Memorie van toelichting
Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)
Memorie van toelichting
Nummer: 2020D32835, datum: 2020-08-31, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 3
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-35542-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: W. Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Ooit D66 kamerlid)
Onderdeel van kamerstukdossier 35542 -2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket).
Onderdeel van zaak 2020Z15206:
- Indiener: W. Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- 2020-09-02 13:45: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2020-09-08 16:30: Procedures en brieven (Procedurevergadering), vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- 2020-09-14 10:00: Ministerie SZW - Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket) (35542) (Technische briefing), vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- 2020-09-14 17:00: Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket) (35542) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- 2020-09-22 10:00: Wetsvoorstel vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket (Kamerstuk 35542) gereed voor plenaire behandeling? (E-mailprocedure), vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- 2020-09-24 10:16: Debat over het derde steunpakket voor bedrijven en werknemers (Plenair debat (wetgeving)), TK
- 2020-09-29 15:00: Stemmingen (Stemmingen), TK
- 2020-09-29 16:30: Procedures en brieven (Procedurevergadering), vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Preview document (🔗 origineel)
Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
Vergaderjaar 2019-2020 |
35 542 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
A. Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaat die onderdeel is van de Rijksbegroting, wordt op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:
de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid;
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien de uitvoering van de spoedeisende maatregelen uit deze 4e incidentele suppletoire begroting niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze 4e incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief Steun- en herstelpakket.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
W. Koolmees
B. Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen
1. Leeswijzer
1.1 De departementale begroting
In deze vierde Incidentele suppletoire begroting (ISB) van 2020 wordt de begroting voor het jaar 2020 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) gecorrigeerd in verband met de aanvullende maatregelen die genomen zijn ten aanzien van het Coronavirus.
Uitgaven en verplichtingen
– De uitgaven van beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt worden voor de verlenging van de tijdelijke regeling NOW voor 2020 verhoogd met € 2,2 miljard.
– Verder wordt op artikel 1 voor de verlenging van de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland de uitgaven verhoogd met € 6,6 miljoen.
– Op artikel 2 bijstand, participatiewet en toeslagenwet wordt voor de verlenging van de Tozo de uitgaven met € 250,0 miljoen verhoogd.
– Verder worden op artikel 2 de uitgaven van de opdrachten verhoogd met € 3,0 miljoen voor versnellen brede schuldenaanpak.
– Op artikel 7 Kinderopvang worden de uitgaven met € 8,5 miljoen verhoogd voor de compensatie van de eigen bijdrage van ouders die geen recht hebben op KOT en niet onder de gemeentelijke doelgroep vallen.
– Op artikel 11 uitvoering worden de uitgaven met € 7,0 miljoen verhoogd voor de verlenging van de uitvoeringskosten NOW.
– Op artikel 98 algemeen zijn de uitgaven met € 0,2 miljoen verhoogd voor arbeidsbemiddeling Caribisch Nederland.
– De uitgaven op artikel 99 Nominaal en onvoorzien worden verhoogd met € 82,5 miljoen voor diverse uitgaven aan flankerend beleid.
Waar van toepassing lopen de uitgaven voor alle noodmaatregelen door in verdere jaren.
Ontvangsten
– Bij de ontvangsten zijn artikel 7 kinderopvang en artikel 10 tegemoekoming ouders beiden verlaagd met € 0,5 miljoen voor de verlenging verlaging invorderingsrente bij de KOT en de WKB.
< 50 | 1 | 2 |
=> 50 en < 200 | 2 | 4 |
=> 200 < 1000 | 5 | 10 |
=> 1000 | 10 | 20 |
1.2 Beleid
1.2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties.
