Lijst van vragen en antwoorden over dilemma’s bonus 2021 (Kamerstukken 29282/25295-436)

Arbeidsmarktbeleid en opleidingen zorgsector

Lijst van vragen en antwoorden

Nummer: 2021D18394, datum: 2021-05-19, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 3

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-29282-439).

Gerelateerde personen:

Eerste ondertekenaar: M. Agema, Tweede Kamerlid (Ooit PVV kamerlid)
Mede ondertekenaar: H.W. Krijger, adjunct-griffier

Onderdeel van kamerstukdossier 29282 -439 Arbeidsmarktbeleid en opleidingen zorgsector.

Onderdeel van zaak 2021Z08327:

Indiener: T. van Ark, minister voor Medische Zorg
Voortouwcommissie: vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Onderdeel van activiteiten:

2021-05-25 15:50: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
2021-05-26 10:15: Procedurevergadering VWS (Procedurevergadering), vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport
2021-10-07 16:00: Arbeidsmarktbeleid in de zorg (Commissiedebat), vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport
2022-09-08 14:35: Aansluitend: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK

Preview document (🔗 origineel)

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2020-2021

29 282 Arbeidsmarktbeleid en opleidingen zorgsector

25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 439 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 20 mei 2021

De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de brief van 14 april 2021 inzake dilemma’s bonus 2021 (Kamerstukken 29 282 en 25 295, nr. 436).

De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 19 mei 2021. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,
Agema

Adjunct-griffier van de commissie,
Krijger

1. Kunt u een overzicht geven hoeveel medewerkers een bonus hebben ontvangen, uitgesplitst in eigen medewerkers, zzp’ers en uitzendkrachten?

In de COVID stand van zaken brief van 23 maart 2021 (Kamerstuk 25 295, nr. 1063) heb ik uw Kamer een eindanalyse van de bonusregeling aangeboden.

In deze analyse is opgenomen dat onder de bonusregeling 2020 in totaal 10.012 aanvragen door zorgaanbieders zijn ingediend. Op basis van deze aanvragen is subsidie verleend voor het toekennen van een bonus voor ruim 1,06 miljoen werknemers en bijna 84 duizend derden. Tezamen is daarmee voor 1,144 miljoen zorgprofessionals subsidie voor het toekennen van een bonus uitgekeerd.

In het kader van de bonusregeling wordt onder derden verstaan: uitzendkrachten, zzp’ers en ingehuurde schoonmakers. De zorgaanbieder hoefde bij de aanvraag voor derden geen onderscheid te maken naar subcategorie. Een onderverdeling naar zzp’ers kan in deze cijfers daarom niet worden gemaakt.

2. Hoeveel aanvragen heeft u afgekeurd bij de eerste zorgbonus? Wat waren de meest voorkomende redenen om de aanvragen af te keuren? Kregen zorgaanbieders een tweede kans om een hernieuwde aanvraag in te dienen en was daar voldoende tijd voor?

Bij de bonusregeling 2021 zijn 1.164 aanvragen afgewezen wegens het niet voldoen aan de subsidievoorwaarden. Voornaamste redenen om de aanvragen af te wijzen is dat de activiteiten van de zorgaanbieder buiten de regeling vielen of dat er bij de zorgaanbieder niet ten minste 2 werkzame personen ingeschreven stonden bij de Kamer van Koophandel. Zorgaanbieders die een incomplete aanvraag hebben ingediend, hebben de gelegenheid gehad deze binnen een redelijke termijn aan te vullen.

3. Welke acties zijn vorig jaar ondernomen of zouden dit jaar nog kunnen worden ondernomen om samen met werkgevers tot afspraken te komen waardoor wordt gezorgd dat binnen zorgsectoren de bonus alleen wordt aangevraagd voor werknemers die een extra inspanning hebben verleend door de coronacrisis, waardoor de bonus niet verlaagd hoeft te worden?

Het uitgangspunt van de motie van het lid Van Kooten-Arissen was dat de bonus van 2020 uitgekeerd zou worden aan de zorgverleners van wie extra inzet is gevraagd in de bestrijding van het coronavirus (Kamerstuk 25 295, nr. 171). Omdat alleen werkgevers van de zorgprofessionals zicht hebben op de feitelijke inzet was het oordeel van de werkgever nodig is om een bonus voor extra inspanning te kunnen uitkeren. De zorgaanbieders zijn opgeroepen om bij de aanvraag van de bonus ook nadrukkelijk met dit uitgangspunt rekening te houden. Om hen hierbij te ondersteunen heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een handreiking opgesteld. Deze handreiking is besproken met werkgeversorganisaties in Zorg en Welzijn¹. Daarbij hebben werkgevers bij het indienen van hun aanvraag moeten verklaren dat zij enkel de bonus uitkeren aan zorgprofessionals die daadwerkelijk extra inspanning hebben gepleegd.

