Preview document (🔗 origineel)

---

Geraadpleegde literatuur

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2008. Deel 1
(2008). Paul Dekker en Eefje Steenvoorden. 

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2008. Deel 2
(2008). Paul Dekker en Eefje Steenvoorden. 

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2008. Deel 3
(2008). Paul Dekker,

Tom van der Meer en Eefje Steenvoorden. 

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2009. Deel 1
(2009).

Eefje Steenvoorden, Peggy Schyns en Tom van der Meer. 

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2009. Deel 2
(2009). Tom van der

Meer, Paul Dekker en Eefje Steenvoorden. 

Continu Onderzoek Burgerperspectieven. Kwartaalbericht 2009. Deel 3
(2009).

Eefje Steenvoorden, Tom van der Meer en Paul Dekker. 

Crisis in aantocht? Verdiepingsstudie Continu Onderzoek
Burgerperspectieven 2008 Dekker, P., T. van der Meer, P. Schyns en E.
Steenvoorden. Den Haag: SCP, 2009.

Hans Boutellier 2007 Nodale orde – Veiligheid en burgerschap in een
netwerksamenleving.

Amsterdam: 2007. (Rede Vrije Universiteit.)

Maatschappelijke en politieke participatie en betrokkenheid. J. de Hart
en P. Dekker Uit:De sociale staat van Nederland 2009. Den Haag: SCP 2009

Hoe regelen we de ongeschreven regels? 2008 Uitgevoerd door Veldkamp in
opdracht van het ministerie van BZK.

Respect 2008.Uitgevoerd door Veldkamp in opdracht van de
Rijksvoorlichtingsdienst.

Nationaal Vrijheidsonderzoek 2009. Uitgevoerd door Veldkamp in opdracht
van het

Nationaal Comité 4 en 5 mei. 

Geraadpleegde Websites:

  HYPERLINK "http://www.minbzk.nl/"  www.minbzk.nl 

  HYPERLINK "http://www.actiefburgerschap.nl/"  www.actiefburgerschap.nl


  HYPERLINK "http://www.handvestburgerschap.nl/" 
www.handvestburgerschap.nl  

Achtergrondkenmerken deelnemers conferenties in het land

Achtergrond kenmerken deelnemers 

Totaal 213 deelnemers

	absoluut	percentage

sekse



man	111	52

vrouw	84	40

niet opgegeven

	18	8

leeftijd



18-24	12	6

25-34	29	14

35-49	55	25

50-64	65	30

65 jaar en ouder	16	8

niet opgegeven

	36	17

opleiding



lager	27	13

middelbaar	15	7

hoger	134	63

niet opgegeven	36	17

Impressies discussiebijeenkomsten

Nieuwegein 23 juni 2009

Het enthousiasme van de belangstellenden heeft de eerste bijeenkomst in
Nieuwegein op 23 juni tot een succes gemaakt. Na de opening van minister
Ter Horst per videoboodschap is er gesproken over de thema’s
‘respect’ en ‘inzet voor de samenleving’ en de mogelijkheden om
te komen tot een Handvest Verantwoordelijk Burgerschap. De deelnemers
hebben uitgewisseld wat zij onder burgerschap verstaan en hoe zij
hieraan invulling geven in het dagelijks leven. 

De bijeenkomst leert vooral dat er genoeg enthousiasme en inspiratie is
om met elkaar in gesprek te gaan over verantwoordelijk burgerschap. De
deelnemers hebben de avond als vruchtbaar ervaren, en zouden dit soort
bijeenkomsten meer structureel door de overheid georganiseerd willen
zien. De eerste bijeenkomst is dus met recht geslaagd te noemen. Maar we
zijn nog lang niet uitgepraat. Hebt u ook belangstelling om een
bijeenkomst bij te wonen? Dan hopen wij u te ontmoeten op een van de
andere bijeenkomsten in het land. 

