Preview document (🔗 origineel)

---

Verslag Eurogroep, Ecofin Raad en Van Rompuy Taskforce 6 en 7 juli te
Brussel

Algemeen

Op dinsdag 7 september vonden de vergaderingen van de Eurogroep en de
Ecofin Raad plaats te Brussel. Op maandag 6 september kwam de Van Rompuy
Taskforce bijeen. Minister De Jager was namens Nederland aanwezig bij de
Ecofin Raad. 

Er is met name van gedachten gewisseld over mogelijkheden voor een
bankenbelasting/heffing en voor een transactiebelasting. De Raad heeft
daarnaast ingestemd met het pakket voor financieel toezicht dat uit de
onderhandelingen met het Europees parlement en de Commissie was gekomen.
Het Europees Parlement zal het compromis in een plenaire stemming eind
september bekrachtigen zodat de nieuwe financiële toezichtstructuur
voor de EU vanaf 1 januari 2011 in werking kan treden. De Raad heeft ook
ingestemd met het opzetten van het Europees semester, dit zal per 2011
ingevoerd worden. 

Het officiële verslag van het Voorzitterschap vindt u via onderstaande
link:

  HYPERLINK
"http://consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/116
306.pdf" 
http://consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/1163
06.pdf  

Het Europese semester

De ministers hebben de code of conduct, waarin de vereisten voor de
Stabiliteits- en Convergentieprogramma’s zijn opgenomen, aangepast ten
behoeve van het Europese semester. Er is besloten dat landen hun
programma’s in april indienen in Brussel. In de programma’s moeten
lidstaten, zoals reeds de bestaande praktijk is, inzicht geven in de
budgettaire plannen voor de komende jaren. Het verschil met het verleden
is dat lidstaten geacht worden op hoofdlijnen meer in te gaan op de
plannen voor het komende begrotingsjaar. In het verleden gingen
lidstaten in de programma’s met name in op het lopende begrotingsjaar,
waardoor het in praktijk vaak niet meer mogelijk was om de aanbevelingen
van de Commissie en de Raad te verwerken in de begroting. Het Europese
semester beoogt dus meer ex ante coördinatie. 

Aangezien Nederland een meerjarenbegrotingsystematiek kent, kan
Nederland voldoen aan de nieuwe vereisten voor het Stabiliteitsprogramma
zonder het nationale begrotingsproces aan te passen. Op verzoek van
Nederland is in de code of conduct ook opgenomen dat programma’s in
vervolg duidelijk moeten aangeven of en waarom er wordt afgeweken van de
budgettaire plannen uit eerdere programma’s, zodat er ook meer
aandacht komt voor ex post monitoring.

Bankenbelasting 

Tijdens de Ecofin Raad is er gesproken over de bankenbelasting. Het doel
van een bankenbelasting is het beprijzen van impliciete garanties voor
de financiële sector. Hierdoor wordt het systeemrisico van de
financiële instellingen verkleind en grijpt de belasting aan bij de
oorzaak van de huidige financiële crisis. Er vond een open discussie
plaats en er lijkt zich een breed draagvlak te ontwikkelen voor de
invoering van een bankenbelasting. Over de precieze vormgeving lopen de
meningen uiteen. Eind september zal er tijdens de Informele Ecofin Raad
verder over dit onderwerp gesproken worden. 

Minister de Jager heeft, zoals al eerder is aangegeven tijdens het AO
over de Ecofin Raad in de Tweede Kamer, zich een voorstander getoond van
de bankenbelasting, zij het onder de voorwaarden dat de heffing
gecoördineerd in Europa wordt ingevoerd, er rekening wordt gehouden met
stapeling van maatregelen voor banken en dat de kredietverlening door
banken niet in gevaar komt. Daarnaast heeft de Minister aangegeven er
een voorstander van te zijn dat de opbrengsten naar de algemene middelen
zullen vloeien. Het is voor Nederland belangrijk dat de nationale
parlementen bepalen wat er met de opbrengsten gebeurt en niet dat de
gelden worden opgepot in een fonds. Met name de punten over de
coördinatie van de belasting en het voorkomen van het stapelen van
maatregelen vond algemene steun van andere lidstaten. Er is wel
verdeeldheid over de aanwending van de opbrengsten. Deze punten worden
meegenomen in de verdere uitwerking door de Commissie. 

