Preview document (🔗 origineel)

---

Hierbij zend ik u, mede namens de minister van sociale zaken en
werkgelegenheid, de antwoorden op de Kamervragen van het lid Karabulut
(SP) over "de misstanden bij sociale werkplaats Berckenrode Groep
Schiedam (BGS)".

De Staatssecretaris van Sociale Zaken 

en Werkgelegenheid,

Jetta Klijnsma



2013Z09103 

Vragen van het lid Karabulut (SP) aan de staatssecretaris van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid over de misstanden bij sociale werkplaats
Berckenrode Groep Schiedam (BGS) (ingezonden 8 mei 2013) 

Vraag 1 

Wat is uw reactie op het rapport van de onafhankelijke commissie
onderzoek integriteit BGS 2012, waaruit blijkt dat er binnen de sociale
werkplaats BGS sprake was van (de schijn van) belangenverstrengeling,
onzorgvuldig handelen en intimiderend gedrag alsmede onvoldoende
aandacht voor de ontwikkelingsmogelijkheden en loopbaan van
WSW-medewerkers en overtredingen van wet- en regelgeving, met name van
de cao, de wachtlijstverordening en de Arbowet? 1) 

Antwoord 1

De conclusies van de ‘Onafhankelijke commissie onderzoek integriteit
BGS 2012’ zijn zeer stevig. Vooral de conclusie, dat er geen sprake is
van enkele incidenten of fouten, maar van een bedrijfsvoering en een
werkcultuur die samen uitdrukking zijn van een structureel probleem, is
niet mis te verstaan. 

Vraag 2 

Bent u met de commissie van mening dat er geen sprake is van enkele
incidenten of fouten, maar van een bedrijfsvoering en een werkcultuur
die samen uitdrukking zijn van een structureel probleem: een optelsom
van onregelmatigheden, slordigheden, overtreding van regels, ongewenst
gedrag en onvoldoende aandacht voor de kwetsbaarheid van de
WSW-medewerkers die maakt dat er sprake is van een ernstige situatie? 2)

Antwoord 2

Ik ga ervan uit dat de commissie gedegen onderzoek heeft uitgevoerd op
basis waarvan zij bovenstaande conclusie trekt, die, zoals ik reeds in
de beantwoording bij vraag 1 onderken, niet mis te verstaan is. 

Vraag 3 

Bent u van mening dat – gezien de conclusies van het onderzoeksrapport
– de afstand tussen de sociale werkplaatsen en verantwoordelijke
gemeenten te groot is geworden, waardoor goed toezicht voor de lokale
volksvertegenwoordiging bijna onmogelijk is? Zo ja, welke maatregelen
gaat u nemen om de afstand tussen sociale werkplaatsen en
verantwoordelijke gemeenten te verkleinen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

De algemene stelling dat de afstand tussen de sociale werkplaatsen en
verantwoordelijke gemeenten te groot is geworden, deel ik niet. In de
Wsw is het zo geregeld dat de gemeenten eindverantwoordelijk zijn. Hoe
hier vorm en inhoud aan wordt gegeven, is aan de gemeente. Gemeenten
hebben alle ruimte en mogelijkheden om zich goed op de hoogte te stellen
van het functioneren van het betreffende sw-bedrijf in de uitvoering van
de Wsw. 

Met de conclusies van het onderzoek van de commissie in de hand, kan ik
niet anders dan concluderen dat er in het geval van BGS te weinig is
gedaan met die mogelijkheden. Het is de verantwoordelijkheid van de
gemeente Schiedam om hier adequaat op te reageren en verbeteringen door
te voeren. De brancheorganisatie voor de sw-bedrijven, Cedris, heeft de
gemeente aangeboden om haar daarbij van dienst te zijn. Gezien de ernst
van het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt, heb ik de Inspectie
SZW gevraagd om BGS dit jaar opnieuw te inspecteren (zie vraag 4 voor de
reikwijdte van het onderzoek van de Inspectie). 

Vraag 4 

Op welke wijze worden sociale werkplaatsen structureel gecontroleerd of
zij voldoen aan de wettelijk zorgplicht voor hun werknemers zoals
weergegeven in de Arbowet, waartoe behoren het opstellen van een
gedragscode, het aanstellen van een vertrouwenspersoon, het inrichten
van een meldings- en registratiesysteem, klachtenprocedures, een
klachtencommissie en het (laten) verzorgen van training en onderricht
van werkgevers en werknemers? Op welke wijze wordt de kwaliteit van deze
maatregelen gecontroleerd? 3) 

Antwoord 4

Werkgevers hebben een zorgplicht voor hun werknemers en zijn volgens de
Arbowet verplicht om een beleid te voeren ter vermindering van
psychosociale arbeidsbelasting, hetgeen de onderwerpen agressie en
geweld, seksuele intimidatie, pesten, discriminatie en werkdruk omvat.
Tot de maatregelen binnen dit beleid behoren het opstellen van een
gedragscode, het aanstellen van een vertrouwenspersoon, het inrichten
van een meldings- en registratiesysteem, klachtenprocedure en
klachtencommissie en het (laten) verzorgen van trainingen en
onderrichten van werkgevers en werknemers. Het is aan de gemeente om toe
te zien op de wijze waarop deze arbo-zorgelementen worden ingevuld. 

