Preview document (🔗 origineel)

---

Kamerstuk ….. , nr. …

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld … december 2019

Binnen de vaste commissie voor Europese Zaken bestond bij een aantal fracties de behoefte om aan het kabinet enkele vragen en opmerkingen voor te leggen met betrekking tot de geannoteerde agenda Raad Algemene Zaken van 10 december 2019 (Kamerstuk 21501-02 nr. 2091), verslag van de Raad Algemene Zaken dd 19 november 2019 (Kamerstuk 21501-02 nr. 2092), de kabinetsappreciatie CVM-rapporten Roemenië en Bulgarije 2019 (Kamerstuk 23987 nr.375), de reactie op verzoeken commissie over de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027 en de brief inzake de rechtsstaat op Malta (nog te ontvangen).

Het kabinet heeft op de vragen en opmerkingen geantwoord bij brief van ... december 2019. De vragen en opmerkingen van de fracties en de antwoorden van het kabinet zijn hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken,

Veldman

Adjunct-griffier van de vaste commissie voor Europese Zaken,

Even

Algemeen

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de geagendeerde stukken voor de Raad Algemene Zaken op 10 december 2019 en hebben daarover enkele vragen.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van de geagendeerde stukken voor de Raad Algemene Zaken op 10 december 2019 en hebben daarover enkele vragen.

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de geagendeerde stukken voor de Raad Algemene Zaken op 10 december 2019 en hebben daarover enkele vragen.

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken die 10 december 2019 plaats zal vinden te Brussel. Deze leden hebben nog enkele vragen.

De leden van de GroenLinks-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de Geannoteerde Agenda Raad Algemene Zaken en hebben daar nog de volgende vragen over.

De leden van de SP-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de stukken en de agenda voor de Raad Algemene Zaken van 10 december. Deze leden hebben een aantal vragen.

Meerjarig Financieel Kader 2021-2027

De leden van de VVD-fractie vragen zich af hoeveel geld de voorstellen van de Europese Commissie over het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027 (MFK) Nederland extra kosten? Is dit geld reeds gereserveerd op de begroting? Indien nee, betekent dit dat - als het commissievoorstel zou worden aangenomen - Nederland moet bezuinigen op de nationale begroting of de belastingen zou moet verhogen?

Nederland is de grootste nettobetaler aan de Europese Unie van de afgelopen eeuw, zo constateren de leden van de PVV-fractie. Is het kabinet het met de leden van de PVV-fractie eens dat Nederland, zolang we nog in de Europese Unie zitten, geen cent extra zou moeten afdragen aan Brussel? Kan het kabinet op een rijtje zetten wat de verschillende opties die op tafel liggen (Europese Commissievoorstel, negotiation box van het Fins EU-Voorzitterschap en de inzet van het kabinet, 1% BNP) betekenen voor de nieuwe Nederlandse afdracht, zo vragen de leden van de PVV-fractie? Over welke concrete bedragen hebben we het dan eigenlijk? En wat is de toename ten opzichte van de huidige afdracht?

Wat is de stand van zaken ten aanzien van de discussie over de introductie van nieuwe eigen middelen, zo vragen de leden van de PVV-fractie?? Kan het kabinet garanderen dat alle voorstellen voor de introductie van nieuwe eigen middelen direct naar de prullenbak worden verwezen, zo vragen deze leden? Hoe is de brief die het kabinet tezamen met de regeringen van Oostenrijk, Denemarken en Zweden heeft verstuurd ontvangen?

De leden van de PVV-fractie lezen dat de nieuwe voorzitter van de Europese Raad Charles Michel er geen misverstand over laat bestaan over zijn opvattingen in de discussie over de nieuwe meerjarenbegroting ‘Ons ambitieniveau kan zich niet beperken tot 1 procent en al dan geen kortingen op de EU-afdrachten.’ (Volkskrant 29 november 2019). De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet het of het kabinet het de rol van de voorzitter van de Europese Raad vindt om zulke inhoudelijke uitspraken te doen over een gevoelig onderwerp als wie de Europese rekening gaat betalen?