Voor de bonus 2021 wordt wederom een handreiking aan zorgaanbieders en pgb-budgethouders ter beschikking gesteld ter ondersteuning bij de door hen te maken beoordeling van de vraag of en zo ja welke voor hen werkzame zorgprofessionals en pgb-zorgverleners een uitzonderlijke prestatie hebben verricht door in COVID tijd onder uitzonderlijke omstandigheden zorg te (blijven) bieden. Op uw verzoek zal ik met werkgeversorganisaties bekijken hoe een goede selectie bij de bonus 2021 kan worden bevorderd, zodat de bonus zo gericht mogelijk kan worden aangevraagd en daarmee een hoger bedrag per persoon zal bedragen. Ook bij de opening van het loket zal ik het belang van een goede selectie onder de aandacht brengen van zorgaanbieders.

4. Is tevens onderzocht of de zorgbonus kon worden uitgekeerd in de vorm van een tijdelijke verhoging van de onregelmatigheidstoeslag? Zo ja, waarom is hier niet voor gekozen? Zo nee, waarom is dit niet onderzocht?

Voor de uitwerking van de zorgbonus is ook gekeken naar arbeidsvoorwaardelijke mogelijkheden zoals een – tijdelijke – verhoging van de onregelmatigheidstoeslag. Deze zijn echter niet haalbaar gebleken. Afspraken over onregelmatigheidstoeslagen worden vastgelegd in cao’s. Binnen de zorg bestaan een groot aantal verschillende cao’s, ieder met eigen, van elkaar verschillende, afspraken over de onregelmatigheidstoeslag. Voor elk van deze cao’s is overeenstemming nodig tussen werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers. Een bijkomend probleem is dat onregelmatigheidstoeslagen veelal een opslagpercentage op het uurloon inhouden waardoor zorgprofessionals in lagere schalen een lagere vergoeding krijgen dan die in hogere schalen. Aangezien het gaat om de geleverde inspanning zal met terugwerkende kracht salaris aangepast moeten worden. Dit zou tot een grote administratieve last leiden. Daarnaast is een algemeen punt bij arbeidsvoorwaardenmiddelen dat extra arbeidsvoorwaardenmiddelen niet rechtstreeks maar getrapt bij de zorgprofessionals terecht komen.

De lonen worden door zorgaanbieders betaald conform de in de sector van toepassing zijnde cao. Deze wordt afgesloten tussen de werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers. Voor de financiering van deze cao’s zijn zij in belangrijke mate afhankelijk van de inkoopafspraken die ze met zorginkopers maken. Om ervoor te zorgen dat extra middelen bij de zorgprofessionals terecht komen is dus een set aan afspraken noodzakelijk. Lopende een jaar zijn de financiële kaders, inkoopafspraken en prijzen al vastgelegd en zijn nadere afspraken over eventuele additionele budgetten niet meer mogelijk.

5. Waarom kwam u alsnog met criteria voor het toekennen van de zorgbonus terwijl bij de aankondiging van de regeling werd gesteld dat de invulling aan zorgaanbieders zou worden gelaten?

Op verzoek van de zorgaanbieders is een handreiking opgesteld ter ondersteuning van de zorgaanbieders bij het maken van de keuze van welke zorgprofessionals voor een bonus in aanmerking komen. Deze handreiking is met zorgaanbieders besproken en is tegelijkertijd met de regeling gepubliceerd. De handreiking is zo vormgegeven dat zorgaanbieders die tot de doelgroep behoren te allen tijde de ruimte hielden om zelf de afweging te maken wie van de zorgprofessionals extra inspanning had geleverd en dus voor een bonus in aanmerking zou komen.

6. Welke ontwikkelingen hebben sinds het versturen van onderhavige brief plaatsgevonden ten aanzien van de bonus over 2021?

Zoals ik u in COVID brief van 11 mei jongstleden (Kamerstuk 25 295, nr. 1179) heb bericht ben ik gestart met de uitwerking van de bonus 2021 conform variant 2: zorgverleners die een bijzondere prestatie hebben geleverd in de periode 1 oktober 2020 – 15 juni 2021 in alle branches binnen de sector Zorg en Welzijn die maximaal 2x modaal verdienen, kunnen in aanmerking komen voor een bonus; afhankelijk van het aantal aanvragen zal het bonusbedrag netto zo’n € 200 tot € 240 bedragen.

In die brief ben ik ook ingegaan op de beoogde tijdpad voor deze uitwerking. De precieze subsidievoorwaarden en -vereisten worden uitgewerkt in een wijziging van de Subsidieregeling bonus zorgprofessionals COVID-19. Deze wijzigingsregeling verwacht ik uiterlijk 15 juni as. te publiceren, zodat op die datum het aanvraagloket voor zorgaanbieders en budgethouders kan openen. Dat betekent dat zorgaanbieders de bonus nog dit jaar aan de betreffende medewerkers kunnen uitbetalen en pgb-zorgverleners de bonus nog voor het einde van jaar door SVB uitbetaald kunnen krijgen.

