Preview document (🔗 origineel)

---

Bijlage 1: Voornemen tijdelijke wijziging openbaarmakingstermijn

Wettelijk kader en doel openbare jaarverantwoording

In 2020 heeft zowel de Tweede als Eerste Kamer bij de behandeling van de wetsvoorstellen Wet toetreding zorgaanbieders (hierna: Wtza) en de bijbehorende aanpassingswet (hierna: AWtza) unaniem ingestemd met een openbare jaarverantwoordingsplicht voor in beginsel alle zorgaanbieders in de Wet marktordening gezondheidszorg (hierna: Wmg). Met de AWtza is de doelgroep uitgebreid ten opzichte van de Wet toelating zorginstellingen (hierna: WTZi), waarin voorheen de jaarverantwoordingsplicht voor zorgaanbieders was opgenomen. Doel van deze openbaarmakingsplicht voor alle zorgaanbieders is een maatschappelijke verantwoording over de besteding van de collectieve middelen. Daarbij heeft de Tweede Kamer unaniem een nader gewijzigd amendement van het lid Ellemeet c.s. aangenomen dat een toereikende financiële verantwoording van kleine zorgaanbieders beoogt, zodat ook meer zicht komt op deze categorie zorgaanbieders.¹

Op 1 januari 2022 zijn de AWtza en de Regeling openbare jaarverantwoording WMG inwerking getreden. Omwille van de zorgvuldige implementatie zijn in de wet- en regelgeving omtrent de openbare jaarverantwoording overgangsbepalingen opgenomen. Door het overgangsrecht gaan pas vanaf 1 januari 2023 in beginsel alle zorgaanbieders zich voor het eerst jaarlijks vóór 1 juni 2023 verantwoorden (over boekjaar 2022).

In de Regeling openbare jaarverantwoording WMG zijn in principe alle kleine zorgaanbieders, om de regeldruk zo veel mogelijk te beperken, vrijgesteld van de verplichting om de financiële verantwoording door een accountant te laten controleren.

Voornemen tijdelijk later tijdstip voor openbaarmaking

Om bestaande zorgaanbieders die behoren tot de nieuwe doelgroep meer ruimte en gelegenheid te geven om hun financiële bedrijfsvoering geleidelijk aan een jaarlijkse verantwoordingscyclus aan te passen en de regelgeving uitvoerbaar te houden voor de Nederlandse Zorgautoriteit (hierna: NZa), heb ik samen met de vertegenwoordigers van de alliantie van administratie- en accountantskantoren, de NZa, de Inspectie gezondheidszorg en Jeugd (hierna: IGJ) en het Centraal Bureau voor de Statistiek een ingroeipad afgesproken.

Na afweging van alle voors- en tegens die ik heb gehoord in de gesprekken met betrokken partijen kom ik tot het volgende:

• Over boekjaar 2022 (vanaf 1 januari 2023) wordt gebruik gemaakt van de maximale termijn die het Europese recht toestaat voor het openbaar maken van een jaarverantwoording, namelijk uiterlijk 31 december 2023 (12 maanden). Deze maatregel verlicht de gevolgen van de regeldruk voor zorgaanbieders, omdat zorgaanbieders geen uitstel hoeven aan te vragen.

• Voor boekjaar 2023 (vanaf 1 januari 2024) wordt het tijdstip voor openbaarmaking vóór 1 oktober 2024 (9 maanden). In dit geval krijgen zij de mogelijkheid om uitstel bij de NZa in het geval van bijzondere omstandigheden digitaal aan te vragen.

• Vanaf boekjaar 2024 (vanaf 1 januari 2025) wordt het tijdstip zoals nu in de regeling opgenomen jaarlijks vóór 1 juni, dan wel 15 juli², verantwoorden door het openbaar maken van een jaarverantwoording. De tijdige transparantie is daarmee de structurele norm voor de gehele zorg, jeugdhulp en Veilig Thuis sector.

Nieuw opgerichte zorgaanbieders binnen de nieuwe doelgroep

Nieuw opgerichte zorgaanbieders die behoren tot de nieuwe doelgroep vallen niet onder het ingroeipad, omdat zij sinds eind september 2021 rekening kunnen houden bij het inrichten van hun financiële bedrijfsvoering met de nieuwe wet- en regelgeving omtrent de jaarverantwoording. Deze categorieën van zorgaanbieders hebben naar mijn oordeel daarom geen extra ruimte nodig om hun financiële bedrijfsvoering om te zetten in een maatschappelijke verantwoordingscyclus.

