Memorie van toelichting
Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het jaar 2021 (Negende incidentele suppletoire begroting inzake diverse steunmaatregelen COVID-19 en nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling)
Memorie van toelichting
Nummer: 2021D38004, datum: 2021-10-11, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 3
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-35937-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: S.A. Blok, minister van Economische Zaken en Klimaat (Ooit VVD kamerlid)
Onderdeel van kamerstukdossier 35937 -2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het jaar 2021 (Negende incidentele suppletoire begroting inzake diverse steunmaatregelen COVID-19 en nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling).
Onderdeel van zaak 2021Z17673:
- Indiener: S.A. Blok, minister van Economische Zaken en Klimaat
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2021-10-12 15:50: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2021-10-26 16:30: Procedurevergadering (Procedurevergadering), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2021-11-18 14:00: Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het jaar 2021 (Negende incidentele suppletoire begroting inzake diverse steunmaatregelen COVID-19 en nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling) (35937) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2021-12-14 16:30: Procedurevergadering (digitaal) (Procedurevergadering), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2021-12-15 15:40: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2021-12-16 22:15: EINDE VERGADERING: STEMMINGEN (over alle resterende onderwerpen) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2021-2022 |
35 937 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het jaar 2021 (Negende incidentele suppletoire begroting inzake diverse steunmaatregelen COVID-19 en nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikel 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen betreffende de VLN, TVL, de Tijdelijke subsidieregeling continuïteit bruine vloot en de waardevermeerderingsregeling, die in deze negende incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016.
Voor de spoedeisende karakter van de bovengenoemde maatregelen en het verwerken daarvan in deze negende incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de volgende Kamerbrieven:
– Kamerbrief Steun aan door nachtsluiting getroffen horecabedrijven van 24 september 2021;
– Kamerbrief Aanvullingen op het economisch steun- en herstelpakket van 12 maart 2021 (Kamerstuk 35 420, nr. 248);
– Kamerbrief Uitbreiding steun- en herstelpakket van 21 januari 2021 (Kamerstuk 35 420, nr. 217);
– Kamerbrief Nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling van 8 oktober 2021.
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
S.A. Blok
B. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN
1. Leeswijzer
Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significanteverschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
| < 50 | 1 | 2 |
| => 50 en < 200 | 2 | 4 |
| => 200 < 1.000 | 5 | 10 |
| => 1.000 | 10 | 20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
2. Beleidsartikelen
2.1 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei
| Verplichtingen | 13.443.665 | 16.067.773 | 1.107.000 | 17.174.773 | 60.000 | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 9.184.762 | 11.380.941 | – 1.418.000 | 9.962.941 | 140.000 | 0 | 0 | 0 |
| Subsidies (regelingen) | 7.459.235 | 9.487.775 | – 1.418.000 | 8.069.775 | 140.000 | 0 | 0 | 0 |
| MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 41.217 | 31.986 | 31.986 | |||||
| Eurostars | 18.000 | 18.734 | 18.734 | |||||
| Bevorderen ondernemerschap | 16.590 | 19.593 | 19.593 | |||||
| Cofinanciering EFRO | 25.590 | 25.563 | 25.563 | |||||
| Bijdrage aan ROM's | 7.330 | 7.415 | 7.415 | |||||
| Verduurzaming industrie | 36.264 | 12.288 | 12.288 | |||||
| Startup beleid | 18.300 | 16.063 | 16.063 | |||||
| Urgendamaatregelen Industrie | 59.500 | 86.500 | 86.500 | |||||
| Invest-Nl | 10.582 | 10.582 | 10.582 | |||||
| Noodloket (TOGS) | 1.600 | 1.600 | 1.600 | |||||
| Qredits | 70.000 | 0 | 0 | |||||
| Tegemoetkoming vaste lasten | 6.562.000 | 8.655.000 | – 1.468.000 | 7.187.000 | 80.000 | |||
| Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland | 19.300 | 29.300 | 29.300 | |||||
| Omscholing naar tekortsectoren | 37.500 | 37.500 | 37.500 | |||||
| Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling | 180.000 | 90.000 | – 70.000 | 20.000 | ||||
| Infrastructuur duurzame industrie (PIDI) | 0 | 11.645 | 11.645 | |||||
| Herstructurering winkelgebieden | 0 | 9.000 | 9.000 | |||||
