Preview document (🔗 origineel)

---

Voortgang Agenda Integratie

De Agenda Integratie (Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 32 824 nr.
7) van dit kabinet verscheen in februari van dit jaar. Het kabinet zet
bij het integratiebeleid in op drie thema’s: 

1 Meedoen en zelfredzaamheid; 

2 Grenzen stellen en opvoeden en 

3 Omgaan met anderen en verinnerlijken van waarden. 

In dit overzicht wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de stand van
zaken op de verschillende onderwerpen en de (deel-) resultaten die tot
nu toe zijn geboekt. 

1 Meedoen en zelfredzaam zijn

Arbeidsmarkt

Aandacht voor de problemen van migrantenjongeren op de arbeidsmarkt is
onderdeel van de Aanpak Jeugdwerkloosheid van de ambassadeur voor dit
onderwerp, Mirjam Sterk (conform de motie Hamer/Van Weyenberg, Tweede
Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 29 544 nr. 457). Migrantenjongeren zijn
steeds beter opgeleid maar deze vooruitgang komt niet tot uiting in de
participatie op de arbeidsmarkt. Aan de problemen waar migrantenjongeren
in meerdere en sterkere mate mee te maken hebben, zoals
beroepsoriëntatie, studiekeuze en het vinden van een goede stage, wordt
extra aandacht gegeven. Voorbeelden van ondersteuning van de aansluiting
zijn:

Ondersteuning van opschalen van effectieve activiteiten gericht op
kennismaking van jongeren met de arbeidsmarkt, zoals JINC, KIX,
Buzinezzclub. 

Bijeenkomsten met FORUM en gemeenten over het uitwerken van de aanpak
jeugdwerkloosheid gericht op de problemen waar juist jongeren mee te
maken hebben. 

Organisatie van een traject voor het ondersteunen en verbeteren van
mentorprojecten in samenwerking met de SER, VNO-NCW en een aantal grote
gemeenten. Hierbij helpen werkgevers hoger opgeleide allochtone jongeren
die weer lager opgeleide allochtone jongeren helpen (train de trainer).
De start heeft plaatsgevonden op 9 december jl. in aanwezigheid van
Mirjam Sterk. 

Vergroten van het aandeel migrantenjongeren binnen sectoren als de zorg,
techniek en defensie door middel van vroegtijdige oriëntatie op de
arbeidsmarkt en afspraken met de werkgevers uit deze sectoren.

Naast bovenstaande staat het verbeteren van de aansluiting van jongeren
op de arbeidsmarkt op de agenda. Met name de sociale competenties van
jongeren staan centraal waarbij het gaat om ‘soft skills’: kennis
van en ervaring met impliciete codes die het verschil maken in opwaartse
mobiliteit. Er wordt ingezet op verschillende coach-de-coach trajecten
om jongeren aan te zetten elkaar te inspireren en ondersteunen. 

Taal

Taal en het beheersen van de Nederlandse taal is een thema dat de drie
uitgangspunten van de Agenda Integratie (hierboven genoemd) doorsnijdt.
Hoewel de afgelopen jaren flinke stappen zijn gezet met het aanpakken
van taalachterstanden, blijkt uit alle cijfers dat taalachterstanden nog
aan de orde van de dag zijn en bij migranten en hun kinderen leiden tot
lagere citoscores, lager opleidingsniveau, hogere werkloosheid en
verminderde toegang tot algemene laagdrempelige voorzieningen zoals
jeugd- en gezondheidszorg. Er kunnen in de bestrijding van
taalachterstanden duurzame resultaten worden geboekt door een verbinding
te leggen met onder andere ouderbetrokkenheid van migrantenouders in de
vroeg- en voorschoolse educatie en duurzame inzetbaarheid van
werknemers. In het voorjaar van 2014 zal de Kamer worden geïnformeerd
over een voorstel op welke wijze de aanpak van taalachterstanden meer
effect kan sorteren, waarbij de invalshoek is om de afstemming in de
‘taalketen’ beter te stroomlijnen.

In 2013 is met ondersteuning van het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid sinds medio november de gratis portal Oefenen.nl van ETV
toegankelijk voor mensen die nieuw in Nederland en die bijvoorbeeld
alleen nog Pools, Bulgaars of Roemeens spreken. Oefenen.nl is een
startpunt voor personen die interactief hun taalvaardigheden willen
verbeteren. Het project “Perspectief NL” van het Gilde SamenSpraak
(GSS) en Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties (LNT), waarbij het
instrument ‘participatiemaatje’ is ontwikkeld en in uitvoering is
gebracht, is door het Europees Integratiefonds gehonoreerd; Het
ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal zorg dragen voor
cofinanciering. Een participatiemaatje helpt een anderstalige met het
zetten van stappen richting (arbeids)participatie. 

