Preview document (🔗 origineel)

---

FACTSHEET - Specialistische landelijke functies Fier [4-11-2014]

Overzicht 1 – Plaatsingen in de specialistische landelijke
voorzieningen van Fier (peiljaar 2013) 

	residentieel	ambulant

Slachtoffers binnenlandse mensenhandel	94	15

Slachtoffers internationale mensenhandel	46	136

Kinderen van slachtoffers internationale mensenhandel (12)



Slachtoffers eergerelateerd geweld		137	8

Overige slachtoffers Geweld In Afhankelijkheidsrelaties	139	1532

Kinderen van slachtoffers GIA (117)







Totaal	416	1691



Overzicht 2 – Plaatsingen in de landelijke voorzieningen van Fier
(2013)

	Problematiek	Bedden	Aantal cliënten	18min	Gefinancierd vanuit
Financier

Jongeren (12 t/m 23 jaar

Asja	Gedwongen prostitutie

Loverboyproblematiek	24	63	71%	WMO

ZVW

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)

Projectfinanciering	Leeuwarden

Verzekeraars

Zorgkantoor

Zorgkantoor

VWS

Zahir	Eergerelateerd geweld	18	73	59%	WMO

ZVW

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)

Projectfinanciering	Leeuwarden

Verzekeraars

Zorgkantoor

Zorgkantoor

VWS

Metta	Vroegkinderlijke chronische traumatisering	24	61	77%	ZVW
Verzekeraars

Beschermd Wonen jongeren	2de fase van Asja, Zahir en Metta	18	41	39%	WMO

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)	Leeuwarden

Zorgkantoor

Zorgkantoor

Subtotaal

84	238	64%



Volwassenen / (tiener)moeders

Rena	Buitenlandse slachtoffers van internationale mensenhandel	16	38

vrouwen

	12 kinderen	WMO

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)

ZVW

RZA	Leeuwarden

Zorgkantoor

Zorgkantoor

Verzekeraars

Menzis

Blijf-plus & tienermoeder-opvang	Geweld in afhankelijkheidsrelaties &
risico op intergenerationele overdracht	35	115 vrouwen	92 kinderen	WMO

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)

ZVW

RZA	Leeuwarden

Zorgkantoor

Zorgkantoor

Verzekeraars

Menzis

Beschermd Wonen Volwassenen	Geweld in afhankelijkheids-relaties

Buitenlandse slachtoffers van internationale mensenhandel	8	25

vrouwen	25 kinderen	WMO

AWBZ (ZZP-C)

AWBZ (LVG)

ZVW

RZA	Leeuwarden

Zorgkantoor

Zorgkantoor

Verzekeraars

Menzis

Subtotaal

59	178	129











Totaal 2013

143	416	129





Overzicht 3 - Budgetten voor de gespecialiseerde landelijke functies in
2014 (afgeronde bedragen)

Minderjarig (totaal)				€    8.250.000

Meerderjarig (totaal)				€    5.850.000

Totaal (minderjarig en meerderjarig)			€ 14.100.000 

Waarvan

Projectfinanciering				€   1.320.000 [derdenrekening]

WMO / Decentralisatie Uitkering Vrouwenopvang	€      919.000
[derdenrekening]

AWBZ minderjarig (18-)				€   2.400.000 [onjuiste toerekening;
noodzaak correctie]

AWBZ meerderjarig (18+)			€      975.000 [onjuiste toerekening;
noodzaak correctie]

AWBZ LVG (18+)				€      586.000 [zorgkantoor]

ZVW minderjarig 				€   5.200.000 [onjuiste toerekening; noodzaak
correctie]

ZVW meerderjarig				€   2.700.000 [zorgverzekeraars]

Financieringskader specialistische functies Fier voor jongeren (t/m 23
jaar)

Vanaf 1-1-2015 heeft Fier te maken met zeven afsprakenkaders voor de
opvang, bescherming en behandeling van:

meisjes en jonge vrouwen in haar landelijke voorzieningen. (Asja, Zahir,
Metta, BW);

buitenlandse slachtoffers van mensenhandel en hun kinderen (Rena).