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB | 71.398.430 | alle |
Belangrijkste suppletoire mutaties: | ||
Verlenging NOW | 2.196.500 | 1 |
Verlenging tijdelijke subsidiereg loonkstn en inkomensverl CN | 6.600 | 1 |
Verlenging TOZO | 250.000 | 2 |
Versnellen brede schuldenaanpak | 3.000 | 2 |
Compensatie eigen bijdrage KO | 8.500 | 7 |
Verlenging NOW uitvoeringskosten | 7.000 | 11 |
Arbeidsbemiddeling CN | 200 | 98 |
Diverse mutaties flankerend beleid | 82.500 | 99 |
Stand begroting na 4e ISB 2020 | 73.952.730 |
1.2.2 Overzicht belangrijkste ontvangsten mutaties
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB | 1.859.721 | alle |
Belangrijkste suppletoire mutaties: | ||
Verlenging verlaging invorderingsrente KOT | – 500 | 7 |
Verlenging verlaging invorderingsrente WKB | – 500 | 10 |
Stand begroting na 4e ISB 2020 | 1.858.721 |
2. Beleidsartikelen
2.1 Artikel 1
Verplichtingen: | 891.882 | 23.246.898 | 2.203.100 | 25.449.998 |
Uitgaven: | 891.167 | 23.246.409 | 2.203.100 | 25.449.509 |
waarvan juridisch verplicht | 97,40% | 97,40% | 99,70% | |
Inkomensoverdrachten | 810.000 | 729.673 | 0 | 729.673 |
Lage-inkomensvoordeel | 505.275 | 524.611 | 0 | 524.611 |
Minimumjeugdloonvoordeel | 82.725 | 62.691 | 0 | 62.691 |
Loonkostenvoordelen | 222.000 | 142.371 | 0 | 142.371 |
Subsidies | 63.245 | 22.496.664 | 2.203.100 | 24.514.764 |
Duurzame inzetbaarheid en leven lang ontwikkelen | 10.000 | 9.198 | 0 | 9.198 |
Stimuleringsregeling LLO in MKB | 49.400 | 1.414 | 0 | 1.414 |
Overige subsidies algemeen | 3.845 | 3.385 | 0 | 3.385 |
Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud | 0 | 22.222.667 | 2.196.500 | 24.419.167 |
Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN | 0 | 25.000 | 6.600 | 31.600 |
NL leert door | 0 | 50.000 | 0 | 50.000 |
Tofa | 0 | 185.000 | 0 | 185.000 |
Opdrachten | 11.912 | 15.063 | 0 | 15.063 |
Bekostiging | 1.050 | 550 | 0 | 550 |
Bijdrage aan andere begrotingen | 792 | 102 | 0 | 102 |
Ministerie van EZK | 100 | 100 | 0 | 100 |
Ministerie van VWS | 692 | 2 | 0 | 2 |
Bijdrage agentschappen | 4.168 | 4.357 | 0 | 4.357 |
RIVM | 4.168 | 4.357 | 0 | 4.357 |
Ontvangsten | 24.000 | 11.554 | 0 | 11.554 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)
De verwachte uitgaven van het verlengen van de open einderegeling per 1 oktober, bedragen € 5,3 miljard over een periode van 9 maanden (3 tranches van 3 maanden). Hiervan wordt naar verwachting € 2,2 miljard in 2020 uitgegeven. Dit bedrag bestaat uit de subsidie-uitgaven die door UWV worden verstrekt aan werkgevers. De regeling wordt voor 80% bevoorschot aan werkgevers, waardoor op een later moment nog sprake is van afrekeningen. De bij deze suppletoire begroting gereserveerde middelen betreffen middelen voor het verlengen van de regeling, inclusief de wijzigingen aan de regeling zoals aangekondigd in Kamerbrief Steun- en herstelpakket, bovenop de reeds beschikbaar gestelde middelen voor de eerder tranches van de NOW.
Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN
De tijdelijke regeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland wordt in versoberde vorm verlengd. De versobering ziet onder andere op het verlagen van de uitkeringsniveaus en het introduceren van een vermogenstoets voor zelfstandigen. De regeling geldt voor 9 maanden, waarbij eind 2020 wordt bezien hoe de regeling – in het verlengde van de NOW in Europees Nederland – verder versoberd en afgebouwd kan worden, gedurende de resterende looptijd. De verwachte uitgaven in 2020 zijn 6,6 mln.