Inburgering 

Zoals aangekondigd in de Agenda Integratie worden de inburgeringseisen
verder aangescherpt door de inburgeringsplicht uit te breiden met een
onderdeel ter bevordering van arbeidsmarktparticipatie. Erkenning van
elders verworven kwalificaties en competenties maken deel uit van dit
onderdeel. In november is een onderzoek naar een arbeidsmarktmodule
opgeleverd door het ITTA. De Kamer ontvangt begin 2014 informatie over
de beoogde aanpak. 

Per brief van 9 september (Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 32 824,
nr. 34) is de Kamer geïnformeerd over diverse onderwerpen op het gebied
van inburgering: aanscherping van de Toets Gesproken Nederlands (TGN) en
aanbesteding van de toets, actualisering van de toets Kennis van de
Nederlandse Samenleving (KNS), criteria voor verwijtbaar gedrag en een
rapport over de bijdrage van inburgering aan participatie.

Een zorgwekkende ontwikkeling is dat er een afname waarneembaar is van
de activiteiten van gemeenten om inburgeringsplichtigen te handhaven die
vallen onder de regels van de oude Wet inburgering. Door gemeenten is
aangegeven dat er extra financiële middelen nodig zijn om deze
activiteiten voort te zetten. In het algemeen overleg integratie van 17
oktober j.l. is toegezegd u te informeren over hoe dit verder is
opgepakt. Aan dit verzoek is tegemoet gekomen door eenmalig €20
miljoen beschikbaar te stellen voor de handhaving van
inburgeringsplichtigen in 2014 en volgende jaren. De gemeenten zijn
hierover begin november per brief geïnformeerd. Het bedrag van €20
miljoen wordt over de gemeenten verdeeld naar rato van het aantal
personen dat nog aan de inburgeringsplicht moet voldoen (landelijk ruim
51.000 per 1 oktober 2013). De middelen worden eind dit jaar via een
decentralisatie-uitkering van het gemeentefonds overgemaakt. 

Stimuleren sociaal ondernemerschap

Sociaal ondernemerschap biedt oplossingsperspectieven voor het rendabel
aanpakken van maatschappelijke vraagstukken zoals werkgelegenheid voor
kwetsbare migranten of het bestrijden van taalachterstanden. De
ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Sociale
Zaken en Werkgelegenheid hebben de oprichting van de stichting Society
Impact gefaciliteerd, met als doel de mogelijkheden voor financiering
van sociale ondernemingen te vergroten en het veld te versterken.
Society Impact heeft het afgelopen jaar veel geïnvesteerd in draagvlak
en kennisontwikkeling door middel van onder andere expertmeetings,
werksessies en thematische ronde tafels met de vier relevante groepen:
traditionele financiers, sociale ondernemers, filantropie fondsen en
coachings-en adviesorganisaties. Ook zijn mogelijkheden van innovatieve
financieringsarrangementen en social deals (business cases met sociaal
rendement) bezien. Er is behoefte aan een platform dat een brug slaat
tussen vraag van sociale ondernemers en maatschappelijke initiatieven en
aanbod van financiën. Eind 2013 stelt de stichting Society Impact een
businessplan op voor het vervolg op haar activiteiten voor de jaren
2014-2016. 

2	Grenzen stellen en opvoeden

EU-migranten

Migranten uit EU-landen leveren over het algemeen een positieve bijdrage
aan onze samenleving. Toch zijn de maatschappelijke gevolgen van de
instroom, zoals taalachterstand en onvoldoende ouderbetrokkenheid,
steeds meer zichtbaar. De Kamerbrief van 13 september 2013 (Tweede
Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 29 407, nr. 175) over EU-arbeidsmigranten
bevat een overzicht van de stand van zaken van de aanpak om de migratie
in goede banen te leiden. De brief gaat ook in op nieuwe maatregelen die
het kabinet samen met andere betrokkenen heeft genomen met het oog op de
openstelling van de arbeidsmarkt voor werknemers uit Bulgarije en
Roemenië per 1 januari a.s. Inmiddels zijn er naast de samenwerking met
BZK op het terrein van de huisvesting en de leefbaarheid, vanuit het
ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verschillende
maatregelen op het gebied van integratie ondernomen.