Budgetten tbv specialistische functies 2014	Afsprakenkader 2015

	Kenmerken

WMO-jeugd

AWBZ-jeugd

GGZ-jeugd	Landelijk Transitie Arrangement Jeugd (LTA)	Opdrachtgever en
financier: 

403 gemeenten (op basis van woonplaatsbeginsel)

403 gemeenten zijn potentieel opdrachtgever voor zo’n 53 bedden (= 0,1
bed per gemeente).

Raamcontract, waarin is vastgelegd:

inhoud aanbod & kostprijs

Verder:

principe budget volgt cliënt

afbreukrisico: als er niet verwezen wordt, is er geen financiering geen
budgetafspraken; geen contracten met opdrachtgevers

anoniem aanmelden van cliënten bij gemeente van herkomst én anoniem
declareren

Ondanks verzoeken hiertoe heeft Fier met geen enkele jeugdzorgregio of
gemeente een contract kunnen afsluiten. Ook niet bij gemeenten en
regio’s die al jarenlang cliënten naar Fier verwijzen

Geoormerkte middelen Asja I (DUVO)

Projectgelden Asja II

Projectgelden Zahir I	Derdenrekening VNG	Opdrachtgever en financier

Budgetten zijn op derdenrekening VNG gestort 

Principe budget volgt cliënt

afbreukrisico: als er niet verwezen wordt, is er geen financiering geen
budgetafspraken; geen contracten met opdrachtgever

Verder:

Bestemd voor meerderjarige cliënten

Ihkv traceerbaarheidsrisico’s kunnen plaatsingen en financiering
anoniem plaatsvinden

Controle op rechtmatigheid door VNG

Beschermd Wonen GGZ-C (meerderjarigen)	Geen afspraken	Het Rijk heeft
Gemeente Leeuwarden gevraagd de landelijke financiering van Beschermd
Wonen met Fier te regelen.

Leeuwarden heeft hier geen budget voor omdat GGZ-C budget van Fier is
toegerekend is naar gemeenten op basis van woonplaatsbeginsel. Hierdoor
is budget verspreid over heel Nederland. Verzoek om dit te herstellen.

Beschermd Wonen LVB (meerderjarigen)	WLZ	Contract met Zorgkantoor

GGZ intramuraal 

GGZ extramuraal	ZVW	Contracten met zeven zorgverzekeraars

Met zeven verzekeraars maakt Fier afspraken over 20 bedden (=2,7 bed per
zorgverzekeraar).

AWBZ/GGZ voor asielzoekers	RZA	Contract met Menzis

Jeugd- en Opvoedhulp	Geen afspraken	Rena wordt gefinancierd vanuit de
AWBZ en de ZVW. In deze wetten gaat het om individuele aanspraken op
zorg. Voor de kinderen die meekomen met hun moeder is niets geregeld in
de AWBZ en de ZVW maar er is ook (nog) niets geregeld ihkv jeugdhulp.



Specialistische functies voor buitenlandse slachtoffers van
internationale mensenhandel 

van buitenlandse slachtoffers van internationale mensenhandel zijn nog
steeds geen afspraken gemaakt. De vraag is nog niet beantwoord of deze
doelgroep tot de bijzondere doelgroepen binnen de vrouwenopvang behoort
waarvoor gespecialiseerde opvang noodzakelijk is, zoals bij Nederlandse
slachtoffers van mensenhandel. De commissie Lenferink brengt hier een
advies over uit. Dit zal echter pas in de loop van 2015 verschijnen. Met
de huidige stand van zaken betekent dit dat er geen
financieringsgrondslag meer is voor de 10 Rena-bedden die nu uit de AWBZ
worden gefinancierd. De overige 10 bedden worden door de
zorgverzekeraars gefinancierd. De kanttekening is verder op zijn plaats
dat er niets is geregeld is voor de opvang en behandeling van de
kinderen van deze slachtoffers. 

Verdwenen middelen

Er zijn nog steeds geen afspraken met VWS en de VNG over de AWBZ
middelen t.b.v. Beschermd Wonen (€ 975.000). Bovendien zijn deze
budgetten momenteel niet beschikbaar voor Fier. Bij de vaststelling van
de budgetten die van de zorgverzekeraars en zorgkantoren naar gemeenten
moeten worden overgeheveld, zijn er fouten opgetreden. De budgetten van
Fier zijn verdeeld op grond van woonplaatsbeginsel en hierdoor verspreid
over heel Nederland. Het gaat om een bedrag van € 3.400.000 (AWBZ) en
om een bedrag van € 5.200.000 (jeugd-ggz). Op grond van de historische
verdeling hadden deze budgetten toegerekend moeten worden aan
Leeuwarden. Indien dit niet gerepareerd wordt, hebben wij voor een
belangrijk deel van onze specialistische landelijke functies geen
financiering meer. 

