Preview document (🔗 origineel)

---

Leden van de Staten-Generaal,

De begroting die de regering u vandaag aanbiedt, heeft betrekking op een
bijzonder jubileumjaar in onze vaderlandse geschiedenis. In 2013 begint
de nationale viering van 200 jaar Koninkrijk. Na een uiterst turbulente
periode in ons land en overal elders in Europa, werden in 1813 de
grondslagen gelegd voor een nieuw staatsbestel. Prins Willem Frederik,
de latere koning Willem I, gaf bij zijn aankomst in Scheveningen een
proclamatie uit. Daarin sprak hij niet alleen over de herwonnen
vrijheid, maar ook over het grote belang van herstel van handel en
welvaart. De notabelen die hem kort daarna het landsbestuur aanboden,
benadrukten de veerkracht die op dat moment werd gevraagd van de hele
samenleving.

Twee eeuwen later, en in een heel andere maatschappelijke en
staatkundige context, staat ons land opnieuw voor een opgave die om
grote veerkracht vraagt. De financiële en economische crisis die de
wereld sinds 2008 in haar greep houdt, raakt ook Nederland hard.
Economisch herstel volgt niet vanzelf.

De opening van dit parlementaire jaar vindt plaats in een periode van
kabinetsvorming. De demissionaire status van het huidige kabinet noopt
tot terughoudendheid bij het doen van nieuwe voorstellen. Tegelijkertijd
duldt de aanpak van de urgente problemen waar we in eigen land en in
Europa voor staan geen uitstel.

De groei van de economie blijft wereldwijd achter bij de verwachtingen.
Mede door de schuldencrisis in enkele landen binnen de eurozone is de
economische crisis dieper en hardnekkiger dan eerder voorzien.
Nederland, met zijn open en internationaal georiënteerde economie,
wordt door dit alles bijzonder getroffen. Grote en kleine bedrijven
ondervinden hiervan de gevolgen. Hoewel de werkloosheid in ons land in
vergelijking met het buitenland nog relatief laag is, stijgt deze ook
hier. Het is extra zorgelijk wanneer jongeren na hun opleiding geen werk
kunnen vinden.

Onder de huidige omstandigheden is het begrijpelijk dat mensen zich
zorgen maken over hun baan, hun pensioen, de waardeontwikkeling van hun
huis en de toekomst van hun kinderen. De regering beseft dat zij bij het
gezond maken van de overheidsfinanciën en het veiligstellen van
toekomstige welvaart belangrijke offers vraagt van alle Nederlanders.
Ook als de economie en het consumentenvertrouwen weer aantrekken, is het
realistisch te veronderstellen dat groeicijfers in de toekomst lager
zullen zijn dan we in het recente verleden gewend waren. Tegelijkertijd
leven wij in een van de meest welvarende landen ter wereld, met een hoog
niveau van voorzieningen. Het is goed ons dit bewust te zijn en van
daaruit met kracht en vertrouwen samen te blijven werken aan herstel.

Het regeringsbeleid richt zich op houdbare overheidsfinanciën, maar ook
op bevordering van ondernemerschap, investeren in infrastructuur en
versterking van veiligheid, onderwijs en innovatie. Er zijn op meerdere
gebieden grote stelselwijzigingen tot stand gebracht, zoals de vorming
van de nationale politie per 1 januari 2013. In het onderwijs worden
maatregelen doorgevoerd die de kwaliteit versterken en het voor jongeren
aantrekkelijker maken te kiezen voor een beroepsopleiding. In de zorg
zijn belangrijke stappen gezet om te komen tot meer kwaliteit en
kostenbeheersing. De regering heeft daarover afspraken gemaakt met
ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, medisch
specialisten en huisartsen. In de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid
neemt de efficiency toe door betere samenwerking op terreinen als
informatie- en communicatietechnologie, huisvesting en personeel.

Bij haar aantreden in 2010 presenteerde de regering u voorstellen voor
bezuinigingen en hervormingen ter waarde van 18 miljard euro. Begin 2012
bleken forse aanvullende maatregelen nodig om het begrotingstekort in
2013 beheersbaar te houden. De regering is verheugd dat vijf partijen
dit voorjaar overeenstemming wisten te bereiken over een
begrotingsakkoord dat recht doet aan de ernst en omvang van de
financieel-economische problemen waar ons land voor staat. Met dit
akkoord maken de betrokken partijen het de regering mogelijk ook in 2013
een bijdrage te leveren aan financiële soliditeit en op groei gerichte
hervormingen. Het tekort komt daarmee volgend jaar onder de norm van
drie procent. Dat versterkt het vertrouwen van de financiële markten in
ons land en houdt de rentelasten beheersbaar.

Vanaf 1 januari gaat de AOW-leeftijd geleidelijk omhoog, tot 67 jaar in
2023. Verhoging van het hoge btw-tarief per 1 oktober aanstaande en de
nullijn voor de ambtenarensalarissen dragen direct bij aan een lager
begrotingstekort. De bankenbelasting wordt verdubbeld en buitensporige
bonussen worden zwaar belast. Door veranderingen in de WW en het
ontslagrecht wordt de arbeidsmarkt flexibeler. Op de woningmarkt is de
overdrachtsbelasting inmiddels structureel verlaagd. De begroting die de
regering u vandaag aanbiedt, bevat ook een voorstel gericht op het
aflossen van hypotheekschulden.

In Europa zijn belangrijke stappen gezet om de stabiliteit in de
muntunie te bevorderen en de euro voor de toekomst sterker te maken. De
Europese Unie kan veel bijdragen aan de toekomstige groei van welvaart,
welzijn en werkgelegenheid voor de inwoners van alle lidstaten. De
Europese samenwerking, die ons land zoveel heeft gebracht, staat door de
schuldencrisis onder druk. Een goed functionerende interne markt en een
sterke en stabiele munt zijn in economisch opzicht van cruciale
betekenis voor alle lidstaten. Voor Nederland, dat een groot deel van
zijn nationaal inkomen in Europa verdient, is dit essentieel. Daarom is
de regering er veel aan gelegen de muntunie en de interne markt
structureel te verbeteren.