| R&D mobiliteitssectoren | 30.000 | 30.000 | 30.000 | |||||
| TRSEC | 325.000 | 380.000 | 380.000 | |||||
| NGF – project AiNed | 0 | 4.400 | 4.400 | |||||
| NGF – project RegMed XB | 0 | 2.300 | 2.300 | |||||
| NGF – project kwantumDeltaNL | 0 | 5.400 | 5.400 | |||||
| Vaste lasten nachtsluiting | 0 | 0 | 120.000 | 120.000 | 60.000 | |||
| Overig | 462 | 2.906 | 2.906 | |||||
| Leningen | 560.000 | 655.000 | 0 | 655.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bedrijfssteun | 560.000 | 565.000 | 565.000 | |||||
| Qredits | 0 | 90.000 | 90.000 | |||||
| Garanties | 307.740 | 332.740 | 0 | 332.740 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| BMKB | 37.523 | 37.523 | 37.523 | |||||
| Groeifaciliteit | 8.472 | 58.472 | 58.472 | |||||
| Garantie Ondernemersfinanciering | 11.745 | 11.745 | 11.745 | |||||
| Garantie Ondernemersfinanciering Corona | 250.000 | 225.000 | 225.000 | |||||
| Opdrachten | 10.998 | 10.440 | 0 | 10.440 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Onderzoek en opdrachten | 3.766 | 3.931 | 3.931 | |||||
| Caribisch Nederland | 1.296 | 1.196 | 1.196 | |||||
| Regeldruk | 2.271 | 2.271 | 2.271 | |||||
| Regiekosten regionale functie | 665 | 498 | 498 | |||||
| Small Business Innovation Research | 3.000 | 2544 | 2.544 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 112.849 | 161.885 | 0 | 161.885 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage RVO.nl | 112.318 | 161.354 | 161.354 | |||||
| Bijdrage Agentschap Telecom | 531 | 531 | 531 | |||||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 327.190 | 338.614 | 0 | 338.614 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan TNO | 178.216 | 188.434 | 188.434 | |||||
| Kamer van Koophandel | 123.498 | 124.704 | 124.704 | |||||
| Bijdrage aan NWO-TTW | 25.476 | 25.476 | 25.476 | |||||
| Bijdrage aan medeoverheden | 0 | 9.231 | 0 | 9.231 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 0 | 9.231 | 9.231 | |||||
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 405.600 | 385.256 | 0 | 385.256 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Internationaal Innoveren | 51.986 | 42.904 | 42.904 | |||||
| PPS toeslag | 169.147 | 170.257 | 170.257 | |||||
| TO2 (excl. TNO) | 59.682 | 60.178 | 60.178 | |||||
| Topsectoren overig | 15.793 | 15.862 | 15.862 | |||||
| Ruimtevaart (ESA) | 72.104 | 72.104 | 72.104 | |||||
| Bijdrage NBTC | 9.239 | 9.239 | 9.239 | |||||
| Overige bijdragen aan organisaties | 5.649 | 5.962 | 5.962 | |||||
| Economische ontwikkeling en technologie | 10.000 | 8.750 | 8.750 | |||||
| EU-cofinanciering JTF | 12.000 | 0 | 0 | |||||
| Storting/onttrekking begrotingsreserve | 1.150 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Storting reserve BMKB | 1.150 | 0 | 0 | |||||
| Ontvangsten | 157.738 | 268.963 | 0 | 268.963 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| BMKB | 33.000 | 33.000 | 33.000 | |||||
| Onttrekking reserve BMKB | 0 | 1.882 | 1.882 | |||||
| Onttrekking reserve Klein Krediet Corona | 0 | 100.000 | 100.000 | |||||
| Groeifaciliteit | 8.000 | 8.000 | 8.000 | |||||
| Garantie Ondernemingsfinanciering | 13.000 | 13.000 | 13.000 | |||||
| Luchtvaartkredietfaciliteit | 5.912 | 5.912 | 5.912 | |||||
| Rijksoctrooiwet | 37.887 | 38.583 | 38.583 | |||||
| Eurostars | 5.094 | 5.095 | 5.095 | |||||
| Joint Strike Fighter | 8.000 | 8.000 | 8.000 | |||||
| Diverse ontvangsten | 2.845 | 6.491 | 6.491 | |||||
| Bedrijfssteun | 44.000 | 49.000 | 49.000 | |||||
1 Kamerstuk 35 677, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 685, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 723, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 747, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 780, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 792, nr. 1 en 2 en Kamerstuk 35 805, nr. 1 en 2. 2 Kamerstuk 35 894, nr. 1 en 2. |
| Verplichtingen | 13.443.665 | 16.067.773 | 1.107.000 | 17.174.773 | 60.000 | 0 | 0 | 0 |
| waarvan garantieverplichtingen | 4.335.000 | 4.352.400 | 4.352.400 | |||||
| waarvan overige verplichtingen | 9.108.665 | 11.715.373 | 1.107.000 | 12.822.373 | 60.000 | |||
1 Kamerstuk 35 677, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 685, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 723, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 747, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 780, nr. 1 en 2, Kamerstuk 35 792, nr. 1 en 2 en Kamerstuk 35 805, nr. 1 en 2. 2 Kamerstuk 35 894, nr. 1 en 2. |
Budgetflexibiliteit
Het juridisch verplichte deel van het uitgavenbudget is 70%. Van de 30% budgetflexibele ruimte heeft 25 procentpunt betrekking op de TVL waarvoor nog verplichtingen zullen worden aangegaan in 2021.
