Preview document (🔗 origineel)

---

Verdrag inzake sociale zekerheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden
en de Republiek Chili houdende herziening van het Verdrag inzake sociale
zekerheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Chili,
getekend te Santiago op 10 januari 1996; ’s Gravenhage, 15 juni 2005
(Trb. 2005, 194)  

Toelichtende nota

1. Algemeen

Het onderhavige verdrag voorziet in een wijziging van het op 10 januari
1996 te Santiago de Chile ondertekende Verdrag inzake sociale zekerheid
tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Chili (Trb. 1996,
61; hierna: het Verdrag). In het Verdrag zijn afspraken opgenomen over
handhaving zoals vereist in het kader van de op 1 januari 2000 in
werking getreden Wet beperking export uitkeringen (Wet BEU). Gelet op
het in de Wet BEU geïntroduceerde exportverbod voor uitkeringen op
grond van de Ziektewet (ZW) en kinderbijslagen op grond van de Algemene
Kinderbijslagwet (AKW), is de export van kinderbijslag en ZW-uitkeringen
niet langer mogelijk, tenzij dit bij verdrag is geregeld. In het Verdrag
wordt met inachtneming van handhavingsafspraken een tweetal bepalingen
toegevoegd op basis waarvan ZW-uitkeringen en kinderbijslagen kunnen
worden geëxporteerd. Bovendien wordt in de tekst van het Verdrag
duidelijk tot uitdrukking gebracht dat uitkeringen op grond van de
Toeslagenwet (TW) en de Wet werk en arbeidsondersteuning
jonggehandicapten (Wet Wajong, hierna: Wajong) niet naar Chili kunnen
worden geëxporteerd. Voor de TW en de Wajong geldt immers een wettelijk
exportverbod.

2. Artikelsgewijze toelichting

Artikel I

Op grond van het bepaalde onder 1 wordt de definitie van het begrip
‘uitkering’ in artikel 1, letter h, van het Verdrag vervangen door
een nieuwe definitie. Hierin wordt tot uitdrukking gebracht dat
aanvullingen op en verhogingen van een uitkering of pensioen
overeenkomstig de in artikel 2 van het Verdrag specifiek genoemde
wetgeving onder ‘uitkering’ worden begrepen. 

Op grond van het bepaalde onder 2 wordt artikel 2, eerste lid, onder A,
van het Verdrag, waarin de Chileense wetgeving die onder de toepassing
van het Verdrag valt is vermeld, tekstueel aangepast. 

Op grond van het bepaalde onder 3 wordt artikel 2, eerste lid, onder B,
van het Verdrag in die zin aangepast dat wat betreft Nederland ook de
AKW en de ZW onder de werkingssfeer van het Verdrag vallen. Op grond van
de huidige tekst van het Verdrag geldt dat alleen voor de toepassing van
titel II van het Verdrag (‘bepalingen inzake toe te passen
wetgeving’).

Artikel II

Op grond van artikel II worden in titel III, hoofdstuk 3 (‘bepalingen
van toepassing op Nederland’), van het Verdrag twee nieuwe artikelen
toegevoegd die zien op de toepassing van de AKW en de ZW. Het nieuwe
artikel 21A inzake kinderbijslag is zodanig geformuleerd dat het ruimte
laat om de export van kinderbijslag op grond van de AKW in de toekomst
te beperken, conform het Wetsvoorstel herziening export kinderbijslag
(Kamerstukken II 2011/12, 33162) (hierna: Whek). Artikel 21A bepaalt
namelijk dat de kinderbijslagen rechtstreeks en uitsluitend worden
vastgesteld krachtens de AKW. Thans bevat die wet in artikel 7b nog de
bepaling dat de verzekerde die kinderen heeft wonen in een land waarin
op grond van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke
organisatie recht op kinderbijslag kan bestaan, recht heeft op
kinderbijslag. Indien het wetsvoorstel Whek, nadat het tot wet is
verheven, in werking treedt regelt artikel 7b van de AKW die
uitzondering op het territorialiteitsbeginsel slechts nog voor kinderen
die wonen in de Europese Unie, Europese Economische Ruimte of
Zwitserland.

Artikel III

Artikel III regelt dat aan artikel 5 van het Verdrag een vierde lid
wordt toegevoegd, waarin de Wajong en de TW expliciet van export worden
uitgesloten.

