Preview document (🔗 origineel)

---

Geacht college, 

De eerste acht maanden waarin gemeenten verantwoordelijk zijn voor de
uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet liggen achter ons. Op grote
schaal ontstaan nieuwe initiatieven, gericht op passende hulp en
georganiseerd vanuit het perspectief van de cliënt en zijn directe
omgeving. Ik heb veel waardering voor het belangrijke werk dat u als
college - samen met de medewerkers in het sociaal domein - heeft
verricht in deze periode. 

Het overhevelen van zorgtaken naar de gemeente is een middel om te komen
tot betere zorg, jeugdhulp en ondersteuning. Dicht bij mensen. In deze
kwartaalbrief informeer ik u over belangrijke landelijke ontwikkelingen
en vraag ik aan u bestuurlijke prioriteit te geven aan actuele
onderwerpen die belangrijk zijn voor de uitvoering van de Jeugdwet en de
Wmo 2015. Concreet betreft het de volgende onderwerpen: 

Communicatie, cliëntondersteuning en mantelzorg

Bestuurlijke afspraken trekkingsrecht persoonsgebonden budget

Terugdringen administratieve lasten

Bestuurlijke aandachtspunten Jeugdwet

Bestuurlijke aandachtspunten Wmo 2015

Deze brief is mede gebaseerd op landelijke monitors en signalen of
signalen vanuit de uitvoering van bepaalde gemeenten. Met deze brief
beoog ik u in de gelegenheid te stellen binnen uw gemeente na te gaan of
de uitvoering op de betreffende thema’s verbetering behoeft. De brief
is omvangrijk nu deze tevens als doel heeft uw ambtelijke organisatie
waar nodig van meer aanknopingspunten te voorzien. De digitale versie
van deze brief bevat hyperlinks naar websites waar nog meer informatie
beschikbaar is.

Communicatie, cliëntondersteuning en mantelzorg 

	

De gezamenlijke cliëntenorganisaties brengen periodiek de ervaringen
van cliënten, hun naasten en mantelzorgers met de Jeugdwet en Wmo 2015
in beeld. 

Peilingen onder cliënten geven aan dat mensen nog niet goed genoeg
weten waar men zich kan melden, nog onvoldoende geïnformeerd zijn over
de mogelijkheden zelf een persoonlijk plan aan te dragen en niet altijd
bekend zijn met het recht op gratis cliëntondersteuning. Uit de
signalen blijkt verder dat mensen in het gesprek nog onvoldoende worden
geïnformeerd over de hoogte van eigen betalingen en eigen bijdragen.
Ook de mogelijkheden om gebruik te maken van een persoonsgebonden budget
komen te weinig ter sprake in het contact met de gemeente. Daarnaast is
een tijdige afhandeling van meldingen en aanvragen een belangrijk
aandachtspunt. De gezamenlijke cliëntenorganisaties hebben daarom
aanbevelingen opgesteld voor gemeenten. Mede met het oog op de groep
huidige cliënten waarover dit jaar een nieuw besluit wordt genomen,
breng ik deze   HYPERLINK
"http://www.aandachtvooriedereen.nl/component/option,com_docman/Itemid,2
98/gid,880/task,doc_download/"  aanbevelingen  nadrukkelijk onder uw
aandacht. Met de VNG en Zorgverzekeraars Nederland is de afspraak
gemaakt de komende periode de signalen van cliënten te analyseren met
als doel het formuleren van concrete verbeterpunten voor de uitvoering. 

Cliëntondersteuning is een belangrijk onderdeel van de Wmo 2015. In de
wet is bepaald dat gemeenten kosteloos onafhankelijke
cliëntondersteuning bieden aan cliënten. De inrichting van deze
voorziening is een lokale aangelegenheid. Ik wijs u daarom graag op het 
 HYPERLINK
"http://www.boxmeer.nl/document.php?m=1&fileid=260189&f=b4f04b4fa2f1ef3c
56482329a36e5043&attachment=1&c=43418"  inspiratiedocument
cliëntondersteuning  dat is uitgebracht door de VNG, onder
verantwoordelijkheid van Janny Bakker (wethouder gemeente Huizen). Het
inspiratiedocument is behulpzaam bij het op een vernieuwende wijze
inrichten van cliëntondersteuning op lokaal niveau.

