Preview document (🔗 origineel)

---

Bijlage 3 Departementale tabbladen

I De Koning

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
1	De Koning	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	42	42	42	42	44
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	42	42	42	42	44
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

IIA Staten-Generaal

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
2A	Staten-Generaal	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	144	142	142	147	144
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	144	142	142	147	144
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	4	4	4	4	4
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	4	4	4	4	4

IIB Hoge colleges van Staat

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
2B	Hoge colleges van Staat	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	113	112	112	112	112
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	113	112	112	112	112
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	6	6	6	6	6
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	6	6	6	6	6

III Algemene Zaken

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
3	Algemene Zaken	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	63	63	63	65	67
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	63	63	63	65	67
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	7	7	7	7	7
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	7	7	7	7	7

IV Koninkrijksrelaties

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
4	Koninkrijksrelaties	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	294	139	138	138	125
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	294	139	138	138	125
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	48	39	37	35	35
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	48	39	37	35	35

V Buitenlandse Zaken

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
5	Buitenlandse Zaken	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	8.181	9.011	9.170	9.037	9.302
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	8.181	9.011	9.170	9.037	9.302
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	687	700	714	729	741
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	687	700	714	729	741

VI Justitie en Veiligheid

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
6	Justitie en Veiligheid	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	12.048	11.999	11.872	11.697	11.308
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	12.048	11.999	11.872	11.697	11.308
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	1.714	1.662	1.675	1.632	1.593
	Mutaties Regeerakkoord	-90	-60	-30	-30	-30	-30
B11	Afpakken crimineel vermogen (tegenvaller)	-90	-60	-30	-30	-30	-30	2020
	Stand Startnota	1.624	1.602	1.645	1.602	1.563

VII Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
7	Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	758	734	717	716	713
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Herverkaveling	4.536	4.616	4.600	4.708	4.850
	Stand Startnota	5.294	5.349	5.317	5.424	5.563
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	51	66	66	65	65
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Herverkaveling	609	647	637	586	573
	Stand Startnota	660	713	703	652	639

VIII Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
8	Onderwijs, Cultuur en Wetenschap	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	38.812	38.673	38.617	38.793	38.996
	Mutaties Regeerakkoord	564	758	708	595	440	445
G34	Modernisering CAO primair onderwijs	270	270	270	270	270	270	2018
G46	Doelmatiger onderwijs	-20	-92	-137	-183	-183	-183	2021
G47	Terugdraaien taakstelling OCW	244	415	410	338	183	183	2022
G49	Halvering collegegeld eerstejaars HO (incl. Pabo voor 2 jaar en intensivering profileringsfondsen)	70	165	165	170	170	175	2023
	Herverkaveling	800	783	772	767	767
	Stand Startnota	40.177	40.214	40.097	40.155	40.203
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	1.381	1.415	1.488	1.554	1.633
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	226
G50	10-jaarsrente studievoorschot						226	2060
	Herverkaveling	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	1.381	1.415	1.488	1.554	1.633

IXA Nationale Schuld

	In miljoenen euro's (excl. HGIS en cat. 2)
9A	Nationale Schuld	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	7.918	7.450	7.266	7.203	9.435
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Macromutaties	79	180	371	1.164	2.039
	Stand Startnota	7.997	7.630	7.636	8.367	11.474
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	12.428	9.648	5.653	3.107	2.574
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Macromutaties	865	800	-123	-193	0
	Stand Startnota	13.293	10.448	5.529	2.914	2.574

IXB Financiën

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
9B	Financiën	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	6.800	6.500	6.159	6.016	6.053
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	6.800	6.500	6.159	6.016	6.053
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	2.161	2.148	2.218	2.080	2.078
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	2.161	2.148	2.218	2.080	2.078

X Defensie

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
10	Defensie	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	8.852	8.803	8.766	8.630	8.542
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	8.852	8.803	8.766	8.630	8.542
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	394	304	261	267	269
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	394	304	261	267	269

XII Infrastructuur en Waterstaat

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
12	Infrastructuur en Waterstaat	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	8.410	8.715	8.756	8.925	8.979
	Mutaties Regeerakkoord	3	3	3	1	1	1
O160	Uitvoeringskosten oplopende CO2- minimumprijs	3	3	3	1	1	1	2021
	Stand Startnota	8.413	8.718	8.759	8.926	8.980
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	248	243	242	242	242
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	248	243	242	242	242