In het kader van de monitoring van de maatschappelijke effecten van
EU-arbeidsmigratie wordt een onderzoek gestart naar de positie en de
maatschappelijke aansluiting van kinderen van EU-migranten. In april
2013 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met onder andere gemeenten,
scholen, woningcorporaties, politie, GGZ en zelforganisaties. Conclusie
was dat er serieuze problemen zijn, waarvan sommige om nieuwe
oplossingen vragen. Een gedegen beeld en analyse van de omvang en aard
van de problematiek ontbreekt echter. Gezien de grote hoeveelheid aan
vragen wordt het onderzoek opgedeeld in een verkennende voorstudie en
het hoofdonderzoek. De resultaten van het voorstudie worden in het
voorjaar 2014 verwacht. Inzet is om het hoofdonderzoek in het najaar van
2014 af te ronden. Mede op basis van de uitkomsten van het
hoofdonderzoek zal bekeken worden of en zo ja, welke aanvullende
maatregelen noodzakelijk zijn. 

Om nieuwkomers goed op weg te helpen wanneer zij net in Nederland zijn,
is de brochure ‘Nieuw in Nederland’ voor Europese arbeidsmigranten
geactualiseerd en opnieuw uitgegeven. Doel van de brochure is om
arbeidsmigranten wegwijs te maken in de Nederlandse samenleving, hen te
wijzen op het belang van het leren van de Nederlandse taal en de
mogelijkheden hiertoe en hen te wijzen op rechten en plichten. Deze
brochure is beschikbaar in 14 talen. Na invoering van de Registratie
Niet-Ingezetenen (RNI) zal de brochure worden uitgereikt wanneer een
Europese arbeidsmigrant zich als niet ingezetene laat registreren en zo
een Burgerservicenummer verkrijgt. De brochure zal ook deel uitmaken van
de pilot participatiecontract; voor derdelanders zal een vergelijkbare
brochure beschikbaar komen. 

Verder wordt een landelijke netwerk van zelforganisaties voor
EU-migranten opgestart. Stichting Lize heeft van het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid een bijdrage gekregen om dit landelijk
netwerk op te starten. Het doel van het netwerk is om individuele
arbeidsmigranten te bereiken zodat uitleg kan worden gegeven over wat
nodig is om mee te kunnen doen aan de Nederlandse samenleving en
knelpunten sneller kunnen worden gesignaleerd. Lize start nog dit jaar
met het netwerk door een inventariserende bijeenkomst te organiseren.
Het netwerk zal eind 2015 op eigen benen moeten staan. 

Roma

In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is
een monitor (nulmeting) uitgevoerd, met als doel de ontwikkeling van
Roma in Nederland in beeld te brengen, op de door de Europese Commissie
aangegeven hoofdthema’s wonen, werken, onderwijs, gezondheidszorg en
veiligheid. De resultaten van deze monitor en voorgenomen maatregelen
zijn in een kabinetsreactie naar de Tweede Kamer gestuurd (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2013-2014, 32 824, nr. 46).

Samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie is een
kabinetsreactie naar de Kamer gestuurd naar aanleiding van het onderzoek
van de Politieacademie ‘De aanpak van multi-probleemgezinnen met een
Roma achtergrond: een kennisfundament voor professionals’ (Tweede
Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 32 824, nr. 30). 

Tenslotte is op initiatief van Nederland een EU-werkgroep geïnstalleerd
die aanbevelingen moet formuleren aan de Europese Commissie over een
Europese aanpak van de bescherming van de rechten van het Romakind.
Namens Nederland is Cor de Vos voorzitter van deze werkgroep.

Aanpak van criminaliteit en overlast

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt in het kader
van criminaliteit migrantenjongeren samen met het ministerie Veiligheid
en Justitie om met de inzet van rolmodellen crimineel gedrag bij
jongeren te voorkomen en/of recidive te voorkomen. Ook wordt er
momenteel een verkenning gedaan naar de inzet van migrantenouders en
-gemeenschappen op lokaal niveau om overlast en criminaliteit te
bestrijden. Deze wordt in de loop van 2014 afgerond. Om voor de
risicojongeren het perspectief op werk en de aansluiting op participatie
te vinden, wordt samengewerkt vanuit de aanpak jeugdwerkloosheid
“Sterk voor werk” (het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid) en de Aanpak Jeugdcriminaliteit (het ministerie van
Veiligheid en Justitie).

Versterken ouderbetrokkenheid 

Het versterken van ouderbetrokkenheid wordt ingezet via een drietal
sporen. 