Toelichting
In deze incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor onderstaande regelingen.
Verplichtingen en uitgaven
Subsidies
Tegemoetkoming Vaste Lasten COVID-19 (TVL)
Het kasbudget voor de TVL wordt voor 2021 verlaagd met € 1,5 mld in verband met een lager beroep op de regeling dan geraamd. Dit is het gevolg van de verbeterde economische situatie ten gevolge van de versoepeling van de beperkende maatregelen. Het kasbudget voor 2022 wordt verhoogd met € 80 mln, in verband met verwachte nabetalingen bij subsidievaststellingen. Dit bedrag wordt in een nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2022 ter autorisatie aan het parlement voorgelegd.
Het verplichtingenbudget voor 2021 wordt verhoogd met € 1,0 mld. Het huidige verplichtingenbudget voor de TVL is gebaseerd op het door de ondernemers in de subsidieaanvraag geraamde omzetverlies. Het administratief vast te leggen verplichtingenbedrag zal naar verwachting circa € 1 mld hoger uitvallen dan het huidige verplichtingenbudget, omdat bij de vast te leggen verplichtingen rekening wordt gehouden met de eventuele maximale subsidieverlening bij 100% omzetverlies.
Daarnaast wordt het budget voor de Tijdelijke subsidieregeling continuiteit bruine vloot, op basis van het beroep op deze regeling, verhoogd van € 8 naar € 10 mln.
Tegemoetkoming Vaste Lasten startende ondernemingen
Het budget van deze regeling is met € 70 mln verlaagd in verband met een lager dan verwacht beroep op de regeling, ondanks uitgebreide communicatie om de regeling bij de doelgroep onder de aandacht te brengen.
Subsidieregeling Vaste Lasten voor onder andere Nachtsluiting (VLN)
Het budget voor de VLN zoals vermeld in de Kamerbrief Steun aan door nachtsluiting getroffen horecabedrijven van 24 september jl. bedraagt € 180 mln, waarvan € 120 mln wordt geraamd in 2021 en € 60 mln in 2022. Het verplichtingenbudget bedraagt in totaal € 240 mln. Dit hogere bedrag houdt verband met het feit dat verplichtingen op basis van 100% omzetderving worden vastgelegd. De voor 2022 opgenomen budgetten zullen door middel van een nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2022 ter autorisatie aan het parlement worden voorgelegd.
Het kabinet monitort voortdurend hoe het pakket van generieke crisismaatregelen voor diverse economische actoren uitwerkt en of het pakket nog adequaat is. Als de uitgaven hoger uitvallen dan de huidige ramingen dan zal dit generaal worden gecompenseerd. Bij onderuitputting na definitieve beëindiging van de crisismaatregelen vloeien de middelen terug naar het algemene beeld.