XIII Economische Zaken en Klimaat en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
13	Economische Zaken en Klimaat en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	5.202	5.703	6.341	6.244	6.359
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Herverkaveling	-800	-783	-772	-767	-767
	Stand Startnota	4.402	4.921	5.569	5.477	5.592
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	3.540	4.083	4.652	4.555	4.658
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	103	268	140	0
E27	Verhoging ODE*			103	368	290	3.264	2033
L106	Daling aardgasbaten door lagere gaswinning			-50	-175	-175
	Correctie daling aardgasbaten**			50	75	25
	Herverkaveling	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	3.540	4.083	4.755	4.823	4.798
* Deze intensivering/lastenverzwaring zit al in het basispad van het CPB en leidt ten opzichte van dat basispad dus niet tot lastenverzwaring of extra uitgaven. De middelen uit de begrotingsreserve worden bij het afsluiten van het Klimaat-en Energieakkoord toegevoegd aan de beschikbare middelen voor de SDE+ voor de periode na 2022.
** De daling aardgasbaten zoals opgenomen in het Regeerakkoord is op transactiebasis. De begroting is op kasbasis. Dat verschil wordt hiermee gecorrigeerd.

XV Sociale Zaken en Werkgelegenheid

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
15	Sociale Zaken en Werkgelegenheid	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	32.090	32.577	32.603	32.759	32.951
	Mutaties Regeerakkoord	27	473	948	1.180	1.263	1.193
I77	IOW verlengen met 5 jaar en leeftijdsgrens met AOW-leeftijd mee laten lopen					16	0	2032
I79	WGA 35-80 wordt WGA 35-99 voor nieuwe instroom				1	1	6	2050
I83	Toerekening WGA-lasten werkgever inkorten naar 5 jaar (nieuwe gevallen)				1	1	5	2050
I84	Loondoorbetaling bij ziekte kleine werkgevers (tot 25 werknemers) voor nieuwe ziektegevallen ingaande 1-1-2020				207	278	280	2050
I90	Loondispensatie i.p.v. loonkostensubsidie (nieuwe gevallen)		-10	-25	-40	-55	-500	2050
I91	20.000 Extra beschutte werkplekken ingaande 1-1-2019, met gelijk ingroeitempo als oorspronkelijke 30.000 plekken (zonder inverdieneffect)		10	27	44	60	309	2048
I94	Aanscherpen schattingsbesluit WIA van 3x3 naar 9 banen ingaande 1-1-2019 (IBO)		3	12	19	25	103	2064
M136	Kindgebonden budget later afbouwen voor paren		48	494	496	485	485	2022
M137	Verhogen kinderopvangtoeslag	22	225	240	250	250	250	2021
M138	Verhogen kinderbijslag		250	250	250	250	250	2019
M139	Beperken jaarlijkse afbouw AHK bijstand		2	5	8	9		2040
M143	Doorwerking aanpassing box 3 naar toeslagen	5	5	5	5	5	5	2018
	Niet-kaderrelevante boeking a.g.v. intrekken wetsvoorstel uitbreiding kraamverlof (zie H40)		-59	-60	-61	-62
	Macromutaties	-128	-246	-413	-418	-373
	Stand Startnota	31.989	32.804	33.137	33.522	33.840
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	1.886	1.919	1.957	1.949	1.952
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	1.886	1.919	1.957	1.949	1.952