7. Waar slaat de berekening op dat iedere volwassen Nederlander € 200 meebetaalt aan de bonus in 2020 en 2021? U kunt deze berekening toch maken voor alle Rijksuitgaven zoals een nieuwe weg of een windturbinepark? Waarom bent u zo’n geldwolf als het om zorg gaat?

De overheid kan elke euro maar een keer uitgeven. De (netto) overheidsuitgaven aan zorg bedragen op basis van de begroting 2021 in 2021 circa € 75 miljard, of bijna een kwart van de collectieve uitgaven of ruim € 5.000 per volwassen Nederlander. Dat geld kan daarmee niet worden besteed aan andere nuttige collectieve voorzieningen. In de eindanalyse van de bonus 2020 in de COVID stand van zaken brief van 23 maart 2021 heb ik uw Kamer geïnformeerd dat er voor circa € 2,06 miljard aan subsidie is verleend onder de bonusregeling 2020. Voor de bonus 2021 is € 0,72 miljard beschikbaar, samen is dat bijna € 3 miljard. Omdat er ruim 14 miljoen volwassenen in Nederland zijn, kost de bonus ongeveer € 200 per volwassene. Dat bedrag wordt genoemd om aan te geven hoeveel de bonus al kost en hoeveel er dus niet aan andere voorzieningen kan worden uitgeven. Ter vergelijking. In 2021 zijn de geraamde uitgaven voor hoger beroepsonderwijs € 3,5 miljard en de uitgaven voor politie ruim 6 miljard. Aan de bonus wordt dus bijna evenveel uitgegeven als de jaarlijks uitgaven voor hoger beroepsonderwijs en bijna helft van de jaarlijkse kosten aan politie.

8. Waarom is er niet voor gekozen om extra financiële middelen in te zetten?

Door de brede aanvraag in 2020 is destijds het beschikbare budget fors overschreden. Het kabinet heeft daarom reeds in 2020 extra financiële middelen ingezet: om alle bonusaanvragen te honoreren is het oorspronkelijke budget van € 1,44 mld toen met € 800 mln opgehoogd. Het kabinet heeft daarbij ook de keuze gemaakt het beschikbare budget voor de bonus 2021 niet te verhogen. Bij de uitwerking van de mogelijkheden voor de bonus 2021 heeft het inmiddels demissionaire kabinet ervoor gekozen deze keuze aan te houden en daarmee de bonus 2021 binnen het kader van de VWS-begroting voor 2021 invulling te geven. In deze begroting is voor de bonus 2021 een budget van € 720 mln beschikbaar. Daarmee is voor de zorgbonus een totaalbudget van ongeveer € 3 mld beschikbaar.

9. Welke groepen krijgen nu wel een bonus die in de eerste ronde waren uitgesloten?

De bonusregeling voor 2021 wordt opengesteld voor alle branches binnen de sector Zorg en Welzijn. SBI-codes binnen zorg en welzijn die in 2020 niet opgenomen waren in de regeling, worden in 2021 toegevoegd. Voorbeelden hiervan zijn de fysiotherapie en verloskundigen.

10. Klopt het dat medewerkers van verpleeghuizen waar zorg wordt geboden aan niet met Covid-19 besmette bewoners geen aanspraak kunnen maken op de bonus?

Nee. Zoals in mijn antwoord op vraag 9 vermeld wordt de bonusregeling voor 2021 opengesteld voor alle branches binnen de sector Zorg en Welzijn, waaronder de branche Verzorging en Verpleging. Indien voldaan aan de subsidievoorwaarden heeft een zorgaanbieder uit deze branche ook toegang tot de bonusregeling 2021.

11. Welke periode geldt er voor de medewerkers voor verpleging en verzorging waar zorg wordt geboden aan met Covid-19 besmette bewoners van verpleeghuizen?

In mijn brief van 14 april jongstleden (Kamerstukken 29 282 en 25 295, nr. 436) waarin ik de mogelijkheden rondom de bonus 2021 heb geschetst, heb ik ook de beoogde referteperiode benoemd waarin de werkzaamheden moeten zijn verricht om in aanmerking te kunnen komen voor de bonus 2021: van 1 oktober 2020 en loopt tot 15 juni 2021.

Deze referteperiode geldt voor iedere zorgaanbieder die een beroep op de bonus 2021 wenst te doen, dus ook voor zorgaanbieders binnen de branche Verpleging en Verzorging.

12. Waarom worden instellingen voor gehandicaptenzorg uitgesloten van de bonus?

Zoals in mijn antwoord op vraag 9 vermeld wordt de bonusregeling voor 2021 opengesteld voor alle branches binnen de sector Zorg en Welzijn, waaronder de branche Gehandicaptenzorg. Indien voldaan aan de subsidievoorwaarden heeft een zorgaanbieder uit deze branche ook toegang tot de bonusregeling 2021.