De leden van de D66-fractie zijn verheugd te lezen dat het kabinet zich blijft inzetten voor een modern en financieel houdbaar Meerjarig Financieel Kader. De leden delen de mening van het kabinet dat dit het uitgangspunt van de onderhandelingen moet zijn. De leden waren dan ook verbaasd om te lezen dat minister-president Rutte, samen met drie gelijkgestemde regeringsleiders, een vertrouwelijke brief naar de Europese hoofdsteden heeft gestuurd.¹ In deze brief staat dat het EU-budget niet hoger mag worden dan 1% van het Europese bruto nationaal inkomen (bni). De leden van de D66-fractie hebben al eerder hun zorgen geuit over deze harde eis. Zij maken zich zorgen dat door deze eisen de inhoudelijke modernisering van het Meerjarig Financieel Kader niet gerealiseerd kan worden. Daarom roepen zij het kabinet opnieuw op om in te zetten op de inhoudelijke hervormingen van het Meerjarig Financieel Kader, en minder vast te houden aan de maximale hoogte van het budget. Graag zien deze leden hierop een reactie van het kabinet. Ook horen de leden van de D66-fractie graag van het kabinet hoe deze brief door de overige Europese regeringen is ontvangen? Hoe hebben andere Europese lidstaten gereageerd? Wat waren de reacties van de Europese Commissie en het Europees Parlement op deze brief?

De leden van de D66-fractie hebben transparantie en het tijdelijk informeren van de Kamer hoog in het vaandel, juist ook als het om Europese zaken gaat. De leden van de D66-fractie hadden deze brief dan ook graag direct van het kabinet ontvangen, in plaats van via de Volkskrant hierover op de hoogte worden gesteld. Op verzoek van de Kamer is deze brief vertrouwelijk gedeeld. De leden van de D66-fractie verzoeken het kabinet om in de toekomst dit soort brieven proactief met de Kamer te delen, desnoods door middel van vertrouwelijke inzage.

De leden van de D66-fractie lezen in de geannoteerde agenda dat er een nieuwe ‘negotiating box’ komt. Het Finse EU-voorzitterschap zal hier voor het eerst uitgavenplafonds voorstellen. Wat verwacht het kabinet van het nieuwe voorstel? Hoe verwacht het kabinet dat het tijdpad van de onderhandelingen na presentatie van dit nieuwe onderhandelingsdocument er uit zal zien? Kan het kabinet het huidige politiek speelveld op dit dossier uiteenzetten, zo vragen deze leden? Welke verwachtingen heeft het kabinet van de nieuwe Commissie onder voorzitter Von der Leyen in de onderhandelingen voor het nieuwe Meerjarig Financieel Kader?

De leden van de GroenLinks-fractie vragen zich af of het kabinet kan toelichten op welk bedrag het kabinet inzet voor de realisatie van toekomstige klimaatmaatregelen? Hoe apprecieert het kabinet de waarschuwing van de Europese Investeringsbank (EIB) dat klimaat gerelateerde investeringen van de EU achterlopen op die van de Verenigde Staten en China?² Kan het kabinet toelichten hoe de berekeningen van de EIB die nodig zijn voor het bereiken van het klimaatakkoord van Parijs worden meegenomen bij de middelen van het Meerjarig Financieel Kader voor 2021-2027?

De leden van de SP-fractie vragen het kabinet om een inschatting te maken van de kansen dat er omtrent het nieuwe Meerjarig Financieel Kader een akkoord zal worden bereikt op een bedrag dat uitkomt op de Nederlandse inzet van 1 procent bruto nationaal inkomen (bni) per land, gezien de grote verschillen in eisen tussen het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad. Deze leden vragen of het teleurstellende compromis omtrent de begroting voor het jaar 2020 hier indicatief voor zal zijn. De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of het kabinet van plan is met gelijkgestemde landen intensief samen te werken om de kansen op een akkoord van 1 procent bni te vergroten. Deze leden vragen ten aanzien van de nieuwe ‘negotiating box’ wat het kabinet vindt van het gekozen budget van 1,07 procent van het bni per land. De leden van de SP-fractie vragen wat het kabinet vindt van het feit dat onder deze ‘negotiating box’ een plafond van maar liefst 15 miljard euro voor veiligheid en defensie wordt voorgesteld?