De Inspectie SZW houdt geen structurele periodieke controles in de
sector sociale werkplaatsen. In de meerjarenstrategie bepaalt de
Inspectie waar en wanneer er inspecties worden gehouden. Vanuit deze
meerjarenstrategie zijn er zowel in 2011 als in 2012 inspectieprojecten
bij de sociale werkplaatsen gehouden. In het project van 2011 zijn de
verplichtingen voor de werkgever aangaande psychosociale
arbeidsbelasting gecontroleerd. De resultaten van deze controle gaven
geen aanleiding dit onderwerp ook in het project van 2012 mee te nemen.
Er waren wel enige tekortkomingen, maar er was geen aanleiding om aan te
nemen dat er sprake was van een structureel tekortschieten op dit punt.
De uitkomsten van het onderzoek zijn terug te lezen in het
projectverslag sociale werkplaatsen 2011, projectnummer A1020.

Werknemers kunnen een klacht indienen bij de Inspectie SZW als ze weten
of vermoeden dat hun werkgever zich niet aan de wet houdt. De Inspectie
zal daarop een onafhankelijk onderzoek instellen.

Tot het toezichtdomein van de Inspectie behoren wat betreft sociale
werkplaatsen met name de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet en
regelgeving, de Arbeidstijdenwet en de Wet Minimumloon. De in vraag 1
genoemde knelpunten, onder meer ten aanzien van de bedrijfsvoering en
werkcultuur, behoren niet tot het toezichtdomein. Het is aan de gemeente
daarop toe te zien.

Vraag 5 

Bent u bereid om in te zetten op een structurele doorlichting van
sociale werkplaatsen door de Inspectie SZW op arbeidsomstandigheden,
veiligheid en ergonomische belemmeringen, zodat problemen kunnen worden
voorkomen of vroegtijdig kunnen worden opgelost? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Zoals bij de beantwoording van vraag 4 gezegd houdt de Inspectie SZW
geen vaste periodieke controles in de sector sociale werkplaatsen. Deze
sector behoort wél tot de zogenaamde prioritaire sectoren. In de
meerjarenstrategie bepaalt de Inspectie SZW waar en wanneer er
onderzoeken in welke prioritaire sectoren worden uitgevoerd. Wanneer er
aanleiding is om aan te nemen dat er mogelijk sprake is van structurele
misstanden bij sociale werkplaatsen zal de Inspectie SZW daar capaciteit
op in zetten. 

Vraag 6 

Behoort de sociale werkplaats BGS tot de groep van negen bedrijven in de
sociale werkvoorziening die na herhaalde inspecties nog drie of meer
tekortkomingen hadden? Kunt u de lijst met deze negen bedrijven aan de
Kamer doen toekomen? 4)

Antwoord 6

BGS is inderdaad één van de bedrijven met drie of meer tekortkomingen.
Het is niet gebruikelijk dat de individuele bedrijfsnamen worden
gepubliceerd. De Tweede Kamer kan desgewenst – vertrouwelijk –
inzage krijgen in deze lijst.

Vraag 7 

Is er tijdens de specifieke inspecties door de Inspectie SZW in de
periodes april – november 2011 en september – december 2012 ook
geïnspecteerd bij de sociale werkplaats BGS? Zo ja, bent u bereid om de
inspectierapporten over BGS uit de voorgaande vijf jaar aan de Kamer te
zenden? 3)

Antwoord 7

BGS is één van de door de Inspectie SZW onderzochte bedrijven tijdens
het inspectieproject van 2011. Het is gebruikelijk dat over de
uitkomsten van individuele inspectietrajecten geen mededelingen worden
gedaan. De Tweede Kamer kan desgewenst – vertrouwelijk – inzage
krijgen in deze inspectierapporten.

Vraag 8 

Bent u bereid om landelijke richtlijnen voor gemeenten en SW-bedrijven
op te stellen met daarin aanwijzingen voor het meten van sociale
prestaties middels een sociaal jaarverslag met regels voor de
begeleiding op de werkvloer, voor de ontwikkeling van medewerkers, het
voeren van jaarlijkse functioneringsgesprekken, het houden van
regelmatige werkoverleggen en het geven van een overzicht van de
beloning van werknemers en directie? Zo nee, waarom niet? 

Antwoord 8

Zoals ik met mijn antwoord op vraag 3 heb aangegeven is de wijze waarop
gemeenten de uitvoering van de Wsw vormgeven een verantwoordelijkheid
van gemeenten. Zij kunnen daarbij gebruik maken van sw-bedrijven, maar
hebben daarin beleidsvrijheid. De reguliere wetgeving op het terrein van
arbeidsomstandigheden is ook van toepassing op sw-bedrijven. Het is niet
aan mij om specifiek voor sw-bedrijven additionele regels te stellen.
Dit is een bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de verantwoordelijke
gemeente.