Mantelzorg en respijtzorg

Zorgen voor naasten is soms zwaar en tegelijkertijd uitermate belangrijk
voor mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben. Daarom moeten we
gezamenlijk alles uit de kast halen om het voor hen makkelijker te
maken. Dat begint met goed informeren van mensen over alle mogelijkheden
voor hulp en ondersteuning die er zijn in een gemeente. Respijtzorg
verdient in het bijzonder aandacht. Mezzo heeft   HYPERLINK
"https://www.mezzo.nl/artikel/mantelzorgers-moeten-knokken-voor-vakantie
"  signalen  van mantelzorgers ontvangen waaruit blijkt dat
voorzieningen voor respijtzorg niet altijd vindbaar of voldoende passend
zijn. Respijtzorg is voor veel mantelzorgers essentieel om de zorg vol
te kunnen houden. Recent is daarom een   HYPERLINK
"http://www.expertisecentrummantelzorg.nl/em/Respijtzorg.html" 
handreiking respijtzorg  uitgebracht met voorbeelden van effectief
respijtbeleid. Ook deze breng in nadrukkelijk onder uw aandacht. 

 

In de Wmo 2015 is opgenomen dat gemeenten jaarlijks zorg dragen voor een
blijk van waardering voor mantelzorgers van cliënten in de gemeente.
Het is niet altijd duidelijk hoe gemeenten deze waardering vormgeven.
Deze zomer is daarom een    HYPERLINK
"http://hervorminglangdurigezorg.nl/praktijk/tools/handreiking-waarderin
g-van-mantelzorgers"  handreiking mantelzorgwaardering  verschenen die
VNG, Mezzo en VWS hebben opgesteld voor informatie en goede voorbeelden.


Als het gaat over de zorg en ondersteuning voor dierbaren, moet er bij
het maken van afspraken over deze zorg en ondersteuning voor
mantelzorgers altijd een volwaardige plek aan tafel zijn. Ik vraag u
daarom alert op te zijn op de mogelijkheden voor zorg en ondersteuning
door naasten en mantelzorgers in uw gemeente. 

Bestuurlijke afspraken trekkingsrecht persoonsgebonden budget

De VNG, de SVB, ZN, Per Saldo, de BVKZ en de ministeries van SZW en VWS
hebben op 3 september jl. bestuurlijk overeenstemming bereikt over de
aanpak en het tijdsschema van de herbeoordelingen dan wel het verlengen
van bestaande indicaties, het verbeterplan trekkingsrecht pgb en het
terugvorderen van onterechte betalingen.

Uitgangspunt voor alle betrokken partijen bij de herbeoordelingen is dat
de budgethouder op tijd duidelijkheid heeft of zijn situatie per 1
januari kan wijzigen of dat zijn budget voorlopig wordt verlengd. Als u
als gemeente niets wilt veranderen of meer tijd wilt nemen voor een
herbeoordeling, dan moet het budget in ieder geval tot 1 mei 2016 worden
verlengd. U wordt gevraagd als gemeenten ervoor te zorgen dat de formele
toekenningen (ook bij een tijdelijke verlenging tot 1 mei 2016) vóór 1
november bij de SVB worden aangeleverd. De VNG heeft u inmiddels via de
gemeentelijke contactpersonen en de e-mail VNG-update geïnformeerd.

 

Terugdringen administratieve lasten 

De VNG en de branches van zorgaanbieders hebben de handen ineengeslagen
voor het stroomlijnen van de informatievoorziening en het terugdringen
van de administratieve lasten. Een gezamenlijke   HYPERLINK
"http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2015/06
/19/werkagenda-2015-2017-administratie-en-informatievoorziening.html" 
werkagenda  is opgesteld. 

Ik vraag u de komende periode bestuurlijke prioriteit te geven aan de
uitvoering van deze werkagenda. Met een gezamenlijke inspanning van
gemeenten en aanbieders kunnen de administratieve lasten substantieel
worden verminderd en de informatievoorziening op een efficiënte wijze
worden gestroomlijnd. 

Werkagenda 2015 – 2017 administratie en informatievoorziening

In de voorbereiding op de invoering van de Jeugdwet en de Wmo 2015 zijn
voorzieningen getroffen om gemeenten en aanbieders te helpen de
administratieve processen in te richten. In het programma
Informatievoorziening Sociaal Domein (ISD) is een Gemeentelijk
Gegevensknooppunt (GGK) gerealiseerd. Het knooppunt voor de aanbieders
(Vecozo) is aangepast op de Jeugdwet en de Wmo 2015. Voor
zorgtoewijzing, declaratie en verantwoording zijn iWmo- en
iJW-berichtenstandaarden ontwikkeld. Via het Gemeentelijk
Gegevensknooppunt en Vecozo kunnen deze berichten snel, beveiligd en
efficiënt tussen gemeenten en aanbieders worden gedeeld. Praktisch alle
393 gemeenten en de ruim 6.000 aanbieders zijn technisch aangesloten op
deze infrastructuur. Nog niet alle partijen gebruiken de standaarden
daadwerkelijk. Een substantiële vermindering in de administratieve
lasten kan worden gerealiseerd als deze standaarden op lokaal niveau
worden gebruikt. U wordt daarom gevraagd om in uw inkoopcontracten en uw
processen rondom toegang, declaratie en verantwoording nadrukkelijk aan
te sluiten op de i-Wmo en i-JW standaarden. Hoe u dat kunt regelen voor
uw gemeente vindt u   HYPERLINK "http://www.visd.nl/"  hier . 