 

De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of het kabinet naast de positieve kanten die het vaak noemt in het versterken van de bankenunie middels het Europees depositogarantiestelsel (EDIS) en het begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen (BICC), ook negatieve kanten en risico’s ziet in het versterken van een bankenunie? De leden van de SP-fractie vragen waarom er niet serieus met tegenspraak gekeken wordt naar een bankenunie? Deze leden vragen het kabinet om een appreciatie te geven van de routekaart omtrent EDIS. De leden vragen het kabinet waarom de bankenunie zo lang op zich laat wachten? De leden van de SP-fractie vragen het kabinet waarom de minister van Financiën van Duitsland nu opeens zoveel vaart maakt? Deze leden vragen het kabinet of deze haast ingegeven is door een aanstaande crisis? De leden vragen het kabinet of het kabinet op de hoogte is van de zwakke positie van Duitse banken op dit moment zoals in het Financieel Dagblad stond vermeld.

Voorbereiding Europese Raad 12-13 december 2019

De leden van de GroenLinks-fractie vinden het positief dat er snel een Europees klimaatakkoord lijkt te komen. Acht het kabinet het ook waarschijnlijk dat er een definitief akkoord bereikt zal worden? Welke obstakels ziet zij daarin? Wat hoopt het kabinet terug te zien in dit klimaatakkoord? Daarbij vragen de leden van de fractie van GroenLinks zich af wat de inzet van het kabinet is ten opzichte van het verlengen van de sectorale sancties tegen Rusland? Indien deze verlengd worden, worden dan alle sancties in stand gehouden of komen hier wijzigingen in?

Uniewaarden

De rechtsstatelijke ontwikkelingen binnen de Europese Unie blijven de leden van de D66-fractie grote zorgen baren. Deze leden hebben daarom enkele vragen hierover.

Ten eerste over de jaarlijkse rechtsstatelijkheidsdialoog. De leden van de D66-fractie lezen in het verslag van de Raad Algemene Zaken van 19 november dat de Raad er niet in geslaagd is om Raadsconclusies aan te nemen over dit onderwerp, maar slechts voorzitterschapsconclusies. Twee lidstaten konden zich niet vinden in het bereikte compromis. Deze jaarlijkse rechtsstatelijkheidsdialoog is volgens de leden van de D66-fractie nu belangrijker dan hij ooit geweest is. Om de fundamentele waarden van onze Unie te kunnen beschermen is deze dialoog van essentieel belang. Het baart de leden van de D66-fractie dan ook grote zorgen dat twee lidstaten, vermoedelijk Polen en Hongarije, de ontwikkeling en intensivering van deze dialoog tegenhouden. Hoe zal in de toekomst deze dialoog nu plaats gaan vinden? Volgens de nieuwe procedure zoals beschreven in de voorzitterschapsconclusies, of nog op de oude wijze? Dit is deze leden niet duidelijk. Hoe denkt het kabinet stappen te kunnen gaan zetten op dit onderwerp zolang twee lidstaten dwars blijven liggen?

Hongarije

Het is een stap in de goede richting dat er een tweede hoorzitting met Hongarije gepland staat. Ook de leden van de D66-fractie maken zich zorgen over de ontwikkelingen van de democratie, rechtsstaat en grondrechten in Hongarije. De leden lezen in een tweet van Laurent Pech³ dat de onderwerpen voor de thematische hoorzitting onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid zullen zijn. Wat zal de inzet van het kabinet zijn op deze onderwerpen? De leden van de D66-fractie ontvangen graag een uiteenzetting per onderwerp. Zij verzoeken het kabinet met betrekking tot het punt aangaande de rechterlijke macht een nieuw wetsvoorstel van de Hongaarse regering te benoemen (een “omnibus wet” die volgens Amnesty International de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht verder onder druk zet.) en tevens in het verslag van dit schriftelijk overleg zijn inhoudelijke reactie op dit voorstel te geven.⁴ De Europese Commissie is recent een inbreukprocedure tegen Hongarije gestart vanwege het feit dat Hongarije weigert asielzoekers eten te geven.⁵ De leden van de D66-fractie beschouwen dit als een schending van mensenrechten. Hoe kijkt het kabinet naar deze situatie? Is het kabinet bereid dit punt ook op te brengen tijdens de hoorzitting met Hongarije? Wat is de opvatting over het feit dat het Europees Parlement, als initiatiefnemende instelling, niet bij de hoorzitting aanwezig mag zijn?

