[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Financiële gevolgen van de schorsing van Turkije uit het F-35 programma en van de deelname aan de block buy

Behoeftestelling vervanging F-16

Brief regering

Nummer: 2020D03734, datum: 2020-01-31, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 3

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-26488-456).

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 26488 -456 Programma doorontwikkeling F-35.

Onderdeel van zaak 2020Z01791:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2019-2020

26 488 Behoeftestelling vervanging F-16

Nr. 456 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 januari 2020

In deze brief informeer ik u over de huidige financiële gevolgen voor het Nederlandse project Verwerving F-35 als gevolg van de schorsing van Turkije uit het F-35 programma. De huidige geraamde meerkosten zijn gebaseerd op beschikbare tussentijdse ramingen van het F-35 Joint Program Office (JPO) voor de 46 Nederlandse F-35 jachtvliegtuigen. Met deze brief informeer ik u ook over een financiële meevaller voor het project Verwerving F-35 als gevolg van de zogeheten block buy.

Als gevolg van de levering van het Russische S-400 luchtverdedigingssysteem aan Turkije is door de Verenigde Staten besloten Turkije te schorsen uit het F-35 programma. De schorsing van Turkije uit het F-35 programma heeft financiële gevolgen voor de partners in het programma. De kostenverdeelsleutel van de gedeelde kosten voor de partners, de cost share ratio (CSR), binnen het F-35 programma is gewijzigd. In de twintigste voortgangsrapportage project Verwerving F-35 (Kamerstuk 26 488, nr. 451) was reeds vermeld dat dit voor Nederland betekent dat het percentage stijgt van 1,198 procent naar 1,238 procent. Ook wijzigen de Nederlandse kosten als gevolg van het verplaatsen van productie uit Turkije en het aanpassen van specifieke kostenverdeelsleutels tussen landen onderling.

De schorsing van Turkije betekent voor Nederland voor de eerder bestelde 37 toestellen een huidige geraamde totale kostenverhoging van ongeveer € 60,0 miljoen1 over de gehele levensduur2 van de F-35. Voor de additionele negen toestellen, die eind 2019 bij het JPO zijn besteld, is de huidige geraamde totale kostenverhoging ongeveer € 15,0 miljoen over de hele levensduur.

Naast de meerkosten als gevolg van de schorsing van Turkije kent het project Verwerving F-35 een geraamde financiële meevaller op de investeringen. Op basis van contractinformatie is het effect van de block buy op de gemiddelde kale stuksprijs voor de Nederlandse toestellen geactualiseerd. Dit resulteert in een eenmalige kostendaling van € 101,8 miljoen ten opzichte van de ramingen van de twintigste voortgangsrapportage.

De eerstvolgende voortgangsrapportage zal gebaseerd zijn op de in totaal 46 bestelde F-35-toestellen. In de dan geactualiseerde ramingen voor deze vliegtuigen zijn de financiële effecten van de schorsing van Turkije en de financiële meevaller van de block buy verwerkt. De financiële inpasbaarheid van de definitieve ramingen binnen de Defensiebegroting wordt integraal in de jaarlijkse voortgangsrapportage bezien, die uw Kamer conform de uitgangspuntennotie groot project Verwerving F-35 uiterlijk met Prinsjesdag ontvangt.

De Staatssecretaris van Defensie,
B. Visser


  1. Alle genoemde bedragen in euro’s zijn inclusief btw.↩︎

  2. Het ontwerp van de F-35 heeft als basis een levensduur van minimaal 30 jaar of 8000 vlieguren per toestel.↩︎