Amsterdam 8 september 2009

De belangstelling voor de bijeenkomst in Amsterdam was erg groot, zo
bleek uit het aantal aanmeldingen. Jammer genoeg heeft niet iedereen
gebruik gemaakt van de geboden mogelijkheid om mee te discussiëren over
de inhoud van het handvest. De achtergrond van degenen die aanwezig
waren was gevarieerd; men voelde zich persoonlijk of vanuit het werk
betrokken bij het onderwerp. In twee groepen is gediscussieerd over de
thema’s betrokkenheid en respect. Iedereen heeft een idee wat
betrokkenheid voor hem of haar betekent. Respect en betrokkenheid worden
ook vaak in een adem genoemd. Een van origine Portugese herinnerde ons
er bijvoorbeeld aan dat betrokkenheid ook betekent dat je trots kan zijn
op je eigen gewoonten en gebruiken. De consensus was dat betrokkenheid
betekent dat we samen zorg dragen voor de samenleving, door zelf de
handen uit de mouwen te steken en actief te werken aan onze samenleving.
Betrokkenheid is des te belangrijker omdat de overheid zich steeds meer
inzet, er wordt meer van de burgers verwacht. Uit de bespreking van het
andere thema, respect, bleek ook dat alles valt of staat met de aandacht
die we voor elkaar hebben, de moeite die we voor elkaar willen doen en
de verantwoordelijkheid die we nemen voor de maatschappij om ons heen.
Maar tegelijkertijd maakt het delen van ruimte met elkaar ook dat
verschillende waarden en normen met elkaar in conflict kunnen komen. En
mogen we elkaar dan wel of niet daarop aanspreken?

Tijdens de plenaire bespreking van de resultaten van de twee discussies
werd duidelijk dat het er niet van gekomen is om de soms toch wel
abstractie begrippen als ‘zorgdragen voor’ en ‘aandacht hebben’
om te zetten in concrete activiteiten. In de volgende bijeenkomsten zal
daar meer aandacht aan worden besteed. 

Almere 10 september 2009

In Almere is met een kleine groep (negen personen) van gedachten
gewisseld over de invulling van de thema’s binnen het handvest
Burgerschap. Opvallend was dat het merendeel van de aanwezigen als wat
ouder te kenschetsen waren. Net zoals bij de vorige bijeenkomsten had
men vaak een werkgerelateerd belang bij het voeren van de discussie:
bijvoorbeeld omdat men werkt met vrijwilligers of omdat men jongeren wel
activeren. Een van de aanwezigen heeft in een column verschenen in de
NRC zijn impressie van de avond beschreven. 

In twee groepen is gediscussieerd over de thema’s betrokkenheid en
inzet voor de samenleving. Een kernwoord bleek daarbij in beide groepen
aandacht te zijn. Zonder de bereidheid om aandacht aan elkaar te geven,
zo werd gesteld, is het niet mogelijk om betrokken te zijn. En uit
betrokkenheid vloeien dan weer verschillende activiteiten voort. Heel
duidelijk kwam naar voren dat vooral de meer actieve uitingen van goed
burgerschap (zoals het organiseren van activiteiten) vrijwillig zijn en
moeten aansluiten bij wat mensen kunnen en willen. Ook wordt gesteld dat
mensen niet te snel moeten oordelen over anderen en hun activiteiten,
krakers bijvoorbeeld worden gezien als asociaal terwijl ze heel actief
zijn in de buurt. Om de bereidheid van burgers om zich in te zetten voor
de samenleving te vergroten, is het nodig om een aantal randvoorwaarden
te vervullen. Bijvoorbeeld een grotere waardering van werkgevers voor
vrijwilligerswerk en een fatsoenlijke reactie van de overheid als
burgers initiatieven nemen. Een jongerenwerker stelt dat je jongeren
duidelijk moet maken wat vrijwillige inzet hen oplevert. 

Groningen 16 september 2009

In Groningen heeft een aantal geïnteresseerden zich op de dag van de
bijeenkomst op het laatste moment nog aangemeld om mee te denken over de
invulling van het handvest burgerschap. 

