Preview document (🔗 origineel)

---

Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden, ten behoeve van Aruba, en
Bermuda (zoals gemachtigd door de Regering van het Verenigd Koninkrijk
van Groot-Brittannië en Noord-Ierland) inzake de uitwisseling van
informatie betreffende belastingen, met Protocol; Hamilton, 20 oktober
2009 (Trb. 2009, 215 en Trb. 2010, 195)

Toelichtende nota

ALGEMEEN

Inleiding

In april 1998 heeft de Organisatie voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO) het rapport “Harmful Tax Competition, an emerging
global issue” uitgebracht, waarin de lijnen zijn uitgezet voor de
aanpak van schadelijke belastingconcurrentie. Het vervolgrapport van
juni 2000 bevat zowel een lijst van mogelijk schadelijke fiscale
praktijken in de OESO-landen als een lijst van belastingparadijzen. In
het kader van dit rapport heeft Aruba, als één van de genoemde landen
met een bijzonder belastingregime, op 30 november 2000 een schriftelijke
toezegging aan de OESO afgegeven om de als schadelijk gekenmerkte
fiscale praktijken te gaan beëindigen en in het bijzonder om
transparantie en effectieve gegevensuitwisseling met betrekking tot
belastingzaken tot stand te brengen. 

Op 18 april 2002 maakte de OESO het ‘Model Agreement on Exchange of
Information on Tax Matters’ (hierna: OESO-modelverdrag) openbaar, dat
als basis diende voor het onderhavige Verdrag. De OESO beoogt via deze
wijze van gegevensuitwisseling internationale samenwerking in
belastingaangelegenheden tot stand te brengen om belastingontwijking,
fraude, witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan. Aruba
ondersteunt dit gedachtegoed en streeft ernaar om zoveel mogelijk met
andere landen verdragen ter voorkoming van dubbele belasting met een
inlichtingenartikel conform de laatste versie van artikel 26 van het
OESO “Model Tax Convention on Income and Capital” (2005) te sluiten,
alsmede een breed netwerk van de zogenaamde Tax Information Exchange
Agreements (TIEA’s) naar het OESO-modelverdrag op te bouwen.

Recente ontwikkelingen

In 2009 heeft de OESO een overzicht gepubliceerd van landen die
respectievelijk de OESO-standaard hebben ingevoerd (de ‘witte
lijst’), landen die gecommitteerd zijn maar de OESO-standaard nog niet
substantieel hebben geïmplementeerd (de ‘grijze lijst’) en landen
die zich niet hebben verbonden aan de OESO-normen (de ‘zwarte
lijst’). Onder de ‘grijze lijst’ was een dertigtal gecommitteerde
jurisdicties opgesomd, waaronder ook Aruba. Bij het verschijnen van deze
lijsten gold als criterium voor het substantieel implementeren van de
OESO-normen dat een land ten minste twaalf
informatie-uitwisselingverdragen (TIEA’s) of belastingverdragen
(DTA’s) met een bepaling conform de laatste versie van artikel 26 van
het OESO-modelverdrag uit 2005 moest hebben afgesloten. De publicatie
van deze lijsten heeft wereldwijd geleid tot een exponentiële groei van
het aantal overeengekomen TIEA’s en een snelle toename van het aantal
(her)onderhandelingen van belastingverdragen. Aruba ging mee in deze
ontwikkelingen. Inmiddels staat Aruba op de ‘witte lijst’ van de
OESO.

Onderhandelingen met Bermuda

Het onderhavige Verdrag, met Protocol, is tot stand gekomen na
onderhandelingen tussen de fiscale autoriteiten van Aruba en Bermuda.

II. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

II. A Verdrag

Voor het voorliggende Verdrag heeft de tekst van het OESO-modelverdrag
van 2002 als basis gediend. De verdragstekst met Bermuda komt in grote
lijnen overeen met het OESO-modelverdrag. Voor zover de bepalingen van
het Verdrag afwijken van de bepalingen in het OESO-modelverdrag, worden
deze verschillen hieronder toegelicht. Dit geldt voor de artikelen 3, 5
en 13. Daar waar de bepalingen niet of niet substantieel afwijken van
het OESO-modelverdrag, is het daarmee corresponderende OESO-commentaar
van overeenkomstige toepassing en wordt voor de toelichting ervan
verwezen naar dat commentaar.

Artikel 1 Doelstelling en reikwijdte van het Verdrag

Dit artikel beschrijft het doel en het toepassingsgebied van het
Verdrag, namelijk het uitwisselen van relevante fiscale gegevens ten
behoeve van de vaststelling, heffing, controle en inning van
belastingen, de invordering en tenuitvoerlegging van
belastingvorderingen en het onderzoek naar en de vervolging van
belastingzaken. In het tweede lid is bepaald dat het Verdrag alleen van
toepassing zal zijn op Aruba en niet op andere delen van het Koninkrijk
der Nederlanden.