13. Heeft toetsing plaatsgevonden of de bonus over 2020 is uitgekeerd aan zorgmedewerkers waar de bonus voor bedoeld is? Zo ja, kunt u aangeven hoe deze toetsing er precies uitzag en kunt u de resultaten van de toetsing naar de Kamer sturen?

De voorwaarden om in aanmerking te komen voor subsidie voor het toekennen van een bonus zijn opgenomen in de Subsidieregeling. Dit betreft de randvoorwaarden die VWS stelt aan het uitkeren van de bonus. Binnen deze randvoorwaarden was het aan de zorgaanbieder om te beoordelen of door de zorgprofessional een uitzonderlijke prestatie was verricht in de strijd tegen COVID-19 en daarmee in aanmerking kwam voor de bonus. Deze beoordeling behoort tot de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder. Deze heeft immers het beste zicht op de werkzaamheden van de zorgprofessional. Om de zorgaanbieder hierin te ondersteunen heeft het Ministerie van VWS een handreiking opgesteld. Deze handreiking is ook besproken met de werkgeversorganisatie uit de sector zorg en welzijn. Bij de verantwoording door de werkgever wordt niet getoetst op het criterium uitzonderlijke prestatie.

14. Hoeveel zorgmedewerkers hebben in 2020 naar schatting een zorgbonus ontvangen terwijl zij geen directe betrokkenheid hebben gehad bij werkzaamheden met betrekking tot het coronavirus?

In de COVID stand van zaken brief van 23 maart 2021 heb ik uw Kamer een eindanalyse van de bonusregeling aangeboden. In deze analyse is opgenomen dat onder de bonusregeling 2020 in totaal 10.012 aanvragen door zorgaanbieders zijn ingediend. Op basis van deze aanvragen is subsidie verleend voor het toekennen van een bonus voor ruim 1,06 miljoen werknemers en bijna 84 duizend derden (zzp’ers, uitzendkrachten en ingehuurde schoonmakers). Tezamen is daarmee voor 1,144 miljoen zorgprofessionals subsidie voor het toekennen van een bonus uitgekeerd.

Zoals ik u in deze analyse heb gemeld was de bonus bedoeld voor zorgprofessionals die direct dan wel indirect hebben bijgedragen aan de strijd tegen COVID-19. Het uitgangspunt van de regeling was dat zorgaanbieders alleen voor degenen zouden aanvragen waarop de regeling was gericht, te weten zorgprofessionals die zich hebben ingezet voor patiënten en cliënten met COVID-19 (dit betreft de directe inzet door bijvoorbeeld te verzorgen, verplegen, behandelen, begeleiden of triage te verlenen), dan wel zorgprofessionals die hebben bijgedragen aan de strijd tegen COVID-19 (dit betreft de indirecte inzet door bijvoorbeeld extra uren te werken, collega’s te vervangen of preventieve taken uit te voeren om het risico op verspreiding te verkleinen). Om de zorgaanbieder bij deze keuze te ondersteunen heeft het Ministerie van VWS op verzoek van de sector een handreiking opgesteld. Ondanks deze handreiking is gebleken dat zorgaanbieders het ingewikkeld vonden om onderscheid te maken tussen medewerkers. Deelsectoren die een hoog aanvraagpercentage kennen, geven aan de strijd tegen Covid-19 als teamprestatie te zien en om die reden geen onderscheid te hebben gemaakt. Er zijn ook deelsectoren die wel keuzes hebben gemaakt bij de toekenning van de bonus en daarmee een lager aanvraagpercentage kennen. Maar in het algemeen kan worden gesteld dat de subsidie voor de bonus zo breed is aangevraagd dat voor het overgrote deel van de zorgprofessionals binnen zorg en welzijn subsidie voor een bonus is aangevraagd.

15. Is onderzocht om in plaats van een monetaire beloning een beloning in natura (bijvoorbeeld een vakantie of een ander cadeau) te geven aan zorgmedewerkers? Zo ja, welke opties zijn onderzocht en waarom is daar niet voor gekozen?

Ja, hierbij is bijvoorbeeld gekeken naar waardebonnen. Ook voor deze variant zou de medewerking van werkgevers noodzakelijk zijn om te bepalen welke zorgprofessionals extra inspanning hebben verricht ten tijde van corona. Een aanvullend nadeel van waardebonnen is dat deze via een Europese aanbesteding ingekocht moeten worden. Gezien de wens van de Kamer om de bonus zo spoedig mogelijk uit te keren was deze variant onhaalbaar en onwenselijk.

16. Kunt u een overzicht geven van alle andere maatregelen die in 2020 of 2021 zijn genomen om zorgmedewerkers te ondersteunen of te ontlasten als gevolg van de ontwikkelingen rondom het coronavirus, zoals bijvoorbeeld mentale zorg, hulp bij studievertraging of schuldenproblematiek?