Allereerst is dat het versterken van de rol van ouders bij
taalontwikkeling van hun kinderen. Om onderwijsachterstand te voorkomen
is het van belang dat kinderen zo vroeg mogelijk met de Nederlandse taal
in aanraking komen. Naast deelname aan vroeg- en voorschoolse educatie
(VVE) is ook bevordering van het educatieve thuismilieu van belang.
Daartoe is door de PO raad (primair onderwijs) uitvoering gegeven aan
het programma ‘het Ei van Columbus’ met als doel om de activiteiten
rond woordenschat op de VVE te verbinden met activiteiten rond
woordenschat- en taalontwikkeling van de ouders. Resultaten worden begin
2014 verwacht. Ook heeft het ITTA (Kennisinstituut voor
Taalontwikkeling) onderzoek gedaan naar de kwaliteit en effectiviteit in
beeld gebracht van de methodieken voor taal en ouderbetrokkenheid in de
VVE, het primair en voortgezet onderwijs in PO en VO en verzameld op.de
website van het Expertisecentrum Taal, ouderbetrokkenheid en
participatie,   HYPERLINK "http://www.expertisecentrumtop.nl/" 
http://www.expertisecentrumtop.nl . Begin 2014 wordt tevens een
expertmeeting georganiseerd om te bepalen hoe de uitkomsten kunnen
worden verbreed naar meer gemeenten.

Het tweede spoor betreft het bereiken van ouders  met een grote afstand
tot de Nederlandse samenleving. 2014 zal worden benut om een effectieve
methodiek hiervoor te ontwikkelen. Het gaat hierbij om zowel
bewustwording bij deze groepen van het belang van ouderbetrokkenheid als
om het in beeld brengen welke andere zaken noodzakelijk zijn om als
betrokken ouder te kunnen optreden. 

Tot slot zal in 2014 worden ingezet op het versterken van de
opvoednetwerken van ouders. Inzet hierbij is om effectieve werkwijzen te
ontwikkelen voor zowel bewustwording van verschillende
opvoedvraagstukken als het bespreken hiervan met onder andere
professionals en andere ouders. Hiervoor zullen op lokaal niveau een
drietal pilots worden uitgevoerd die vervolgens breed toegepast kunnen
worden.

3	Omgaan met anderen en verinnerlijken van waarden 

Participatieverklaring nieuwkomers

Over de ontwikkeling van de participatieverklaring voor nieuwkomers is
de Tweede Kamer in december 2013 geïnformeerd (PM verwijzing).

Maatschappelijke codes

De inzet op 'maatschappelijke codes' krijgt gestalte vanuit de
doelstelling om met name jongeren bewust te maken van de verworvenheden
van de Nederlandse democratische rechtsstaat. De verinnerlijking van
deze kernwaarden en de toepassingen ervan in het dagelijkse leven komt
mede ten goede aan hun opwaartse mobiliteit. Ter uitvoering wordt een
nadere verkenning uitgevoerd naar impliciete en expliciete
maatschappelijke codes waar jongeren in het dagelijks leven mee in
aanraking komen. Tevens wordt geïnventariseerd welke maatschappelijke
kansen, uitdagingen en problemen een rol van de overheid rechtvaardigen.
Recent heeft daartoe een expertmeeting 'Maatschappelijke Codes' met
verschillende professionals en ervaringsdeskundigen uit het veld
plaatsgevonden in mijn aanwezigheid. Tijdens de openingsspeech bij Nacht
van de Rechtsstaat op 22 november jl. ben ik nader ingegaan op
maatschappelijke codes, rechtsstaat en integratie.

In de uitvoering van de Agenda Integratie zijn voornemens met betrekking
tot het curriculum burgerschap nader uitgewerkt voor de verschillende
onderwijsniveaus. Het betreft met name de operationalisering en
concretisering van verinnerlijking van kernwaarden en verworvenheden van
de Nederlandse democratische rechtsstaat. Voor het goed functioneren in
de samenleving is het van belang dat jongeren leren omgaan met
diversiteit in de samenleving en weet hebben van codes en ongeschreven
regels die in Nederland van kracht zijn. In het algemeen overleg
Integratie van 17 oktober 2013 is aangegeven dat in samenwerking met het
ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap extra aandacht zal
uitgaan naar democratische burgerschapsvorming in het
onderwijscurriculum. U treft de aanpak aan in de kabinetsreactie op het
adviesrapport van de Onderwijsraad ‘Verder met burgerschap in het
onderwijs’ die de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap mede namens mij onlangs naar de Tweede Kamer heeft gestuurd
(PM kamerstuknummer).