Artikel 3 Belastingen waarop het Verdrag van toepassing is

Het OESO-modelverdrag laat aan verdragspartijen over te bepalen welke
belastingen onder het Verdrag zullen vallen. In het eerste lid worden
per Partij de belastingen opgesomd waarop het Verdrag van toepassing is.
In het tweede lid wordt bepaald dat belastingen die na de datum van
ondertekening van dit Verdrag worden ingevoerd en die gelijk zijn aan of
in wezen gelijksoortig zijn met en dienen ter aanvulling op of ter
vervanging van de in dit artikel genoemde belastingen, eveneens onder de
reikwijdte van dit Verdrag vallen. Door middel van briefwisseling is het
mogelijk om de bestaande belastingen die onder het Verdrag vallen uit te
breiden of aan te passen. 

Artikel 4 Begripsomschrijvingen

In het eerste lid worden de in het Verdrag gehanteerde begrippen
gedefinieerd. Zo bevatten de onderdelen b en c een omschrijving van het
grondgebied waarop het Verdrag van toepassing is. In onderdeel f wordt
aangegeven wie in beide landen als de bevoegde autoriteit wordt
aangemerkt. Voor Aruba is dat de Minister belast met Financiën of zijn
bevoegde vertegenwoordiger. 

Artikel 5 Uitwisseling van inlichtingen op verzoek

In dit artikel zijn de belangrijkste uitgangspunten van internationale
inlichtingenuitwisseling op verzoek neergelegd. Dit artikel wijkt enkel
op het vijfde lid, onderdeel (ii), inhoudelijk af van het
OESO-modelverdrag. Desalniettemin verdient het ook een toelichting op
enkele andere onderdelen. Voor het overige wordt verwezen naar het
OESO-commentaar bij dit artikel.

Op basis van het eerste lid zijn de bevoegde autoriteiten van de
aangezochte partij verplicht om op verzoek informatie uit te wisselen
voor de doeleinden zoals vermeld in artikel 1. Hierdoor is er sprake van
een ruime uitwisseling van fiscale gegevens. Deze uitwisseling ziet niet
alleen op de verzekering van belastingheffing, maar ook op de
invordering, de opsporing en vervolging van fiscale vergrijpen. Op grond
van artikel 39 van de Algemene landsverordening belastingen zal de
belastingplichtige ten aanzien van wie een verzoek om inlichtingen is
gedaan van het besluit tot gegevensuitwisseling met Bermuda op de hoogte
worden gesteld. De belastingplichtige kan dan op grond van de
Landsverordening administratieve rechtspraak (LAR) bezwaar maken tegen
de internationale uitwisseling van informatie en vervolgens door de
rechter laten toetsen of de uitwisseling rechtmatig is.

Het tweede lid geeft de inspanningsverplichting van de verdragssluitende
partijen weer, welke inhoudt dat, indien de voorhanden zijnde informatie
niet voldoende is om aan het verzoek om informatie te voldoen, de
verplichting bestaat om door middel van alle relevante methoden van
informatievergaring te pogen de gevraagde informatie te verschaffen. De
verplichting hiertoe geldt ook in situaties waarin er geen sprake is van
een feit dat zowel volgens de wet van de aangezochte partij als volgens
de wet van de vragende partij als strafbaar zou worden aangemerkt (de
zogenoemde “double incriminality”) of indien de aangezochte partij
de informatie zelf niet nodig heeft voor de eigen nationale
belastingheffing, maar het verzoek om informatie uitsluitend het belang
van de verdragspartner zou dienen. Het zogeheten “domestic tax
interest”-beginsel kan derhalve geen grond zijn voor de aangezochte
partij om informatieverstrekking te weigeren. 

Het derde lid bevat de mogelijkheid voor de verzoekende partij om, met
het oog op bewijsvoeringvereisten, de uit te wisselen informatie in een
bepaalde vorm (zoals een gewaarmerkt afschrift van een origineel stuk),
die valt binnen de mogelijkheden van de wet- en regelgeving van de
aangezochte partij, aan te vragen. Indien de gevraagde vorm niet is
toegestaan onder de nationale wetten van de aangezochte partij, kan deze
laatste weigeren de informatie in genoemde vorm te verschaffen. Dit
ontheft de aangezochte partij echter niet van zijn verplichting de
informatie, zij het in een andere vorm, te verschaffen. 

