Preview document (🔗 origineel)

---

Van: Aerts, Joost [mailto:J.Aerts@rekenkamer.nl]
Verzonden: donderdag 26 februari 2015 13:26
Onderwerp: Informatie van Algemene Rekenkamer over publicatie De Staat als aandeelhouder

Op uw verzoek en naar aanleiding van het besprokene in de procedurevergadering van de vc voor Financiën van gisteren reik ik enige informatie aan over de focus van het onderzoek waarover de Algemene Rekenkamer op dinsdag 24 maart a.s. voornemens is te publiceren onder de titel: De Staat als aandeelhouder. De eerdere aanduiding was “Zicht op deelnemingen”

.

Dit rapport is het resultaat van ons onderzoek naar de wijze waarop de rijksoverheid invulling geeft aan het aandeelhouderschap. Het is opgebouwd uit: een overzicht van de deelnemingenportefeuille, het kabinetsbeleid voor het beheer van deze deelnemingen en ons oordeel over de huidige uitvoering van het beheer van de deelnemingen.

In deze publicatie bouwen wij ook voort op onze eerdere onderzoeken naar staatsdeelnemingen. In 2005 brachten wij over staatsdeelnemingen een overzichtspublicatie uit (Algemene Rekenkamer, 2005). In de jaren daarna hebben wij onderzoek gedaan naar specifieke staatsdeelnemingen: ProRail (Algemene Rekenkamer, 2009), Holland Casino (Algemene Rekenkamer, 2011) Gasunie (Algemene Rekenkamer, 2012a), en recentelijk TenneT (Algemene Rekenkamer, 2015). In de laatste twee genoemde onderzoeken stelden wij vast dat de verantwoordelijke ministers grote investeringen door ondernemingen waar de Staat aandelen in heeft niet altijd even transparant en aantoonbaar toetst aan het publiek belang. Vanwege deze conclusies vonden wij het wenselijk om het beheer van de staatsdeelnemingen nader te onderzoeken.

Een tweede reden om het staatsaandeelhouderschap te onderzoeken is dat staatsdeelnemingen een belangrijke bron van inkomsten voor de rijksoverheid zijn.

Dit onderzoek past ook in de lijn van ons onderzoek naar risico’s voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën (Algemene rekenkamer, 2011b, 2012b en 2013a). Uit deze rapporten kwam naar voren dat de Tweede Kamer geen overzicht ontvangt van risico’s voor de overheidsfinanciën. Ook deelnemingen vormen een deel van het risicoprofiel van de Staat, omdat hier risicodragend kapitaal wordt geïnvesteerd.

In dit onderzoek zochten we antwoord op de volgende vragen:

1. In welke ondernemingen heeft de Staat aandelen?

2. Wat is het beleid voor het beheer van staatsdeelnemingen en hoe geeft de Staat in de praktijk invulling aan zijn rol als aandeelhouder van staatsdeelnemingen?

3. Wat is de kwaliteit van de informatie die de Tweede Kamer krijgt over (het beheer van) staatsdeelnemingen?

Aan de publicatie worden fact sheets gekoppeld van de onderzochte 26 ondernemingen waar de Staat aandeelhouder is (er zijn totaal 37 ondernemingen met de Staat als aandeelhouder). Deze fact sheets bevatten informatie over het publiek belang (wie zijn de aandeelhouders en welke bevoegdheden heeft de minister?), de financiële gegevens over de periode 2008 t/m 2013, de bezoldiging van de top van de onderneming, buitenlandse activiteiten en de juridische structuur.