Aanpak discriminatie

In de Agenda Integratie is aangekondigd dat ik in gesprek zal gaan met
gemeenten, VNG en verschillende veldpartijen om te bezien of en zo ja
welke maatregelen nodig zijn om de aanpak van discriminatie effectiever
te maken. Eerder heb ik u bericht (Tweede Kamer, vergaderjaar 2013-2014,
30 950, nr. 58) dat de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de
Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen en de rijksbrede
coördinatie vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Mijn collega zal dit
onderwerp meenemen in het gesprek met gemeenten en veldpartijen over het
functioneren van de antidiscriminatievoorzieningen. Over de resultaten
van dat gesprek wordt de Tweede Kamer geïnformeerd in de
voortgangsbrief discriminatie 2013, die uw kamer eind 2013 zal
ontvangen. Voorts zijn de volgende acties in gang gezet:

Om inzicht te krijgen in de mate waarin Nederlanders discriminatie
ervaren, voert het SCP in opdracht van SZW een breed ervaringsonderzoek
uit naar ervaren discriminatie. U ontvangt de uitkomsten van dit
onderzoek inclusief kabinetsreactie in januari 2014.

De afgelopen periode hebben in aanwezigheid van de minister van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de staatssecretaris van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport en mij twee bijeenkomsten
plaatsgevonden over de aanpak van antisemitisme. Tijdens de
bijeenkomsten waren ca. 15 stakeholders aanwezig, waaronder CIDI, CMO,
CJO, de Anne Frank Stichting, het IOT en FORUM. U ontvangt in januari
een brief van de betrokken bewindspersonen over de opbrengsten van de
beide bijeenkomsten.

Voorts wordt in het SER advies over discriminatie op de arbeidsmarkt dat
thans in voorbereiding is en naar verwachting voorjaar 2014 gereed zal
zijn, de discriminatie van migranten betrokken. 

Bevorderen homoacceptatie onder etnische minderheden

Op 12 juni heeft op uitnodiging van het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
de expertmeeting homoacceptatie onder etnische minderheden
plaatsgevonden. Hierbij is het brede netwerk rond dit thema
samengebracht zoals migrantenorganisaties, welzijnswerkers,
gemeenteambtenaren, homobelangenorganisaties, kleine zelforganisaties en
LHBT’s zelf. Tijdens de expertmeeting is ook teruggeblikt op
activiteiten die al plaats hebben gevonden op dit onderwerp, zoals
verzocht in de motie Van Weijenberg c.s. (Tweede Kamer, vergaderjaar
2012-2013, Kamerstukken II,   HYPERLINK
"https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-30950-55.html" \o "link
naar publicatie kst-30950-55"  30 950, nr.55 ).

Eén van de uitkomsten van de expertmeeting is dat er winst kan worden
gehaald uit het beter verbinden van verschillende activiteiten in
Nederland rond homoacceptatie onder etnische minderheden. Om dit te
bewerkstelligen, stellen het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
samen met maatschappelijke organisaties een breed maatschappelijk plan
van aanpak op rond dit onderwerp. Hierin wordt geïnventariseerd welke
activiteiten al lopen, en welke activiteiten nog ontplooid zullen
worden. Dit zal najaar 2014 klaar zijn.

Om op lokaal niveau de acceptatie binnen etnische gemeenschappen te
bevorderen en de hulpverlening te verbeteren, heeft het ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor de periode 2013 – 2016 800.000
euro beschikbaar gesteld voor de G4. Movisie zal de G4 hierbij
ondersteunen en de voortgang monitoren. De minister van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap is daarnaast co-financier van een project waarbij
COC samen met vier organisaties uit het Landelijk Overleg Minderheden
homoseksualiteit binnen etnische gemeenschappen bespreekbaar wil maken.
De overige financiering voor dit project komt uit het Europees
Integratie Fonds. 

Preventieve aanpak huwelijksdwang 

Het doel van de preventieve aanpak huwelijksdwang is het voorkomen en
tijdig signaleren van (dreigende) huwelijksdwang door middel van twaalf
concrete maatregelen uitgewerkt in drie hoofdlijnen:

Bewustwording komt vanuit de gemeenschappen zelf tot stand

Een aantal organisaties, heeft de opdracht gekregen een
mentaliteitsverandering rondom het zelfbeschikkingsrecht landelijk op
gang te brengen en te behouden. Deze opdracht loopt tot eind 2014. De
organisaties leiden vrijwillige trainers op om huwelijksdwang,
eergerelateerd geweld, achterlating, huwelijkse gevangenschap en
homoseksualiteit bespreekbaar te maken bij hun achterban. Door middel
van een effectmeting zal in kaart worden gebracht welke verandering deze
activiteiten teweeg brengen.

