Preview document (🔗 origineel)

---

Geannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken d.d. 23 april 2012

Birma

De tussentijdse verkiezingen voor het Birmese parlement van 1 april jl.
zijn zonder aanzienlijke onregelmatigheden verlopen. Wel waren er enkele
incidenten. De National League for Democracy (NLD) heeft 43 van de 45
beschikbare zetels gewonnen, waaronder een zetel voor Aung San Suu Kyi. 

De Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) zal de sancties tegen Birma bezien in
het licht van de vooruitgang die is bereikt in de hervormings- en
verzoeningsprocessen. De sancties worden jaarlijks in april
geëvalueerd. Voor handhaving of wijziging van de sancties is een
Raadsbesluit bij consensus vereist.

Het kabinet vindt dat de EU het hervormingsproces in Birma verder moet
steunen, onder andere via aanpassing van het sanctieregime. Aan de
voorwaarden voor opheffing van de sancties -- de onvoorwaardelijke
vrijlating van alle politieke gevangenen, eerlijke en vrije verkiezingen
en oprechte vooruitgang op het gebied van verzoening met de etnische
minderheden -- is gedeeltelijk voldaan. Er blijven zorgen bestaan over
de resterende politieke gevangenen en de situatie in de etnische
gebieden, met name in Kachin. 

Afghanistan

Tijdens de Bonn Conferentie in december 2011 committeerde de EU zich aan
een bijdrage aan de stabilisering, wederopbouw en ontwikkeling van
Afghanistan na 2014. Mede met het oog op de NAVO-Top in Chicago (20-21
mei a.s.) en de Afghanistan-conferentie in Tokio juli a.s. zal de Raad
bespreken hoe deze lange termijn committering van de EU verder in te
vullen en af te stemmen. 

Het kabinet steunt de lange termijn committering van de internationale
gemeenschap aan Afghanistan. Het kabinet steunt ook de plannen voor de
ontwikkeling van een adequaat en betaalbaar Afghaanse
veiligheidsapparaat en zal tijdens de Chicago NAVO-Top de Nederlandse
financiële bijdrage bekend maken. Ook de EU en landen buiten de EU en
NAVO moeten bijdragen. Nederland voorziet na 2014 een andere, kleinere
en meer ondersteunende rol voor de NAVO. De EU zou een belangrijke
ondersteunende rol moeten spelen op civiel terrein en zich moeten
committeren aan voortzetting van steun aan de opbouw van de civiele
politie en de rechtsstaat, mogelijk via verlenging van de EUPOL-missie
na 2014. Daarnaast ziet Nederland een belangrijke rol weggelegd voor de
EU in de ondersteuning van de Afghaanse inspanningen op het gebied van
sociaaleconomische ontwikkeling. De EU zou tot slot moeten onderstrepen
dat een vergelijkbare politieke inspanning van de Afghaanse autoriteiten
wordt verwacht met betrekking tot uitvoering van de afgesproken
hervormingen, vooral die inzake goed bestuur, mensenrechten, rechtsstaat
en bestrijding van corruptie.

Syrië

Op 27 maart jl. heeft het Syrische regime het zes-puntenplan van VN- en
AL-gezant Annan aanvaard en is het akkoord gegaan met het terugtrekken
van regeringstroepen resulterend in een staakt-het-vuren. De deadline
voor het uitvoeren van deze afspraken verstreek op 12 april jl., waarna
het geweld is afgenomen, maar ook incidenten zijn gemeld. De
internationale gemeenschap, inclusief Rusland en China, blijft Assad
oproepen zijn troepen terug te trekken en het geweld geheel te staken.
Onder andere via een verklaring op 5 april jl. steunde de
VN-Veiligheidsraad de werkzaamheden van Annan. 

Het kabinet steunt het vinden van een politieke oplossing en het
zes-puntenplan van Annan past hierin. Het steunt ook de uitzending van
een VN-waarnemersmissie, bij voorkeur met landen uit de regio. Een
dergelijke missie zal in de komende periode verder vorm moeten krijgen. 

Tijdens de ‘Friends of Syria’ bijeenkomst op 1 april jl. in
Istanboel zijn twee werkgroepen opgericht: economisch herstel en
sancties. Nederland neemt aan beide werkgroepen deel. De volgende
‘Friends’-bijeenkomst zal plaatsvinden in Parijs. Een datum is nog
niet bekend gemaakt.

De EU blijft via restrictieve maatregelen druk op het Syrische regime
uitoefenen. Zolang de onderdrukking van de Syrische burgerbevolking
aanhoudt, blijft het kabinet zich inspannen voor verdergaande
maatregelen tegen Syrië. Overleg over uitbreiding van het sanctieregime
in EU-verband is gaande. 

Op het congres van de oppositie op 26 en 27 maart jl. in Istanboel heeft
een meerderheid van Syrische oppositiegroepen de SNC erkend als de
formele vertegenwoordiger van het Syrische volk. Nederland steunt de
Syrische oppositie met financiële en praktische middelen en roept deze
op zich te verenigen.

Nederland heeft tijdens de ‘Friends’-bijeenkomst de internationale
gemeenschap opgeroepen overlopen te stimuleren. Begin maart zijn de
onderminister van Olie en vier brigadegeneraals overgelopen. Het kabinet
vraagt onder andere in EU-verband en ook in bilaterale contacten
aandacht voor het belang van het stimuleren van overlopen. Het kabinet
zal binnen de Europese Unie aandringen op gemeenschappelijke
boodschappen aan potentiële overlopers. Daarbij zet het kabinet onder
andere in op actieve woordvoering vanuit de EU richting Syrische
zakenlieden die op de EU-sanctielijst staan, met de boodschap dat zij
van de sanctielijst gehaald zouden kunnen worden als zij hun actieve
steun aan het regime opgeven.

