Preview document (🔗 origineel)

---

Verslag van de informele Milieuraad d.d. 10-12 juli 2011 in Sopot, Polen

Van 10-12 juli vond in Sopot (Polen) de informele Milieuraad plaats. Op
de agenda stonden het vervolg op het 6e MAP (Milieuactieprogramma),
efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen, klimaatadaptatie, en de
voorbereiding van de klimaatconferentie in Durban. 

Behalve de EU lidstaten waren ook Jeremy Wates, de nieuwe
Secretaris-Generaal van het “European Environmental Bureau”
(EEB=Europese koepel van milieu-organisaties), Wolfgang Teubner
(Managing Director bij ICLEI – Local Government for Sustainability) en
Jo Leinen, als Voorzitter van de Commissie voor milieu, gezondheid en
voedselveiligheid van het Europees Parlement (EP) uitgenodigd. 

Milieuactieprogramma

Het 6e Milieu-actieprogramma (MAP) loopt af in 2012. De Europese
Commissie werkt aan een evaluatie van het 6e MAP die deze zomer zal
verschijnen. Door middel van Raadsconclusies heeft de Milieuraad in
december 2010 opgeroepen tot de ontwikkeling van een 7e MAP. Doel van
bespreking op deze informele Milieuraad was om, vooruitlopend op de
evaluatie, bouwstenen aan te dragen voor een vervolg. 

Wederom bleek er brede consensus onder de EU lidstaten over de noodzaak
van een 7e MAP. Ook de inhoudelijke prioriteiten worden breed gedeeld:
klimaatverandering, biodiversiteit en het behoud van natuurlijke
hulpbronnen. De voorkeur gaat uit naar externe integratie van deze
prioriteiten in andere beleidsvelden. Van veel kanten werd de Commissie
opgeroepen om nieuwe regelgeving voor te stellen, omdat dit op EU
niveau, mits het goed wordt geïmplementeerd, het meest effectieve
instrument is. Daarnaast werd opgeroepen tot het opstellen van een visie
voor een transitie naar een groene economie, met 2020 en 2050 als
belangrijke mijlpalen. Nederland heeft het belang van goede
implementatie benadrukt, en gewezen op de noodzaak om bij de
ontwikkeling van nieuwe EU regels ook de ruimtelijke consequenties in
beeld te brengen. Dit voorkomt verassingen bij de uitvoering. Het 7e MAP
moet bijdragen aan een krachtig optreden van de EU in lopende mondiale
milieuonderhandelingen, zoals de klimaatonderhandelingen en Rio +20. 

Efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen

Commissaris Potočnik (DG Environment) kondigde de routekaart naar een
hulpbronefficiënt Europa aan met de aansprekende slagzin “No
plan(-et) B”. De routekaart zal voorliggen in zowel de Milieuraad als
de Concurrentiekrachtraad, en moet een visie bevatten voor 2050
gekoppeld aan tussendoelen voor 2020, een dashboard en een (proces voor
een) kernindicator die de basis met vormen van nationale rapportages in
het Europese semester van de Europa 2020 strategie. Commissaris
Potočnik gaf aan dat wat de Commissie betreft een geleidelijk proces
naar meer efficiëntie niet zal voldoen, de randvoorwaarden moeten op
orde worden gebracht door externe kosten te internaliseren, perverse
subsidies af te schaffen en gericht gebruik te maken van fiscale
instrumenten. 

Tijdens de discussie heeft Nederland het belang van breder gebruik van
duurzaamheidscriteria ter sprake gebracht en gewezen op het Nederlandse
Initiatief Duurzame Handel. Daarnaast ziet Nederland grote winst in
verhoging van de efficiëntie van de voedselproductie door de opbrengst
per hectare te vergroten en het sluiten van de kringloop door middel van
het concept grondstoffenrotonde. Een aantal andere lidstaten wees op het
gevaar van een woud aan strategieën. Kansen werden vooral gezien bij de
abiotische grondstoffen (metaal e.d.), in het hergebruik van
afvalstoffen en bij het versterken van bestaande instrumenten. 

Klimaatadaptatie

De Commissie komt in 2013 met strategie als vervolg op het witboek
klimaatadaptatie uit 2009. Alterra gaf een presentatie over de website
in aanbouw voor het zgn. ‘clearing house mechanism’
(informatie-uitwisseling) voor klimaatadaptatie, dat in maart 2012
operationeel moet worden. Wolfgang Teubner (ICLEI) benadrukte de
belangrijke rol van steden en urbane regio’s, als motor van de
economie, maar ook als grote belanghebbenden bij klimaatadaptatie. 

Volgens Commissaris Hedegaard (DG Climate Change) is het belang van
adaptatie (aan klimaatverandering) gelijk aan het belang van mitigatie
(preventie van klimaatverandering). Recente natuurfenomenen (droogte en
overstromingen) onderstrepen dit, adaptatie vereist meer aandacht.
Lokale en regionale overheden hebben een cruciale rol te spelen omdat
zij het meest direct met de gevolgen van klimaatverandering
geconfronteerd worden. Centrale overheden moeten vooral kaders stellen.
Van belang zijn bewustwording, informatievergaring en -voorziening,
risicobeoordeling en -beheersing. 

In de interventies van lidstaten is het belang van adaptatie
onderschreven. Lokale en regionale overheden hebben een belangrijke rol:
zij hebben als eerste te maken met de gevolgen van klimaatverandering,
zijn verantwoordelijk voor het grootste gedeelte van de publieke
infrastructuur en voor ruimtelijke ordening, en zijn het meest
effectieve bestuursniveau voor optreden. De integratie van adaptatie in
andere beleidsterreinen (ook op EU-niveau) werd benadrukt. Volgens de
lidstaten is er een rol weggelegd voor de EU (budget, Clearing House
Mechanisme, adaptatiestrategie). Bewustwording, informatievergaring en
-uitwisseling en risicoanalyse en -beoordeling zijn genoemd als sleutel
issues en prioriteiten. Nederland heeft de koppeling tussen natuur en
adaptatie onderstreept, natuur kan worden ingezet om ruimte te geven aan
water. Samenwerking over de bestuurslagen heen is van belang, voor een
effectief optreden hebben lokale overheden is een nationaal kader nodig.


Voorbereiding klimaatconferentie Durban

Het Poolse Voorzitterschap (minister Tomasz) gaf een overzicht van de
stand van zaken in de internationale klimaatonderhandelingen. De Duitse
minister Röttgen rapporteerde terug over de uitkomst van 2de Petersberg
Conferentie, waarbij vertegenwoordigers van 35 VN lidstaten op
uitnodiging van minister Röttgen en Zuid Afrikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Maite Nkoana-Mashabane samen zijn gekomen om voor te
bereiden op de klimaatconferentie in Durban (Zuid Afrika) eind dit jaar.
Dit was een geslaagde gedachtewisseling waarbij het hele palet aan
standpunten de revue is gepasseerd. 

Lidstaten zijn het eens dat de EU een leidende en bemiddelende rol moet
blijven spelen op weg naar en in Durban, waar besluiten moeten worden
genomen over de verdere uitvoering van de in Cancun genomen
beslissingen. Belangrijke elementen in het EU optreden zijn de stap voor
stap benadering (ambitie gekoppeld aan realisme), de betrouwbaarheid van
de EU, het belang van meer helderheid over verlenging van het Kyoto
Protocol (en de voorwaarden waaronder) en vasthouden aan financiële
toezeggingen. Nederland heeft Commissaris Hedegaard gevraagd meer regie
te nemen op allerlei parallelle trajecten van EU-landen.