De leden van de GroenLinks-fractie zijn positief over de inzet van het kabinet wat betreft de rechtsstaat in Hongarije en Polen. Deze leden hebben hier nog de volgende vragen en opmerkingen bij. De inzet van Nederland is dat Hongarije ‘zo spoedig mogelijk tegemoet komt aan de bestaande zorgen’. De leden van de GroenLinks-fractie zijn benieuwd welke mogelijkheden het kabinet ziet om dat te bewerkstelligen? Acht zij het waarschijnlijk dat Hongarije opvolging zal geven aan de zorgen die reeds zijn geadresseerd? Is het kabinet tevreden over het verloop van de eerste hoorzitting? Hoe kansrijk acht het kabinet dat dit door middel van een toekomstig peer-review rechtsstatelijkheidmechanisme wordt bereikt?

Polen
De leden van de D66-fractie delen de opvatting van het kabinet dat het goed is dat dit onderwerp geagendeerd is. De onafhankelijkheid van de Poolse rechterlijke macht blijft zeer zorgelijk. Deze leden kunnen echter uit de geannoteerde agenda niet opmaken wat de inbreng van het kabinet op dit punt zal zijn. Kan het kabinet dit toelichten?

Ook lezen de leden van de D66-fractie dat het Hof van Justitie recent een uitspraak heeft gedaan aangaande de rechterlijke macht in Polen. Welke consequenties zijn er te trekken als de Poolse rechter nu besluit dat de rechterlijke onafhankelijkheid niet gewaarborgd is in Polen? Welke gevolgen heeft dat voor de Artikel 7-procedure tegen Polen?

Deze leden maken zich grote zorgen over het groeiende anti-LHBTI sentiment in Polen. Recent hebben verschillende Poolse gemeentes en regio’s zichzelf als LHBTI-vrije zones verklaard.⁶ Dit druist wat de leden van de D66-fractie betreft rechtstreeks tegen Europese waarden in. Hoe kijkt het kabinet hier tegenaan? Is het kabinet bereid deze situatie te veroordelen? Hoe beoordelen andere lidstaten deze situatie? Kan het kabinet de zorgen hierover opbrengen tijdens de aankomende RAZ en in gesprekken met zijn Poolse collega’s?

De leden van de D66-fractie blijven zich ook zorgen maken over de ontwikkelingen op het gebied van academische vrijheid in Polen. Ter illustratie, de rechtszaak tegen hoogleraar Wojciech Sadurski is inmiddels gestart door middel van een zitting. Deelt het kabinet de zorgen van de leden? Volgt hij deze ontwikkelingen in Polen? De leden begrijpen dat het kabinet niet in kan grijpen in een juridisch proces in een ander land, maar vragen zich wel af of hij bereid is om wederom bilateraal met zijn Poolse collega’s te spreken over vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid in Polen in algemene zin en dit daarnaast tijdens de Raad Algemene Zaken op te brengen?

De leden van de GroenLinks-fractie vragen het kabinet of zij voor Polen een inschatting kan geven van de vervolgstappen bij de Artikel-7-procedure nu er enig succes is geboekt rondom het waarborgen van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht?

Malta

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet om een appreciatie van de stand van zaken in Malta. Daarnaast vragen deze leden of de situatie in Malta ook besproken zal worden tijdens deze RAZ?

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de zorgelijke situatie op Malta. Zij vragen om een reactie van het kabinet op deze situatie. Deelt het kabinet de zorgen van de D66-leden? Spreekt hij hierover met zijn Maltese collega? Komt de rechtsstaat van Malta aan de orde bij de RAZ? Eerder dit jaar is in het Europees Parlement een resolutie aangenomen over het gebrekkige optreden van EU-landen wanneer het aankomt op het beschermen van de veiligheid van journalisten, met een specifieke focus op Malta en Slowakije. De resolutie roept op om meer te doen tegen corruptie, witwassen en fraude. De aanbevelingen aan het adres van Malta zijn vergaand. Wat is de reactie van het kabinet op dit rapport? Ondersteunt het kabinet de aanbevelingen? Bespreekt het kabinet ze met zijn Maltese collega?

De leden van de SP-fractie vragen naar de stappen die het kabinet gaat ondernemen om de schrijnende situatie in Malta te belichten? De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of het kabinet bereid is om verantwoordelijken in Malta te confronteren en de onethische en dubieuze praktijken daar te veroordelen?

Hybride dreigingen

De leden van de GroenLinks-fractie vragen of zich af of het kabinet voorbeelden kan geven van maatregelen die genomen worden ter verbetering van de weerbaarheid van de EU tegen hybride dreigingen? Welke maatregelen zijn er in het verleden genomen, en welke zullen er hoogstwaarschijnlijk in december besproken worden? Worden deze maatregelen geëvalueerd? De leden van de GroenLinks-fractie vragen zich tevens af of er informatie beschikbaar is over de effectiviteit van het desinformatiecentrum van de EU? Zijn de resultaten positief?