Er waren in totaal 17 mensen aanwezig op de bijeenkomst: leraren van
basisscholen, van voortgezet onderwijs en de universiteit, actief
participerende leden van wijkcommissies en vrijwilligersorganisaties. 

Na de algemene introductie is de groep in tweeën verdeeld. De ene groep
heeft het thema inzet voor de samenleving uitgewerkt, de andere groep
gerichtheid op de toekomst.

Bij het bespreken van inzet voor de samenleving valt op dat de
aanwezigen in eerste instantie voornamelijk denken aan kleine acties
dichtbij huis. Inzetten voor de buren, het goede voorbeeld geven door de
straat netjes te houden etc. Na het lezen van de beschrijving in de
folder is men eigenlijk verrast dat democratie onder inzet voor de
samenleving valt. Men ziet het begrip democratie als veel abstracter en
op een hoger niveau dan waar de deelnemers in eerste instantie aan
dachten. Hoe staat democratie in relatie tot goed burgerschap? Er wordt
erkend dat democratie het fundament is van onze samenleving, maar hoe
democratie in relatie tot goed burgerschap staat is niet helemaal
duidelijk, gedacht wordt aan actieve participatie en het aangaan van de
dialoog met elkaar. Zowel tussen burgers en overheid als burgers
onderling. 

In de andere groep is het thema gerichtheid op de toekomst uitgewerkt.
Een discussie kwam op gang over opvoeding, wie is verantwoordelijk voor
de opvoeding van de toekomstige generaties; ouders of leerkrachten? Hoe
moeten we daarmee omgaan, hoe dragen we er zorg voor dat toekomstige
generaties een idee krijgen van de regels/normen/waarden die in vroegere
tijden door instituten ( bv kerk) werden overgedragen. De praktische
invulling is  moeilijk. Ook hier wordt gezegd dat mensen de dialoog met
elkaar aan moeten gaan. Daarnaast wordt het belangrijk gevonden dat de
menselijke maat in de gaten wordt gehouden. Het naar eigen kunnen
bijdragen aan de samenleving. Verplichten van actieve participatie lijkt
lastig, echter er zou wel meer waardering voor inzet moeten komen. Men
ziet een faciliterende rol voor de overheid weggelegd. 

Leeuwarden 17 september 2009

We waren verheugd dat in Leeuwarden een aantal jongeren in de discussie
heeft geparticipeerd: studenten die vanuit hun studie bestuurskunde
geïnteresseerd waren in het onderwerp. De bijna 20 aanwezigen hebben in
twee groepen gesproken over de verschillende thema’s, met de nadruk op
‘respect’ en ‘inzet voor de samenleving’. Eén van de aanwezigen
heeft in de Leeuwarder Courant over de bijeenkomst gerapporteerd. 

Ondanks dat er verschillende thema’s in de gesprekken zijn behandeld,
was de overlap in de bevindingen groot. Kernwoorden zoals naar ‘eigen
vermogen’ , ‘aandacht’, ‘begrip’, ‘luisteren’ en
‘gelijkheid’ kwamen in beide gesprekken naar voren. In de groep die
zich bezighield met het thema betrokkenheid kwam naar voren dat je je
betrokkenheid op verschillende niveaus kunt uiten: in je eigen omgeving
of daarbuiten, voor allerlei doelen, klein of groot, actief of passief.
Het recept voor goed burgerschap lijkt inderdaad te bestaan uit respect,
tolerantie en betrokkenheid. Het bijbrengen van deze kernwaarden zou in
de opvoeding thuishoren; de overheid kan daarin een rol spelen door het
stellen van regels en het geven van het goede voorbeeld. Het leek er op
dat vooral jongeren van mening zijn dat het geen zin heeft om mensen tot
iets te verplichten. Want er is ook angst voor het uiten van een te
grote betrokkenheid die wellicht als bemoeizucht kan worden opgevat. In
het verlengde daarvan adviseert men om het woord ‘moeten’ in het
handvest zo veel mogelijk te vermijden. Ook kwam het advies naar voren
teksten op te nemen die aansporen tot actie en die niet verzanden in
moralisme.

