopen jaren. Dit productiecijfer blijkt
in de praktijk vrij stabiel te zijn.

Dit is ongeveer 7.000 woningen per jaar. (zie tabel 3).

Tabel 3 Woningproductie in twee scenario’s 2009-2014 (incl. productie
anderszins). Realisaties tot 2008, korte termijn verwachting 2009 en
scenario’s 2010-2014



2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	07-11 

gem.

Hoog	x1000	79,7	87,5	86,1	79	70	76	79	81	84	80

Laag	x1000	79,7	87,5	86,1	79	66	63	63	67	72	76

Bron: TNO / VROM

Tabel 3 laat zien dat de aanvankelijk in het Actieplan Woningproductie
van 22 november 2007 (TK 2007-2008, 31 200 XVIII, nr.10) geformuleerde
doelstelling van het kabinet om in de periode van 2007 tot en met 2011
80.000-83.000 woningen per jaar te produceren alleen in het hoge
scenario nog net gehaald wordt.

Een meer gedetailleerde onderbouwing van de TNO-bouwprognoses 2009-2014
zal binnenkort worden gepubliceerd door TNO Bouw en Ondergrond. De
publicatie zal op 8 december 2009 worden gepresenteerd tijdens het
Middagsymposium Bouwprognoses in Kasteel De Vanenburg te Putten.