Brexit

De leden van de VVD-fractie horen graag hoe Nederland is voorbereid op de volgende fase van de Brexit, dat wil zeggen de fase nadat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten heeft en de onderhandelingen over de toekomstige relatie beginnen. Wanneer krijgt de onderhandelaar namens de EU de heer Barnier zijn mandaat? Zijn de belangen van Nederland in dit mandaat, waar vast al over onderhandeld wordt, voldoende meegenomen? Welke belangen heeft Nederland ingebracht? Heeft het kabinet de Nederlandse belangen volledig in beeld, waaronder de belangen van de Nederlandse visserij, zo vragen de leden van de VVD-fractie voorts? Is het niet een risico dat alle lidstaten hun belangen inbrengen, maar er geen prioritering zal worden aangebracht in de verschillende belangen van de verschillende lidstaten? Hoe ziet het kabinet dit risico? Zal het eventuele akkoord met het VK over de toekomstige relatie vallen onder de competentie van de Europese Commissie, zo vragen de leden van de VVD-fractie? Of moeten alle nationale parlementen het verdrag ratificeren?

Hoe borgen de 27 lidstaten van de EU (EU-27) de betrokkenheid bij de volgende fase van de Brexit-onderhandelingen, vragen de leden van de VVD-fractie zich verder af? Blijft Didier Seeuws de voorzitter van de interne Brexit taskforce van de EU-27, zo vragen de leden van de VVD-fractie? De leden van de VVD-fractie vragen het kabinet hoe de EU-27 de betrokkenheid van de lidstaten borgen?

De leden van de CDA-fractie constateren dat op 1 december 2019 de nieuwe Europese Commissie is gestart zonder een Britse Eurocommissaris. Aangezien de Britse regering weigert een Eurocommissaris te leveren is er een inbreukprocedure gestart, zo constateren deze leden. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet welk juridisch geitenpaadje er is gekozen om de Europese Commissie wel te laten starten terwijl de legitimiteit hiervan nog onder de hamer van het Europese Hof van Justitie ligt. Het gevaar dreigt dat alle besluiten van deze voorlopig inwerking gestelde Europese Commissie niet rechtsgeldig zijn. Deze leden vragen het kabinet aan te geven hoe dit in praktijk het werk van de Europese Commissie beïnvloedt en hoe het uit gaat pakken als deze constructie niet rechtsgeldig blijkt te zijn.

De leden van de D66-fractie lezen dat de Europese Commissie een inbreukprocedure tegen het Verenigd Koninkrijk is gestart vanwege het niet leveren van een Eurocommissaris. De leden van de D66-fractie zijn bezorgd dat deze inbreukprocedure tegen het Verenigd Koninkrijk wellicht de geloofwaardigheid van de Europese Commissie aantast. Hoe beoordeelt het kabinet dat? Is het kabinet het daarmee eens? Heeft het Verenigd Koninkrijk al op de ingebrekestelling gereageerd en kan het kabinet deze met de Kamer delen?

Klimaat

De leden van de VVD-fractie vragen het kabinet wat er precies wordt afgesproken over de Europese klimaatstrategie tijdens de Europese Raad? De leden van de VVD-fractie hebben vernomen dat Eurocommissaris Timmermans op 11 december aanstaande de zogeheten Green Deal presenteert. Zijn er elementen uit de deal waarover besluiten worden genomen tijdens de Europese Raad van 12 en 13 december aanstaande ? Zo ja, welke zijn dat en hoe kijkt het kabinet tegen deze elementen aan?

Afgelopen week heeft het Europees Parlement in Straatsburg gesproken en gestemd over een resolutie ten aanzien van de zogenaamde noodsituatie op het gebied van klimaat en milieu, zo constateren de leden van de PVV-fractie. Deze resolutie is aangenomen, gesteund door een meerderheid van VVD, D66, GroenLinks, PvdD, 50Plus en de PvdA. Deelt het kabinet de typering “klimaatnoodtoestand”, zo vragen de leden van de PVV-fractie?