Er zijn tijdens de groepen veel concrete voorbeelden naar voren gekomen
hoe de deelnemers zelf hun steentje bijdragen aan een plezieriger
samenleving. Zo wordt genoemd nachtwandelingen organiseren, met elkaar
kerstukjes maken, met de gemeente door buurten lopen en laten zien wat
er speelt, de gemeente dus actief betrekken bij de dagelijkse gang van
zaken etc. Na afloop zijn enkele deelnemers nog geïnterviewd door een
verslaggever van Omroep Brabant. 

Bergen op Zoom 22 september 2009

In Bergen op Zoom heeft een actieve inwoner via zijn Hyves pagina mensen
aangespoord om naar de bijeenkomst te komen. Velen kenden elkaar. De
deelnemers zijn te kernschetsen door hun zeer grote inzet voor de
samenleving op allerlei niveaus: deelnemers uit wijkcommissies,
buurtpreventie, agogisch medewerkers, inburgeraars uit de Verenigde
Staten, actieve leden van politieke partijen. In alle groepen werd
opgemerkt dat er jammer genoeg geen allochtonen aanwezig waren, terwijl
ook bij deze bijeenkomsten het belang van onderlinge communicatie hoog
in het vaandel staat bij het definiëren van goed burgerschap. 

De deelnemers waren ook nieuwsgierig naar wat er eigenlijk van ons als
burger verwacht wordt. Men hoopte ook te leren van de ervaringen van
anderen. 

Er waren in totaal 21 deelnemers die in drie groepen zijn verdeeld en
aan de slag zijn gegaan met de thema’s gerichtheid op de toekomst,
respect ( twee groepen) en kort nog inzet voor de samenleving. 

Nadat de losse groepen de thema’s hebben uitgewerkt, ontstond er
tijdens de plenaire terugkoppeling een discussie over het woord Respect.
Wat is de definitie van respect? Voor sommigen is het een uitgehold
begrip, het zegt niets meer. Anderen menen dat het vooral door jongeren
wordt gebruikt en weer anderen menen dat het door jong en oud op een
verschillende manier wordt geïnterpreteerd. De ouderen zijn van mening
dat men respect ziet als waardering voor een ander vanwege zijn
verdiensten, jongeren richten het meer op zich zelf. “jij moet respect
voor mij hebben”. In die zin wekt de term verwarring. Wat wordt er nou
mee bedoeld? Is het aandacht voor elkaar? Moet je het verdienen? Moet je
het gunnen? Of is respect opeisbaar? Verder komt weer naar voren dat we
naar elkaar moeten luisteren en begrip moeten tonen en zaken met een
open vizier benaderen, het gaat erom elkaar in waarde te laten. 

Er zijn tijdens de groepen veel concrete voorbeelden naar voren gekomen
hoe de deelnemers zelf hun steentje bijdragen aan een plezieriger
samenleving. Zo wordt genoemd nachtwandelingen organiseren, met elkaar
kerstukjes maken, met de gemeente door buurten lopen en laten zien wat
er speelt, de gemeente dus actief betrekken bij de dagelijkse gang van
zaken etc. Na afloop zijn enkele deelnemers nog geïnterviewd door een
verslaggever van Omroep Brabant. 