Eén van de eerste belangrijke producten uit de werkagenda is een
modeloplegger rechtmatigheid. Deze modeloplegger is een leidraad voor
gemeenten en zorgaanbieders als blijkt dat de bestaande afspraken of
overeenkomsten voor het verlenen van ondersteuning of jeugdhulp, het
naleven van alle rechtmatigheid vereisten onmogelijk maakt. Alsdan moet
actie worden ondernomen. De beroepsorganisaties van accountants (NBA en
Coziek) van gemeenten en aanbieders hebben advies gegeven over de
inhoud. U wordt geadviseerd, om daar waar nodig, met aanbieders op basis
van deze modeloplegger aanvullende afspraken te maken. Problemen bij de
verantwoording kunnen met de modeloplegger worden voorkomen. De VNG
heeft u hierover recentelijk   HYPERLINK
"https://www.vng.nl/files/vng/brieven/2015/ledenbrief_modeloplegger_rech
tmatigheid_wmo_en_jeugd_0.pdf"  geïnformeerd .

Gemeenten en aanbieders hebben zeer diverse en uitgebreide afspraken bij
de contractering gemaakt over de aan gemeenten te verstrekken
verantwoordings- en beleidsinformatie. Deze detaillering uit zich in
140.000 productcodes. Op lokaal niveau hebben gemeenten en aanbieders
verschillende codes benoemd die inhoudelijk nauwelijks van elkaar
verschillen. Dit leidt bij veel aanbieders tot onnodige toename van
administratieve lasten. Inmiddels heeft de VNG samen met de branches van
zorgaanbieders het aantal productcodes teruggebracht tot 400 voor de
inkoop van 2016. Het toepassen van deze codes voor iWmo en iJeugd leidt
daarom tot een belangrijke vermindering van de administratieve lasten.
Een volledig overzicht van alle informatie vindt u   HYPERLINK
"https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-domein/nieuws/standaardlijsten-
productcodes-wmo-jeugd-nu-beschikbaar"  hier . 

Vermindering administratieve lasten Huishoudelijke Hulp Toelage

Sinds deze zomer is een digitale standaard beschikbaar voor de
uitvoering van de Huishoudelijke Hulp Toelage in de vorm van
dienstenvouchers. De standaard is beschikbaar voor alle Nederlandse
gemeenten en alle gecontracteerde aanbieders. Meer informatie over de
beschikbaarheid van deze digitale standaard vindt u   HYPERLINK
"http://diensten-voucher.nl/"  hier .

Bestuurlijke aandachtspunten Jeugdwet

Toegang, productieplafonds en wachtlijsten

Op grond van de Jeugdwet is de gemeente vanaf 1 januari 2015
verantwoordelijk om de jeugdhulp voor jeugdigen, ouders en professionals
herkenbaar en laagdrempelig te organiseren. Gemeenten zorgen er voor dat
jeugdigen en hun ouders goed terecht kunnen met vragen en zorgen over de
opvoeding, ontwikkeling, geestelijke gezondheid of veiligheid van een
kind, bij crisissituaties ook buiten kantooruren. 

Op grond van de Jeugdwet en het Besluit Jeugdwet dienen professionals
bij de toegang te beschikken over de juiste competenties en de benodigde
bevoegdheden. Eén van de kwaliteitseisen is dat het werk wordt
toebedeeld aan een geregistreerde professional (de wettelijke norm van
verantwoorde werktoedeling). Daarnaast dient helder te zijn hoe de
expertise en competenties van professionals op peil worden gehouden, hoe
de triage plaatsvindt en hoe een check op de veiligheid van de jeugdige
wordt gedaan. De organisatie van de toegang en de wijkteams vraagt dus
om een brede deskundigheid van medewerkers. 

Het is mij bekend dat gemeenten hard werken om de toegang goed te
organiseren. VNG, VWS en VenJ ondersteunen gemeenten daarbij. Begin dit
jaar is het vierjarige programma professionalisering jeugd van start
gegaan. Een van de programmaonderdelen is de professionalisering en
registratie van professionals binnen het jeugddomein, waaronder de
medewerkers in de toegang. Daarnaast heb ik samen met de VNG de
kennisinstellingen (Nji, Movisie,Vilans, Ncj) gevraagd om een
kennisprogramma te ontwikkelen ter ondersteuning van gemeenten bij de
inrichting van de toegang en integraal werken in teams. Verder wordt dit
najaar op mijn verzoek de werking van de toegang in een aantal gemeenten
onderzocht. 

