[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)

Memorie van toelichting

Nummer: 2020D32835, datum: 2020-08-31, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 3

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-35542-2).

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 35542 -2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket).

Onderdeel van zaak 2020Z15206:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2019-2020

35 542 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaat die onderdeel is van de Rijksbegroting, wordt op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid;

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien de uitvoering van de spoedeisende maatregelen uit deze 4e incidentele suppletoire begroting niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze 4e incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief Steun- en herstelpakket.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
W. Koolmees

B. Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

1. Leeswijzer

1.1 De departementale begroting

In deze vierde Incidentele suppletoire begroting (ISB) van 2020 wordt de begroting voor het jaar 2020 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) gecorrigeerd in verband met de aanvullende maatregelen die genomen zijn ten aanzien van het Coronavirus.

Uitgaven en verplichtingen

– De uitgaven van beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt worden voor de verlenging van de tijdelijke regeling NOW voor 2020 verhoogd met € 2,2 miljard.

– Verder wordt op artikel 1 voor de verlenging van de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland de uitgaven verhoogd met € 6,6 miljoen.

– Op artikel 2 bijstand, participatiewet en toeslagenwet wordt voor de verlenging van de Tozo de uitgaven met € 250,0 miljoen verhoogd.

– Verder worden op artikel 2 de uitgaven van de opdrachten verhoogd met € 3,0 miljoen voor versnellen brede schuldenaanpak.

– Op artikel 7 Kinderopvang worden de uitgaven met € 8,5 miljoen verhoogd voor de compensatie van de eigen bijdrage van ouders die geen recht hebben op KOT en niet onder de gemeentelijke doelgroep vallen.

– Op artikel 11 uitvoering worden de uitgaven met € 7,0 miljoen verhoogd voor de verlenging van de uitvoeringskosten NOW.

– Op artikel 98 algemeen zijn de uitgaven met € 0,2 miljoen verhoogd voor arbeidsbemiddeling Caribisch Nederland.

– De uitgaven op artikel 99 Nominaal en onvoorzien worden verhoogd met € 82,5 miljoen voor diverse uitgaven aan flankerend beleid.

Waar van toepassing lopen de uitgaven voor alle noodmaatregelen door in verdere jaren.

Ontvangsten

– Bij de ontvangsten zijn artikel 7 kinderopvang en artikel 10 tegemoekoming ouders beiden verlaagd met € 0,5 miljoen voor de verlenging verlaging invorderingsrente bij de KOT en de WKB.

< 50 1 2
=> 50 en < 200 2 4
=> 200 < 1000 5 10
=> 1000 10 20

1.2 Beleid

1.2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties.
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB 71.398.430 alle
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Verlenging NOW 2.196.500 1
Verlenging tijdelijke subsidiereg loonkstn en inkomensverl CN 6.600 1
Verlenging TOZO 250.000 2
Versnellen brede schuldenaanpak 3.000 2
Compensatie eigen bijdrage KO 8.500 7
Verlenging NOW uitvoeringskosten 7.000 11
Arbeidsbemiddeling CN 200 98
Diverse mutaties flankerend beleid 82.500 99
Stand begroting na 4e ISB 2020 73.952.730
1.2.2 Overzicht belangrijkste ontvangsten mutaties
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB 1.859.721 alle
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Verlenging verlaging invorderingsrente KOT – 500 7
Verlenging verlaging invorderingsrente WKB – 500 10
Stand begroting na 4e ISB 2020 1.858.721

