| Concessieverlener |
Voor het beheer van de hoofdspoorweg-infrastructuur |
In de beheerconcessie staan de diverse verplichtingen ten aanzien
van deze rol: het beheer, onderhoud, vervanging, verkeersleiding en
capaciteitsverdeling t.a.v. de hoofdspoorweginfrastructuur en wanneer
deze worden ingezet:
Voor de jaarlijkse cyclus van ProRail levert IenW de input via de
beleidsprioriteitenbrief op 1 april waarin de prioriteiten voor het
volgende jaar zijn opgenomen. De oplevering van een beheerplan door
ProRail volgt op 15 november, waarna vervolgens IenW deze
goedkeurt. ProRail levert per halfjaar (op 1 september en op 1 maart) een
verslag op met de resultaten ten aanzien van de prestaties en financiën.
Wanneer de prestaties onder de maat (bodemwaarde van de
prestatie-indicatoren) zijn volgt aan het begin van het opvolgende jaar
een sanctie. In de concessie zijn specifieke maatregelen en programma’s
opgenomen waarover ProRail op gezette tijden de voortgang, acties en
mijlpalen meldt aan IenW.
Wanneer hier niet voldoende voortgang op wordt geboekt, voeren IenW
en ProRail hier het gesprek over en kan IenW als ultieme sanctie een
last onder dwangsom opleggen.
Rond de samenwerking van ProRail met direct betrokken
stakeholders bij het spoor zijn diverse verplichtingen opgenomen. Zo
zijn er de halfjaarlijkse OV- en Spoortafels waaraan ProRail
deelneemt. Ook is er de mogelijkheid om te allen tijde op diverse
onderwerpen benchmarks, audits en reviews (ook een mid-term review
halverwege de concessieperiode) uit te voeren door IenW op het
functioneren van ProRail. Voorbeeld hiervan is dat er jaarlijks een
audit op de wijzigingen van de prestatie-indicatoren wordt
uitgevoerd. |
| Subsidieverlener |
Voor kapitaallasten en onderhoud (beheer, onderhoud en
vervanging en rente). |
In haar rol van subsidieverlener ten aanzien van het beheer,
onderhoud en vervanging heeft IenW in een jaar op een aantal vaste
momenten een belangrijke rol richting ProRail:
ProRail doet jaarlijks voor 1 september een aanvraag voor het
volgende jaar X, waarop IenW voor 1 januari van jaar X de instemming
verleent. Gedurende het subsidiejaar X kan ProRail een verzoek tot
wijziging van de subsidie indienen, waarop IenW aanvullende subsidie kan
verlenen. Na afloop van het jaar X dient ProRail voor 1 juli van jaar X + 1
het verzoek tot vaststelling van de subsidie in met controle verklaring
van de accountant, waarop binnen zes maanden de vaststelling van de
subsidie door IenW volgt. De Audit dienst Rijk (ADR) controleert vervolgens jaarlijks de
gehele verantwoording van IenW (inclusief de verantwoording van ProRail
aan IenW en eventueel onderzoek in de boeken bij ProRail). De Algemene Rekenkamer doet vervolgens hetzelfde: review bij de
ADR plus boekenonderzoek bij ProRail. |
Voor de uitbreiding van de
Hoofdspoorweginfrastructuur
(t.a.v. verkenningen, planuitwerkingen en
realisatie) |
In haar rol van subsidieverlener ten aanzien van de uitbreiding
van de
Hoofdspoorweginfrastructuur heeft IenW per project een belangrijke
rol richting ProRail:
ProRail dient hiervoor per project een subsidieaanvraag in. Op
basis hiervan verstrekt IenW op projectniveau een subsidie aan
ProRail. IenW houdt vervolgens toezicht op de besteding van middelen en
voortgang conform in de subsidiebeschikking overeengekomen planning,
budget en scope. Een jaar na indienststelling van een project vindt de definitieve
subsidievaststelling plaats. De Audit dienst Rijk (ADR) controleert vervolgens jaarlijks de
gehele verantwoording van IenW (inclusief de verantwoording van ProRail
aan IenW en eventueel onderzoek in de boeken bij ProRail). De Algemene Rekenkamer doet vervolgens hetzelfde: review bij de
ADR plus boekenonderzoek bij ProRail. |
| Aandeelhouder |
De Staat is 100% aandeelhouder van Railinfratrust BV die op haar
beurt 100% aandeelhouder is van ProRail BV |
Als aandeelhouder van ProRail heeft IenW een aantal taken en
bevoegdheden:
De benoeming van de leden van de Raad van Commissarissen
(RvC). De benoeming van de leden van de Raad van Bestuur (RvB). Het vaststellen van het bezoldigingsbeleid ten aanzien van de RvB
en de RvC. Het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag. Het goedkeuren van de nieuwe en gewijzigde strategie. Het goedkeuren van deelnemingen en grote investeringen (meer dan
35 mln. euro) die geen verband houden met concessie- en
subsidieverlening Uitoefenen van rechten die de vennootschap toekomen uit hoofde
van door haar gehouden aandelen, zoals het uitoefenen van
stemrecht. Bepaling van het aantal leden van het bestuur. Wijziging van de statuten. |
| Voorbereiden wet- en regelgeving |
IenW bereidt wet- en regelgeving voor waarmee het
beleid, voor zover dat noodzakelijk is, omgezet wordt in wetgeving. Die
wet- en regelgeving verschaft de juridische kaders op grond waarvan en
onder welke randvoorwaarden beleidsinstrumenten toepassing vinden. De
nationale wetgever is daarbij gehouden aan de juridische kaders die
reeds op basis van internationale verdragen en Europese wetgeving zijn
geformuleerd. |
| Beleidsmaker |
De beleidsmaker definieert het publiek belang, kiest de
beleidskaders (toekomstbeeld OV, Lange Termijn Spooragenda) en
beleidsinstrumenten (zoals de concessie, de subsidie en de
staatsdeelneming) waarmee dit belang dient te worden verwezenlijkt en
controleert of de toepassing van de instrumenten in voldoende mate aan
het publiek belang tegemoet komt. |