	

Vanuit sommige regio’s bereiken mij signalen dat bij specifieke
aanbieders het overeengekomen budgetplafond is bereikt. Als dat het
geval is, vraag ik u in gesprek met de betreffende instellingen een
oplossing te vinden om te voorkomen dat er jeugdigen en gezinnen tussen
wal en schip vallen. Op die wijze kunt u voldoen aan uw
verantwoordelijkheid op grond van de Jeugdwet om passende jeugdhulp te
verlenen en de wettelijk vastgelegde zorgcontinuïteit te realiseren
voor degenen die al in 2014 het behandeltraject zijn gestart. Meer
informatie over budgetplafonds en zorgcontinuïteit vindt u   HYPERLINK
"http://vng.nl/nieuws/15-07-31/hoe-zit-het-met-budgetplafonds-en-zorgcon
tinuiteit-jeugd"  hier .

Signalen van wachtlijsten heb ik medio juni 2015 besproken in een
bestuurlijk overleg met VNG en branches. Partijen hebben mij bevestigd
dat per geval altijd scherp wordt gekeken of er directe hulp nodig is.
Nadere afspraken zijn gemaakt over de manier waarop gemeenten omgaan met
wachtlijsten. De afspraken betreffen het volgen van Treeknormen,
factfinding, informatie delen tussen instellingen en tussen gemeenten en
de coördinerende rol van de VNG bij bovenregionaal en landelijk aanbod.
De afspraken over wachtlijsten vindt u   HYPERLINK
"https://www.vng.nl/files/vng/20150702_vng_subcommissie_jeugd_wachtlijst
en_jeugd_ggz.pdf"  hier .

Vernieuwing jeugdhulp en inkoop 2016

Een werkgroep met deelnemers afkomstig van gemeenten en de sectoren GGZ,
jeugdzorg en gehandicaptenzorg en het Rijk heeft zich dit voorjaar
gebogen over de vernieuwing van de jeugdhulp. Het uitgangspunt is
hoogwaardige zorg dichtbij kinderen, bijvoorbeeld in kwalitatief goede
wijkteams. Daarnaast is specialistische kennis nodig en deze dient
continu verder te worden ontwikkeld. Intensieve zorg – soms ook buiten
de directe omgeving van het kind – zal nodig blijven. 

Van aanbieders wordt gevraagd om specialistische hulp en expertise
dichterbij gezinnen te brengen. Specialisten dienen daartoe een rol te
spelen bij de wijkteams. Als zware hulp nodig is, moet dat tijdig
gesignaleerd worden en snel kunnen worden ingezet. De vernieuwing die
moeten leiden tot minder beroep op zware jeugdhulp vragen van gemeenten
om goed oog te houden voor de gevolgen voor instellingen zodat er
landelijk voldoende specialistische jeugdhulp beschikbaar blijft. Dit
vraagt ook coördinatie tussen regio’s. De VNG ontwikkelt een aanbod
aan de regio’s om te ondersteunen bij deze omslag – waarbij
nadrukkelijk ook aandacht voor een gezamenlijke aanpak van de regio’s
met aanbieders. Graag breng ik met deze brief de   HYPERLINK
"https://www.vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp-zorglandschap-2015/
publicaties/ruimte-voor-jeugdhulp"  visie van de gezamenlijke werkgroep 
en de voor jeugdhulp   HYPERLINK
"https://www.acm.nl/nl/publicaties/publicatie/13641/Leidraad-uitwisselen
-informatie-afbouw-capaciteit-zorg/"  aangevulde informatie  over
samenwerking met en tussen aanbieders onder uw aandacht.

Uitgaande van de doelen van de Jeugdwet is dit voorjaar met bijdragen
van gemeenten (VNG en de gemeentelijke netwerken G4 en G32), beroeps-,
branche- en cliëntenorganisaties en kennisinstituten de
Vernieuwingsagenda Jeugd 2015-2018 opgesteld. In deze agenda’s worden
de hoofdthema’s van de beoogde transformatie van het jeugdstelsel
belicht. De voortgang van de transformatie heb ik in juni jl. in
bijeenkomsten met branches, cliëntorganisaties en wethouders besproken.
Tijdens deze besprekingen bleek een groot commitment bij de partijen om
de nodige vernieuwingen samen te realiseren. De concrete ervaringen van
mensen met de vernieuwingen in jeugdhulp en maatschappelijke
ondersteuning zijn uiteindelijk de belangrijkste toetssteen voor het
slagen van de transformaties in het sociaal domein. Om die reden is het
essentieel dat gemeenten hun inwoners bij de voorbereiding en uitvoering
van de transformatie blijven betrekken. Graag breng ik met deze brief
deze   HYPERLINK
"https://www.voordejeugd.nl/attachments/article/1658/Bijlage%20Vernieuwi
ngsagenda%20Jeugd%20definitef.docx"  Vernieuwingsagenda Jeugd  onder uw
aandacht.