Fier dringt er op aan dat de gemeente Leeuwarden gecompenseerd wordt
voor dit bedrag (€ 9.575.000) of dat een en ander hersteld wordt in de
decembercirculaire. Hoewel bekend is dat men liever geen verschuivingen
meer heeft in de decembercirculaire, gaat het per gemeente om relatief
kleine bedragen: gemiddeld € 23.759 per gemeente (uitgaande van 403
gemeenten).

Wel geregeld, hoog risico

Een aantal zaken zijn of lijken inmiddels wel geregeld maar brengen nog
altijd een hoog risico mee voor Fier omdat:

De financiering van landelijke functies geregeld wordt in een decentraal
(financierings) stelsel;

Er is geen enkele landelijke voorziening die zoveel cliënten opneemt
van buiten de regio:80% van onze jongeren komt van buiten Friesland. Het
is evident dat naarmate er meer cliënten uit andere regio’s komen de
risico’s toenemen. 

het landelijk Transitie Arrangement (LTA) Jeugd een theoretisch concept
is. De raamovereenkomst is niet meer dan een prijsafspraak. Verder biedt
het LTA onvoldoende waarborgen voor traceerbaarheidsrisico’s (wat nu
juist zo van belang is bij de meiden van Fier).  

Mogelijke oplossingsrichtingen

Fier geeft al lange tijd aan dat het vrijwel onmogelijk is een
landelijke voorziening te financieren binnen decentrale wet- en
regelgeving. Daar komt nog bij dat Fier qua zorg en qua financiering
volledig ontschot is. Onze ervaring is dat vrijwel niemand het geheel
overziet. Het afgelopen jaar hebben we ervaren dat deeloplossingen
worden gezien als een totale oplossing omdat men de problemen op andere
terreinen niet overziet. Op dit moment, november 2014, zijn er nog
steeds geen oplossingen voor de financiering van een groot aantal
plaatsen bij de landelijke voorzieningen van Fier. Daarnaast zijn er
afspraken die vanuit het perspectief van bescherming, veiligheid en
traceerbaarheid risicovol zijn en bovendien enorm veel bureaucratie c.q.
administratieve lasten met zich meebrengen. Om toch nog voor 1 januari
2015 een en ander geregeld te hebben, leggen we twee
oplossingsrichtingen voor. 

Specialistische functies Fier onderbrengen bij ministerie van V&J - Fier
werkt op het snijvlak van zorg en justitie: Fier biedt veiligheid en
bescherming aan zeer ernstig bedreigde kinderen, jongeren en volwassenen
met complexe problematiek. 80% Van de instroom bij de gespecialiseerde
functies komt van buiten Friesland omdat behandeling in de eigen regio
een te hoog veiligheidsrisico met zich meebrengt. De kern van de
specialistische landelijke functies is het geïntegreerd bieden van
(crisis)opvang en behandeling enerzijds en veiligheid en bescherming
anderzijds.

Alle meiden van Zahir (eervraagstukken) worden gescreend door een
gespecialiseerde eenheid van de politie en door het Stelsel Bewaken en
Beveiligen van het OM. Ook voor andere cliëntgroepen werken we
intensief samen met politie en OM. Verder plaatst het Openbaar
Ministerie zelf ook cliënten die zeer ernstig worden bedreigd  en in
een speciaal beschermingsprogramma zijn ondergebracht. 

Een van onze kerncompetenties is het minimaliseren van
traceerbaarheidsrisico’s en het bieden van veiligheid en bescherming
zonder kinderen, jongeren of volwassenen op te sluiten. De veelheid van
opdrachtgevers, afsprakenkaders, financieringsstromen en
uitzonderingsregels voor de specialistische functies van Fier brengen
aanzienlijke traceerbaarheidsrisico’s met zich mee. Een oplossing voor
dit probleem kan zijn om de budgetten, waar de specialistische functies
van Fier mee gefinancierd worden, apart te nemen en onder te brengen bij
het ministerie van Veiligheid en Justitie. De aard van het werk van Fier
vraat om eenvoudige en eenduidige afspraken met )(bij voorkeur) zo
weinig mogelijk opdrachtgevers. 