XVI Volksgezondheid, Welzijn en Sport

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
16	Volksgezondheid, Welzijn en Sport	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	15.222	15.375	15.729	16.324	16.762
	Mutaties Regeerakkoord	25	7	-162	-328	-363	-363
H58	Stimulering medisch specialisten in loondienst/ participatiemodel		16	8	8
H67	Verlaging eigen bijdragen Wlz*	2	2	2	2	2	2	2018
H74	Compensatie lagere zorgpremies in IB-tarief, zorgtoeslag en aof-premie		-89	-235	-389	-415	-415	2022
H76	Compensatie hogere zorgpremies in zorgtoeslag	9	14	19	23	22	22	2022
M133	Verlaging normpercentage zorgtoeslag paren		80	80	80	80	80	2019
M142	Doorwerking verhogen algemene heffingskorting naar toeslagen		-30	-50	-66	-66	-66	2019
M143	Doorwerking aanpassing box 3 naar toeslagen	14	14	14	14	14	14
	Macromutaties	-32	-9	223	294	373
	Stand Startnota	15.215	15.372	15.790	16.290	16.772
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	100	94	94	94	94
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	100	94	94	94	94
* Onderverdeling verlagen eigen bijdragen WLZ
		2018	2019	2020	2021	2022	struc
Totaal verlaging eigen bijdragen in een Wlz-instelling of beschermd wonen		19	49	34	34	34	34
wv. VIB van 8% naar 4%		0	60	60	60	60	60
wv. Verkorting overgangstermijn naar vier maanden		0	-30	-45	-45	-45	-45
wv. Marginale tarief lage eigen bijdragen naar 10%		17	17	17	17	17	17
wv. Uitvoeringskosten totaal nieuwe maatregelen		2	2	2	2	2	2

XVII Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
17	BHOS	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	16	13	13	10	10
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	16	13	13	10	10

XVIII Wonen en Rijksdienst

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
18	Wonen en Rijksdienst	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	4.526	4.641	4.583	4.727	4.908
	Mutaties Regeerakkoord	10	-25	17	-19	-58	-58
M140	Harde afbouwgrens huurtoeslag wegnemen			70	70	70	70	2020
M141	KAN-bepaling huurtoeslag schrappen		-35	-63	-99	-138	-138	n.v.t.
M143	Doorwerking aanpassing box 3 naar toeslagen	10	10	10	10	10	10	2018
	Herverkaveling	-4.536	-4.616	-4.600	-4.708	-4.850
	Stand Startnota	0	0	0	0	0
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	609	647	637	586	573
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Herverkaveling	-609	-647	-637	-586	-573
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Sociale zekerheid

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
40	Sociale zekerheid	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	57.287	59.040	60.614	61.741	63.679
	Mutaties Regeerakkoord	3	-58	26	106	116	78
I78	WIA: 5 jaar niet herzien verdienvermogen bij werk per 1-1-2020			4	7	11	35	2050
I79	WGA 35-80 wordt WGA 35-99 voor nieuwe instroom		2	3	-1	-4	-51	2050
I83	Toerekening WGA-lasten werkgever inkorten naar 5 jaar (nieuwe gevallen)	1	8	18	29	39	160	2050
I84	Loondoorbetaling bij ziekte kleine werkgevers (tot 25 werknemers) voor nieuwe ziektegevallen ingaande 1-1-2020			5	10	21	87	2050
I85	Loonsanctie voor re-integratie vervalt			3	10	16	93	2050
I88	Intrekken wetsvoorstel uitbreiding kraamverlof van 2 naar 5 dagen betaald door de overheid*	-1	-62	-63	-64	-64	-64	2021
I87	Kraamverlof verlengen naar 5 dagen en adoptieverlof verlengen naar 6 weken ingaande 1-1-2019, 5 weken partnerverlof tegen 70% loon ingaande 1-7-2020		1	89	171	171	171	2021
I94	Aanscherpen schattingsbesluit WIA van 3x3 naar 9 banen ingaande 1-1-2019	3	-8	-34	-58	-76	-353	2064
M139	Beperken jaarlijkse afbouw AHK bijstand		1	1	2	2
	Macromutaties	-91	387	978	1.766	2.386
	Stand Startnota	57.199	59.370	61.618	63.613	66.181
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	370	382	394	406	419
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Macromutaties		1	5	9	12
	Correctie sociale lasten UFO**	-46	-46	-46	-46	-46
	Stand Startnota	324	337	353	370	386
*Het verwerken van maatregel I88 leidt tevens tot een niet-kaderrelevante boeking op H15 voor het afboeken van de Rijksbijdrage voor het wetsvoorstel uitbreiding kraamverlof. ** Conform de methodiek die het Centraal Planbureau hanteert worden de UFO-ontvangsten (de door het UWV op overheidswerkgevers verhaalde bedragen) voortaan exclusief de werkgeverslasten geboekt. Hierdoor sluiten de UFO-ontvangsten ook beter aan bij de uitkeringslasten, waarin de werkgeverslasten ook niet zijn meegeteld.