Persoonsgegevens

Naar aanleiding van zorgen van het College bescherming persoonsgegevens
(Cbp) over het opnemen van persoonsgegevens op de facturen van
hulpverleners met een geheimhoudingsplicht is de afgelopen periode
overleg gevoerd met Cbp. Om misverstanden te voorkomen en duidelijkheid
te verschaffen aan alle betrokken partijen wordt de grondslag voor de
gegevensverwerking in de Jeugdwet verduidelijkt in de concept Veegwet
die momenteel ter behandeling in de Tweede Kamer ligt. Het Cbp heeft
inmiddels positief advies gegeven over deze tweede nota van wijziging
Veegwet. Voor de periode totdat de Veegwet in werking treedt hebben VNG,
Rijk en veldpartijen overeenstemming bereikt over een tijdelijke
ministeriële regeling waarin geregeld is dat BSN en productcode vermeld
mogen worden. Daarbij wordt aangesloten bij de gangbare praktijk op
grond van de AWBZ en de Zvw in 2014. De tijdelijke regeling is begin
augustus 2015 in werking getreden en heeft terugwerkende kracht tot en
met 1 januari 2015. De regeling vindt u   HYPERLINK
"https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2015-24278.html"  hier .

Bevoorschotting van aanbieders

Eerder bent u opgeroepen om zich met alle aanbieders te verstaan over de
noodzaak van bevoorschotting, rekening houdend met het tijdstip waarop
de aansluiting op de digitale infrastructuur van uw gemeente en de
betreffende aanbieder een feit is. Vooral van vrijgevestigde psychologen
en psychotherapeuten bereikt mij het signaal dat het risico van het
uitblijven van betalingen hoog is. Om problemen met de continuïteit van
zorg te voorkomen, verzoek ik u hierover het overleg met betrokken
aanbieders aan te gaan.

Bestuurlijke aandachtpunten Wmo 2015

GGZ-doelgroep en Wet langdurige zorg 

Alle cliënten met een zogenoemde GGZ-C indicatie worden vanaf 1 januari
2015 ondersteund vanuit de Wmo 2015 (beschermd wonen). De historische
verdeling van de bijbehorende budgetten is nog onderwerp van discussie.
Ik realiseer mij dat het gezamenlijk grip krijgen op het
cliëntenbestand veel energie vraagt van u en uw medewerkers. In een
bestuurlijk overleg van 8 september jl. heb ik met de VNG vastgesteld
dat verdere verbetering van de verdeling nodig is. De afspraak is
gemaakt dat vóór 1 november 2015 een door 20 gemeenten uitgevoerd
onderzoek binnen alle centrumgemeenten wordt uitgevoerd. Op basis van de
onderzoeksresultaten zal dan rond die datum door het kabinet een nieuwe
verdeelsleutel worden gepubliceerd, op basis waarvan het budget voor
2016 wordt verdeeld. Daarbij zal ook worden aangegeven op welke wijze de
bedragen voor 2016 (en evt. latere jaren) zullen worden herverdeeld
teneinde eventuele verdelingsproblemen in 2015 te herstellen. Daarnaast
heb ik in het bestuurlijk overleg toegezegd enkele omissies die dit
voorjaar bij de inventarisatie van de verplichtingen bij enkele
gemeenten zijn ontstaan op te lossen. Ik voeg daartoe vanuit de
VWS-begroting eenmalig € 12,2 mln. toe aan de integratie-uitkering
sociaal domein. 

In de toekomst zal voor een (nader te bepalen) deel van deze groep
cliënten alsnog toegang tot de Wlz mogelijk zijn. Het Zorginstituut
Nederland is gevraagd te adviseren over criteria daarvoor. Dit advies
wordt in oktober a.s. verwacht. Eén en ander leidt ertoe dat in ieder
geval in 2016 de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de gehele groep
cliënten beschermd wonen ongewijzigd in stand blijft. Voor deze
kwetsbare groep cliënten vraag ik uw aandacht voor goede en zorgvuldige
afspraken met de zorgkantoren. Het ondersteuningsprogramma voor opvang
en beschermd wonen, dat van start is gegaan bij de VNG, ontwikkelt
daarvoor conceptafspraken.

Eigen bijdragen 

In de afgelopen weken is in de media aandacht geweest voor de hoogte van
eigen bijdragen (voor met name specialistische begeleiding). 

