Preview document (🔗 origineel)

---

Verslag Milieuraad 19 december 2011 te Brussel

Samenvatting

Het Pools voorzitterschap presenteerde de Milieuraad van 19 december
2011 drie voortgangsrapporten over Seveso, PIC en zwavel in
scheepsbrandstoffen. De Raad nam conclusies aan over biodiversiteit en
natuurlijke hulpbronnen. De Raadsconclusies over biodiversiteit werden
pas aanvaard nadat een paragraaf over het Gemeenschappelijk
Landbouwbeleid (GLB) was verwijderd. De Commissie en lidstaten blikten
overwegend positief terug op de klimaatconferentie in Durban. Tegelijk
tekenden lidstaten aan dat de EU nog veel te doen staat in 2012, zoals
de discussie over de doelstelling voor de tweede verplichtingenperiode
van het Kyoto Protocol, het vaststellen van een EU standpunt over de
overschotten van AAU’s (Assigned Amount Units) en het uitwerken van de
afspraken over LULUCF (Land Use, Land-Use Change and Forestry). De Raad
behandelde een flinke lijst van diversenpunten, waaronder het
Emissiehandelssysteem voor luchtvaart (ETS-luchtvaart) en uitvoering van
de richtlijn voor brandstofkwaliteit (teerzanden). Ik heb aangegeven dat
Nederland wat betreft ETS luchtvaart voorstander is van een mondiale
aanpak en zich zorgen maakt over verstoring van het gelijke speelveld.
Ook heb ik gewezen op de Nederlandse handelswijze met betrekking tot een
aparte broeikasgaswaarde voor teerzanden, waarbij bovendien extra
administratieve lasten worden vermeden. Tijdens de lunch bespraken de EU
ministers met elkaar de kansen en bedreigingen voor groene groei in de
EU. De analyse en de conclusies van de Commissie in het stappenplan voor
een efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen werden breed
onderschreven.

PIC (‘prior informed consent’)-verordening betreffende de export en
import van gevaarlijke chemicaliën

Het voorzitterschap gaf aan hard aan dit dossier te hebben gewerkt. Het
is aan het inkomend Deens voorzitterschap om te proberen tot een eerste
lezing akkoord te komen met het EP (Europees Parlement). De
onderhandelingen beginnen in januari. 

Zwavelgehalte scheepsbrandstoffen

Tijdens de voortgangsrapportage onderstreepte het voorzitterschap de
doelstellingen van deze herziening; verbetering van milieu en gezondheid
door de reductie van emissies. De Commissie gaf aan waarde te hechten
aan een spoedige implementatie, en voorstander te zijn van uitbreiding
van de SECA’s (zwavelbeschermingsgebieden). De lidstaten onderschreven
de doelstellingen van de herziening, ze staan achter het gelijktrekken
van de richtlijn met de internationale zwavelnormen. Daar waar de
herziening verder gaat dan deze internationale normen was
voorzichtigheid vanwege mogelijke doorkruising van het gelijke
speelveld. Zo waren de Mediterrane lidstaten overwegend tegen een
uitbreiding van de SECA’s. Door verschillende lidstaten werd er
gevraagd om een effectanalyse. Ik gaf aan de hoofdlijnen van de
richtlijn te steunen, en vroeg de Commissie tijdig uitwerking te geven
aan de Sustainable Waterborne Toolbox. Ook gaf ik aan voorstander te
zijn van uitbreiding van de gebieden waar extra strenge zwavelnormen
gelden (SECA’s): niet alleen de Noord- en Oostzee maar alle EU
wateren. Ook benoemde ik het risico op concurrentienadeel en de
verminderde kansen voor de ontwikkeling van innovatieve technieken
vanwege het voorgestelde verkoopverbod van brandstof met meer dan 3,5%
zwavel. 

Richtlijn ter voorkoming en beheersing van zware ongevallen met
gevaarlijke stoffen (SEVESO)

Het voorzitterschap gaf in een voortgangsrapportage aan dat over een
aantal punten overeenstemming is bereikt, maar over een aantal kwesties,
zoals de reikwijdte van de richtlijn en de wijze waarop toegang tot de
rechter wordt geregeld, nog niet. Dit wordt verder opgepakt door het
inkomend Deens voorzitterschap. De Commissie onderstreepte dat er nog
werk te verzetten is op dit dossier.