Transactiebelasting

Naast de bankenbelasting stond transactiebelasting als apart punt op de
agenda. Het doel van een transactie belasting is om het aantal
speculatieve transacties op de financiële markten terug te dringen. Het
was de eerste keer dat deze belasting besproken werd in de Ecofin Raad.
Minister de Jager heeft zich uitgesproken tegen de invoering van een
transactie belasting. De Minister heeft benadrukt dat banken deze
belasting zeer gemakkelijk kunnen ontwijken door hun transacties te
verplaatsen naar een land waar geen transactiebelasting wordt geheven.
Hij refereerde hierbij tevens aan de slechte ervaringen in een ander
Europees land, waar de invoering van een transactiebelasting desastreuze
gevolgen had door het wegtrekken van financiële instellingen. Het is
uitgesloten een transactiebelasting in te voeren als dat niet
internationaal – en ook buiten Europa – gecoördineerd wordt. Verder
heeft hij naar voren gebracht dat Nederland van mening is dat een
dergelijke belasting geen goed instrument is om het systeemrisico van de
financiële instellingen te bestrijden en technisch en praktisch moeilij
vorm te geven is. Dit standpunt werd gedeeld door een grote meerderheid
van de lidstaten. 

Omdat een paar lidstaten een is van een dergelijke belasting, is er
geconcludeerd dat de Commissie verder onderzoek zal doen naar een
mogelijk alternatief op de transactiebelasting. Hierbij richt de
Commissie zich op de financiële activiteiten belasting die bijvoorbeeld
de winsten van banken of lonen die zijn uitbetaald door de banken
belast. Ook over dit onderwerp zal tijdens de informele Ecofin Raad eind
september verder worden besproken.

IMF quota en governance

Dit onderwerp werd in een laat stadium aan de agenda van de Ecofin Raad
toegevoegd. De G20 hebben afgesproken dat de hervorming van de IMF
governance en quota, waar in Pittsburgh toe besloten werd, in november
2010 afgerond dient te zijn. De onderhandelingen zullen naar verwachting
intensiever worden de komende weken, in het bijzonder in de aanloop naar
de IMF jaarvergadering begin oktober 2010 en de G20 top in Seoul in
november. De Verenigde Staten hebben extra druk op de onderhandelingen
gezet door de voor dit najaar geplande reguliere verkiezing van
Bewindvoerders, waarbij ook de omvang van de Raad van Bewind wordt
vastgesteld, in de discussie te betrekken. De agendering was bedoeld om
de stand van zaken te bediscussiëren, maar dit kwam er door de volle
agenda nauwelijks van. Verwacht wordt daarom dat dit onderwerp ook op de
agenda van de informele Ecofin eind september gezet zal worden. 

Griekenland: implementatie van het Economic Adjustment Programme en
non-participatie Slowakije

Tijdens de eurogroep van 7 september jl. is kort teruggeblikt op de
eerste formele review van het Griekse steunprogramma die plaatsvond
tussen 26 juli en 5 augustus 2010. Het IMF, de Europese Commissie en de
ECB rapporteren vierjaarlijks over de implementatie van de
beleidsaanpassing waaraan Griekenland zich in het kader van het
leningenprogramma heeft gecommitteerd. 

Uit de analyse blijkt dat belangrijke structurele hervormingen zijn
doorgevoerd, bijvoorbeeld op het terrein van de arbeidsmarkt, het
pensioenstelsel en het openbaar bestuur. Alle fiscale maatregelen die
voor 2010 gevraagd werden, zijn inmiddels door het parlement aangenomen.
Griekenland is goed op weg voor wat betreft de naleving van de afspraken
en voldoet dan ook in ruime mate aan de eisen die waren gesteld aan
vrijgave van de tweede leningtranche. Op 31 augustus jl. is dan ook
besloten tot uitkering van de tweede tranche. 

Nederland betreurt het feit dat Slowakije niet deelneemt aan het
leningenpakket voor Griekenland. De Eurogroep heeft Slowakije hier reeds
meermaals op aangesproken. Het besluit van Slowakije heeft geen gevolgen
gehad voor de uitkering van de tweede leningtranche. Echter heeft het
besluit evenmin consequenties voor de totale bijdrage van Nederland aan
het Griekse steunprogramma. De totale omvang van de Nederlandse bijdrage
bedraagt 4,7 miljard euro. 