De eigen bijdrage voor de cliënt mag in geen geval hoger zijn dan de
kostprijs voor de gemeente. Ik verzoek u dan ook met klem ervoor zorg te
dragen dat het CAK over bedragen beschikt die niet hoger zijn dan de
kostprijs die u als gemeente verschuldigd bent en daar waar dat niet het
geval is, dit direct te corrigeren. Dit betekent dat ook geen gemiddelde
kostprijs kan worden doorgegeven voor een product dat wordt geleverd
door verschillende aanbieders waar de gemeente verschillende kostprijzen
per aanbieder voor betaalt. U dient in deze gevallen ofwel de laagste
kostprijs of de kostprijs per aanbieder aan het CAK door te geven.
Daarnaast roep ik u op om – voor zover dat nog niet het geval is –
ervoor te zorgen dat kostprijzen kenbaar zijn voor cliënten, zodat
cliënten eenvoudig in staat zijn na te gaan of niet te veel eigen
bijdrage wordt gevraagd. 

Ik roep u op om blijvend alert te zijn of, ook als de wettelijke kaders
rondom eigen bijdragen worden gerespecteerd, de uitkomst voor de cliënt
redelijk en gewenst is. Er kunnen situaties zijn, bijvoorbeeld wanneer
wordt ingekocht op basis van een gemiddeld tarief en een cliënt slechts
weinig ondersteuning nodig heeft, dat maatwerk op zijn plaats is.
Gemeenten hebben de opdracht en mogelijkheden dit maatwerk zo nodig ook
te bieden. 

Rechterlijke uitspraken

In de eerste en tweede kwartaalbrieven van respectievelijk   HYPERLINK
"http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brieven
/2015/04/28/uitvoering-wmo-2015/uitvoering-wmo-2015.pdf"  22 december
2014  en   HYPERLINK
"http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws/documenten-en-publicaties/k
amerstukken/2015/04/28/aanbiedingsbrief-bij-de-brieven-aan-de-wethouders
-over-het-belang-van-zorgvuldigheid-bij-de-uitvoering-van-de-wmo-en-de-r
echterlijke-uitspraken.html"  9 april 2015  ben ik ingegaan op de
rechterlijke uitspraken in het kader van de Wmo 2015. Aan de hand van
vragen van een aantal gemeenten over de reikwijdte van Wmo 2015 en de
zorgvuldigheidseisen die in de wet zijn opgenomen, ga ik in deze brief
uitgebreider op deze punten en de rechterlijke uitspraken in.

Het uitgangspunt van de Wmo 2015 is dat mensen die dat nodig hebben
ondersteuning en zorg aangeboden krijgen die aansluit op hun
persoonlijke omstandigheden en levensfase. Gemeenten kunnen pas een
besluit nemen over de toekenning van een specifieke voorziening van
maatschappelijke ondersteuning voor betrokkene, nadat zorgvuldig
onderzoek is gedaan naar de omstandigheden van deze persoon op dat
moment. Dit grondbeginsel van een individuele afweging op basis van een
zorgvuldig onderzoek naar de persoonlijke omstandigheden en in
samenspraak met betrokkene, is in de Wmo 2015 stevig verankerd en vormt
de essentie van de wet. 

De individuele benadering vindt zijn grondslag in artikel 2.3.2 van de
Wmo 2015. Dit artikel bepaalt dat tijdens het onderzoek rekening dient
te worden gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de cliënt,
inclusief zijn financiële situatie, daartoe te rekenen de effecten van
het gebruik van algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen voor die
situatie. Ik wil nogmaals benadrukken dat het uitgangspunt van de Wmo
2015 is dat maatschappelijke ondersteuning beschikbaar is voor degenen
die daarop zijn aangewezen, ongeacht de hoogte van het inkomen of
vermogen. Ook financieel draagkrachtige cliënten moeten een beroep op
maatschappelijke ondersteuning kunnen doen, bijvoorbeeld indien zij niet
in staat zijn dit zelf te organiseren. Gemeenten mogen op basis van het
inkomen en vermogen dan ook geen ondersteuning weigeren dan wel de
toegang daartoe inperken. 

Het categoraal vooraf, bijvoorbeeld in het beleidsplan, uitsluiten van
bepaalde typen van ondersteuning als bijdrage aan iemands
zelfredzaamheid, zoals hulp bij het huishouden, zonder daarbij een
zorgvuldig onderzoek te doen naar de ondersteuningsvraag in relatie tot
de (actuele) kenmerken van de cliënt en diens situatie, verhoudt zich
niet met de Wmo 2015. De rechters bevestigen in de uitspraken het
grondbeginsel van een zorgvuldig onderzoek naar de persoonlijke
omstandigheden van betrokkene. De rechtelijke uitspraken zijn daarmee in
lijn met de essentie van de wet en het uitgangspunt van maatwerk.