Vraag 9 

Ziet u alsnog een relatie tussen de forse bezuinigingen op de sociale
werkplaatsen van de afgelopen jaren op de begeleiding, het verminderen
van budget voor werkplekaanpassingen en de onveilige situaties in
sociale werkplaatsen? Zo ja, wat gaat u hiertegen doen? Zo nee, waarom
niet? 

Antwoord 9

Nee, ik zie hier geen onmiddellijke relatie tussen. De commissie
concludeert dat er bij BGS een sterke focus ligt op omzet draaien,
kosten beperken en ‘zwarte cijfers’ houden. Dit laat uiteraard
onverlet dat BGS verantwoordelijk is voor een zorgvuldige
bedrijfsvoering, goed werkgeverschap en behoorlijke omgangsnormen. Een
correcte bejegening van werknemers door collega’s of leidinggevenden
dient in alle omstandigheden de normale standaard te zijn.

Vraag 10 

Bent u bereid om een landelijk onafhankelijk meldpunt voor werknemers
van de sociale werkplaats in te stellen, waar klachten over
arbeidsomstandigheden, begeleiding, veiligheid en werkdruk kunnen worden
gemeld? Zo nee, waarom niet? 

Antwoord 10

Gelet op het hiervoor geschetste ben ik van mening dat voldoende is
geregeld  waar werknemers van een Wsw-bedrijf met klachten gehoor kunnen
vinden. Daarnaast staat voor een individuele werknemer, afhankelijk van
het geschil, de gang naar de rechter open. 

1) Onafhankelijke Commissie Onderzoek Integriteit BGS Schiedam 2012 –
6 mei 2013 – Op afstand de beste….? 

2) Telegraaf – 6 mei 2013 – ‘Top werkvoorziening Schiedam
intimideerde’ 

3) Aanhangsel van Handelingen, vergaderjaar 2012-2013 nr. 621 

4) 29 817 nr. 100 – veiligheid bij bedrijven in de sociale
werkvoorziening

 PAGE   5 

	  DOCPROPERTY  kPagina  \* MERGEFORMAT  Pagina    PAGE   \* MERGEFORMAT
 5    DOCPROPERTY  kPaginaVan  \* MERGEFORMAT  van    NUMPAGES   \*
MERGEFORMAT  5 

  DOCPROPERTY  kRetouradres  \* MERGEFORMAT  > Retouradres   
DOCPROPERTY  iRetouradres  \* MERGEFORMAT  Postbus 90801 2509 LV  Den
Haag 

  DOCPROPERTY  iAdressering  \* MERGEFORMAT  De Voorzitter van de Tweede
Kamer

der Staten-Generaal 

  DOCPROPERTY  iStraat  \* MERGEFORMAT  Binnenhof    DOCPROPERTY  iNr 
\* MERGEFORMAT  1    DOCPROPERTY  iToev  \* MERGEFORMAT  A 

  DOCPROPERTY  iPostcode  \* MERGEFORMAT  2513 AA     DOCPROPERTY 
iPlaats  \* MERGEFORMAT  S GRAVENHAGE 

	  DOCPROPERTY  kPagina  \* MERGEFORMAT  Pagina    PAGE   \* MERGEFORMAT
 1    DOCPROPERTY  kPaginaVan  \* MERGEFORMAT  van    NUMPAGES   \*
MERGEFORMAT  1 

  DOCPROPERTY  kDatum  \* MERGEFORMAT  Datum 

  DOCPROPERTY  kOnsKenmerk  \* MERGEFORMAT  Onze referentie 

  DOCPROPERTY  iOnskenmerk  \* MERGEFORMAT  2013-0000069527 

Postbus 90801

2509 LV  Den Haag

Anna van Hannoverstraat 4

T	070 333 44 44

F	070 333 40 33

www.rijksoverheid.nl

  DOCPROPERTY  kCP  \* MERGEFORMAT  Contactpersoon 

  DOCPROPERTY  iCP1  \* MERGEFORMAT  mw. mr. drs. J.H. Helmons 

  IF   DOCPROPERTY  iChkDoorkies  \* MERGEFORMAT  -1  = "0" "" " 
DOCPROPERTY  kDoorkies  \* MERGEFORMAT  T 	  DOCPROPERTY  iDoorkies1  \*
MERGEFORMAT  070 333 42 91 

"   T	070 333 42 91

   IF   DOCPROPERTY  iChkEmail  \* MERGEFORMAT  -1  = "0" "" " 
DOCPROPERTY  iEmail1  \* MERGEFORMAT  JHelmons@minszw.nl 

"   JHelmons@minszw.nl

 

  DOCPROPERTY  kOnsKenmerk  \* MERGEFORMAT  Onze referentie 

  DOCPROPERTY  iOnskenmerk  \* MERGEFORMAT  2013-0000069527