Wat vindt het kabinet van de uitgelekte plannen van klimaatpaus Timmermans zoals het introduceren van een kilometerheffing in de Europese Unie, zo vragen de leden van de PVV-fractie? De nieuwe voorzitter van de Europese Raad Charles Michel ontbreekt het niet aan ambitie: (Volkskrant 29 november 2019): ‘Ik ben niet naïef, ik weet dat er hindernissen zijn, maar ik bespeur een sterke politieke wil bij de leiders – sterker dan zichtbaar is in de media – om vergaande besluiten te nemen. Ze weten dat het moment nu daar is. Klimaatverandering is hét onderwerp voor mijn eerste EU-top in december. Ik hoop dat we dan afspreken dat Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent van de wereld is.’ Deelt het kabinet de wil om vergaande besluiten te nemen, zo vragen de leden van de PVV-fractie? Verwacht het kabinet dat er op de Europese Top in december afgesproken gaat worden dat Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent van de wereld is? Wat kost het om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken en wie gaat dat betalen?

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet om uiteen te zetten wat de inbreng van Nederland is aangaande de bespreking van de Europese langetermijnstrategie voor klimaat zoals dat op de agenda van de Europese Top staat. Deze leden willen weten van het kabinet welke concrete afspraken er gemaakt gaan worden. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet hoe het krachtenveld is. Tevens vragen deze leden of er al wordt gesproken over de Europese klimaatwet en de Europese greendeal welke onder verantwoordelijkheid van Eurocommissaris Timmermans vallen? De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet welk standpunt het kabinet inneemt ten opzichte van het door Commissievoorzitter Von der Leyen voorgestelde Just Transition Fund. Begrijpen deze leden goed dat dit fonds vooral betrekking heeft op de Oost Europese vervuilende steenkoolindustrieën, en deze leden vragen het kabinet op welke regio of sector dit fonds in Nederland betrekking zou kunnen gaan hebben? Nederland zou slechts één project kunnen financieren uit het Just Transition Fund, de leden van de CDA-fractie vragen het kabinet in hoeverre er mogelijkheid bestaat om meer uit dit fonds te putten. Tevens willen deze leden weten hoe dit fonds zich verhoudt tot het Meerjarig Financieel Kader en tot het begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen (BICC). Ten slotte vragen de leden van de CDA-fractie hoe hoog dit fonds moet zijn en hoe het besluitvormingstraject er uit ziet.

Donderdag 28 november 2019 stemde het Europees Parlement voor het uitroepen van de noodtoestand van het klimaat. Europarlementslid Pascal Canfin (RENEW, FR), een bondgenoot van Macron, heeft gezegd dat Europa, na de beslissing van President Trump om uit het Parijsakkoord te stappen, een sterk signaal moeten afgeven. Is het kabinet het hier mee eens? Wat is de reactie op het uitspreken van de klimaatnoodtoestand? Ook op de agenda van de Europese Raad staat de klimaatneutraliteitdoelstelling voor 2050. De leden van de D66-fractie waarderen de inspanningen van het kabinet de afgelopen maanden om hierover overeenstemming binnen de Raad te bereiken. Wat is het kabinet van plan de komende weken te doen om Polen, Hongarije en Tsjechië mee te krijgen in deze doelstelling? Is er zicht op een wijziging in het krachtenveld of is de situatie nog hetzelfde? Kan het kabinet toelichten in hoeverre hij denkt dat het Just Transition Fund hierin een rol kan spelen? Kan het kabinet een appreciatie geven van de voorstellen van de Europese Commissie voor een Just Transition Fund?

Tevens lezen de leden van de D66-fractie dat Nederland onlangs een position paper heeft opgesteld over de positie van het kabinet aangaande de European Green Deal. Is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd? Zo nee, waarom niet? Daarnaast vragen deze leden naar de reactie van andere lidstaten op dit position paper?

De leden van de SP-fractie vragen aan het kabinet naar de Nederlandse insteek omtrent het Just Transition Fund. Hiermee samenhangend vragen deze leden het kabinet of het kabinet de zorgen van Polen, Hongarije en Tsjechië omtrent het mee kunnen gaan in de klimaatdoelstellingen voor een klimaatneutrale Europese Unie in 2050 begrijpelijk en gerechtvaardigd vindt? Deze leden vragen het kabinet of Nederland zelf op schema ligt wat betreft het halen van deze ambities?

CVM-rapporten Roemenië en Bulgarije 2019

De leden van de VVD-fractie vragen het kabinet aan te geven wat de opvattingen zijn binnen de Europese Raad en van het Europees Parlement met betrekking tot het beëindigen van het zogeheten Coöperatie- en Verificatiemechanisme (CVM) met Bulgarije.