Eindhoven 24 september 2009

Jammer genoeg heeft maar de helft van degenen die zich aangemeld hadden
gebruik gemaakt van de geboden mogelijkheid om mee te discussiëren over
de inhoud van het handvest. Sommige aanwezigen vroegen zich daarom af
hoe ze de opkomst in het licht van de bevolkingsomvang van Eindhoven
moeten duiden. Veel deelnemers in Eindhoven waren niet meer werkzaam,
maar wel erg actief op allerlei terreinen. Hun reden om deel te nemen in
de discussies is vooral de constatering dat de Nederlandse samenleving
minder prettig wordt en zij maken zich daar zorgen over. Een aantal
mensen doet mee omdat ze beroepsmatig met het onderwerp te maken hebben
(onderwijs en woningbouw). In twee groepen is gediscussieerd over de
thema’s betrokkenheid en respect. In beide groepen worden veel
voorbeelden genoemd van hoe het niet moet; de voorbeelden betreffen het
gedrag van allerlei soorten burgers: jongeren, volwassenen, buren,
hogere functies etc. Zo vertelt een leraar dat steeds meer leraren niet
meer betrokken zijn, maar zich distantiëren van de schoolactiviteiten.
Dat heeft mede met een gebrek aan waardering voor hun inzet te maken. In
de discussies werd verder vooral ingegaan op thema’s zoals wederzijdse
acceptatie,  begrip en de grenzen daaraan. Want waar de één vindt dat
bepaalde gedragingen van iedereen verlangd kunnen worden, meent de ander
dat je dit niet verplicht kunt stellen. Want wie bepaalt hoe het hoort
en waarom oordeelt men zo snel? Duidelijk wordt dat ouderen niet altijd
begrip lijken te hebben voor de drukte waar jonge gezinnen mee
geconfronteerd worden en de beperkte mogelijkheden die zij als gevolg
daarvan hebben voor extra activiteiten. Drukte als gevolg van eigen
keuzes, maar ook als gevolg van overheidsbeleid. Men stelt dat we
enerzijds in een samenleving leven waarin mensen veel keuzes hebben,
maar die keuzes kunnen ook leiden tot (tijdelijk) minder betrokkenheid,
Maar dat laat niet verlet dat van iedereen verwacht kan worden dat zij
respect hebben voor anderen, zich inleven in anderen en voor elkaar
openstaan zonder vooraf te oordelen. En dat betekent ook dat je moet
kunnen zeggen wat je wilt, zonder dat anderen jou daar direct op
afrekenen. Met het risico dat je daarmee grenzen overschrijdt. Men vindt
het jammer dat mensen steeds minder bereid zijn om elkaar (op een
aardige manier) aan te spreken, maar direct gaan klagen bij officiële
instanties. Daardoor escaleren zaken, terwijl je er samen meestal wel
uit kunt komen. Het gevoel dat in Eindhoven naar voren komt, is dat de
deelnemers problemen zien die opgelost moeten worden, maar dat ze er
niet goed uitkomen hoe de vereiste mentaliteitsverandering moet
plaatsvinden. Men oppert de invoering van een sociale dienstplicht, maar
ook goed voorbeeldgedrag kan aan een betere samenleving bijdragen.

Den Bosch 28 september 2009

Op 28 september is op het Koning Willem I college in den Bosch de
bijeenkomst gehouden. Er zijn in totaal 15 deelnemers gekomen van de
meer dan dertig van te voren geïnteresseerden. Een jongen die zich
kandidaat stelt voor jongerenvertegenwoordiger voor de VN heeft in twee
minuten een oproep gedaan om op hem te stemmen. Ook was er een
journalist van het Brabantsch dagblad aanwezig. De deelnemers waren
zowel jong als oud aanwezig en de man vrouw verdeling was redelijk
gelijk. De bezigheden van de deelnemers liepen uiteen van leraar tot
burgemeester en van pensionado tot student. 

In de ene groep is het thema respect verder uitgewerkt, in de andere
groep het thema gerichtheid op de toekomst. Respect wordt op
verschillende manieren geïnterpreteerd, het verschil in betekenis voor
jongeren en ouderen komt ook hier naar voren. Kernwoorden zijn
gelijkwaardigheid, ik erken jou zoals je bent, acceptatie en ik waardeer
je zoals je bent. 