Financieel toezicht

De Ecofin Raad heeft ingestemd met de uitkomsten van de onderhandelingen
die het Belgische voorzitterschap heeft gevoerd met het Europees
Parlement en de Europese Commissie over het financieel toezicht pakket. 
De instemming van de Raad betekent een grote stap vooruit in de
coördinatie van het toezicht op financiële instellingen in de Europese
Unie. Het Europees Parlement zal in de tweede plenaire stemming in
september definitief stemmen over de teksten. Als het Europees Parlement
dan akkoord gaat, zal de nieuwe structuur voor Europees toezicht per 1
januari 2011 actief zijn. 

Het nieuwe pakket voor financieel toezicht houdt in dat er drie
autoriteiten komen die het toezicht op banken, verzekeraars en
effectenmarkten zullen versterken. Daarnaast komt er een European
Systemic Risk Board die macro risico's zal moeten signaleren en deze via
waarschuwingen en aanbevelingen zal moeten tegengaan.

Werkgroep Van Rompuy

Voor de zomer heeft de werkgroep Van Rompuy met name op hoofdlijnen
gesproken over wat er verbeterd moet worden aan de budgettaire en
economische coördinatie in de EU. Zo is er tijdens de vergadering van
de werkgroep in juli onder andere besloten dat er beter toezicht moet
komen op macro-economische onevenwichtigheden, dat het makkelijker moet
worden om sancties in te zetten, dat er minimumeisen gesteld dienen te
worden aan nationale raamwerken voor de begrotingsprocessen, en dat er
meer aandacht moet komen voor schuld. 

Tijdens de zomer hebben de juridische dienst van de Raad en de Commissie
een analyse gemaakt van wat er juridisch gezien haalbaar is binnen het
Verdrag van Lissabon. Enkele hoofdpunten uit deze analyse zijn: 

Het is mogelijk om een onevenwichtighedenprocedure op te zetten om
daarmee macro-economische onevenwichtigheden in de EU te monitoren. Qua
afdwingmechanisme is het niet mogelijk om financiële sancties te geven
aan niet-eurolanden, maar is het wel mogelijk om financiële sancties te
geven aan eurolanden.

Voor sommige EU-fondsen, zoals cohesie- en structuurfondsen, is het
mogelijk om als voorwaarde te stellen dat een lidstaat de
overheidsfinanciën op orde heeft. Het is dus mogelijk om EU-subsidies
in te zetten als sanctiemechanisme. Bovendien is het voor eurolanden
mogelijk om nieuwe sanctiemogelijkheden te ontwikkelen, waarbij het in
sommige gevallen ook kan om de stemprocedure om te keren (dan is een
gekwalificeerde minderheid nodig in plaats van een gekwalificeerde
meerderheid om een sanctie te geven aan een lidstaat). Dit laatste zal
leiden meer automatisme bij het inzetten van sancties.

Het is mogelijk om minimumkwaliteitseisen te stellen aan nationale
budgettaire raamwerken, aangezien het protocol van het Verdrag van
Lissabon aangeeft dat lidstaten hun begrotingssystematiek zo ingericht
moeten hebben dat het mogelijk is om aan de Europese begrotingsregels te
kunnen voldoen. 

Het schuldcriterium staat in principe op gelijke voet als het
tekortcriterium en het is daarom mogelijk om een
buitensporigtekortprocedure op te starten als de schuld van een lidstaat
boven de 60%-grens ligt en die niet in voldoende mate afneemt.

De werkgroep heeft tijdens de vergadering op 6 september met name
gesproken over sancties in het kader van het SGP en de
onevenwichtighedenprocedure, mede op basis van de analyse van de
juridische dienst. 

De komende weken zal verder gewerkt worden aan de verdergaande
concretisering van de afspraken zodat deze kunnen worden vervat in het
eindrapport van de werkgroep dat aan de Europese Raad van oktober zal
worden aangeboden. 

Tijdens de Europese Raad van 16 september zal ER-voorzitter Van Rompuy
mondeling verslag doen van de voortgang van de werkzaamheden van de
werkgroep. 

 PAGE    

 PAGE   1