2.2 Artikel 2
Verplichtingen: | 6.975.855 | 12.061.990 | 253.000 | 12.314.990 |
Uitgaven: | 7.002.798 | 12.084.787 | 253.000 | 12.337.787 |
waarvan juridisch verplicht | 99,70% | 99,80% | 99,90% | |
Inkomensoverdrachten | 6.941.277 | 12.005.833 | 250.000 | 12.255.833 |
Macrobudget participatiewet uitkeringen | 6.147.353 | 5.931.596 | 0 | 5.931.596 |
en intertemporele tegemoetkoming | ||||
Toeslagenwet | 440.875 | 435.630 | 0 | 435.630 |
AIO | 334.133 | 328.418 | 0 | 328.418 |
Bijstand zelfstandigen bedrijfskrediet en Tozo | 10.800 | 5.303.373 | 250.000 | 5.553.373 |
Bijstand overig | 1.100 | 1.000 | 0 | 1.000 |
Onderstand en re-integratie (Caribisch Nederland) | 7.016 | 5.816 | 0 | 5.816 |
Subsidies | 29.782 | 45.656 | 0 | 45.656 |
Sectorplannen | 0 | 1.042 | 0 | 1.042 |
Armoedeschulden | 985 | 3.040 | 0 | 3.040 |
Cofinanciering dienstverlening | 8.000 | 8.000 | 0 | 8.000 |
Europees fonds meestbehoeftigen | 100 | 100 | 0 | 100 |
Regionale kansen kinderen | 455 | 669 | 0 | 669 |
Alle kinderen doen mee | 11.576 | 12.836 | 0 | 12.836 |
SBCM | 2.800 | 2.800 | 0 | 2.800 |
NIBUD | 314 | 375 | 0 | 375 |
Overige subsidies algemeen | 5.552 | 16.794 | 0 | 16.794 |
Opdrachten | 19.824 | 21.383 | 3.000 | 24.383 |
Bekostiging | 1.739 | 1.739 | 0 | 1.739 |
ZonMw | 1.739 | 1.739 | 0 | 1.739 |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 167 | 167 | 0 | 167 |
ZonMw | 167 | 167 | 0 | 167 |
Bijdrage B&S fondsen | 10.000 | 10.000 | 0 | 10.000 |
Pensioenfonds PRWI | 10.000 | 10.000 | 0 | 10.000 |
Bijdrage aan internationale organisaties | 9 | 9 | 0 | 9 |
Contributie CASS | 9 | 9 | 0 | 9 |
Ontvangsten | 26.020 | 26.020 | 0 | 26.020 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo)
De Tozo wordt voor een periode van negen maanden verlengd. Zelfstandigen kunnen tot 1 juli 2021 een uitkering voor levensonderhoud ontvangen en een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen. De verwachting is dat komende maanden minder zelfstandigen een beroep doen op de Tozo dan tijdens de afgelopen maanden. Dit komt onder andere door invoering van een toets op beschikbare geldmiddelen vanaf 1 oktober 2020. Verder is het aannemelijk dat meer zelfstandigen hun werkzaamheden weer kunnen oppakken of op een andere manier in hun levensonderhoud voorzien.
De totale budgettaire gevolgen van de verlenging worden geraamd op circa € 250 miljoen in 2020. Naar verwachting bedragen de uitgaven voor levensonderhoud in totaal circa € 220 miljoen en voor kapitaalverstrekkingen circa € 30 miljoen. In deze bedragen zijn ook uitvoeringskosten bij gemeenten meegenomen. Deze bedragen zijn met grote onzekerheden omgeven. De uitgaven voor kapitaalverstrekkingen zijn leningen, die in toekomstige jaren dienen te worden terugbetaald. Gemeenten dragen deze ontvangsten met een vertraging af aan SZW. Dit wordt op een later moment in de begrotig verwerkt.
