In dit amendement wordt aan het besluitvormingsproces rondom invaren toegevoegd om het invaarbesluit voor te leggen aan (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. 

Er kleven diverse nadelen aan een vorm van collectieve inspraak als de besluitvorming over de evenwichtigheid van de transitie al op andere tafels heeft plaatsgevonden. Het voegt substantieel meer complexiteit toe aan de uitvoering van het invaarproces bij pensioenfondsen, maar het neemt niet de mogelijke bezwaren weg waar de indiener op wijst die bij een aantal deelnemers en pensioengerechtigden kunnen leven over dat zij geen individueel bezwaar tegen het invaren kunnen maken.

Bovendien dient ook de vraag te worden gesteld of de uitkomst van een dergelijke raadpleging inhoudelijk het beste resultaat voor de deelnemer oplevert.

Ten overvloede, het amendement is gemodelleerd naar de procedure bij internationale collectieve waardeoverdrachten. Daar werd dit nodig geacht, omdat het pensioengeld in dat geval naar het buitenland overgedragen zou worden -en daarmee buiten het zicht van de Nederlandse toezichthouders zou verdwijnen. Dat is uiteraard niet het geval bij invaren of een reguliere collectieve waardeoverdracht. 

In mijn brief van 17 oktober jl. is aangegeven dat het mogelijk is om wettelijk te regelen dat de oude pensioenuitvoerder de risicodekking voor nabestaandenpensioen standaard voortzet wanneer iemand een Ziektewetuitkering ontvangt. Als het amendement alleen betrekking op dit onderdeel zou hebben gehad, kan ik het oordeel Kamer laten.

Echter, het deel dat betrekking heeft op de situatie dat iemand arbeidsongeschikt raakt, moet ik ontraden. In de praktijk voorzien de meeste pensioenregelingen in premievrije voortzetting bij arbeidsongeschiktheid. Dit betekent dat de arbeidsongeschikte werknemer deelnemer blijft in de pensioenregeling en dus naast opbouw van ouderdomspensioen ook verzekerd blijft voor nabestaandenpensioen.

Zonder nadere aanpassingen wordt dit amendement ontraden. 

Sociale partners zijn vrij om in de pensioenregeling een nabestaandenpensioen aan te bieden. Door het amendement wordt hier inbreuk op gemaakt. Het regelt immers dat in pensioenregelingen waar er geen afspraken zijn voor nabestaandenpensioen het ouderdomspensioen gebruikt wordt om alsnog een uitkering te doen bij overlijden van de deelnemer. Indirect is er dan dus toch sprake van een nabestaandenpensioen. 

Het tweede deel van het amendement wordt eveneens ontraden. De hoogte van de dekking van het nabestaandenpensioen is maximaal 50%. Sociale partners staat het dus vrij om een lager percentage te kiezen. Door het amendement wordt een “te laag” gekozen nabestaandenpensioen niveau automatisch aangevuld tot 50% vanuit het ouderdomspensioen. Ook dit gaat tegen de onderhandelingsvrijheid van sociale partners in. Het levert daarnaast ook extra kosten op aangezien in de financiering van het ouderdomspensioen hier geen rekening mee is gehouden Het leidt dus tot meer premie-inleg. Bij gesloten pensioenfondsen kan dat niet, aangezien er geen inleg meer plaatsvindt.

Deze geautomatiseerde gegevensuitwisseling brengt een significante verandering met zich mee. Pensioenfondsen leveren dan niet alleen gegevens aan MPO.nl aan, maar halen die, op verzoek van de deelnemer, ook op. 

Dit vereist zorgvuldige privacy-waarborgen. Er moet bijvoorbeeld goed geregeld worden waarvoor de ontvangende uitvoerder de gegevens mag gebruiken en hoe lang de gegevens bewaard mogen worden. 

Indien dit amendement wordt aangenomen, dient dit bij AMvB geregeld te worden. De Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens zullen bij uitwerking van deze AMvB, zoals gebruikelijk, geconsulteerd worden.

In dit amendement wordt voorgesteld de default aan te passen van stopzetten bij geen reactie van de deelnemer naar voortzetten van de risicodekking. Dit voorkomt schrijnende gevallen bij nabestaanden van deelnemers. Bij het bepalen van een juiste default voor de vrijwillige voortzetting van risicodekking is sprake van een dilemma:

• Enerzijds ontstaan mogelijk schrijnende situaties waarin de risicodekking onterecht wordt beëindigd omdat de deelnemer niet op een brief van de pensioenuitvoerder heeft gereageerd.

• En anderzijds, als we mogelijk schrijnende situaties willen voorkomen met een default, ontstaat het risico op jarenlang onterecht blijven onttrekken van risicopremies aan pensioenkapitaal en mogelijk dubbele / oververzekering voor partnerpensioen. 

Schrijnende situaties moeten zo veel als mogelijk voorkomen worden. Het omdraaien van de default -dus dit amendement- kan oordeel Kamer worden gegeven.

Ik wil daarbij wel nog de suggestie van het lid Nijboer opmerken. Hij stelt voor om bijvoorbeeld na 3 of 5 jaar nog eens expliciet bevestiging aan de deelnemer te vragen voor vrijwillige voortzetting.