In de meeste gevallen kunnen zorgmedewerkers een beroep doen op de voorzieningen rond mentale ondersteuning binnen hun eigen organisatie. Voor medewerkers die in mindere mate een beroep kunnen of willen doen op deze voorzieningen, ondersteunt VWS sinds de eerste golf verschillende initiatieven voor mentale zorg:

• Het contactpunt «Psychosociale ondersteuning voor zorgprofessionals» van ARQ IVP. Het contactpunt bestaat uit een telefoonlijn die bemenst wordt door gespecialiseerde psychologen die allen kennis en ervaring hebben om (medische) zorgprofessionals en hun leidinggevenden zo goed mogelijk te ondersteunen tijdens deze Coronaperiode. Daarnaast zijn er informatiebladen, screeningsinstrumenten en adviesmogelijkheden op aanvraag voor verschillende groepen medewerkers en werkgevers.

• «Extra coaching voor de zorg» vanuit het project «Sterk in je werk» van werkgeversorganisatie Regioplus en vakbond CNV Zorg & Welzijn. Een grote groep beschikbare coaches die op vrijwillige basis willen helpen worden gematcht met zorgmedewerkers die op zoek zijn naar een luisterend oor en mentale coaching. Per 4 januari 2021 is dit initiatief in zijn geheel ondergebracht bij CNV onder de nieuwe naam «Samen sta je sterker». De werkwijze is hetzelfde gebleven en de ondersteuning is nog steeds beschikbaar voor alle medewerkers in zorg en welzijn, ongeacht lidmaatschap van de vakbond.

• Er is speciale aandacht voor mensen die in de zorg werken bij het «Steunpunt Coronazorgen». Bij dit digitale informatie- en verwijscentrum kunnen zorgmedewerkers en hun leidinggevenden terecht voor informatie en tips over zelfzorg, omgaan met agressie, stress, angst en eenzaamheid. Het steunpunt is opgezet door ARQ in opdracht van VWS in samenwerking met het RIVM, GGD GHOR en Nivel. Het blijft de komende twee jaar bestaan en worden ingevuld op basis van actuele behoeften en vragen.

Als het gaat om hulp bij studievertraging of schuldenproblematiek worden er geen specifieke maatregelen genomen voor de doelgroep zorgmedewerkers. Vanzelfsprekend kunnen zij gebruik maken van de maatregelen en voorzieningen die hier breed voor worden ingezet vanuit de overheid.

17. Heeft het aantal uur in het arbeidscontract van een zorgverlener invloed op de hoogte van de bonus?

Nee, het bonusbedrag is voor iedere medewerker die de bonus ontvangt hetzelfde

18. Hoe zit het met zorgverleners die zich een gedeelte van de tijd niet in konden zetten omdat zij door hun werk besmet zijn geraakt met het coronavirus? Heeft dit invloed op de vraag of zij een bonus krijgen of op de hoogte van de bonus die zij ontvangen?

De werkgever beoordeelt welke medewerkers een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd. Een voorwaarde om in aanmerking te kunnen komen voor de bonus is dat door de medewerker werkzaamheden zijn verricht voor de zorgaanbieder in de periode 1 maart tot 1 september 2020. De kans dat een zorgprofessional al op 1 maart corona had en in de gehele referteperiode niet gewerkt heeft is uiterst klein. Ik heb er geen zicht op in hoeverre werkgevers dit soort aspecten hebben meegewogen bij het bepalen of medewerkers al dan niet een zorgbonus ontvangen.

19. Bent u voornemens de toetsing van de rechtmatigheid van de aanvraag voor komend jaar anders vorm te geven? Zo ja, hoe?

Zoals ik in mijn brief van 13 april jl. (Kamerstuk 25 295, nr. 1105) heb toegelicht ben ik voornemens om bij de uitwerking van de bonus 2021 de verantwoordingsverplichting te hanteren als aan de orde voor de bonus 2020.

20. Waarop was de raming voor de bonus 2020 gebaseerd? Kunt u een onderbouwing geven hiervan en tevens aangeven wat de aannames dan wel de uitgangspunten hierbij waren? Hoe is deze anders ingevuld door de werkgevers, ofwel waar zaten de afwijkingen?

Voor de bonusregeling 2020 was een bedrag gereserveerd van € 1,44 miljard. Deze raming is gebaseerd op een netto bonus bedrag van € 1.000. Bij de raming is ervan uitgegaan dat tweederde (67%) van de circa 1,25 miljoen medewerkers zich heeft ingezet voor patiënten en cliënten met COVID-19, en/of hebben bijgedragen aan de strijd tegen COVID-19 en daarmee een uitzonderlijke prestatie heeft geleverd tijdens de COVID-uitbraak. Deze inschatting was gebaseerd op het feit dat de druk op personeel tijdens de eerste golf niet zorgbreed was en niet in alle instellingen optrad, aangezien er ook zorg werd afgeschaald dan wel in een andere vorm is aangeboden. Deze andere vorm van zorgverlening is niet aan te merken als een uitzonderlijke prestatie die bijdraagt aan de strijd tegen Covid-19. Het percentage van 67% levert een netto benodigd bedrag voor de bonus op van 67% x € 1.000 netto = ca. € 800 miljoen netto. Dit betrof een globale schatting².