2. Beleidsartikelen

2.1 Artikel 1

Verplichtingen: 891.882 23.246.898 2.203.100 25.449.998
Uitgaven: 891.167 23.246.409 2.203.100 25.449.509
waarvan juridisch verplicht 97,40% 97,40% 99,70%
Inkomensoverdrachten 810.000 729.673 0 729.673
Lage-inkomensvoordeel 505.275 524.611 0 524.611
Minimumjeugdloonvoordeel 82.725 62.691 0 62.691
Loonkostenvoordelen 222.000 142.371 0 142.371
Subsidies 63.245 22.496.664 2.203.100 24.514.764
Duurzame inzetbaarheid en leven lang ontwikkelen 10.000 9.198 0 9.198
Stimuleringsregeling LLO in MKB 49.400 1.414 0 1.414
Overige subsidies algemeen 3.845 3.385 0 3.385
Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud 0 22.222.667 2.196.500 24.419.167
Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN 0 25.000 6.600 31.600
NL leert door 0 50.000 0 50.000
Tofa 0 185.000 0 185.000
Opdrachten 11.912 15.063 0 15.063
Bekostiging 1.050 550 0 550
Bijdrage aan andere begrotingen 792 102 0 102
Ministerie van EZK 100 100 0 100
Ministerie van VWS 692 2 0 2
Bijdrage agentschappen 4.168 4.357 0 4.357
RIVM 4.168 4.357 0 4.357
Ontvangsten 24.000 11.554 0 11.554
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)

De verwachte uitgaven van het verlengen van de open einderegeling per 1 oktober, bedragen € 5,3 miljard over een periode van 9 maanden (3 tranches van 3 maanden). Hiervan wordt naar verwachting € 2,2 miljard in 2020 uitgegeven. Dit bedrag bestaat uit de subsidie-uitgaven die door UWV worden verstrekt aan werkgevers. De regeling wordt voor 80% bevoorschot aan werkgevers, waardoor op een later moment nog sprake is van afrekeningen. De bij deze suppletoire begroting gereserveerde middelen betreffen middelen voor het verlengen van de regeling, inclusief de wijzigingen aan de regeling zoals aangekondigd in Kamerbrief Steun- en herstelpakket, bovenop de reeds beschikbaar gestelde middelen voor de eerder tranches van de NOW.

Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN

De tijdelijke regeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland wordt in versoberde vorm verlengd. De versobering ziet onder andere op het verlagen van de uitkeringsniveaus en het introduceren van een vermogenstoets voor zelfstandigen. De regeling geldt voor 9 maanden, waarbij eind 2020 wordt bezien hoe de regeling – in het verlengde van de NOW in Europees Nederland – verder versoberd en afgebouwd kan worden, gedurende de resterende looptijd. De verwachte uitgaven in 2020 zijn 6,6 mln.

2.2 Artikel 2

Verplichtingen: 6.975.855 12.061.990 253.000 12.314.990
Uitgaven: 7.002.798 12.084.787 253.000 12.337.787
waarvan juridisch verplicht 99,70% 99,80% 99,90%
Inkomensoverdrachten 6.941.277 12.005.833 250.000 12.255.833
Macrobudget participatiewet uitkeringen 6.147.353 5.931.596 0 5.931.596
en intertemporele tegemoetkoming
Toeslagenwet 440.875 435.630 0 435.630
AIO 334.133 328.418 0 328.418
Bijstand zelfstandigen bedrijfskrediet en Tozo 10.800 5.303.373 250.000 5.553.373
Bijstand overig 1.100 1.000 0 1.000
Onderstand en re-integratie (Caribisch Nederland) 7.016 5.816 0 5.816
Subsidies 29.782 45.656 0 45.656
Sectorplannen 0 1.042 0 1.042
Armoedeschulden 985 3.040 0 3.040
Cofinanciering dienstverlening 8.000 8.000 0 8.000
Europees fonds meestbehoeftigen 100 100 0 100
Regionale kansen kinderen 455 669 0 669
Alle kinderen doen mee 11.576 12.836 0 12.836
SBCM 2.800 2.800 0 2.800
NIBUD 314 375 0 375
Overige subsidies algemeen 5.552 16.794 0 16.794
Opdrachten 19.824 21.383 3.000 24.383
Bekostiging 1.739 1.739 0 1.739
ZonMw 1.739 1.739 0 1.739
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 167 167 0 167
ZonMw 167 167 0 167
Bijdrage B&S fondsen 10.000 10.000 0 10.000
Pensioenfonds PRWI 10.000 10.000 0 10.000
Bijdrage aan internationale organisaties 9 9 0 9
Contributie CASS 9 9 0 9
Ontvangsten 26.020 26.020 0 26.020
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo)