Zorg

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
41	Zorg	2018		2019	2020		2021		2022		struc		struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	70.307		74.887	79.847		84.984		90.337
	Mutaties Regeerakkoord	39		-361	-1.345		-2.458		-2.939		-2.941
H51	Hoofdlijnenakkoord 2019-2021			-460	-1.190		-1.920		-1.920		-1.920		2021
H52	Maatregelen op het gebied van genees- en hulpmiddelen*			-61	-158		-305		-465		-467		2023
H54	Gedragseffect derving eigen risico a.g.v. HLA + geneesmiddelen**			20	35		50		65		65		2022
H55	Gedragseffect stabilisatie eigen risico	39		80	105		130		125		125		2022
H72	Terugdraaien taakstelling BKZ			136	208		213		188		188		2022
A2	Accreseffect inclusief aanpassing normeringssystematiek GF/PF				-269		-550		-856		-856		2022
	Overheveling sociaal domein volumegroei Wmo + Jeugd tranche 2019 van Z***	0		-76	-76		-76		-76		-76		2019
	Macromutaties	33		1.297	2.215		2.813		3.634
	Stand Startnota	70.379		75.822	80.716		85.338		91.031
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	5.187		5.430	5.689		5.957		6.232
	Mutaties Regeerakkoord	-117		-291	-429		-583		-628		-628
H53	Doorwerking maatregelen Zvw (doorwerking van HLA + geneesmiddelen)****			-43	-92		-141		-184		-184		2022
H55	Stabilisatie eigen risico 2018-2021	-101		-203	-306		-411		-413		-413		2022
H67	Verlaging eigen bijdragen Wlz*****	-16		-45	-31		-31		-31		-31		2020
	Macromutaties	0		10	15		19		24
	Stand Startnota	5.071		5.149	5.276		5.394		5.629
* Invulling gebeurt zoveel mogelijk door een scherpere inkoop van genees- en hulpmiddelen (inclusief barcodering), een overheveling van extramuraal naar intramuraal en een aanpassing van de Wet geneesmiddelenprijzen. Sluitpost is een aanpassing van het Geneesmiddelenvergoedingssysteem. Waarbij de GVS-bijbetalingen per verzekerde per 2019 worden gemaximeerd op € 250 per jaar.
** De hoofdlijnenakkoorden en de beheersing van de kosten van genees- en hulpmiddelen leiden tot een lager eigen risico dan eerder geraamd, waardoor de opbrengsten uit het verplicht eigen risico lager zijn (wat weer gedragseffecten heeft).
*** In het RA is opgenomen dat het integreerbare deel van de integratie-uitkering sociaal domein per 2019 opgaat in de algemene uitkering, en daarmee deel uitmaakt van de trap-op-trap-af-systematiek. Dit leidt tot de opgenomen overhevelingen sociaal domein.
**** De hoofdlijnenakkoorden en de beheersing van de kosten van genees- en hulpmiddelen leiden tot een lager eigen risico dan eerder geraamd, waardoor de opbrengsten uit het verplicht eigen risico lager zijn (wat weer gedragseffecten heeft).
***** Onderverdeling verlagen eigen bijdragen WLZ
			2018			2019		2020		2021		2022		struc
Totaal verlaging eigen bijdragen in een Wlz-instelling of beschermd wonen			19			49		34		34		34		34
wv. VIB van 8% naar 4%			0			60		60		60		60		60
wv. Verkorting overgangstermijn naar vier maanden			0			-30		-45		-45		-45		-45
wv. Marginale tarief lage eigen bijdragen naar 10%			17			17		17		17		17		17
wv. Uitvoeringskosten totaal nieuwe maatregelen			2			2		2		2		2		2

Gemeentefonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
50	Gemeentefonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	28.282	28.165	28.015	27.902	27.724
	Mutaties Regeerakkoord	1	227	236	250	259	394
H66	Bijdrage Rijk in abonnementstarief Wmo*		143	143	148	148	145	2023
H67	Verlaging eigen bijdragen Wlz**	1	2	1	1	1	1
I91	20.000 Extra beschutte werkplekken		5	15	25	33	171
	Overheveling sociaal domein***		7.054	7.080	7.165	7.162	7.162	2022
	Overheveling sociaal domein Wmo van R		-90	-90	-90	-90	-90	2019
	Overheveling sociaal domein Wmo van Z		-3.335	-3.340	-3.403	-3.399	-3.399	2022
	Overheveling sociaal domein Jeugd van R		-1.127	-1.148	-1.167	-1.167	-1.167	2021
	Overheveling sociaal domein Jeugd van Z		-1.912	-1.912	-1.916	-1.916	-1.916	2021
	Overheveling sociaal domein participatie van S		-514	-514	-514	-514	-514	2022
	Stand Startnota	28.283	28.391	28.251	28.152	27.983
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0
* De huidige eigen bijdragensystematiek wordt per 1 januari 2019 vervangen door een abonnementstarief van € 17,50 per vier weken voor een huishouden dat gebruik maakt van Wmo-voorzieningen. Per 2020 kan de verantwoordelijkheid voor de inning van de eigen bijdrage worden geïntegreerd in het gemeentelijke domein.
** Onderverdeling verlagen eigen bijdragen WLZ
		2018	2019	2020	2021	2022	struc
Totaal verlaging eigen bijdragen in een Wlz-instelling of beschermd wonen		19	49	34	34	34	34
wv. VIB van 8% naar 4%		0	60	60	60	60	60
wv. Verkorting overgangstermijn naar vier maanden		0	-30	-45	-45	-45	-45
wv. Marginale tarief lage eigen bijdragen naar 10%		17	17	17	17	17	17
wv. Uitvoeringskosten totaal nieuwe maatregelen		2	2	2	2	2	2
*** In het RA is opgenomen dat het integreerbare deel van de integratie-uitkering sociaal domein per 2019 opgaat in de algemene uitkering, en daarmee deel uitmaakt van de trap-op-trap-af systematiek. Dit leidt tot de opgenomen overhevelingen sociaal domein.

Provinciefonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
51	Provinciefonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	2.188	2.167	2.148	2.075	2.065
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	2.188	2.167	2.148	2.075	2.065
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Infrastructuurfonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
55	Infrastructuurfonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	6.243	6.410	6.452	6.422	6.500
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	6.243	6.410	6.452	6.422	6.500
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	6.243	6.410	6.452	6.422	6.500
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	6.243	6.410	6.452	6.422	6.500

Diergezondheidsfonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
58	Diergezondheidsfonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	35	35	35	35	35
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	35	35	35	35	35
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	35	35	35	35	35
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	35	35	35	35	35

Accressen Gemeentefonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
60	Accressen Gemeentefonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	276	796	1.316	1.777	2.322
	Mutaties Regeerakkoord	353	845	1.319	1.680	2.213	2.213
A2	Accreseffect inclusief aanpassing normeringssystematiek GF/PF	353	845	1.319	1.680	2.213	2.213	2022
	Macromutaties	20	250	532	761	996
	Stand Startnota	649	1.890	3.167	4.218	5.531
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Accressen Provinciefonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
61	Accressen Provinciefonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	39	107	175	235	304
	Mutaties Regeerakkoord	51	116	145	167	200	200
A2	Accreseffect inclusief aanpassing normeringssystematiek GF/PF	51	116	145	167	200	200	2022
	Macromutaties	3	32	61	81	104
	Stand Startnota	93	256	380	483	607
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

BES-fonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
64	BES-fonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	41	33	33	33	33
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	41	33	33	33	33
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Deltafonds

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
65	Deltafonds	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	1.119	1.164	1.210	1.369	1.248
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	1.119	1.164	1.210	1.369	1.248
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	1.119	1.164	1.210	1.369	1.248
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	1.119	1.164	1.210	1.369	1.248