In juni van dit jaar vond een multimedia campagne plaats waarin de
aandacht werd gevestigd op de informatie op de website   HYPERLINK
"http://www.alsniemandietsweet.nl/"  www.alsniemandietsweet.nl . Dit
betrof een landelijke campagne waarbij onder meer door middel van het
plaatsen van banners op sociale media aandacht wordt gevraagd voor de
informatie op de website. De actie richt zich met name op bewustwording
bij jongeren en op verwijzing naar plekken waar zij terecht kunnen voor
hulp. Uit testen onder de doelgroep zowel voor als na de campagne van
juni jl. blijkt dat de campagne goed begrepen wordt en ook goed
aansluit. Een herhaling van deze campagne, uitgebreid met voorlichting
op scholen, staat gepland voor voorjaar 2014.

Deskundigheidsbevordering van professionals in omgeving van jongeren is
essentieel

De volgende activiteiten worden ondernomen om de signalerende rol van
professionals te verhogen:

In de deskundigheidsbevordering rondom de meldcode wordt huwelijksdwang
meegenomen. In het kader van dit professionaliseringsprogramma meldcode
wordt begin 2014 ook een module huwelijksdwang en eergerelateerd geweld
voor de Steunpunten Huiselijk geweld ingericht.

Op 15 juli 2013 hebben de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
en Volksgezondheid, Welzijn en Sport de Tweede Kamer een brief gestuurd
over het plan van aanpak geweld in afhankelijkheidsrelaties in
opleidingen. Dit moet ervoor zorgen dat onderwijs over geweld in
afhankelijkheidsrelaties, waaronder huwelijksdwang en eer, structureel
wordt verankerd in curricula van de agogische en pedagogische
beroepsopleidingen.

Er is sinds juni 2013 een e-learning module over huwelijksdwang, eer en
verborgen vrouwen. Deze wordt steeds opnieuw onder de aandacht gebracht.
Professionals in de hulpverlening en jeugd- en gezondheidszorg kunnen
zich hiermee gratis online bijscholen.

Gemeenten zullen worden geïnformeerd over hoe ambtenaren (GBA,
burgerlijke stand) kunnen handelen bij vermoedens van huwelijksdwang en
achterlating.

 De lokale (keten) aanpak is van groot belang. 

Op 10 december 2013 heeft een tweede landelijke ontmoetingsdag plaats
van het platform “eer en vrijheid” plaatsgevonden over het thema
deskundigheidsbevordering. Er waren ca. 150 deelnemers vanuit onder
andere zelforganisaties, professionals, politie, hulpverlening en
beleid. Het platform is bedoeld om de preventieve aanpak van
huwelijksdwang te versterken door uitwisseling van kennis en expertise,
en het stimuleren van samenwerking tussen instanties.

Op dit moment wordt een onderzoek uitgevoerd naar de omvang van
huwelijksdwang, achterlating en huwelijkse gevangenschap. Het rapport
verschijnt voor de zomer 2014.

Tijdens het Algemeen Overleg op 17 oktober is de Tweede Kamer brief
(Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 32 175, nr. 50) behandeld die op
6 juni 2013 is gestuurd over de wijze waarop het kabinet de ketenaanpak
van huwelijksdwang wil versterken. De verantwoordelijkheid voor de
uitvoering van de maatregelen ligt grotendeels op terrein van het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van
Buitenlandse Zaken. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
coördineert de uitvoering van alle maatregelen rondom het landelijk
knooppunt huwelijksdwang en achterlating.