Het bedrag van € 800 miljoen netto aan kosten voor de bonus is door het Kabinet aangevuld met een bedrag eindheffing bij de zorgaanbieder. Met deze aanvulling kon de zorgaanbieder de bonus belastingvrij uitkeren aan werknemers in loondienst en aan de door hem ingehuurde derden (waaronder zzp’ers, ingehuurde schoonmakers en uitzendkrachten). De benodigde € 0,8 miljard is hierdoor opgehoogd met een opslag van 80%, oftewel € 0,64 miljard, tot een brutobedrag van € 1,44 miljard.

Na beoordeling van de onder de bonus 2020 ingediende aanvragen is gebleken dat door zorgaanbieders breed subsidie is aangevraagd. Er is gemiddeld voor ca. 82% van alle zorgprofessionals in Zorg en Welzijn die minder dan 2x modaal verdienen (een subsidievoorwaarde) subsidie verleend om een bonus toe te kennen. Dit aandeel ligt ruim boven het vooraf ingeschatte aanvraagpercentage van 67% van het aantal zorgprofessionals in de sector zorg en welzijn dat naar verwachting een uitzonderlijke prestatie zou hebben geleverd in de strijd tegen COVID-19.

Zoals ik u eerder heb bericht, heeft deze brede aanvraag erin geresulteerd dat het voor de bonusregeling 2020 gereserveerde bedrag van € 1,44 miljard niet toereikend was en een aanvulling van ca. € 800 miljoen uit algemene middelen benodigd was.

21. Waarop was de raming voor de bonus 2021 gebaseerd? Kunt u een onderbouwing geven hiervan en tevens aangeven wat de aannames dan wel de uitgangspunten hierbij waren?

Op Prinsjesdag 2020 is door het kabinet, vooruitlopend op de opening van het aanvraagloket voor de bonus 2020, aangekondigd dat een netto bonus van 500 euro beschikbaar wordt gesteld voor 2021. Een bonus van € 500 is de helft van € 1.000. Het geraamde bedrag bedraagt dan ook de helft van € 1,44 miljard, namelijk € 720 mln.

22. Hoeveel aanvragen van de zorgbonus van € 1.000 waren vorig jaar (2020) door u geraamd? Hoeveel aanvragen zijn er uiteindelijk gedaan? Kunt u dit uitsplitsen naar beroep en sector?

In mijn antwoord op vraag 20 heb ik u geïnformeerd over de raming van de bonusregeling 2020.

Onder de bonusregeling 2020 zijn in totaal 10.012 aanvragen door zorgaanbieders ingediend. Op basis van deze aanvragen is subsidie verleend voor het toekennen van een bonus voor 1,144 miljoen zorgprofessionals. Bij de subsidieaanvraag is de zorgaanbieders niet gevraagd in welke functie of beroep de zorgprofessionals voor wie zij een bonus aanvragen werkzaam zijn. Een uitsplitsing naar beroep is dan ook niet mogelijk. De verdeling over de branches is als volgt:

Verpleging, verzorging en thuiszorg	444,2	91%	44,8
Ziekenhuizen en overige med. spec. zorg	194,6	91%	10,7
Gehandicaptenzorg	156,7	91%	8,1
Geestelijke gezondheidszorg	76,9	90%	7,3
Universitair medische centra	60,6	72%	3,9
Huisartsen en gezondheidscentra	28,7	79%	3,3
Sociaal werk	24,2	85%	0,8
Overige zorg en welzijn	23,2	67%	2,3
Jeugdzorg	20,3	79%	1,8
Apotheken	18,3	81%	0,2
SBI-code niet uit lijst regeling²	16,8	80%	0,7
Totaal	1.064,4	88%	83,8
¹ Hierin wordt het aantal werknemers waarvoor subsidie voor een bonus is aangevraagd afgezet tegen het totaal aantal werknemers conform opgave van de aanvragers ² Aan zorgaanbieders die op 1 september in het handelsregister stonden ingeschreven onder een SBI-code die niet in de regeling is opgenomen, kon een subsidie worden verstrekt indien de aanduiding aansloot bij de hoofd- of nevenactiviteiten die zijn opgenomen in de regeling. Voor deze aanvragen is niet geregistreerd onder welke SBI-code deze hoofd- of nevenactiviteiten vallen.