EU biodiversiteitstrategie

De Raadsconclusies over biodiversiteit zijn pas aanvaard na verwijdering
van paragraaf 22, waarin concrete voorstellen werden gedaan om
biodiversiteit mee te nemen in het GLB. Veel lidstaten toonden zich
flexibel. Eén grote lidstaat maakte bezwaar tegen de paragraaf over de
integratie van biodiversiteit in het GLB omdat andere voorstellen
daarmee uitgesloten leken te worden. Het voorzitterschap besloot te
volstaan met een algemeen geformuleerde verwijzing. De Commissie was
hierover teleurgesteld en heeft een voetnootverklaring ingediend. 

Ik gaf aan dat behoud van biodiversiteit van groot belang is en dat
Europese samenwerking van belang is om verlies aan waarden tegen te
gaan. Er moet integratie komen met andere beleidsterreinen, zoals het
GLB en het GVB. Hierover zou discussie moeten worden gevoerd in de
Landbouwraad. Nederland heeft zich ingezet voor realistisch beleid en
flexibiliteit in de uitvoering; in een economisch barre tijd moeten de
ambities sporen met de financiële mogelijkheden. De Raadsconclusies
houden hier rekening mee. Ook zijn nationale ervaring en omstandigheden
belangrijk bij de implementatie.

Stappenplan voor een efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen

De Raadsconclusies inzake het stappenplan voor een efficiënt gebruik
van natuurlijke hulpbronnen zijn ongewijzigd aanvaard. De Commissie
heeft weliswaar wijzigingsvoorstellen gedaan voor een meer actiegerichte
tekst maar, ondanks sympathie hiervoor bij enkele lidstaten, heeft het
Pools voorzitterschap vastgehouden aan de tekst. De Commissie toonde
zich teleurgesteld en gaf aan grotere groei alleen mogelijk te achten
bij een verbeterde concurrentiepositie door middel van een efficiënt
gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Nadere concrete voorstellen zullen
volgen; zo werkt de Commissie aan een green single market package.

Aan lidstaten werd gevraagd aan welke onderwerpen in het Stappenplan
prioriteit zou moeten worden gegeven. Ik gaf aan dat voor een
transformatie naar de groene economie nog wel actie nodig is en dat het
Stappenplan daarbij kan helpen. De Nederlandse prioriteiten zijn
stimulering van samenwerking met het bedrijfsleven, duidelijkheid voor
consumenten over welke producten en diensten duurzaam zijn, en actieve
betrokkenheid bij het resource efficiency platform. Ik benadrukte
hierbij dat het bedrijfsleven nauw betrokken moet worden en dat er een
manier moet zijn waarop zij de milieuprestaties van producten en ketens
kunnen meten.

 

Klimaattop Durban

De Commissie toonde zich enthousiast over de in Durban behaalde
resultaten. Een volgende stap is het verder brengen van de resultaten
richting Qatar. De Milieuraad van maart zal in eerste instantie de
discussie moeten voeren over de door de EU voor 1 mei 2012 in te dienen
doelstelling voor de tweede verplichtingenperiode van het Kyoto
Protocol, het vaststellen van een EU standpunt over de overschotten van
AAU’s (Assigned Amount Units) en het uitwerken van de afspraken over
LULUCF (Land Use, Land-Use Change and Forestry). De EU heeft een
leidende rol gespeeld en heeft strategische allianties gebouwd. Deze
moet de EU nu uitbouwen. De verwachtingen van de EU zijn gegroeid, ook
met betrekking tot de nationale reductiepaden. Het enthousiasme werd
door het merendeel van de lidstaten gedeeld. Ook werd aangegeven dat nu
moet worden doorgepakt. Ik gaf aan dat de EU begin 2012 intern positie
moet bepalen voor inschrijving van het EU-doel in het Kyoto protocol en
voor onze AAU-overschotten. Ook moeten we nadenken over de dynamische
rol van ontwikkelingslanden in het nieuwe mondiale protocol en over de
gereedschappen die dat protocol moet bieden om de private sector beter
te betrekken. Ik heb aangegeven dat – onder voorwaarden - wat
Nederland betreft de EU ambitie voor 2030 een reductie van 40% zou
kunnen zijn. 