Het opnemen van algemene normen in uw gemeentelijk beleid voor het
verstrekken van voorzieningen ontslaat u niet van de plicht om naar de
individuele omstandigheden van de cliënt te kijken. Mensen die zich
melden met een ondersteuningsvraag, hebben recht op een zorgvuldig
onderzoek. Het categoriaal als beleidslijn hanteren van bijvoorbeeld een
drie-uurs-criterium als algemeen gebruikelijke, voor een ieder passende
voorziening, vindt geen grondslag in de Wmo 2015. 

De rechterlijke uitspraken benadrukken het belang van een zorgvuldige en
dienstbare opstelling van de gemeente richting haar inwoners die een
beroep doen op ondersteuning bij hun zelfredzaamheid en participatie.
Het is daarbij van groot belang dat zoveel mogelijk wordt voorkomen dat
cliënten de weg naar de rechter moeten inzetten om hun rechten af te
dwingen. Juist het instrumentarium van de Wmo 2015 biedt u de
instrumenten om in goed overleg tot een vergelijk te komen. De positieve
effecten van cliëntondersteuning en mediation kunnen nog meer worden
benut. Ik zie goede voorbeelden van gemeenten die met mediation de gang
naar de rechter substantieel weten te voorkomen. Ik adviseer u zoveel
als mogelijk gebruik te maken van deze succesvolle voorbeelden. De VNG
kan u daarbij ondersteunen. 

Preventie en tijdige signalering

Aspecten als preventie en signalering behoren tot de wettelijke opdracht
voor gemeenten. De wetgever heeft hiermee beoogd dat gemeenten niet
alleen beoordelen wat mensen na een melding nodig hebben aan
ondersteuning voor hun zelfredzaamheid en participatie, maar het beleid
ook richten op het voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op de
overheid en een eventueel beroep vroegtijdig signaleren zodat de inzet
van zwaardere vormen van hulp en zorg kunnen worden voorkomen. Het
periodiek bezoeken van relatief kwetsbare inwoners kan een zeer
belangrijke bijdrage leveren aan preventie en tijdige signalering.

Beleidsinformatie

Om inzicht te krijgen in de effecten van het beleid voor het sociaal
domein, hebben gemeenten behoefte aan beleidsinformatie. De
gemeentelijke monitor sociaal domein, ontwikkeld door de VNG samen met
gemeenten, is daarvoor een belangrijk instrument. De data die gemeenten
voor deze monitor aanleveren bij het CBS, wordt verrijkt met gegevens
over het gebruik van jeugdhulp, de Participatiewet, de Wet langdurige
zorg, de Zorgverzekeringswet en publieke gezondheid. Hierdoor ontstaat
een compleet en samenhangend beeld. Het Rijk hergebruikt deze informatie
voor haar stelselverantwoordelijkheid. Een dubbele uitvraag van
informatie wordt met de monitor voorkomen.

Op 17 september zijn de eerste inzichten over het eerste kwartaal 2015
voor de Wmo gepubliceerd op   HYPERLINK
"http://www.waarstaatjegemeente.nl"  www.waarstaatjegemeente.nl . Ook de
cijfers over het jeugdhulpgebruik per gemeente zijn inmiddels
beschikbaar. De cijfers over de eerste helft van 2015 komen op 31
oktober 2015 beschikbaar. 

Steeds meer gemeenten nemen deel aan de monitor sociaal domein, maar nog
niet alle gemeenten. Ook kunnen gemeenten zich melden om een bijdrage
te leveren aan de doorontwikkeling van de monitor. Het is immers van
belang dat de monitor goede informatie oplevert, waardoor de
ontwikkelingen in het sociaal domein gevolgd kunnen worden.  Ik roep u
daarom op deel te nemen aan deze monitor. Meer informatie over deze
monitor treft u   HYPERLINK "http://www.visd.nl/beleidsinformatie"  hier
 aan. 

Vernieuwing maatschappelijke ondersteuning: kansen voor
bewonersaansturing

Op verzoek van de Tweede Kamer heb ik op basis van ideeën en
prioriteiten uit de samenleving op   HYPERLINK
"https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/04/29/kamerbr
ief-over-zorg-en-ondersteuning-dichtbij-huis"  vijf thema’s  kansen
benoemd voor vernieuwing van zorg en ondersteuning dichtbij huis. Eén
van de onderwerpen is het versterken van cliënt- en burgerregie.
Burgerinitiatieven kunnen vaak rekenen op meer draagvlak en werken
veelal kostenefficiënter dan het reguliere gecontracteerde aanbod voor
zorg en ondersteuning. Inmiddels doen ten minste 40 gemeenten ervaring
op met Right to Challenge-initiatieven door inwoners. Graag breng ik
deze inventarisatie van voorbeelden en informatie over kansen en
knelpunten voor aansturing door bewoners onder uw aandacht. De
inventarisatie vindt u   HYPERLINK
"https://vng.nl/onderwerpenindex/bestuur/burgerparticipatie/nieuws/kanse
n-en-knelpunten-van-right-to-challenge"  hier . De volledige brief over
de vernieuwingsagenda zorg en ondersteuning treft u   HYPERLINK
"https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/04/29/kamerbr
ief-over-zorg-en-ondersteuning-dichtbij-huis"  hier  aan.