De Tozo wordt voor een periode van negen maanden verlengd. Zelfstandigen kunnen tot 1 juli 2021 een uitkering voor levensonderhoud ontvangen en een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen. De verwachting is dat komende maanden minder zelfstandigen een beroep doen op de Tozo dan tijdens de afgelopen maanden. Dit komt onder andere door invoering van een toets op beschikbare geldmiddelen vanaf 1 oktober 2020. Verder is het aannemelijk dat meer zelfstandigen hun werkzaamheden weer kunnen oppakken of op een andere manier in hun levensonderhoud voorzien.

De totale budgettaire gevolgen van de verlenging worden geraamd op circa € 250 miljoen in 2020. Naar verwachting bedragen de uitgaven voor levensonderhoud in totaal circa € 220 miljoen en voor kapitaalverstrekkingen circa € 30 miljoen. In deze bedragen zijn ook uitvoeringskosten bij gemeenten meegenomen. Deze bedragen zijn met grote onzekerheden omgeven. De uitgaven voor kapitaalverstrekkingen zijn leningen, die in toekomstige jaren dienen te worden terugbetaald. Gemeenten dragen deze ontvangsten met een vertraging af aan SZW. Dit wordt op een later moment in de begrotig verwerkt.

Versnellen brede schuldenaanpak

Voor het versnellen van de brede schuldenaanpak is er in 2020 3 mln. gereserveerd. Over hoe de middelen precies worden aangewend, wordt uw Kamer nog apart geïnformeerd.

2.3 Artikel 7

Verplichtingen: 3.461.212 3.855.896 8.500 3.864.396
Uitgaven: 3.461.212 3.855.896 8.500 3.864.396
Waarvan juridisch verplicht 99,30% 99,80% 99,80%2
Inkomensoverdrachten 3.434.006 3.830.304 8.500 3.838.804
Kinderopvangtoeslag 3.434.006 3.497.304 0 3.497.304
Vergoeding eigen bijdrage KO 0 333.000 8.500 341.500
Subsidies 2.550 2.084 0 2.084
Kinderopvang 2.350 1.884 0 1.884
Subsidies Caribisch Nederland 200 200 0 200
Opdrachten 14.129 13.981 0 13.981
Opdrachten Caribisch Nederland 9.627 8.977 0 8.977
Overige opdrachten 4.502 5.004 0 5.004
Bijdrage aan agentschappen 10.527 9.527 0 9.527
DUO 10.520 9.527 0 9.527
Justis 7 0 0 0
Ontvangsten 1.597.613 1.535.626 – 500 1.535.126
Werkgeversbijdrage kinderopvang 1.279.935 1.279.935 0 1.279.935
Ontvangsten overig 317.678 255.691 – 500 255.191

1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

2 Bij de berekening van dit percentage zijn de uitgaven onder «Tegemoetkoming eigen bijdrage» volledig als juridisch verplicht aangemerkt. Formeel is de compensatie aan ouders die geen KOT ontvangen en geen recht hebben op compensatie vanuit de gemeenten (€ 8,5 miljoen) juridisch verplicht zodra dit in de regelgeving is vastgelegd. Dit zal op korte termijn gebeuren.

Toelichting

Vergoeding eigen bijdrage KO

Voor compensatie van de eigen bijdrage van ouders die geen kinderopvangtoeslag ontvangen en niet onder de gemeentelijke doelgroep vallen, wordt 8,5 mln gereserveerd. Het gaat om de eigen bijdrage die betaald is gedurende de periode dat de kinderopvang gesloten was.

Verlenging verlaging invorderingsrente KO

De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd. Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Kinderopvangtoeslag (KOT).