Diversenpunten

Emissiehandelssysteem voor Luchtvaart 

De Commissie meldde dat de Secretaris Generaal van ICAO heeft aangegeven
zich onder druk gezet te voelen om te werken aan een mondiale oplossing.
Hier moeten volgens de Commissie echter niet te snel conclusies aan
worden verbonden. In 2012 treedt het ETS-systeem voor luchtvaart zoals
vastgelegd in de regelgeving in werking. De Commissie gaf aan de dialoog
met derde landen ( Rusland, de VS, China) te continueren. Op 21 december
zal het Europees Hof uitspraak doen over de zaak die door enkele
Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen is gestart. De Commissie gaat er
vanuit dat bij een voor de EU positieve uitspraak deze door de VS
gerespecteerd zal worden. Ik heb aangegeven dat Nederland het EU beleid
steunt maar zorgen heeft over de concurrentiepositie van Europese
luchtvaartmaatschappijen en luchthavens. Nederland is en blijft
voorstander van een mondiale aanpak en steunt de Commissie in hetgeen
zij doet om het gelijke speelveld niet te laten verstoren. 

Voorstel herziening richtlijn GGO’s (Genetisch Gemodificeerde
Organismen)

Er is op dit dossier weinig vooruitgang geboekt onder het Pools
voorzitterschap. Twee lidstaten hebben het inkomend Deens
voorzitterschap opgeroepen om behandeling weer ter hand te nemen.

Richtlijn voor Brandstofkwaliteit

De Commissie hield een betoog voor het voorstel om naar analogie van
biobrandstoffen een volgsysteem voor brandstoffen op te zetten. In het
bijzonder benoemde de Commissie olie gewonnen uit teerzanden; de winning
hiervan gaat niet alleen gepaard met een hoge koolstofintensiteit maar
ook met andere schadelijke effecten zoals landschapsverwoesting en
waterverontreiniging. De Commissie gaf aan dat voorafgaand aan het
voorstel de Commissie meer dan 2 jaar heeft geluisterd naar stakeholders
en dat de opinies van deze stakeholders zijn meegenomen in het voorstel.
Een aantal lidstaten stelde kritische vragen bij het commissievoorstel;
met name waar het ging om de administratieve lastendruk in verhouding
tot de verwachte milieuwinst. Ik heb aangegeven dat de Nederlandse
wetgeving is aangepast zonder extra administratieve lasten, daarbij
wordt een aparte waarde voor teerzanden gehanteerd. Ook steunde ik het
verzoek aan de Commissie om een impact assessment uit te voeren.

Conventie over duurzame ontwikkeling van de Karpaten

De Commissie gaf aan blij te zijn met een overkoepelende strategie in
deze regio voor biodiversiteit. Er zijn al verbanden tussen de
Donau-strategie en het Karpatenverdrag. De EU is gevraagd om toe te
treden tot dit verdrag, en de Commissie is al betrokken bij een aantal
van de projecten. De Commissie wil de resultaten van deze projecten
afwachten alvorens eventueel als lid toe te treden als Commissie. 

Financieel instrument voor het milieu (LIFE)

De Commissie presenteerde het nieuwe voorstel en gaf aan het LIFE
programma te willen uitbouwen om de overgang van de economie naar een
low carbon resource efficiënt economy te begeleiden. Tegelijkertijd is
het een platform om kennisuitwisseling te bevorderen. Volgens de
Commissie borduurt het voorstel voort op LIFE+, maar het nieuwe voorstel
moet efficiënter en ambitieuzer zijn. Vereenvoudiging is nodig en
cofinanciering gaat naar 70%. Het nieuwe LIFE-programma moet een steun
zijn voor milieu efficiënt hulpbronnenbeleid, milieubeheer en
informatieverstrekking. Het moet makkelijker worden om geïntegreerde
LIFE-projecten op te zetten. Er kan drie keer zo veel aan klimaat worden
gedaan als in het vorige LIFE+ programma. Door lidstaten werd benadrukt
hoe belangrijk LIFE is, mede vanwege toegevoegde waarde ten opzichte van
andere bestaande fondsen.

Rapport implementatie gefluoreerde broeikasgassen

De Commissie gaf aan het verslag te hebben goedgekeurd op 26 september.
Analyse toonde aan dat, bij juiste toepassing van de verordening, de
helft van de geraamde emissies tot 2050 kan worden gereduceerd. De
Commissie meldde de gefluoreerde broeikasgassenverordening te willen
verbeteren, dit zal volgend jaar plaatsvinden. Op dit moment vindt er
een consultatie plaats.