Prijsbijstelling

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
80	Prijsbijstelling	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	581	1.189	1.826	2.548	3.314
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	-4	-10	-14	-14
A2	Accreseffect inclusief aanpassing normeringssystematiek GF/PF			-4	-10	-14	-14	2022
	Macromutaties	-66	-38	35	26	-5
	Stand Startnota	515	1.151	1.857	2.564	3.296
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Arbeidsvoorwaarden

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
81	Arbeidsvoorwaarden	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	1.275	2.663	4.177	5.574	7.113
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	-36	-82	-123	-123
A2	Accreseffect inclusief aanpassing normeringssystematiek GF/PF			-36	-82	-123	-123	2022
	Macromutaties	216	977	1.652	2.122	2.531
	Stand Startnota	1.491	3.640	5.793	7.614	9.521
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	0	0	0	0	0

Koppeling Uitkeringen

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
83	Koppeling uitkeringen	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	275	615	995	1.384	1.782
	Mutaties Regeerakkoord	0	11	31	50	58	0
M139	Beperken jaarlijkse afbouw AHK bijstand		11	31	50	58		2040
	Macromutaties	-3	108	269	427	573
	Stand Startnota	272	734	1.294	1.861	2.413
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	28	61	95	130	168
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0	0
	Macromutaties		0	-1	0	3
	Stand Startnota	28	61	94	130	170