De toevoeging houdt verband met twee uitspraken van de Centrale Raad van
Beroep van 12 september 2003 (zaaknummers 02/2072, 02/2183 en 01/5573)
op grond waarvan de TW onder de materiële werkingssfeer van de in deze
zaken aan de orde zijnde bilaterale sociale zekerheidsverdragen werd
geschaard. Hoewel voor de TW op grond van de Wet BEU een exportverbod
geldt, is, gelet op de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, die
toeslag op grond van de TW exporteerbaar naar Chili. Met de
inwerkingtreding van onderhavig wijzigingsverdrag zal de export van de
uitkeringen op grond van de TW naar Chili worden gestaakt.

De afbouw van de toeslagen op grond van de TW wordt geregeld conform een
tweetal uitspraken van de Centrale Raad van Beroep van 16 mei 2011
(zaaknummers 08/7279 en 10/3789). In die uitspraken werd geoordeeld dat
bij afwezigheid van een overgangsregeling aansluiting kan worden gezocht
bij het overgangsrecht bij opzegging dat is opgenomen in het
desbetreffende verdrag. In casu is in artikel 37, tweede lid, van het
Verdrag geregeld dat bij opzegging van het Verdrag, bestaande rechten
worden geëerbiedigd. Dit betekent dat de toeslagen op grond van de TW
die thans worden betaald aan personen die wonen in Chili worden
voortgezet. In 2012 ontvingen in totaal vier personen toeslag op grond
van de TW.

Hoewel de Wajong niet onder de werkingssfeer van het verdrag valt is om
alle onduidelijkheid hierover uit te sluiten in artikel 5 expliciet
opgenomen dat uitkeringen op grond van de Wajong niet vallen onder de
exportverplichting van artikel 5, eerste lid. Wel kan het UWV overigens
op grond van de hardheidsclausules in artikel 2:13, derde lid,
respectievelijk 3:19, negende lid, van de Wajong, van de beëindiging
van de uitkering bij het gaan wonen buiten Nederland afzien als die
beëindiging tot een onbillijkheid van overwegende aard zou leiden.
Bovendien behouden personen die voor 1 januari 1998 een uitkering op
grond van de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) in het buitenland
ontvingen, die is omgezet in een Wajong-uitkering, die uitkering conform
artikel X, eerste lid, van de Invoeringswet nieuwe en gewijzigde
arbeidsongeschiktheidsregelingen. 

Artikel IV

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van onderhavig wijzigingsverdrag.
Artikelen 21A en 21B worden op basis van het wijzigingsverdrag met
terugwerkende kracht toegepast vanaf 1 januari 2003. Dit sluit aan bij
het einde van de overgangstermijn van drie jaar in de Wet BEU. De
regering koos destijds voor terugwerkende kracht omwille van
continuïteit voor de ontvangers van de uitkeringen. Als gevolg daarvan
worden de artikelen 21A en 21B voorlopig toegepast sinds augustus 2005.
Bij de ondertekening van het wijzigingsverdrag bestond de wens om de
export van ZW-uitkeringen en kinderbijslagen zo spoedig mogelijk te
hervatten.

De export van kinderbijslag is op basis van de terugwerkende kracht van
artikel 21A gecontinueerd voor de periode van 1 januari 2003 tot aan de
datum van aanvang van de voorlopige toepassing van het wijzigingsverdrag
op 1 augustus 2005. Kinderbijslag is zodoende met terugwerkende kracht
tot en met 1 januari 2003 uitbetaald. Op basis van terugwerkende kracht
van artikel 21B kunnen personen in Chili vanaf 1 januari 2003 recht
hebben op ZW-uitkeringen. Dit zou kunnen betekenen dat personen van wie
de uitkering is beëindigd of niet is toegekend in de periode van 1
januari 2000 tot 1 januari 2003 vanwege het wonen in Chili, niet in
aanmerking komen voor een ZW-uitkering. Echter, het aantal potentiële
ZW-gerechtigden in Chili van 1 januari 2000 tot aan de voorlopige
toepassing van het wijzigingsverdrag op 1 augustus 2005 is voor zover
bekend nihil. Derhalve heeft de terugwerkende kracht over deze periode
voor de export van ZW-uitkeringen weinig betekenis.

3. Koninkrijkspositie

Evenals het Verdrag zal onderhavig wijzigingverdrag, voor wat het
Koninkrijk betreft, alleen voor het Europese deel van Nederland gelden. 

DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

 PAGE   1 

 PAGE   1