Parallelle gemeenschappen

Wanneer mensen geïsoleerd en in een subcultuur leven ten opzichte van
de rest van de samenleving, raken ze daardoor beperkt in hun
mogelijkheden, kansen en participatie waardoor achterstanden in stand
worden gehouden. Uitgangspunt moet zijn dat mensen in Nederland in
aanraking komen met mensen met andere denkbeelden, achtergronden en
leefstijlen. Om zicht te krijgen op de mate en verscheidenheid aan
‘parallelle’ gemeenschappen waar een afremmende werking voor
participatie van uit gaat, loopt er een onderzoek naar de Turks
religieuze stromingen en organisaties, de zogeheten ‘TRSO’s’. Dit
onderzoek is toegezegd in het algemeen overleg met uw Kamer van 27
februari 2013. In dit onderzoek wordt de bestaande kennis zoals die
beschikbaar is met de genoemde onderzoeksrapporten over Gülen, Diyanet
en Milli Görus geactualiseerd en aangevuld met informatie over de
Suleymanci-beweging. Er wordt gestreefd naar oplevering van het
onderzoeksrapport begin 2014. Op basis van de bevindingen over de Turkse
stromingen en over parallelle gemeenschappen als maatschappelijk
verschijnsel, worden vervolgens gerichte onderzoeksvragen voor een
uitgebreider vervolgonderzoek vastgesteld. Dan wordt ook bekeken of er
in relatie tot de parallelle gemeenschappen behoefte is aan aanvullend
onderzoek met betrekking tot het gebruik van publieke middelen bij
religieuze activiteiten van organisaties.

Privaatgefinancierde Internaten

Met de brief van 27 mei 2013 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 33
400XV, nr. 105) heb ik uw Kamer het kwaliteitskader doen toekomen voor
privaatgefinancierde internaten. Daarbij is aangekondigd dat de GGD dit
kwaliteitskader zal vertalen naar een toetsingskader aan de hand waarvan
de GGD inspecteurs toezicht kunnen houden. Op basis van het
toetsingskader zijn de gemeenten vanaf begin januari 2014
verantwoordelijk voor het vrijwillige toezicht op deze internaten.
Conform de afgesproken planning zullen in het voorjaar van 2014 de
eerste toezichtbezoeken kunnen plaatsvinden. Begin 2014 wordt het
toetsingskader conform mijn toezegging aan uw Kamer gestuurd. Momenteel
is wetgeving in voorbereiding om het afgesproken kwaliteitskader
juridisch te verankeren. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan de motie
Azmani en Yücel (Tweede Kamer, 2012-2013, 33 400 XV, nr. 94). 

Maatschappelijke spanningen in wijken

Hoewel het hier om een lokale verantwoordelijkheid gaat, wordt vanuit
het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met verschillende
activiteiten een bijdrage geleverd aan de rijksbrede aanpak van deze
problematiek. Met gemeenten zijn en worden daarnaast gesprekken gevoerd
om de vroegsignalering van maatschappelijke onrust in buurten en wijken
te verbeteren en processen van radicalisering tegen te gaan. In het
kader van de uitvoering van de motie Recourt (Tweede Kamer, vergaderjaar
2012-2013,   HYPERLINK
"https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-29754-222.html" \o "link
naar publicatie kst-29754-222"  29 754, nr. 222 ) worden gesprekken
gevoerd met moslimgemeenschappen. In de organisatie van de bijeenkomsten
en bereik van verschillende netwerken binnen deze gemeenschap heeft
FORUM een belangrijke rol. 

Het oriënterende onderzoek naar postcode gebieden (wijken) in Nederland
waar vergelijkbare problematiek speelt als in de Schilderswijk, zoals
toegezegd in de brief van 20 juni 2013 (Tweede Kamer, vergaderjaar
2012-2013, 29 614, nr. 34) is in een afrondende fase. Op basis van de
gegevens kan een gemeentelijke informatiekaart worden samengesteld
waarbij de sociaal-culturele en sociaaleconomische ontwikkelingen in
beeld kunnen worden gebracht. Hiermee komt er een instrument beschikbaar
dat onder meer door gemeenten gebruikt kan worden als ‘barometer’
van het sociaal-culturele klimaat in een wijk. Op dit moment wordt
gewerkt aan de ontwikkeling van dit instrument. Het instrument komt
voorjaar 2014 beschikbaar.

Buitenlandse financiering moskeeën

Hoewel als gevolg van het beginsel van scheiding tussen kerk en staat en
de grondwettelijke vrijheid van godsdienst en meningsuiting, de overheid
zich niet mengt in de samenstelling, de inrichting, de bekostiging of de
theologische koers van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties,
heeft de overheid een verantwoordelijkheid in te grijpen wanneer
kernwaarden van de Nederlandse democratische rechtsstaat in het geding
zijn, of wanneer er sprake is van het plegen van strafbare feiten.
Hoewel er tot nu geen aanwijzingen zijn dat dit het geval is, is
transparantie van groot belang. Er kan niet worden uitgesloten dat
indirect invloed uitgeoefend wordt op het reilen en zeilen van
gebedshuizen wanneer er sprake is van buitenlandse financiering. 