Verdere stappen op EU-niveau om het gebruik van plastic draagtassen
terug te dringen

Bij dit diversenpunt, op verzoek van Italië, gaf Italië aan
gemeenschappelijk EU-beleid op dit onderwerp van belang te vinden, en
meende dat er op EU-niveau consensus bestaat over het nut van een verbod
op het gebruik van plastic draagtassen. De Commissie zou een termijn
kunnen vaststellen om tegemoet te komen aan deze acties. Italië kreeg
bijval van enkele lidstaten.

De Commissie gaf aan het probleem heel serieus te nemen. Daarbij zei de
Commissie ook dat wetgeving disproportioneel kan werken, en ziet dan ook
meer in stimuleringsprogramma op maat om gewoonten te veranderen.

Gemeenschappelijk plan voor industriële rampen 

Hongarije bracht dit punt op om schadevergoeding te regelen waarmee
schade bij rampen kan worden gedekt en om preventiemaatregelen te
nemen. Reden voor het verzoek is, dat ongelukken kunnen leiden tot
zware gezondheidseffecten. Ook heeft Hongarije behoefte aan een EU-breed
risicospreidingsinstrument, mede naar aanleiding van de Hongaarse ramp
met de aluminiumfabriek in 2010. Volgens Hongarije heeft een dergelijke
risicospreiding geen gevolgen voor de begroting, bedrijfsbijdragen zijn
zeer beperkt en het voorstel zou bijdragen aan Europees
verzekeringsstelsel.

De Commissie gaf aan dat er wel al instrumenten zijn om industriële
ongelukken aan te pakken, zoals Seveso en de
Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn.

Conferentie water, energie en voedselveiligheid

Duitsland vroeg steun voor verdere discussie in het kader van
“Rio2012” en voor verdere concretisering van de “Nexus-aanpak”,
waarbij de sociologische, economische en de ecologische dimensie van
duurzame ontwikkeling worden geïntegreerd.

REACH en de kandidaatslijst van zeer risicovolle stoffen

De Commissie bevestigde de ambitie om 136 gevaarlijke stoffen op de
lijst te zetten, maar er zijn nog niet veel stoffen aangemeld. De
Commissie verzocht lidstaten dan ook om een bijdrage te leveren. De
Commissie houdt toezicht op de voortgang bij de kandidatenlijst, en in
maart zal dit punt terugkomen op de agenda.

REACH: Verslag en toetsing in het licht van het concurrentievermogen van
de EU

Tsjechië gaf aan met Slowakije al een verklaring te hebben afgegeven op
de Concurrentiekrachtraad hierover, en stelde dat het REACH-systeem voor
het Midden- en Kleinbedrijf een grote last is. Tsjechië vroeg de
Commissie om de Raad regelmatig bij te praten. Tsjechië kreeg bijval
van enkele lidstaten. De evaluatie van REACH wordt nu voorbereid, het
wordt een herschikking, geen herziening is voorzien. De Commissie
streeft naar een praktische benadering. Extra administratieve lasten
worden zoveel mogelijk voorkomen, met name voor MKB. Ook het
vergunningsproces zal zo eenvoudig mogelijk moeten blijven.

In verband met het late tijdstip memoreerde het Poolse voorzitterschap
een hele reeks van diversenpunten die niet tot verdere discussie leidde.
In hoofdzaak betrof het informatie over (voorbereidende) conferenties.
De onderwerpen waren:

Conferentie migrerende soorten;

Mondiaal kwikverdrag;

Conferentie Rio+20;

Expert bijeenkomst inzake biodiversiteit;

Expert workshop over samenwerking in het kader van klimaatbeleid;

Conferentie desertificatie;

Conferentie verdrag van Bazel;

Bijeenkomst ministers Milieubeheer Visegrad-landen, Bulgarije en
Roemenië;

Herziening besluit inzake bewaking uitstoot broeikasgassen (Monitoring
Mechanism Decision).

Werkprogramma van het inkomend Deens voorzitterschap

Het inkomend Deens Voorzitterschap streeft twee hoofddoelstellingen na:

Professioneel leiderschap bieden;

Een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de economie.

Onder hoofde professioneel leiderschap wil Denemarken zo ver mogelijk
komen met de lopende agenda. Raadsconclusies zijn voorzien over de
structuur van het 7e (MAP) Milieu-actieprogramma. Met verduurzaming wil
Denemarken de veelvoud van crises waar de wereld zich nu in bevindt het
hoofd bieden. Denemarken wil stappen zetten naar een kringloopeconomie.
Als primaire kader ziet Denemarken het 7e MAP. De voorbereiding van
Rio+20 wordt ook een hoofdpunt van Denemarken.