Wereldconferentie vrouwenopvang

De derde Wereldconferentie Vrouwenopvang wordt dit jaar georganiseerd
van 3 tot en met 6 november in Den Haag. Deze conferentie biedt een
unieke gelegenheid om kennis te nemen van de ontwikkelingen wereldwijd
in de aanpak van geweld in huiselijke kring. Centrale thema’s zijn
samenwerking en innovatie, twee thema’s die ook voor de Nederlandse
aanpak van belang zijn.  Ik ondersteun deze NGO-conferentie dan ook van
harte en hoop op deelname vanuit uw gemeente. Op de website   HYPERLINK
"http://www.worldshelterconfrerence.org" 
www.worldshelterconfrerence.org  treft u het programma en meer
informatie aan. 

Tot slot

In de afgelopen maanden is door iedereen veel werk verzet. De Nieuwe
Praktijk van betere zorg, jeugdhulp en ondersteuning, dichtbij mensen,
wordt op veel plekken in het land succesvol zichtbaar. Tegelijkertijd
ben ik mij terdege bewust dat dit slechts de eerste stappen zijn in een
grote vernieuwingsoperatie. De komende periode blijf ik als
vanzelfsprekend voor u onverminderd aanspreekbaar op de belemmeringen
die u ervaart in de uitvoering van beide wetten en de bijdrage die ik
vanuit mijn verantwoordelijk kan leveren om deze weg te nemen. 

Daarnaast ben ik altijd benieuwd naar lokale voorbeelden van de Nieuwe
Praktijk en waar u trots op bent. Graag hoor ik uw ervaringen de komende
periode tijdens bijeenkomsten en werkbezoeken in het land. U kunt ook
altijd via   HYPERLINK "mailto:wethouders@minvws.nl" 
wethouders@minvws.nl  contact met mijn medewerkers en mijzelf opnemen. 

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

drs. M.J. van Rijn

 CSO, Ieder(in), Koepel Wmo-raden, LPGGz, Mezzo, NPCF, Oogvereniging,
Per Saldo en Zorgbelang Nederland.

 Gemeenten kunnen met de door VNG, VWS en cliëntenorganisaties
ontwikkelde   HYPERLINK
"https://vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-2015
/publicaties/zelftest-clientondersteuning-voor-gemeenten"  Zelftest   
cliëntondersteuning  nagaan of de cliëntondersteuning voldoet aan de
wettelijke vereisten. Deze test kan ook door Wmo-raad of
cliëntenorganisaties worden uitgevoerd.

 Een ‘praktijkdag mantelzorg’ voor gemeenten wordt dit najaar
georganiseerd om ideeën uit te wisselen.

 Voor vragen kunt u terecht bij de regionale   HYPERLINK
"https://www.visd.nl/visd/producten/regionale-accountmanagers" 
accountmanagers  van het programma ISD.

 Jeugdwet, artikel 2.5, eerste lid, onderdeel b.

 https://www.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2015-24278.html

 De Wmo-gegevens over het eerste half jaar van 2015 kunnen worden
aangeleverd bij het CBS tot en met 23 oktober. 



	Datum	21 september 2015

Betreft	Kwartaalbrief uitvoering Jeugdwet en Wmo 2015



	

College van Burgemeester en Wethouders

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag

Directie Maatschappelijke Ondersteuning

Parnassusplein 5

Postbus 20350

2500 EJ  Den Haag

  HYPERLINK "http://www.rijksoverheid.nl"  www.rijksoverheid.nl 

Inlichtingen bij

SecretariaatDMO@minvws.nl

Kenmerk

834641-141146B-DMO

a

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.

Pagina   PAGE    \* MERGEFORMAT  1  van   NUMPAGES   \* MERGEFORMAT  10 

Directie Maatschappelijke Ondersteuning

Kenmerk

834641-141146-DMO

Pagina   PAGE    \* MERGEFORMAT  10  van   SECTIONPAGES   \* MERGEFORMAT
 10 

Datum	17 juni 2015

Betreft	Uitvoering Wmo 2015 en Jeugdwet

Directie Maatschappelijke Ondersteuning

Parnassusplein 5

Postbus 20350

www.rijksoverheid.nl

Contactpersoon

T	070 340 79 11

F	070 340 78 34

Exemplaarnummer

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.

Pagina   PAGE    \* MERGEFORMAT  2  van   SECTIONPAGES  \* Arabic  \*
MERGEFORMAT  2 

> Retouradres