Nederland heeft op deze gebieden voorstellen gedaan die navolging
kregen. Samen met andere landen is een tweesporenbeleid tot stand
gebracht van strenge begrotingsdiscipline en versterking van de Europese
groeiagenda. Een eurocommissaris is nu speciaal met begrotingsdiscipline
belast en er zullen sneller automatische sancties worden opgelegd aan
landen die zich niet aan de afspraken houden. Het is belangrijk dat alle
lidstaten hieraan gebonden zijn. Landen zullen elkaar de maat gaan nemen
ten aanzien van binnenlandse hervormingen die nodig zijn voor
economische groei. Andere concrete resultaten liggen op het terrein van
goedkoper mobiel dataverkeer en de komst van een snel en betaalbaar
Europees systeem van octrooibescherming. Dat laatste is van groot belang
voor innoverende Nederlandse bedrijven.

De grote vraagstukken rond het terugdringen van de staatsschuld, de
toekomst van de euro, en de betaalbaarheid van zorg, goed onderwijs en
een rechtvaardig systeem van sociale voorzieningen zijn niet van vandaag
op morgen opgelost. Weinigen in ons land betwisten de noodzaak van het
gezond maken en vervolgens beheersbaar houden van de
overheidsfinanciën. Velen delen het ideaal van maatschappelijke
verbondenheid en willen zich daarvoor inzetten. Naar de mening van de
regering ligt hierin een belangrijke basis voor een gezamenlijke aanpak,
die breed wordt gedragen. De betrokkenheid van vakbonden,
werkgeversorganisaties en andere maatschappelijke partijen is hierbij
onontbeerlijk. Dat geldt evenzeer voor provincies, gemeenten en
waterschappen. Immers, ook van de medeoverheden wordt gevraagd de
financiën te beheersen, terwijl hun rol en takenpakket in belang
toenemen.

In het Caribische deel van het Koninkrijk staan relatief kleine landen
voor grote uitdagingen. De economische crisis laat zich ook daar voelen.
De nieuwe staatkundige structuren zijn nog jong. Transparantie en
houdbare overheidsfinanciën zijn van groot belang voor de bevolking en
het vertrouwen in het bestuur. Na de staatkundige vernieuwing van
oktober 2010 wordt op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba op
diverse terreinen geïnvesteerd in verbeteringen. Dat geldt onder andere
voor de ziekenhuiszorg, de kwaliteit van schoolgebouwen en leerkrachten,
en de rioolwaterzuivering.

Samenwerking met andere landen bepaalt sinds jaar en dag het Nederlandse
buitenlands beleid. Het belang daarvan neemt in deze tijd van groeiende
internationale verwevenheid op alle terreinen toe. Economische
diplomatie is nu meer dan ooit noodzakelijk om de crisis het hoofd te
bieden. Voor versterking van mensenrechten, bestrijding van armoede, de
aanpak van klimaatverandering en milieuproblematiek is gezamenlijk
optreden eveneens geboden. In de internationale coalitie tegen piraterij
speelt Nederland een vooraanstaande rol, mede ter bescherming van onze
eigen koopvaardij.

Op het terrein van ontwikkelingssamenwerking kiest de regering voor een
beleid waarbij versterking van de economische structuur en
zelfredzaamheid in elkaars verlengde liggen. Daarom is de aanpak
geconcentreerd op samenwerking met een kleiner aantal partnerlanden en
gericht op terreinen waar ons land veel kennis en ervaring kan
inbrengen. Hieronder vallen waterbeheer, landbouw en versterking van de
rechtsorde. Op deze manier worden meer concrete resultaten bereikt voor
alle betrokken partijen.

Op het gebied van vrede en veiligheid blijft het dringend vereist dat de
internationale gemeenschap zich teweerstelt tegen onrecht en
onveiligheid. De dramatische gebeurtenissen in Syrië onderstrepen dit
eens te meer. In Afghanistan en op andere plaatsen in de wereld zetten
meer dan duizend Nederlandse mannen en vrouwen zich elke dag opnieuw in
voor rechtszekerheid en een menswaardig bestaan. Zij verdienen ons diepe
respect.

Leden van de Staten-Generaal,

Nederland is in sociaal en economisch opzicht een sterk land, gebouwd op
een lange traditie van internationaal ondernemerschap, hard werken en
solidariteit tussen bevolkingsgroepen en generaties. Op beslissende
momenten in onze geschiedenis heeft Nederland de veerkracht getoond
waarover al bij het ontstaan van het Koninkrijk in 1813 werd gesproken.
Generaties vóór ons hebben bewezen onder moeilijke omstandigheden in
goed overleg verschillen te kunnen overbruggen ten dienste van een
verstandig sociaal-economisch beleid. Uit die voorbeelden mogen we
vertrouwen putten voor de toekomst.

De begroting voor 2013 die de regering u vandaag aanbiedt, is gebaseerd
op de overtuiging dat financiële soliditeit en economische groei
onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Beide zijn nodig voor een goed
voorzieningenniveau ten behoeve van toekomstige generaties. Daarover zal
de regering graag open en constructief van gedachten blijven wisselen
met u, leden van de Staten-Generaal. U mag zich in uw zware taak
gesteund weten door het besef dat velen u wijsheid toewensen en met mij
om kracht en Gods zegen voor u bidden.

 PAGE    

	-  PAGE   \* MERGEFORMAT  1 -