Oude doelgroep van jaarverantwoordingsplichtigen

Alle categorieën van zorgaanbieders die op grond van de WTZi, de Regeling ambulancezorgvoorzieningen, de Provinciewet of Gemeentewet jaarverantwoordingsplichtig waren, jeugdhulpaanbieders, gecertificeerde instellingen en Veilig Thuis-organisaties vallen ook niet onder het voorgenomen ingroeipad. Voor deze categorieën van organisaties is het tijdstip voor openbaarmaking vóór 1 juni, dan wel 15 juli³ al lang gebruikelijk en zij hebben hun financiële bedrijfsvoering daarop reeds ingericht. Voor deze doelgroep, die zowel bestaat uit kleine als grote zorg- en jeugdhulpaanbieders is het tijdstip voor openbaarmaking haalbaar gebleken. Bij bijzondere omstandigheden kunnen zij een verzoek om coulance dan wel een aanvraag tot uitstel van het tijdstip voor openbaarmaking bij de NZa⁴, dan wel IGJ⁵ indienen.

Noodzaak tijdige transparantie

In de huidige wettekst van de Wmg is, de Regeling ambulancezorgvoorzieningen, de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, het tijdstip voor openbaarmaking vóór 1 juni, van het kalenderjaar volgende op het boekjaar opgenomen. Tijdige en gelijktijdige transparantie is wezenlijk voor de kwaliteit van data voor het risicogestuurd toezicht op de integriteit van de bedrijfsvoering en bijvoorbeeld het inschatten van risico’s voor de continuïteit van zorgverlening. Door een later tijdstip dan 1 juni zal de bruikbaarheid van de openbaar gemaakte data voor het risicogestuurd toezicht afnemen. De datum van 1 juni blijft de norm in de gehele sector.

Gelet op het overgangsrecht over boekjaar 2021 en met het oog op de politieke en maatschappelijke wens van een toereikende financiële controle op alle zorgaanbieders heb ik gekozen voor een periode van twee boekjaren (boekjaar 2022 en 2023) en een duidelijke structurele norm.

Bespreking van ingroeipad met een alliantie van administratie- en accountantskantoren

De vertegenwoordigers van de alliantie van accountants- en administratiekantoren zijn verheugd met het voornemen het ingroeipad in de Regeling openbare jaarverantwoording WMG op te nemen, vooral gezien de brede zorgen voor de verantwoording over het boekjaar 2022. Met een ingroeipad van twee boekjaren en het bestaande overgangsrecht (over boekjaar 2021) wordt meer ruimte voor de bestaande zorgaanbieders binnen de nieuwe doelgroep gecreëerd. De vertegenwoordigers van de alliantie van accountants- en administratiekantoren hebben aangegeven zich in te zetten om in het huidige werkproces het opstellen van de openbare financiële verantwoording in de komende jaren te versnellen en te optimaliseren.

Verder proces later tijdstip voor openbaarmaking

Op dit moment is er geen wettelijke grondslag om het ingroeipad en uitstel voor een zorgaanbieder in de Regeling openbare jaarverantwoording WMG te regelen. Het ingroeimodel is uitsluitend mogelijk als artikel 40b Wmg wordt gewijzigd. De wijziging is opgenomen in het wetsvoorstel Verzamelwet VWS 2022 die nu voor behandeling in uw Kamer ligt. Het is mijn bedoeling de wijziging van de Regeling openbare jaarverantwoording WMG zo snel mogelijk in de Staatscourant laten publiceren en inwerking te laten treden tegelijk met de inwerkingtreeding van het wetsvoorstel Verzamelwet VWS.

Verder heeft de NZa aangegeven om voor de genoemde categorie van zorgaanbieders de Regeling structurele informatieverstrekking bedrijfsvoering WMG aan te passen, zodat voor alle aan te leveren informatie dezelfde datum van openbaarmaking geldt.

Voorlichting en communicatie

Voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wijziging van de Regeling openbare jaarverantwoording WMG en de Regeling structurele informatieverstrekking bedrijfsvoering WMG wordt, tezamen met de Klankboardgroep communicatie Wtza, waaraan een 20-tal brancheorganisaties van zorgaanbieders deelnemen, het nieuwe ingroeipad aan de leden, Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) en SRA gecommuniceerd als voornemen. Tevens zal een nieuwsbericht op de website www.jaarverantwoordingzorg.nl worden geplaats om zorgaanbieders tijdig in kennis te kunnen stellen van dit begunstigd beleid.

---

1. Kamerstukken II 2019/20, 34 768, nr. 27.↩︎

2. Om aan te sluiten bij de Wmo 2015 is het voornemen om zorgaanbieders die op grond van de Provinciewet of Gemeentewet een jaarrekening opstellen de jaarverantwoording uiterlijk vóór 15 juli, van het kalenderjaar volgende op het boekjaar.↩︎

3. Deze datum geldt voor Veilig Thuis-organisaties die vallen onder de Wet op de gemeenschappelijke regelingen.↩︎

4. Zorgaanbieders (Wmg).↩︎

5. Jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instelling (Jeugdwet) en Veilig Thuis (Wmo 2015).↩︎