De humanitaire situatie is in de afgelopen weken verder verslechterd.
UNHCR heeft in de buurlanden van Syrië inmiddels zo’n 44.000
vluchtelingen geregistreerd. UNHCR heeft in samenwerking met
VN-organisaties en NGO’s een hulpverzoek, gericht op vluchtelingen in
buurlanden, ten bedrage van in totaal ruim 84 miljoen USD uitgezet. VN
OCHA werkt aan een hulpverzoek voor de noden in Syrië. Na het bezoek
van directeur Kellenberger heeft het Internationale Rode Kruis (ICRC)
meer ruimte voor zijn werkzaamheden in Syrië gekregen. Nederland steunt
het werk van ICRC met een jaarlijkse ongeoormerkte bijdrage van 25
miljoen euro en UNHCR met 38 miljoen euro. Deze bijdragen worden onder
meer aangewend voor Syrië. Eerder gaf Nederland 1 miljoen euro aan WFP
voor voedselhulp in Syrië. Ook heeft de VN 13 miljoen euro bijgedragen
aan Syrië uit het VN noodhulpfonds (CERF), waar Nederland jaarlijks 40
miljoen euro aan bijdraagt. De Europese Commissie heeft 10 miljoen euro
vrijgemaakt voor humanitaire noden van Syriërs. Aanvullende
mogelijkheden voor humanitaire hulpverlening (door Nederland) worden
onderzocht.

Midden-Oosten Vredesproces

Op basis van een debriefing door Hoge Vertegenwoordiger (HV) Ashton van
de recentste Kwartetbijeenkomst op 11 april jl. in Washington zal de
Raad van gedachten wisselen over het vervolg van het
Kwartet-onderhandelingstraject. Het Kwartet herhaalde zijn oproep aan
beide partijen af te zien van acties die het vertrouwen ondermijnen en
zich te concentreren op inspanningen die bijdragen aan een hervatting
van directe onderhandelingen op basis van de Kwartetverklaring van 23
september jl. In de discussie zullen ook, mede op basis van recente
rapportage door EU-ambassadeurs, ontwikkelingen ter plaatse worden
betrokken (met name in Oost-Jeruzalem, in het nederzettingenbeleid en in
het zogenaamde Area C), alsmede mogelijke perspectieven op hernieuwing
van rechtstreeks Israëlisch-Palestijns contact.  

De inzet van het kabinet in de discussie is gericht op maximalisering
van de ondersteuning door de EU van de pogingen van het Kwartet om
partijen tot hervatting van de rechtstreekse besprekingen te bewegen,
met als doel het bereiken van een duurzame vrede op basis van de
twee-staten oplossing.

Voorts zal het kabinet naar aanleiding van recente incidenten in de vorm
van het uitlekken van EU HoMs-rapporten nogmaals aandringen op adequate
maatregelen om toekomstig lekken en andere vormen van niet-integere
omgang met informatie te voorkomen. Nederland zal een voorbehoud blijven
aantekenen op rapportage die aanbevelingen bevat waarover geen consensus
bestaat. Tijdens een recent gesprek met minister Rosenthal erkende de
secretaris-generaal van de Europese dienst voor extern optreden (EDEO)
dat er ruimte voor verbetering was.

Iran

HV Ashton zal terugblikken op de bijeenkomst van de vijf Permanente
leden van de VN-Veiligheidsraad en Duitsland (P5+1) met Iran over het
Iraanse nucleaire programma op 14 april jl. te Istanboel. Nu zal moeten
blijken of Iran serieus wil starten met besprekingen gericht op het
naleven van internationale verplichtingen in relatie tot het Iraanse
nucleaire programma. Een uitgebreide discussie is in de Raad niet
voorzien. 

Mali

De internationale gemeenschap heeft de staatsgreep in Mali van 22 maart
jl. eensgezind veroordeeld. Ter onderstreping hiervan heeft de EU de
ontwikkelingssamenwerkings-programma’s met de Malinese overheid
stilgelegd. Op 7 april jl. ondertekenden ECOWAS en de coupplegers een
raamovereenkomst die voorziet in een transitieperiode met een
interim-president, -premier -en regering van nationale eenheid. 

De politieke crisis heeft de humanitaire crisis als gevolg van de
voedselschaarste in de Sahel verergerd. Meer dan 200.000 mensen zijn op
de vlucht geslagen. Ongeveer de helft hiervan is uitgeweken naar
buurlanden. Humanitaire hulpverleners slagen er niet of nauwelijks in
Noord-Mali te bereiken. De EU beziet momenteel hoe zij extra middelen
ter leniging van acute noden ter beschikking kan stellen.

Het kabinet is verontrust over de situatie in Mali als gevolg van de
staatsgreep. De EU dient de inspanningen van onder meer ECOWAS te
blijven ondersteunen, met als doelen behoud van de territoriale
integriteit van het land, terugkeer naar de constitutionele rechtsorde
en implementatie van de raamovereenkomst. In reactie op de coup heeft
ook Nederland het ontwikkelingssamenwerkings-programma met de overheid
bevroren. 

Het kabinet meent dat humanitaire hulp en hulp die via NGO’s
rechtstreeks aan de bevolking ten goede komen zoveel mogelijk doorgang
moeten vinden. De staatssecretaris heeft in zijn brief aan de Tweede
Kamer van 5 april jl. toegezegd dat hij een noodhulpbijdrage in verband
met de situatie in Mali in overweging zal nemen.