Bij gerichtheid op de toekomst werd voornamelijk gedacht aan
duurzaamheid en bewustzijn van hoe het huidige handelen van invloed is
op de toekomst. Het is belangrijk voor de samenleving dat deze straks
nog leefbaar is voor de kinderen en niet dat “drie bomen een bos
is”. Het is van belang ons te realiseren dat we af en toe iets moeten
inleveren voor het behoud van onze samenleving. Naast duurzaamheid en
milieuaspecten wordt er ook gediscussieerd over de meer menselijke
omgangsvormen. Van belang wordt gevonden niet alleen te kijken naar
degenen die ontsporen, maar juist ook naar mensen die het goede
voorbeeld geven. 

Algemeen ontstaat discussie over in hoeverre je burgers kunt verplichten
en in hoeverre de vrijheid van de burger van belang is. Er wordt
eenstemmig geknikt wanneer gesteld wordt dat je eigen vrijheid stopt bij
het overtreden van andermans vrijheid. 

Aan het einde wordt ook nog kort gesproken over de vorm van het
handvest. Sommigen denken aan een soort Bijbel. Anderen menen weer dat
het handvest er niet in boekvorm moet komen, maar eerder iets creatiefs
(een levenslied of een rap!). Ook wordt een interactief document met
afspraken die we in Nederland met elkaar maken voorgesteld. In welke
vorm dan ook het handvest moet van en voor de samenleving zijn. 

Arnhem 30 september 2009

De negen aanwezigen in Arnhem bleken allen zowel uit persoonlijke als
ook functionele belangstelling te hebben voor het onderwerp
verantwoordelijk burgerschap. Deze belangstelling vertaalde zich in een
discussie die zich kenmerkte door een hoog abstractieniveau. Vragen als
‘wie bepaalt eigenlijk in wat voor een type samenleving we willen
wonen’ en ‘hoe verhouden individu en collectiviteit zich tot
elkaar’ werden belangrijker gevonden dan het proberen te benoemen van
de gedragingen die bij een verantwoordelijk burgerschap horen. 

Er is uitgebreid met de vertegenwoordiger van BZK van gedachten
gewisseld over de vorm van het handvest. Want een ieder onderkent dat
het erg lastig zal worden om de inhoud van het handvest over te brengen
aan mensen die daar wellicht minder belangstelling voor hebben dan zij.
Het ministerie wordt uitgedaagd om met een verfrissende, vernieuwende
aanpak te komen, al realiseert men zich ook wel dat niet alles tot de
mogelijkheden behoort. 

Den Haag 6 oktober 2009

Op dinsdag 6 oktober zijn in Den Haag bijna twintig burgers bijeen
gekomen om zich te buigen over de kwestie verantwoordelijk burgerschap.
Onder verantwoordelijk burgerschap verstaan de deelnemers vooral
‘actieve betrokkenheid’ bij de samenleving. In vergelijking met
eerdere bijeenkomsten was er in Den Haag veel aandacht voor de wijze
waarop burgers aangemoedigd kunnen worden tot publieke participatie. Dit
had wellicht te maken met de achtergronden van de belangstellenden.
Onder hen bevonden zich vrijwilligerswerkers en mensen die zijn
aangesloten bij ideële organisaties. Maar ook burgers die nog niet zo
lang in Nederland wonen en zich willen inzetten voor de samenleving.

In subgroepen hebben de deelnemers drie elementen van verantwoordelijk
burgerschap uitgespit, te weten ‘respect’, ‘gerichtheid op de
toekomst’ en ‘inzet voor de samenleving’. Daarbij toonden zij zich
kritisch ten aanzien van de definities in de brochure Handvest
Verantwoordelijk Burgerschap. Enkele reacties: “Er staat te veel
moeten in.” en “Betrokkenheid bij elkaar vloeit niet automatisch
voort uit het feit dat men de openbare ruimte deelt. Daar is echt meer
voor nodig.” Den Haag is volgens een van de aanwezigen uitgegroeid tot
een ‘melting pot' ofwel een stad waarin mensen met verschillende
culturele en sociale achtergronden wonen. Door het gebrek aan contact
tussen verschillende groepen ontbreekt het soms aan kennis over
cultureel bepaalde gewoonten en gebruiken. Dat maakt burgers onzeker,
bijvoorbeeld over de vraag in hoeverre je iemand in de trein mag
aanspreken op het veroorzaken van geluidsoverlast.