Krachtens het vierde lid hebben partijen de plicht ervoor zorg te dragen
dat de bevoegde autoriteiten bevoegd zijn informatie te ontvangen en uit
te wisselen betreffende financiële instellingen, gevolmachtigden,
zaakwaarnemers en agenten, alsmede informatie betreffende
eigendomsrechten met betrekking tot rechtspersonen.

Het vijfde lid bepaalt welke informatie is uitgesloten van de
informatie-uitwisseling, teneinde “fishing expeditions” te
voorkomen. Bepaalde informatie, zoals die met betrekking tot de eigendom
van beursgenoteerde ondernemingen of openbare collectieve
beleggingsfondsen of regelingen behoeft niet te worden verstrekt als het
zeer veel moeite kost om deze te verkrijgen. Informatie in het bezit of
in de macht van een persoon niet zijnde de belastingbetaler die niet
direct betrekking heeft op de belastingbetaler behoeft eveneens niet te
worden verstrekt.

Tevens is er ingevolge het vijfde lid, onderdeel (ii), geen verplichting
tot het verstrekken van informatie met betrekking tot een periode van
meer dan zes jaar voorafgaand aan het belastingtijdvak waarvoor de
informatie wordt gevraagd. De in deze bepaling opgenomen termijn sluit
aan bij de bewaartermijn die geldt in Bermuda.

Daarnaast bepaalt het zesde lid dat een hogere functionaris van de
bevoegde autoriteit van de verzoekende partij moet verklaren dat het
verzoek relevant en noodzakelijk is voor het vaststellen van de door de
belastingbetaler verschuldigde belasting ingevolge de wetgeving van de
verzoekende partij. 

Het zevende lid bevat de plicht van de verzoekende partij om bij het
indienen van het verzoek bepaalde gegevens te overhandigen om de
“relevantie” van de gevraagde informatie aan te tonen.  

Het achtste lid ziet toe op een snelle uitwisseling van informatie
tussen partijen. Teneinde dit te kunnen bewerkstelligen zal de
aangezochte partij, binnen 60 dagen na ontvangst, de bevoegde
autoriteiten van de verzoekende partij in kennis stellen van de
ontvangst van het verzoek dan wel het ontbreken van enige gegevens in
het verzoek. Indien de aangevraagde informatie om welke reden dan ook
niet voorhanden is of niet uitgewisseld kan worden, is de aangezochte
partij gehouden dit binnen 90 dagen aan de verzoekende partij mede te
delen. 

Artikel 7 Mogelijkheid een verzoek af te wijzen

Dit artikel bevat een aantal beperkingen op de verplichting tot het
vergaren en uitwisselen van informatie. Partijen zijn bijvoorbeeld niet
gehouden maatregelen te treffen die in strijd zijn met de nationale
wetgeving of administratieve praktijk en/of de openbare orde. Zo beperkt
het derde lid de plicht tot het vergaren van informatie ten aanzien van
de vertrouwelijke communicatie tussen bijvoorbeeld een advocaat en zijn
cliënt. In dit verband wordt verwezen naar artikel 51, tweede lid, van
de Algemene landsverordening belastingen op basis waarvan enkele
beroepsgroepen zich kunnen beroepen op hun geheimhoudingsplicht.

Artikel 10 Uitvoeringswetgeving

Dit artikel bevat de verplichting wetswijzigingen tot stand te brengen
die noodzakelijk zijn om aan de voorwaarden van het Verdrag te kunnen
voldoen en er uitvoering aan te kunnen geven. Op grond van de huidige
bepalingen van de Algemene landsverordening belastingen is het mogelijk
het Verdrag uit te voeren.

Artikel 12 Procedure voor onderling overleg

Dit artikel schept de mogelijkheid een procedure voor onderling overleg
overeen te komen om eventuele problemen op te lossen die zich bij de
implementatie of interpretatie van dit Verdrag kunnen voordoen. In het
tweede lid wordt de basis gelegd voor het in onderling overleg
overeenkomen van uitvoeringsregelingen.

Artikel 13 Inwerkingtreding

Voor de toepassing van het Verdrag wordt onderscheid gemaakt tussen
strafrechtelijke belastingzaken en overige belastingzaken. Voor
niet-strafrechtelijke belastingzaken is het alleen mogelijk verzoeken om
informatie te doen die betrekking hebben op belastingtijdvakken die

beginnen op of na de datum van inwerkingtreding. Voor strafrechtelijke
belastingzaken, als gedefinieerd in artikel 4, eerste lid, onderdeel g,
is het belastingtijdvak niet van belang. Dit betekent dat informatie kan
worden ingewonnen zowel voor belastingtijdvakken die liggen voor de
datum van inwerkingtreding van het Verdrag, als voor belastingtijdvakken
die beginnen op of na de datum van inwerkingtreding van het Verdrag. 