23. Hoeveel werkgevers hebben de bonus van € 1.000 aangevraagd voor hun medewerkers? Kunt u dit uitsplitsen naar sector?

Er zijn in 2020 in totaal 10.012 aanvragen door zorgaanbieders ingediend. Aan 8.600 zorgaanbieders is de subsidie toegekend. De verdeling naar branches is als volgt:

Verpleging, verzorging en thuiszorg	1.872	1.519
Ziekenhuizen en overige med. spec. zorg	229	199
Gehandicaptenzorg	977	868
Geestelijke gezondheidszorg	176	157
Universitair medische centra¹	9	8
Huisartsen en gezondheidscentra	4.165	3.906
Sociaal werk	461	360
Overige zorg en welzijn	127	110
Jeugdzorg	348	270
Apotheken	1.034	945
SBI-code niet uit lijst regeling²	614	258
Totaal	10.012	8.600
¹ Aan alle Umc’s is subsidie verleend. Door 1 UMC is een dubbele aanvraag ingediend, hetgeen leidt tot een verschil in aantallen aanvragen en aantallen toekenningen. ² Aan zorgaanbieders die op 1 september in het handelsregister stonden ingeschreven onder een SBI-code die niet in de regeling is opgenomen, kon een subsidie worden verstrekt indien de aanduiding aansloot bij de hoofd- of nevenactiviteiten die zijn opgenomen in de regeling. Voor deze aanvragen is niet geregistreerd onder welke SBI-code deze hoofd- of nevenactiviteiten vallen.

24. Voor hoeveel mensen met een persoonsgebonden budget (pgb) en voor hoeveel zzp’ers is de bonus van € 1.000 aangevraagd? Kunt u dit uitsplitsen naar beroep en sector?

Zoals uit de door mij aan uw Kamer verstrekte eindanalyse van de bonusregeling 2020 blijkt, is door zorgaanbieders onder de bonusregeling 2020 voor bijna 84 duizend derden subsidie aangevraagd voor het uitbetalen van een bonus. Opgemerkt dient hierbij te worden dat onder derden in het kader van de bonusregeling wordt verstaan uitzendkrachten, zzp’ers en ingehuurde schoonmakers. De zorgaanbieder is bij de aanvraag niet gevraagd een onderscheid naar subcategorie in deze aan te geven. Een onderverdeling naar zzp’ers kan in deze cijfers daarom niet worden gemaakt.

Voor de Pgb-zorgverleners die Pgb-zorg hebben geleverd vanuit een instelling (zorgaanbieder) was het mogelijk om op grond van de bonusregeling 2020 bij DUS-I een bonus aan te vragen in de periode 1 oktober tot en met 10 november 2020. Deze aanvragen maken onderdeel uit van de aantallen aanvragen als weergegeven in tabel 2 bij vraag 23. Een specifieke onderverdeling naar Pgb-zorginstellingen is hierbij niet te maken, omdat deze zorg onder verschillende branches valt.

Voor Pgb-zorgverleners met directe overeenkomsten met budgethouders kon een verzoek voor het toekennen van een bonus worden ingediend bij de SVB in de periode 1 maart 2021 t/m 12 april 2021. Gedurende de opening van het aanvraagloket bij de SVB is door 19.704 budgethouders een aanvraag ingediend voor het toekennen van een bonus aan de voor hun werkzame pgb-zorgverlener(s). Het aanvraagloket is inmiddels gesloten en de ingediende aanvragen worden momenteel beoordeeld. Indien wordt voldaan aan de voorwaarden zoals opgenomen in de pgb-zorgbonusregeling, wordt de netto zorgbonus door de SVB rechtstreeks aan de zorgverlener, waarvoor de pgb-zorgbonus is aangevraagd – dus zonder nadere tussenkomst van de budgethouder – uitbetaald. De uitbetaling van de toegekende pgb-zorgbonus aan de zorgverlener staat gepland voor de periode eind mei tot medio juni.

25. Wanneer komt u terug op de bonusregeling voor pgb-Zvw (Zorgverzekeringswet) zorgverleners?

In mijn brief van 13 april jongstleden heb ik u bericht dat onderzocht wordt of in lijn met de criteria voor de Pgb-zorgbonusregeling Wmo 2015, Jeugdwet, Wlz op een verantwoorde manier ook voor pgb-Zvw zorgverleners voor het jaar 2020 een bonus beschikbaar kan worden. Daarbij is het uitgangspunt verantwoorde uitvoering binnen de budgettaire randvoorwaarden. Bij dit onderzoek wordt de belangenorganisatie Per Saldo betrokken. Het onderzoek vergt enige tijd, omdat van deze groep niet voldoende gegevens beschikbaar zijn om een aanvraag te kunnen beoordelen. Ik verwacht u binnenkort over de uitkomsten hiervan te informeren.

26. Hoe groot zou het bedrag moeten zijn, indien de bonus in 2021 aan alle zorgverleners zou worden gegeven die in 2020 een bonus hebben gehad?

