Preview document (🔗 origineel)

---

Bijlage: Speculatie in de voedselmarkt

In het AO van de Ecofin van september 2008 is toegezegd om de Tweede
Kamer te informeren over de uitkomsten van een onderzoek van de Europese
Commissie naar de rol van speculatie in de voedselprijsstijging. Een
werkgroep van de Europese Commissie heeft eind 2008 haar rapport
gepubliceerd (ook publiekelijk beschikbaar), met als titel: ‘Is there
a speculative bubble in commodity markets’ . Dit rapport is sindsdien
niet in de Ecofin Raad besproken. 

De centrale vraag van het onderzoek wordt niet eenduidig beantwoord in
het rapport. Het is op basis van het rapport dan ook niet mogelijk om te
concluderen dat de toename van de niet-commerciële participanten en van
de instroom van investeringsmiddelen op de landbouwmarkten er toe heeft
geleid dat prijzen op de future markets op een dusdanige manier zijn
gestegen dat de prijzen niet meer door market fundamentals verklaard
konden worden, en dat deze gestegen future prices er voor hebben gezorgd
dat de spotprijzen zijn gestegen. Aan de andere kant is het zeer
moeilijk om empirisch aan te tonen dat alleen de market fundamentals
verantwoordelijk waren voor de prijsstijging. Het rapport geeft
argumenten ter ondersteuning van beide zijden, en wijst er op dat de
prijstoename tussen begin 2007 en midden 2008 waarschijnlijk het best
verklaard wordt door een combinatie van economische fundamentals,
alsmede door factoren specifiek voor de financiële markten, die de
prijsveranderingen wellicht hebben vergroot. 

Opgemerkt wordt dat de voedselprijzen de laatste maanden weer gestegen
zijn. De FAO food price index staat op het hoogste niveau sinds
september 2008, maar nog wel 21% onder het hoogste niveau van juni 2008.
In tegenstelling tot 2007/2008 bevinden de voedselvoorraden zich nu op
veel comfortabelere niveaus. Daarnaast is de vraag naar voedsel uit
hoofde van de productie van biofuels dit jaar veel minder snel
toegenomen dan in 2007/2008. Wel waarschuwt de FAO voor continue
waakzaamheid omdat de zogenaamde non-food economy factoren
waarschijnlijk een belangrijke rol zijn gaan spelen in het proces van
prijsbepaling. Deze factoren zijn op dit moment erg volatiel, en vormen
potentieel een opdrijvende factor, zoals de substantiële
wisselkoersfluctuaties en de grote financiële liquiditeit door het
ruime internationale monetaire beleid. 

 http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication13765_en.pd
f.

 FAO, Food Outlook, december 2009.