Versnellen brede schuldenaanpak
Voor het versnellen van de brede schuldenaanpak is er in 2020 3 mln. gereserveerd. Over hoe de middelen precies worden aangewend, wordt uw Kamer nog apart geïnformeerd.
2.3 Artikel 7
Verplichtingen: | 3.461.212 | 3.855.896 | 8.500 | 3.864.396 |
Uitgaven: | 3.461.212 | 3.855.896 | 8.500 | 3.864.396 |
Waarvan juridisch verplicht | 99,30% | 99,80% | 99,80%2 | |
Inkomensoverdrachten | 3.434.006 | 3.830.304 | 8.500 | 3.838.804 |
Kinderopvangtoeslag | 3.434.006 | 3.497.304 | 0 | 3.497.304 |
Vergoeding eigen bijdrage KO | 0 | 333.000 | 8.500 | 341.500 |
Subsidies | 2.550 | 2.084 | 0 | 2.084 |
Kinderopvang | 2.350 | 1.884 | 0 | 1.884 |
Subsidies Caribisch Nederland | 200 | 200 | 0 | 200 |
Opdrachten | 14.129 | 13.981 | 0 | 13.981 |
Opdrachten Caribisch Nederland | 9.627 | 8.977 | 0 | 8.977 |
Overige opdrachten | 4.502 | 5.004 | 0 | 5.004 |
Bijdrage aan agentschappen | 10.527 | 9.527 | 0 | 9.527 |
DUO | 10.520 | 9.527 | 0 | 9.527 |
Justis | 7 | 0 | 0 | 0 |
Ontvangsten | 1.597.613 | 1.535.626 | – 500 | 1.535.126 |
Werkgeversbijdrage kinderopvang | 1.279.935 | 1.279.935 | 0 | 1.279.935 |
Ontvangsten overig | 317.678 | 255.691 | – 500 | 255.191 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. 2 Bij de berekening van dit percentage zijn de uitgaven onder «Tegemoetkoming eigen bijdrage» volledig als juridisch verplicht aangemerkt. Formeel is de compensatie aan ouders die geen KOT ontvangen en geen recht hebben op compensatie vanuit de gemeenten (€ 8,5 miljoen) juridisch verplicht zodra dit in de regelgeving is vastgelegd. Dit zal op korte termijn gebeuren. |
Toelichting
Vergoeding eigen bijdrage KO
Voor compensatie van de eigen bijdrage van ouders die geen kinderopvangtoeslag ontvangen en niet onder de gemeentelijke doelgroep vallen, wordt 8,5 mln gereserveerd. Het gaat om de eigen bijdrage die betaald is gedurende de periode dat de kinderopvang gesloten was.
Verlenging verlaging invorderingsrente KO
De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd. Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Kinderopvangtoeslag (KOT).
2.4 Artikel 10
Verplichtingen: | 6.550.142 | 6.653.213 | 0 | 6.653.213 |
Uitgaven: | 6.550.142 | 6.653.213 | 0 | 6.653.213 |
Waarvan juridisch verplicht | 100,00% | 100,00% | 100,00% | |
Inkomensoverdrachten | 6.550.142 | 6.653.213 | 0 | 6.653.213 |
AKW | 3.619.325 | 3.654.556 | 0 | 3.654.556 |
Kinderbijslagvoorziening BES | 3.762 | 4.220 | 0 | 4.220 |
WKB | 2.927.055 | 2.994.437 | 0 | 2.994.437 |
Ontvangsten | 222.204 | 202.322 | – 500 | 201.822 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Verlenging verlaging invorderingsrente WKB
De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd. Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Wet Kindgebonden Budget (WKB).