2.2 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief
| Verplichtingen | 722.013 | 1.398.303 | 60.000 | 1.458.303 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 722.013 | 1.408.293 | 60.000 | 1.468.293 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Subsidies (regelingen) | 21.756 | 73.289 | 60.000 | 133.289 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Verduurzamingsopgave uit aardgasbaten | 21.653 | 73.186 | 60.000 | 133.186 | ||||
| Geestelijke bijstand | 103 | 103 | 103 | |||||
| Inkomensoverdrachten | 545.000 | 1.040.000 | 0 | 1.040.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Schadevergoedingen | 200.000 | 425.000 | 425.000 | |||||
| Vergoeding waardedaling Groningen | 245.000 | 515.000 | 515.000 | |||||
| Vergoeding immateriële schade Groningen | 100.000 | 100.000 | 100.000 | |||||
| Vermogensverschaffing/-onttrekking | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Kapitaalinjectie EBN | 0 | 0 | 0 | |||||
| Opdrachten | 2.380 | 3.622 | 0 | 3.622 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Werkbudget | 2.380 | 2.122 | 2.122 | |||||
| Versterken | 0 | 1.500 | 1.500 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 152.877 | 284.332 | 0 | 284.332 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan RVO.nl | 152.877 | 282.332 | 282.332 | |||||
| Instituut Mijnbouwschade Groningen | 0 | 2.000 | 2.000 | |||||
| Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s | 0 | 1.050 | 0 | 1.050 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| TNO publieke SDRA | 0 | 1.050 | 1.050 | |||||
| Bijdrage aan (internationale) organisaties | 0 | 6.000 | 0 | 6.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Organisatie- en programmabudget ACVG | 0 | 3.000 | 3.000 | |||||
| Bijdrage Commissie Bijzondere Situaties | 0 | 3.000 | 3.000 | |||||
| Ontvangsten | 774.000 | 1.520.876 | 0 | 1.520.876 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Schadevergoedingen | 200.000 | 550.376 | 550.376 | |||||
| Uitvoeringskosten Schade | 150.000 | 268.200 | 268.200 | |||||
| Dividenduitkering EBN | 0 | 0 | 0 | |||||
| Dividenduitkering GasTerra | 4.000 | 4.000 | 4.000 | |||||
| Mijnbouwwet | 75.000 | 55.000 | 55.000 | |||||
| Vergoeding waardedaling Groningen | 245.000 | 565.750 | 565.750 | |||||
| Vergoeding immateriële schade Groningen | 100.000 | 75.000 | 75.000 | |||||
| Ontvangsten publieke SDRA | 0 | 1050 | 1.050 | |||||
| Versterken | 0 | 1500 | 1.500 |
| Verplichtingen | 722.013 | 1.398.303 | 60.000 | 1.458.303 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| waarvan garantieverplichtingen | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
| waarvan overige verplichtingen | 722.013 | 1.398.303 | 60.000 | 1.458.303 |
Buggetflexibiliteit
Het percentage juridisch verplicht (het deel van het beschikbare budget waarop al juridische verplichtingen rusten) voor artikel 5 is 96%. Voor de waardevermeerderingsregeling (verduurzamingsopgave uit de aardgasbaten) is dit 55%. Van de 45% budgetflexibele ruimte heeft 100% betrekking op de verhoging van het budget met € 60 mln.
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Subsidies
Waardevermeerderingsregeling
Het demissionaire kabinet heeft besloten om het budget van de waardevermeerderingsregeling met € 60 mln te verhogen. Deze verhoging wordt voor € 58 mln gedekt uit de risicoreservering Groningen op de Aanvullende Post bij het Ministerie van Financiën en voor € 2 mln uit de EZK-begroting. Hiermee wordt de verlenging van de regeling naar verwachting gefinancierd tot 1 april 2022, de juridische looptijd van de regeling. Het volledige bedrag wordt in 2021 bevoorschot aan de uitvoerder Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN). Deze verlenging is aangekondigd in de brief Nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling van 8 oktober 2021.
3. Niet-beleidsartikelen
3.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement
| Verplichtingen | 286.313 | 297.871 | – 2.000 | 295.871 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 286.313 | 297.871 | – 2.000 | 295.871 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Personele uitgaven | 197.549 | 203.967 | – 2.000 | 201.967 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| eigen personeel | 171.294 | 180.536 | 180.536 | |||||
| inhuur externen | 10.293 | 11.036 | 11.036 | |||||
| overige personele uitgaven | 15.962 | 12.395 | – 2.000 | 10.395 | ||||
| Materiële uitgaven | 88.764 | 93.904 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ICT | 14.998 | 13.228 | 13.228 | |||||
| bijdrage aan SSO's | 14.066 | 14.066 | 14.066 | |||||
| DICTU | 21.147 | 21.147 | 21.147 | |||||
| overige materiële uitgaven | 38.553 | 45.463 | 45.463 | |||||
| Ontvangsten | 24.992 | 24.992 | 0 | 24.992 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ACM | 17.589 | 17.589 | 17.589 | |||||
| SoDM | 3.150 | 3.150 | 3.150 | |||||
| CPB | 1.643 | 1.643 | 1.643 | |||||
| kerndepartement | 2.610 | 2.610 | 2.610 |
Toelichting op de verplichtingen en uitgaven
Uit de voorlopige prognoses van de uitputting blijkt dat er € 2 mln minder apparaatsuitgaven nodig zullen zijn in het EZK-concern. Deze € 2 mln wordt daarom ingezet ter dekking van de verlenging van de waardevermeerderingsregeling.