Kan het kabinet aangeven of de softe aanpak van de Europese Commissie ten aanzien van het CVM voor Bulgarije haar gezag en geloofwaardigheid ten opzichte van haar aanbevelingen met betrekking tot de Westelijke Balkan enorm ondergraaft, zo vragen de leden van de VVD-fractie zich voorts af? Het wekt geen vertrouwen dat de Europese Commissie tekortkomingen ten aanzien van de rechtsstaat constant door de vingers ziet. Dit lijkt op een school waarbij een leerling een onvoldoende krijgt en in plaats dat de leerling beter zijn best moet doen, schaft de school het rapport af. Omgekeerde wereld, zo vinden de leden van de VVD-fractie.

De leden van de CDA-fractie steunen de insteek van het kabinet aangaande het niet stoppen van het CVM voor Bulgarije. Deze leden vragen het kabinet in hoeverre er druk op de Europese Commissie kan worden uitgeoefend om dit niet te doen, aangezien ze zelf het voorstel doen om de CVM te stoppen en daar zelf toe gemachtigd zijn. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet in hoeverre er ook al gesproken zal worden over toetreding tot Schengen, hetgeen vaak een resultaat is van het sluiten van CVM. Ten slotte vragen deze leden het kabinet wat het krachtenveld is en verzoeken het kabinet of de CVM nu of later stopt standvastig te pleiten voor het optuigen van een monitoringsmechanisme op Europees niveau.

De rapporten inzake de voortgang van Roemenië en Bulgarije met betrekking tot het CVM zijn volgens de leden van de GroenLinks-fractie helder: Bulgarije heeft grotere vooruitgang gemaakt, en de Europese Commissie wil het CVM beëindigen. Roemenië moet nog enkele stappen zetten. De leden van de GroenLinks-fractie zijn van mening dat het nog te vroeg is om het CVM voor Bulgarije af te bouwen. Pas als aan alle ijkpunten is voldaan, dit ook op duurzame wijze te zien is en er een plaatsvervangend monitorsysteem is, kunnen we nadenken over afbouwen van het CVM. Het is goed om te zien dat het kabinet dit idee steunt, aldus de leden van de GroenLinks-fractie. Hoeveel steun verwacht het kabinet voor het tegenhouden van het beëindigen van het CVM voor Bulgarije?

De leden van de SP-fractie vragen aan het kabinet wat de inschatting is van het krachtenveld van lidstaten omtrent het excuseren van Bulgarije uit de CVM-rapporten, zoals gewenst door de Europese Commissie?

Uitbreiding / Aardbeving Albanië

Kan het kabinet aangeven op welke wijze Frankrijk het toetredingsproces voor lidmaatschap van de Europese Unie wil hervormen, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet wat de Europese Unie heeft gedaan in reactie op de aardbeving in Albanië. Deze leden willen van het kabinet weten of de Europese Unie contact heeft opgenomen met Albanië en of er in het kader van goede relaties de mogelijkheid verkend is om in Europees verband te helpen met zaken als reddingswerkers of tijdelijke accommodaties? Gezien de zwaarte van de beving en het aantal slachtoffers zijn deze leden van mening dat Europese hulp bij deze gelegenheid juist wel geboden dient te worden aan dit buurland van de Europese Unie.

De leden van de D66-fractie lezen in het verslag van de Raad Algemene Zaken van 19 november ook dat er gesproken is over een herziening van de uitbreidingsmethodologie. De Franse president Macron heeft hiertoe een voorstel gedaan, nadat Noord-Macedonië en Albanië wederom niet mochten starten met de toetredingsonderhandelingen. Hoe beoordeelt het kabinet deze door Frankrijk voorgestelde herziening van het toetredingsproces? Hoe zien de andere lidstaten de plannen van president Macron? En wat betekent een eventuele herziening voor huidig kandidaat-lidstaten waarmee de toetredingsonderhandelingen al zijn geopend? Wat betekenen deze voorstellen voor het toetredingsperspectief van Albanië en Noord-Macedonië, als de Europese Commissie aanstaand voorjaar wederom adviseert om de onderhandelingen te openen? De leden van de D66-fractie merken op dat het Nederlandse kabinet een nadere rapportage van de voortgang die door Albanië en Noord-Macedonië geboekt is verwacht, alvorens dit dossier weer besproken wordt in Raad. Deze leden vragen welke verwachtingen het kabinet heeft van een nadere rapportage? Deze leden merken op dat de Europese Commissie al sinds 2009 consequent aanbevelingen doet om de onderhandelingen met Noord-Macedonië te openen, en ook al enkele jaren adviseert om de onderhandelingen met Albanië te starten.⁷ Welke nieuwe constateringen of aanbevelingen verwacht het kabinet van de Europese Commissie?