In elke subgroep werd een woordvoerder aangewezen om de bevindingen
plenair te presenteren. Op die manier konden de drie groepen reageren op
elkaars ideeën en opvattingen. Duidelijk werd dat het belang van eigen
verantwoordelijkheid in alle groepen in meer of mindere mate naar voren
is gekomen. De deelnemers noemden in dit verband voorbeelden van
succesvolle burgerinitiatieven zoals   HYPERLINK
"http://www.denhaagindialoog.nl/"  www.denhaagindialoog.nl , Stichting
Ontmoeting met Buitenlandse Vrouwen en de stichting Maatschappelijke
Ondersteuning van Omgeving en Individu. 

Toch luidde de conclusie dat men ‘inzet voor de samenleving’ niet
mag eisen van (mede)burgers. Ondersteuning van overheden bij het
realiseren van verantwoordelijk burgerschap is weliswaar wenselijk of
zelfs noodzakelijk, maar uiteindelijk is het volgens de deelnemers de
eigen keuze van burgers om daarvan gebruik te maken. Praktische
knelpunten ziet men dan ook in de moeilijkheid om elkaar te betrekken
bij de publieke zaak. Dat er op de bijeenkomst in Den Haag minder
burgers zijn afgekomen dan verwacht, laat zien hoe ingewikkeld dit
element van verantwoordelijk burgerschap in de praktijk is, zo
redeneerde men. 

De deelnemers vonden het inspirerend om de grenzen aan verantwoordelijk
burgerschap te verkennen. ‘Leuk om verschillende invalshoeken te
bespreken’ en 'Ik vond het zeer plezierig’, waren enkele reacties
na afloop. Behalve een boeiende discussie over verantwoordelijk
burgerschap bood de bijeenkomst gelegenheid tot nadere kennismaking met
de andere aanwezigen.

Rotterdam 8 oktober 2009

Bij de laatste bijeenkomst in Rotterdam was de opkomst mede dankzij de
inzet van een enthousiaste burger uit Ridderkerk zeer hoog. Meer dan 50
burgers, waaronder de burgemeester van Ridderkerk, discussieerden mee
over de verschillende thema’s. In Ridderkerk staat het onderwerp al
enige tijd hoog op de agenda en de Ridderkerkers vinden het zinvol om er
waar mogelijk met elkaar van gedachten over te wisselen. Nog meer dan
bij de vorige bijeenkomsten zijn de deelnemers op allerlei manieren
actief in de eigen omgeving: via deelname aan het wijkoverleg, door het
doen van vrijwilligerswerk, het bijdragen aan wijkideeënteams etc.
Problemen in de wijk, zoals bijvoorbeeld in Pendrecht, hebben ertoe
geleid dat mensen met allerlei activiteiten en interventies proberen een
betere leefomgeving te creëren. Men is ervan overtuigd dat
bewustwording van wat je zelf als burger kan doen de basis is van
verbetering en draagt dat zo veel mogelijk uit. 

Na de ontvangst is in vijf afzonderlijke groepen over de verschillende
thema’s gepraat. Elke groep kreeg daarna de gelegenheid om in vijf
minuten kort en krachtig de hoofdlijnen te presenteren aan de andere
aanwezigen. Opvallend was dat er zoveel overeenkomst was in de
presentaties, ongeacht het thema dat men met elkaar had besproken. Bij
alle thema’s geldt dat bewustwording, je verantwoordelijkheid nemen,
inlevingsvermogen hebben, keuzes maken, onbaatzuchtig zijn en in actie
komen leiden tot een betere samenleving. In een zin samengevat: verbeter
de wereld en begin bij jezelf.