Derdenrekening VNG - De derdenrekening van de VNG is eveneens een goede
oplossing vanuit het perspectief van het terugdringen van
veiligheidsrisico’s, bureaucratie en administratieve lasten. Een deel
van de budgetten wordt al gestort op de derdenrekening. Wij stellen voor
om ook de overige budgetten die worden overgeheveld naar gemeenten op de
derdenrekening te storten. Het betreft de AWBZ-budgetten voor
minderjarigen en meerderjarigen en de jeugd-ggz budgetten. 

De AWBZ-budgetten zijn onterecht over Nederland verdeeld. Het was de
bedoeling dat deze budgetten terecht zouden komen bij de gemeenten die
de voorzieningen moeten financieren. Nu zijn deze budgetten terecht
gekomen bij de gemeente waar onze cliënten vandaan komen (mnaar die
geen zorg hebben geleverd). Dit geldt ook voor de jeugd-ggz budgetten.
Als deze ‘foute’ toedeling in de decembercirculaire wordt hersteld,
komen deze budgetten in het gemeentefonds van Leeuwarden. Gemeente
Leeuwarden heeft al eerder aangegeven dat haar voorkeur er naar uit gaat
om de budgetten van Fier te storten op de derdenrekening van de VNG. Op
deze manier is het ook mogelijk om een eenduidig en helder
financierings- en verantwoordingskader te scheppen waarbij
traceerbaarheidsrisico’s tot een minimum worden beperkt. Voor Fier
gaat het om aanzienlijke budgetten. Echter, het gemiddelde budget per
gemeente is beperkt waardoor er geen grote verschuivingen zullen
plaatsvinden bij ‘reparatie’ van de toedeling van de budgetten. 

Er zou voor gekozen kunnen worden om instellingen die veel clienten van
buiten de regio te laten werken met de constructie van de
derdenrekening. De grens zou bijvoorbeeld gelegd kunnen worden bij 65%
of hoger.

 

Afsluiter

Fier heeft de afgelopen anderhalf jaar onevenredig veel tijd en moeite
gedaan om samen met de gemeente Leeuwarden, de VNG en VWS tot robuuste
en duurzame oplossingen te komen voor de financiering van haar
specialistische functies. Het feit dat er op 1 november nog steeds
middelen kwijt zijn, er voor een substantieel deel van het budget nog
steeds niets geregeld is en er geen eenduidige regelingen zijn voor het
terugdringen van veiligheidsrisico’s bij minderjarigen en
meerderjarigen, geeft aan hoe weerbarstig en taai deze exercitie is.
Zeker als dit afgezet wordt tegen de inspanningen van alle betrokken
partijen. Wij benadrukken daarom nogmaals het belang van eenvoudige,
eenduidige en heldere procedures, zeker voor meisjes en jonge vrouwen
die zo ernstig worden bedreigd.

Bijlage 1 – Overzicht voor welke financieringsstromen wel / niet iets
is geregeld i.h.k.v. de transitie

Asja

	Derdenrekening (VNG)

Beschermd Wonen GGZ-C 

Beschermd Wonen LVB (Zorgkantoor)

Zorgverzekeraars (ZVW)	

Niet geregeld



Zahir

18-

	Derdenrekening (VNG)

Beschermd Wonen GGZ-C 

Beschermd Wonen LVB 	Niet geregeld



Metta

	Landelijk Transitie Arrangement Jeugd

	

18+

	

Zorgverzekeraars

	

Jongeren - Beschermd Wonen

18-

	Landelijk Transitie Arrangement Jeugd

	

18+

	Beschermd Wonen GGZ-C 

Beschermd Wonen LVB 	Niet geregeld



Rena 

18-

	Jeugdhulp (kinderen)

Beschermd Wonen GGZ-C

Beschermd Wonen LVB 	Niet geregeld

Niet geregeld



18+

	Opvoedhulp (moeders)

Beschermd Wonen GGZ-C

Beschermd Wonen LVB 

Zorgverzekeraars / RZA	Niet geregeld

Niet geregeld