Artikel 14 Beëindiging

Dit artikel regelt de beëindiging van het Verdrag, waarbij het van
belang is dat in het derde lid wordt bepaald dat de geheimhoudingsplicht
(artikel 8) blijft bestaan ten aanzien van alle informatie die is
verkregen in het kader van de toepassing van het Verdrag.

II. B Protocol

Artikel 1 (betreffende artikel 5, zevende lid, onderdeel e)

In artikel 5, zevende lid, onderdeel e, is vastgelegd dat de bevoegde
autoriteit van de verzoekende partij alleen een verzoek om
informatie-uitwisseling zal doen in het geval het niet mogelijk is deze
informatie op een andere manier in eigen land te verkrijgen, dan wel
wanneer hierdoor een onevenredige moeilijkheid zou ontstaan voor de
verzoekende partij (het ”uitputtingsbeginsel”). Doel van het
uitputtingsbeginsel is uiteraard niet het beperken van
gegevensuitwisseling, maar wel het vermijden dat de ene
belastingadministratie onnodig verzoeken doet en dus extra werk schept
voor de andere belastingadministratie. In deze bepaling wordt op verzoek
van Bermuda vastgelegd dat onder het gebruik van alle in eigen land
voorhanden middelen mede wordt begrepen het gebruik van verdragen met
derde landen als de gevraagde informatie zich in die derde landen
bevindt.

Artikel 2 (betreffende artikel 5)

Dit artikel geeft regels met betrekking tot de bescherming van
natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens
en betreffende het vrije verkeer van die gegevens. De regeling waarborgt
onder meer een inzagerecht (onder onderdeel e), dat betrokkenen de
gelegenheid geeft op verzoek inzage te krijgen in de gegevens die hen
betreffen en in hoe deze gegevens worden aangewend. Het gaat hierbij
niet om een kennisgevingprocedure. Ook is voorzien in een
aansprakelijkheidsregeling (onder onderdeel f) voor het geval schade
wordt geleden door gegevensverstrekking, met in achtneming van het
nationale recht. Het doel van deze regeling is het verlagen van een
drempel om in zulke gevallen toekomende rechten in te roepen, mede
gezien de grote geografische afstand tussen de betrokkene(n) en de
verdragsluitende staat of staten. Dit doet evenwel niet af aan de
eventuele aansprakelijkheid van de andere betrokken overheid, zodat,
waar toepasselijk, een regresrecht kan worden geëffectueerd.

Artikel 3 (betreffende artikel 12)

Op verzoek van Bermuda is ten aanzien van artikel 12 vastgelegd dat een
verdragsluitende partij onverwijld een procedure voor onderling overleg
kan starten, wanneer de partij de indruk heeft dat de andere partij
nadelige of beperkende maatregelen, zoals gedefinieerd in onderdelen a,
b en c, toepast op inwoners of onderdanen van de eerstgenoemde partij. 

Artikel 4 (betreffende herziening van het Verdrag)

Deze bepaling bevat de bereidheid van beide partijen om zo spoedig
mogelijk besprekingen te beginnen wanneer Aruba (onderdeel a, onder i)
of Bermuda (onderdeel a, onder ii) verdragen met derde landen sluit
waarin andere vormen van gegevensuitwisseling (spontane en/of
automatische verstrekking) worden voorzien of wanneer Bermuda (onderdeel
a, onder iii)

de nationale wetgeving aanpast om zulke andere vormen van
gegevensuitwisseling mogelijk te maken. Onderdeel b voorziet daarnaast
in de mogelijkheid voor Bermuda om in overleg te treden met Aruba als
blijkt dat Aruba een verdrag tot gegevensuitwisseling op fiscaal gebied
heeft afgesloten dat in materieel opzicht minder belastende bepalingen
bevat dan het onderhavige Verdrag.

III. KONINKRIJKSPOSITIE 

Het Verdrag, met Protocol, zal, voor wat betreft het Koninkrijk der
Nederlanden, alleen gelden voor Aruba.

DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN,

 OESO, “Towards a Global Tax co-operation: Progress in Identifying and
Eliminating Harmful Tax Practices”, juni 2000

 Voor de tekst van dit model, inclusief de toelichting, zie:
http://www.oecd.org/dataoecd/15/43/2082215.pdf

 Het model van het zogenaamde Double Taxation Agreement (DTA); zie
hiervoor:
http://www.oecd.org/document/53/0,3343,en_2649_33767_33614197_1_1_1_1,00
.html

 Zie hiertoe: OESO, Overview of the OECD’s Work on Countering
International Tax Evasion, Parijs 28 september 2009, beschikbaar via.
http://www.oecd.org/dataoecd/32/45/43757434.pdf.

		

 PAGE   5 

 PAGE   1