In 2020 is aan 1,144 miljoen zorgprofessionals een bonus uitgekeerd. 1,144 miljoen personen x € 500 netto = 572 miljoen netto. Om ervoor te zorgen dat de zorgaanbieder de bonus belastingvrij kan uitkeren aan werknemers in loondienst en de door hem ingehuurde derden dient dit bedrag te worden opgehoogd met een opslag van 80% tot een bruto bedrag van € 1,03 miljard.

In 2020 hebben niet alle zorgaanbieders een subsidieaanvraag ingediend. Door de gebleken werking zullen in 2021 naar verwachting meer zorgaanbieders een subsidieaanvraag indienen, waardoor het aantal aanvragen verder stijgt. Daarnaast wordt de doelgroep van de bonusregeling 2021 uitgebreid met de branches die onder de bonusregeling 2020 waren uitgesloten, zoals de fysiotherapie en verloskundigen. Hierdoor is voor een bonus van € 500 een bruto bedrag van € 1,485 miljard benodigd.

27. Waarom is bij optie 2 gekozen voor maximaal twee keer modaal? Wat voor functies vallen daar allemaal onder?

De inkomensgrens van 2x modaal zorgt ervoor dat de bonus echt ten goede komt aan de medewerkers op de werkvloer. Daarnaast biedt het behoud van dezelfde inkomstengrens het voordeel dat zorgaanbieders minder uitvoeringslasten hebben, dan wanneer deze inkomstengrens zou worden aangepast ten opzichte van de bonus 2020.

Bij een inkomensgrens van 2x modaal komen zorgprofessionals tot en met salarisschaal FWG 70 in aanmerking voor de bonus. Het betreft in ieder geval de verpleegkundig specialisten die werkzaam zijn op het snijvlak tussen verpleegkundige en artsen (FWG 60 en 65), de gespecialiseerd verpleegkundigen zoals werkzaam op de IC en de ambulance (FWG 55 en 60), verpleegkundigen (FWG 40–50) en verzorgenden (FWG 35).

28. In hoeverre zouden hier bij 1,5 keer modaal bijvoorbeeld nog steeds alle IC[1]verpleegkundigen en ambulance verpleegkundigen onder vallen, ook als ze aan het eind van hun schaal zitten? Hoeveel stijgt de bonus in euro’s per zorgverlener indien bij optie 2 gekozen wordt voor 1,5 keer modaal in plaats van twee keer modaal?

Bij een inkomensgrens van 1,5x modaal komen zorgprofessionals tot en met salarisschaal FWG 65 in aanmerking voor de bonus. De afbakening gebeurt namelijk enkel op basis van de laagste trede van de schaal. Gespecialiseerd verpleegkundige werkzaam op de IC en ambulance zijn ingeschaald in FWG 55 en 60 en blijven dus in aanmerking komen voor de bonus. Bij een verlaging van de inkomensgrens bij optie 2 van 2x modaal naar 1,5x modaal zal de bonus tussen de € 230 en € 270 bedragen, afhankelijk van het aanvraagpercentage.

In de COVID stand van zaken brief van 11 mei jongstleden (Kamerstuk 25 295, nr. 1179) heb ik uw Kamer geïnformeerd dat ik de regeling inmiddels uitwerk in lijn met optie 2, waarbij zorgprofessionals die maximaal 2x modaal verdienen voor een bonus in aanmerking komen.

29. Kunt u een cijfermatige onderbouwing geven van alle onderliggende factoren bij de verhoging van het budget voor de zorgbonus in 2020 met € 0,8 miljard ten opzichte van de eerdere raming à € 1,44 miljard?

Zie mijn antwoordt op vraag 20.

30. Kunt u een cijfermatige onderbouwing geven van alle onderliggende factoren van de verhoging van de raming van het budget voor de zorgbonus in 2020 met € 0,6 miljard ten opzichte van de eerste raming à € 0,8 miljard?

Zie mijn antwoordt op vraag 20.

31. Waarom wordt bij dit dilemma gewezen op de demissionaire status van het kabinet terwijl dit bij alle andere corona gerelateerde uitgaven niet gebeurt?

Deze uitgaven betreffen een blijk van waardering voor de inzet van zorgprofessionals bovenop de reguliere vergoedingen die ze daarvoor ontvangen. Het betreft dus geen inkomensderving, kostenvergoeding of compensatie voor geleden schade zoals bij de andere coronagerelateerde uitgaven aan professionals. Daarbij komt dat er een duidelijke samenhang is met arbeidsvoorwaarden in zorg en welzijn waarover een nieuw kabinet mede naar aanleiding van het komende SER-advies over werken in de zorg een besluit zal nemen.

32. Welke knelpunten bestaan er om ook een bonus beschikbaar te stellen voor zorgverleners via een pgb in de Zvw?