Conferentie over de toekomst van Europa

De leden van de VVD-fractie constateren dat de Europese Commissie met een conferentie komt over de toekomst van de Europese Unie. Is het kabinet bereid om zich er voor sterk te maken dat de nationale parlementen daar een substantiële rol in kunnen krijgen? Indien ja, hoe? Indien nee, waarom niet? Gaat de Europese Raad net als in de afgelopen jaren weer werken met een meerjarige agenda voor de Europese Toppen, zo vragen de leden van de VVD-fractie zich voorts af?

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet aan de Kamer een appreciatie, inclusief beantwoording van de vragen uit het non-paper, te sturen van het Frans-Duitse voorstel over een conferentie over de toekomst van Europa en daarbij aan te geven hoe Nederland daarin zal participeren.

De leden van de D66-fractie lezen in de politieke richtsnoeren van de nieuwe Commissievoorzitter dat ze zich gaat inzetten voor een conferentie over de toekomst van Europa.⁸ Hierin moeten burgers mee kunnen praten over de toekomst van Europa. De Europese Raad van december zal waarschijnlijk ook een paragraaf hierover opnemen in de conclusies. Steunt het kabinet deze conferentie, wat zal de inzet zijn? Hoe ziet het kabinet de invulling ervan voor zich? Is hij het met de leden van de D66-fractie eens dat deze conferentie een zeer goede ontwikkeling is waarbij burgers mee kunnen praten over de toekomst van Europa waarbij kansen voor hervorming zijn? Hoe ziet het politiek speelveld in Europa eruit op dit onderwerp? Ook lezen deze leden dat er een Frans-Duitse non-paper circuleert met een uitgewerkt voorstel voor de genoemde conferentie. Hoe duidt het kabinet dit paper? Waarom heeft Nederland er voor gekozen niet mee te schrijven aan dit initiatief?

De leden van de SP-fractie vragen zich af wat de verwachtingen van het kabinet zijn omtrent de conferentie ‘De toekomst van de Europa’? Deze leden vragen het kabinet om een appreciatie te geven van het recente Frans-Duitse voorstel en vragen hiermee samenhangend hoe belangrijk het kabinet de rol acht van nationale parlementen en de participatie van de bevolking van de lidstaten bij deze conferentie? Deze leden vragen het kabinet wat de insteek van Nederland zal zijn bij deze conferentie en of de conferentie niet een soort promotietour wordt van de ‘Ever Closing Union’? De leden van de SP-fractie zijn benieuwd naar de mening van het kabinet omtrent de nieuwe Europese Commissie, die getekend is door controverse. Deze leden vragen het kabinet naar de mening omtrent de verwoordingen van de voorzitter van de Europese Commissie dat dit geen politieke, maar zelfs een geopolitieke Commissie zal gaan worden. De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of hij het ook niet belangrijker vindt dat een Europese Commissie leiderschap toont en de orde in de Europese Unie herstelt in plaats van ambitie op ambitie te stapelen.

---

1. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/rutte-op-ramkoers-met-brussel-met-gierige-vier-verzet-hij-zich-tegen-verhoging-eu-budget~b1963db2/↩︎

2. https://www.euractiv.com/section/energy-environment/news/eu-climate-investment-falls-behind-china-and-the-us/↩︎

3. https://twitter.com/ProfPech/status/1199624175100542977/photo/1↩︎

4. https://verfassungsblog.de/one-step-back-two-steps-forward/↩︎

5. https://euobserver.com/migration/145537↩︎

6. https://www.out.tv/nieuws/europees-parlement-uit-felle-kritiek-op-lhbt-vrije-zones-in-polen/?acceptCookies=5ddfa8d603a89↩︎

7. http://www.europarl.europa.eu/factsheets/nl/sheet/167/de-uitbreiding-van-de-unie↩︎

8. https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/political-guidelines-next-commission_en.pdf↩︎