2.5 Artikel 11
Verplichtingen: | 499.637 | 533.539 | 7.000 | 540.539 |
Uitgaven: | 499.637 | 533.539 | 7.000 | 540.539 |
Waarvan juridisch verplicht | 100,00% | 100,00% | ||
Bijdrage aan zbo's en rwt's | 498.937 | 532.839 | 7.000 | 539.839 |
Uitvoeringskosten UWV | 378.730 | 390.203 | 7.000 | 397.203 |
Uitvoeringskosten SVB | 113.476 | 132.852 | 0 | 132.852 |
Uitvoeringskosten IB | 6.731 | 9.784 | 0 | 9.784 |
Bijdrage aan nationale organisaties | 700 | 700 | 0 | 700 |
Landelijke Cliëntenraad | 700 | 700 | 0 | 700 |
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Uitvoeringskosten NOW
Voor de uitvoeringskosten van NOW 3.0 door UWV wordt € 7 miljoen gereserveerd in 2020.
2.6 Artikel 98
Verplichtingen: | 30.185 | 28.227 | 200 | 28.427 |
Uitgaven: | 32.758 | 30.074 | 200 | 30.274 |
Subsidies | 2.500 | 2.000 | 0 | 2.000 |
Artikel 98 | 2.500 | 2.000 | 0 | 2.000 |
Opdrachten | 21.481 | 19.321 | 0 | 19.321 |
Handhaving | 4.402 | 4.895 | 0 | 4.895 |
Opdrachten overig | 17.079 | 14.426 | 0 | 14.426 |
Bekostiging | 5.991 | 7.731 | 200 | 7.931 |
Uitvoeringskosten Caribisch Nederland | 5.991 | 7.731 | 200 | 7.931 |
Bijdrage aan agentschappen | 586 | 322 | 0 | 322 |
RVO | 422 | 322 | 0 | 322 |
CJIB | 164 | 0 | 0 | 0 |
Bijdrage aan andere begrotingen | 2.200 | 700 | 0 | 700 |
Ministerie van Financiën | 2.200 | 700 | 0 | 700 |
Ontvangsten | 854 | 0 | 0 | 0 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Arbeidsbemiddeling Caribisch Nederland
Dit betreft een tijdelijke intensivering van de dienstverlening op het gebied van arbeidsbemiddeling in Caribisch Nederland. Doel is het sneller (weer) aan het werk krijgen van mensen.
2.7 Artikel 99
Verplichtingen: | 185.573 | 679.551 | 82.500 | 762.051 |
Uitgaven: | 185.573 | 679.551 | 82.500 | 762.051 |
Overige beleidsuitgaven | 185.573 | 679.551 | 82.500 | 762.051 |
Loonbijstelling | 0 | 0 | 0 | 0 |
Prijsbijstelling | 0 | 0 | 0 | 0 |
Onvoorzien | 185.573 | 679.551 | 82.500 | 762.051 |
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 |
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6. |
Toelichting
Op artikel 99 worden voor 2020 diverse reserveringen getroffen om het flankerend beleid zoals aangekondigd in Kamerbrief Steun- en herstelpakket te starten dan wel in gang te kunnen zetten. Het vervolg van de inzet in 2021 e.v. zal worden opgenomen in de ontwerpbegrotingen 2021. In 2020 worden middelen gereserveerd voor: regionale mobiliteitsteams, een ontschot budget voor gemeenten en UWV, dienstverlening aan bijstandsgerechtigden, een impuls om mensen uit de doelgroep banenafspraak betrokken te houden bij de arbeidsmarkt, middelen voor ondersteuningstrajecten zelfstandigen en een plan om jeugdwerkloosheid te bestrijden door begeleiding naar werk of vervolgopleiding. Daarnaast worden middelen gereserveerd op het gebied van armoede & schulden, te weten: het gemeentelijk schuldenbeleid en voor de bijzondere bijstand.
In totaal gaat het om een reservering van € 82,5 mln. in 2020. Deze middelen worden op een later moment dit jaar overgeboekt naar de betreffende beleidsartikelen dan wel het Gemeentefonds (afhankelijk van de precieze uitwerking).