Met de uitvoering van de motie Segers cs. (Tweede Kamer, vergaderjaar
2012-2013, 29 754, nr. 221) wordt de buitenlandse financiering van
moskeeën in Nederland onder gezamenlijk opdrachtgeverschap van het
ministerie van Veiligheid & Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid
 nader onderzocht. Hiertoe is overleg gevoerd met het Contactorgaan
Moslims en Overheid (CMO). Transparantie van moskeeën met betrekking
tot dit onderwerp is van groot belang. Moskeebesturen die geld ontvangen
vanuit het buitenland worden opgeroepen om maximale transparantie te
betrachten in de financiële relaties met het buitenland. De Kamer is
ook toegezegd te bezien welke aanvullende instrumenten van overheidswege
ingezet kunnen worden wanneer financieringsstromen niet verboden zijn,
maar wel als onwenselijk worden aangemerkt. Ik heb de Raad voor
Maatschappelijke Ontwikkeling verzocht een advies uit te brengen op dit
terrein. 

Ten slotte

Gemeenschappelijke Integrale Aanpak 

In de brief aan de Tweede Kamer van 7 juni 2012 (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2011-2012, Kamerstuk 31 268 nr. 57) is de toezegging gedaan
om de Kamer te informeren over de voortgang van de Gemeenschappelijke
Integrale Aanpak (GIA). Samenwerking met gemeenten vindt in allerlei
vormen plaats, zoals ronde tafelgesprekken, bestuurlijke overleggen en
bezoeken aan wethouders. Vanaf 2012 is met wethouders gesproken van 41
gemeenten met 12,5 procent of meer niet-westerse allochtonen. De komende
periode zullen nog 13 wethouders van andere gemeenten worden bezocht.
Tijdens de gemeentebezoeken is gesproken over integratievraagstukken die
in de gemeenten spelen. Vrijwel alle gemeenten hebben de omslag gemaakt
hebben van specifiek naar generiek beleid. Beleid ten aanzien van
integratievraagstukken is door gemeenten belegd binnen verschillende
bestaande sectoren, zoals onderwijs -en jeugdbeleid en de Wmo. Waar
nodig, wordt binnen het generieke beleid specifieke aandacht geschonken
aan bepaalde problemen of groepen. Inburgering, participatie,
EU-arbeidsmigratie, ouderbetrokkenheid en werkloosheid onder
migrantenjongeren bleken voor veel gemeenten belangrijke onderwerpen.
Met een aantal gemeenten zijn afspraken gemaakt om op onderwerpen nauwer
samen te werken, zoals het participatiecontract, privaat gefinancierde
internaten en EU-migratie. Verder zijn in samenwerking met gemeenten en
FORUM Instituut voor Multiculturele Vraagstukken vijftien bijeenkomsten
georganiseerd waarbij verschillende integratiegerelateerde onderwerpen
aan bod kwamen, zoals jeugdwerkloosheid, vrije partnerkeuze en
gemeentelijke transities.

Intrekking Wet Overleg Minderhedenbeleid/ Inzet instrument dialoog

De Wet overleg minderheden beleid is per 4 juli 2013 ingetrokken.
Kenmerkend voor het Integratiedossier is de relevantie van het
instrument dialoog. Om adequaat in te kunnen spelen op ontwikkelingen
blijft het nodig om signalen op te pikken en in contact te staan met
groepen in de samenleving. Deze contacten vinden plaats op bestuurlijk
niveau, zoals bijvoorbeeld het gesprek met migrantenjongeren bij de
expertmeeting acceptatie homoseksualiteit op 12 juni jl. en de
regelmatige gesprekken van de Ambassadeur bestrijding Jeugdwerkeloosheid
Mirjam Sterk met (migranten-)leerlingen. Ook vanuit het departement
wordt als vast onderdeel van de beleidspraktijk overleg gevoerd met
gemeenschappen, dan wel individuele sleutelfiguren. Zo is in de
afgelopen maanden gesproken met vertegenwoordigers van de
Romagemeenschap, de Turkse religieuze organisaties Milli Gürüs,
Diyanet en Suleymanci, sleutelfiguren uit de Schilderswijk en met de
Poolse gemeenschap. De jaarlijkse dialoogbijeenkomst met
migrantenorganisaties, die dit voorjaar bij de behandeling van de
Intrekkingswet WOM is aangekondigd, is voorzien voor komend voorjaar.
Deze bijeenkomst biedt de gelegenheid voor een open gesprek waarbij er
voor alle deelnemers ruimte is om onderwerpen te agenderen.

  PAGE   \* MERGEFORMAT  1