Aanvullende Post

	In miljoenen euro's
86	Aanvullende Post Algemeen	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	264	309	292	252	252
	Mutaties Regeerakkoord	4.203	6.023	6.227	5.806	5.534	7.301
	Openbaar bestuur
A3	Belastingdienst	25	250	150
A4	Reservering transitie werkgevers zorg en overheid a.g.v. afschaffing doorsneesystematiek pensioenen			200	200	200	0
	Veiligheid
B5	Politie (o.a. agenten in de wijk, innovatie, recherche en werkgeverschap)	154	210	244	267	267	267	2021
B6	Digitalisering werkprocessen strafrechtketen	15	70	70	70	70	0	2023
B7	Extra capaciteit strafrechtketen	5	10	15	20	20	20	2021
B8	Cybersecurity (bovenop 26 mln. structureel Miljoenennota)	3	35	42	49	49	49	2021
	Waarvan VenJ (incl. computercriminaliteit)		14	15	16	16	16	2021
	Waarvan BZK		8	9	12	12	12	2021
	Waarvan BZ		1	2	2	2	2	2020
	Waarvan EZ		5	7	9	9	9	2021
	Waarvan IenM		4	6	7	7	7	2021
	Waarvan Defensie (zie tabblad Defensie)		(12)	(16)	(20)	(20)	(20)	2021
	Waarvan AZ	3	3	3	3	3	3	2018
B9	Contraterrorisme	8	13	13	13	13	13	2019
B10	Ondermijnende criminaliteit	5	10	10	10	10	10	2019
B12	Ondermijningsbestrijdingsfonds	100
B13	Terugdringen recidive	10	15	20	20	20	20	2020
B14	Experimenten regulering wietteelt	1	1	1	1	1	1	2018
B15	Voorkomen vechtscheidingen	2	3
B16	Vrijwilligerswerk gedetineerden	1	1	1	1	1	1	2018
B17	Regionaal Uitstapprogramma Prostituees	2	3	3	3	3	3	2019
L110	Meerjarenprogramma werven en opleiden brandweer- en politievrijwilligers met cofinanciering van de veiligheidsregio’s	1	1	1	1	0	0	2022
	Defensie
C18	Ondersteuning krijgsmacht	300	300	350	400	400	400	2021
C19	Investeringen modernisering krijgsmacht	475	725	775	825	825	825	2021
C20	Uitbreiding slagkracht, cyber en werkgeverschap	125	175	275	275	275	275	2020
C21	Kustwacht Caribisch Gebied	10	10	10	10	10	10	2018
	Bereikbaarheid
D22	Verhoging Infrastructuurfonds*	500	1.000	500	100	100	100	2021
	Milieu
E23	Envelop klimaat	300	300	300	300	300	0	2031
E24	SDE+: nieuwe verplichtingen vanaf 2020**			103	368	290	3.264	2033
E25	Natuur en waterkwaliteit	50	125	100
E26	Invoeren alternatief voor salderingsregeling			213	240	240	240	2021
	Landbouw
F28	Capaciteit NVWA		5	10	15	20	20	2022
F29	Cofinanciering Fonds warme sanering varkenshouderij (prioritair voor Noord-Brabant)	100	100
F30	Fonds bedrijfsopvolging agrarische sector	25	50
F31	Cofinanciering innovatie visserij	5	5	5
	Onderwijs, onderzoek en innovatie
G32	Voor- en vroegschoolse educatie		170	170	170	170	170	2019
G33	Aanpak werkdruk primair onderwijs (incl. 20 miljoen kleine scholen)	10	175	325	450	450	450	2021
G35	Kwaliteit technisch onderwijs vmbo	50	100	100	100	100	100	2019
G36	Fundamenteel onderzoek	100	150	200	200	200	200	2019
G37	Toegepast onderzoek innovatie	100	150	200	200	200	200	2019
	waarvan OCW	25	38	50	50	50	50
	waarvan EZ	75	112	150	150	150	150
G38	Onderzoeksinfrastructuur	50	50
G40	Cultuur (en historisch democratisch bewustzijn)	25	50	80	80	80	80	2020
G41	Nederlandse scholen in het buitenland	3	3	3	3	3	3	2018
G42	Media/onderzoeksjournalistiek	5	5	5	5	5	5	2018
G43	Intensivering erfgoed en monumenten (met name nationaal restauratiefonds)	150	100	50	25	0	0	2022
G44	Aanpak laaggeletterdheid	5	5	5	5	5	5	2018
G45	Onderwijsachterstandenbeleid en aandacht voor talentrijke kinderen	15	30	30	30	30	30	2018
G48	Terugdraaien taakstelling groen onderwijs		9	13	14	13	10	2024
	Zorg
H57	Bevorderen digitaal ondersteunende zorg	10	10	10	10	10	5	2023
H59	Preventiemaatregelen***	50	50	50	20	20	20	2021
H60	Transformatiegelden jeugd	18	18	18
H61	Waardig ouder worden c.a.****	50	50	50	30	30	30	2021
H62	Onafhankelijke cliëntondersteuning	15	15	15	10	10	10	2021
H63	Veilig opgroeien (meldcode, actieplan pleegzorg, FMEK (structureel))	4	6	6	6	4	2	2023
H64	Brede aanpak LVB, daklozen en zwerfjongeren	2	4	4	4	2	0	2023
H65	Belonen van uitkomsten	10	15	15	15	15	0	2023
H68	Sport	20	25	25	25	25	25	2019
H69	Q-koorts	3	3	3
H70	Experimenten regulering wietteelt	1	1	1	1	1	1	2018
G39	Maatschappelijke diensttijd	25	50	75	100	100	100	2021
	Sociale Zekerheid
I80	Meer face-to-face UWV voor Werkloosheid		40	40	40	40	40	2019
I81	Meer face-to-face UWV voor Arbeidsongeschiktheid		30	30	30	30	30	2019
I82	Pilot scholing WGA (voor mensen waarvoor onvoldoende functies te duiden zijn)			10	10	10	0	2023