2.4 Artikel 10

Verplichtingen: 6.550.142 6.653.213 0 6.653.213
Uitgaven: 6.550.142 6.653.213 0 6.653.213
Waarvan juridisch verplicht 100,00% 100,00% 100,00%
Inkomensoverdrachten 6.550.142 6.653.213 0 6.653.213
AKW 3.619.325 3.654.556 0 3.654.556
Kinderbijslagvoorziening BES 3.762 4.220 0 4.220
WKB 2.927.055 2.994.437 0 2.994.437
Ontvangsten 222.204 202.322 – 500 201.822
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Verlenging verlaging invorderingsrente WKB

De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd. Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Wet Kindgebonden Budget (WKB).

2.5 Artikel 11

Verplichtingen: 499.637 533.539 7.000 540.539
Uitgaven: 499.637 533.539 7.000 540.539
Waarvan juridisch verplicht 100,00% 100,00%
Bijdrage aan zbo's en rwt's 498.937 532.839 7.000 539.839
Uitvoeringskosten UWV 378.730 390.203 7.000 397.203
Uitvoeringskosten SVB 113.476 132.852 0 132.852
Uitvoeringskosten IB 6.731 9.784 0 9.784
Bijdrage aan nationale organisaties 700 700 0 700
Landelijke Cliëntenraad 700 700 0 700
Ontvangsten 0 0 0 0
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Uitvoeringskosten NOW

Voor de uitvoeringskosten van NOW 3.0 door UWV wordt € 7 miljoen gereserveerd in 2020.

2.6 Artikel 98

Verplichtingen: 30.185 28.227 200 28.427
Uitgaven: 32.758 30.074 200 30.274
Subsidies 2.500 2.000 0 2.000
Artikel 98 2.500 2.000 0 2.000
Opdrachten 21.481 19.321 0 19.321
Handhaving 4.402 4.895 0 4.895
Opdrachten overig 17.079 14.426 0 14.426
Bekostiging 5.991 7.731 200 7.931
Uitvoeringskosten Caribisch Nederland 5.991 7.731 200 7.931
Bijdrage aan agentschappen 586 322 0 322
RVO 422 322 0 322
CJIB 164 0 0 0
Bijdrage aan andere begrotingen 2.200 700 0 700
Ministerie van Financiën 2.200 700 0 700
Ontvangsten 854 0 0 0
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Arbeidsbemiddeling Caribisch Nederland

Dit betreft een tijdelijke intensivering van de dienstverlening op het gebied van arbeidsbemiddeling in Caribisch Nederland. Doel is het sneller (weer) aan het werk krijgen van mensen.

2.7 Artikel 99

Verplichtingen: 185.573 679.551 82.500 762.051
Uitgaven: 185.573 679.551 82.500 762.051
Overige beleidsuitgaven 185.573 679.551 82.500 762.051
Loonbijstelling 0 0 0 0
Prijsbijstelling 0 0 0 0
Onvoorzien 185.573 679.551 82.500 762.051
Ontvangsten 0 0 0 0
1 kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.

Toelichting

Op artikel 99 worden voor 2020 diverse reserveringen getroffen om het flankerend beleid zoals aangekondigd in Kamerbrief Steun- en herstelpakket te starten dan wel in gang te kunnen zetten. Het vervolg van de inzet in 2021 e.v. zal worden opgenomen in de ontwerpbegrotingen 2021. In 2020 worden middelen gereserveerd voor: regionale mobiliteitsteams, een ontschot budget voor gemeenten en UWV, dienstverlening aan bijstandsgerechtigden, een impuls om mensen uit de doelgroep banenafspraak betrokken te houden bij de arbeidsmarkt, middelen voor ondersteuningstrajecten zelfstandigen en een plan om jeugdwerkloosheid te bestrijden door begeleiding naar werk of vervolgopleiding. Daarnaast worden middelen gereserveerd op het gebied van armoede & schulden, te weten: het gemeentelijk schuldenbeleid en voor de bijzondere bijstand.

In totaal gaat het om een reservering van € 82,5 mln. in 2020. Deze middelen worden op een later moment dit jaar overgeboekt naar de betreffende beleidsartikelen dan wel het Gemeentefonds (afhankelijk van de precieze uitwerking).