I86	Collectiviseren transitievergoeding MKB*****			100	100	100	100	2020
I89	Extra budget voor Inspectie SZW: intensivering handhaving en fraudebestrijding	13	25	31	38	50	50	2022
I92	Bestrijden van schulden en armoede bij gezinnen met kinderen	30	25	25
I93	Taalles bij integratie		50	60	70	70	70	2021
	Overdrachten bedrijven
J101	Eigen vermogen Invest NL (niet EMU-saldorelevant)	500	500	500	500	500	0
	Internationale samenwerking
K103	Intensivering OS/ODA	400	300	200	100	0	0	2022
K104	Buitenlands diplomatiek netwerk (posten)	10	20	30	40	40	40	2021
	Overige uitgaven
L105	Reservering regionale knelpunten (waaronder BES, Rotterdam-Zuid, nucleair, Eindhoven, ESTEC, Zeeland)	250	300	250	100	50	0	2023
L107	Stimulering ombouw laagcalorisch naar hoogcalorisch		15	30	30	0	0	2022
L108	Gasfonds Groningen	50	50	50	50	50	0
L109	Gratis VOG voor mensen die werken in een afhankelijkheidssituatie	7	7	7	7	7	7	2018
	Reservering BTW-sport		241	241	241	241
	Reservering kennisinstellingen	14	14	14	14	14
	Stand Startnota	4.481	6.587	6.774	6.313	6.041
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	0	0	0	0	0
	Mutaties Regeerakkoord
	Stand Startnota	0	0	0	0	0
* Inclusief € 5 mln. (structurele) exploitatie infrastructuur BES.
** Deze intensivering/lastenverzwaring zit al in het basispad van het CPB en leidt ten opzichte van dat basispad dus niet tot lastenverzwaring of extra uitgaven. De middelen uit de begrotingsreserve worden bij het afsluiten van het Klimaat-en Energieakkoord toegevoegd aan de beschikbare middelen voor de SDE+ voor de periode na 2022.
*** Hierbij geldt de volgende onderverdeling:
		2018	2019	2020	2021	2022	struc
Totaal preventiemaatregelen		50	50	50	20	20	20
wv. Preventieakkoord		21	18	18	5	5	5
wv. Onderzoek naar effectiviteit preventieve interventies		5	10	10	3	3	3
wv. Preventie en ondersteuning bij onbedoelde zwangerschappen		15	15	15	8	8	8
wv. Suïcidepreventie		5	4	4	2	2	2
wv. Opvang slachtoffers loverboys		4	3	3	2	2	2
**** Hierbij geldt de volgende onderverdeling:
		2018	2019	2020	2021	2022	struc
Totaal waardig ouder worden		50	50	50	30	30	30
wv. Campagne herwaardering ouderdom		2	2	2	0	0	0
wv. Bestrijding eenzaamheid		8	8	8	5	5	5
wv. Versteviging respijtzorg en dagopvang		10	10	10	5	5	5
wv. Landelijke vrijwilligersorganisaties		2	2	2	2	2	2
wv. Palliatieve zorg		8	8	8	8	8	8
wv. Levensbegeleiders/geestelijke verzorging		10	10	10	5	5	5
wv. Crisiszorg ouderen		10	10	10	5	5	5
***** Er komt meer balans in de transitievergoeding. Werknemers krijgen vanaf het begin van hun arbeidsovereenkomst recht op een transitievergoeding en de opbouw bedraagt, ook voor contractduren langer dan 10 jaar, een derde maandsalaris per jaar. Daarnaast worden er enkele ‘scherpe randen’ aan de verplichting tot het betalen van een transitievergoeding verlicht, vooral voor MKB’ers. Zo worden de criteria om in aanmerking te komen voor de overbruggingsregeling transitievergoeding voor kleine werkgevers ruimer en eenvoudiger en er zal een voorstel zal worden uitgewerkt om werkgevers – onder voorwaarden - te compenseren voor de transitievergoeding wanneer de betreffende werkgever zijn bedrijf beëindigt wegens pensionering of ziekte. Hiervoor wordt taakstellend € 100 mln. gereserveerd (lastendekkend).

Consolidatie

	In miljoenen euro's (excl. HGIS)
90	Consolidatie	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	-6.595	-6.959	-7.015	-7.132	-7.179
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	-6.595	-6.959	-7.015	-7.132	-7.179
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	-6.595	-6.959	-7.015	-7.132	-7.179
	Mutaties Regeerakkoord	0	0	0	0	0
	Stand Startnota	-6.595	-6.959	-7.015	-7.132	-7.179

Homogene Groep Internationale Samenwerking

	In miljoenen euro's (excl. Aanvullende Post)
	HGIS	2018	2019	2020	2021	2022	struc	struc in
	Uitgaven
	Stand MN 2018	4.662	4.569	4.634	4.820	4.898
	Mutaties Regeerakkoord	0	118	304	331	475	0
K102	Dichten tijdelijke dip door correctie kasschuiven Rutte II		118	304	331	475	0	2023
	Macromutaties	48	145	186	213	245
	Stand Startnota	4.710	4.832	5.124	5.364	5.618
	Niet-belastingontvangsten
	Stand MN 2018	155	135	135	134	134
	Mutaties Regeerakkoord
	Stand Startnota	155	135	135	134	134