[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Memorie van toelichting

Nummer: 2024D14411, datum: 2024-04-15, bijgewerkt: 2024-06-26 19:33, versie: 2

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36550-IX-2).

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 36550 IX-2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota).

Onderdeel van zaak 2024Z06228:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2023‒2024
36 550IX Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in:

  1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB);
  2. de begrotingsstaat inzake de Nationale Schuld (IXA).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Financiën,

S.P.R.A. van Weyenberg

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de ontwerpbegroting 2024 (inclusief twee Incidentele Suppletoire Begrotingen)1 van het ministerie van Financiën (IXB) en Nationale Schuld (IXA).

In hoofdstuk 2 zijn de overzichten opgenomen met de belangrijkste mutaties; in paragraaf 2.1 voor artikel 1 t/m 13 van IXB en in paragraaf 2.2. voor artikel 11 en 12 van IXA. In paragraaf 2.3 is het overzicht coronamaatregelen opgenomen.

Hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4 bevatten per beleidsartikel een budgettaire tabel. Conform de Rijksbegrotingsvooschriften (RBV) worden per artikel de (meerjarige) mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in de onderstaande (tabel 1) toegelicht. De toelichting op de mutatie van de belastingontvangsten is in de Voorjaarsnota opgenomen. Vanwege de staffel kan de som van de toegelichte mutaties afwijken van de totale mutaties op het artikel.

< 50 1 2
=> 50 en < 200 2 4
=> 200 < 1000 5 10
=> 1000 10 20

In aansluiting op de ontwerpbegrotingen en de Voorjaarsnota worden vanaf 2024 ook de mutaties voor het jaar t+5 opgenomen in de tabel budgettaire gevolgen van beleid van de 1ste suppletoire begrotingen. Dit betreft de extrapolatie van de begroting – het toevoegen van het jaar t+5 – en vervolgens de mutaties tot en met t+5 die tijdens de voorjaarsbesluitvorming zijn verwerkt.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties IXB

In onderstaande tabellen worden de belangrijkste suppletoire uitgaven-(tabel 2) en ontvangstenmutaties (tabel 3) weergegeven.

Vastgestelde begroting 2024 incl ISB's 24.926.839 22.551.692 10.064.377 9.845.270 9.393.050
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Herijking herstel box 3 1 25.000 0 0 0 0
2) Niet-belastingontvangsten 1 66.893 32.994 26.921 21.599 21.947
3) Uitvoeringskosten fiscale wet-en regelgeving 1 20.968 25.661 22.075 20.479 19.252
4) Invordering coronaschulden 1 0 34.422 18.745 13.160 1.650
5) Verbeteren dienstverlening BelastingTelefoon 1 32.760 20.839 20.384 20.930 20.930
6) Kapitaalinjectie European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) 4 25.000 0 0 0 0
7) Hybride kapitaal wereldbank 4 68.000 0 0 0 0
8) Btw-compensatiefonds (BCF) stortingen 6 89.148 1.201 293 63 63
9) Vertragingsrente Traditionele Eigen Middelen (TEM) 9 199.400 0 0 0 0
10) Eindejaarsmarge 10 67.824 0 0 0 0
11) Loon-en Prijsbijstelling 10 290.829 261.605 252.776 246.810 244.531
12) Voorziening middelen uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving 10 0 ‒ 25.661 ‒ 22.075 ‒ 20.479 ‒ 19.252
13) Hersteloperatie Toeslagen 13 364.133 759.152 98.960 0 0
14) Bijdrage Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) aan artikel 1 13 ‒ 53.092 0 0 0 0
15) Implementatie Wet Open Overheid (WOO) div 6.806 7.188 8.795 6.373 6.373
16) Informatiehuishouding: de basis op orde div 21.715 7.957 6.467 2.589 2.589
17) Kasschuiven div ‒ 171.987 58.350 52.350 27.400 22.887
18) Overige overhevelingen Aanvullende Post (AP) div 17.778 28.085 11.686 13.092 17.118
19) Overige mutaties & extrapolatie div 3.125 ‒ 12.781 ‒ 9.942 ‒ 22.376 1.125 9.776.049
Stand 1e suppletoire begroting 2024 26.001.139 23.750.704 10.551.812 10.174.910 9.732.263 9.776.049

Toelichting

1. Herijking herstel box 3

In 2024 wordt € 25 mln. voor de uitvoering van herstel box 3 beschikbaar gesteld vanuit de reservering op de Aanvullende Post. Als gevolg van de lopende procedures rondom box 3 vinden extra werkzaamheden plaats voor het herstel. Daarnaast zullen in 2024 werkzaamheden worden verricht voor de overbruggingswet Box 3 (belastingjaar 2023 en 2024).

2. Niet-belastingontvangsten
De raming van de uitgaven inzake de niet-belastingontvangsten (belasting- en invorderingsrente, vervolgingskosten en -opbrengsten en boetes) is bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit leidt structureel tot hogere verwachte uitgaven (circa € 29 mln. in 2024, aflopend naar € 22 mln. in 2028). Hier staat een structurele meevaller aan de ontvangstenkant tegenover (zie ook post 1 onder Ontvangstenmutaties).

Daarnaast worden er extra uitgaven van € 38 mln. verwacht vanwege de herstelactie invorderingsrente. De uitgaven waren eerder in 2023 geraamd, maar het project is vertraagd en start derhalve in 2024.

3. Uitvoeringskosten fiscale wet-en regelgeving
Voor de uitvoering van nieuwe fiscale wet- en regelgeving worden extra uitgaven bij de Belastingdienst begroot. Het gaat hierbij om circa 30 uitvoeringstoetsen, waaronder Pijler 2, aandelentransacties in de overdrachtsbelasting, herijking implementatie richtlijn kleineondernemersregeling en geven uit vennootschap.

4. Invordering coronaschulden
Er worden middelen vrijgemaakt ten behoeve van de invordering van coronaschulden (cumulatief € 68 mln. in de jaren 2025 tot en met 2028). Voor de inning van de coronaschulden die tijdens de coronacrisis door ondernemers zijn opgebouwd is er capaciteit nodig, onder andere vanwege de vele sanerings-, faillissements-, en uitstelverzoeken.

5. Verbeteren dienstverlening Belastingtelefoon
In 2024 wordt € 33 mln. en structureel € 21 mln. ingezet om de bereikbaarheid van de Belastingtelefoon te verbeteren en stabiliteit te borgen. De Belastingdienst zet daarmee in op het verbeteren van de productiviteit en efficiency en het werven en behouden van ervaren medewerkers.

6. Kapitaalinjectie European Bank for Reconstruction and Development (ERBD)
Betreft een kapitaalinjectie aan de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD). Met behulp van deze injectie kan EBRD blijven bijdragen aan het steunen van Oekraïne. In 2023 was een reservering opgenomen van € 75 mln. Deze reservering wordt opgehoogd met € 25 mln. omdat de kapitaaluitbreiding bij de EBRD hoger is geworden dan initieel geraamd.2

7. Hybride kapitaal wereldbank

Tijdens de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank kondigt Nederland, onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring, deelname aan in aankoop van hybride kapitaal (€ 68 mln.). Dit is een schuldinstrument met eigenschappen van kapitaal; er wordt rente ontvangen maar het geeft geen stemrecht. De looptijd is oneindig, maar tijdens een toekomstige middelenaanvulling kan het hybride kapitaal worden omgezet in een reguliere kapitaalbijdrage. De Wereldbank kan op basis van hybride kapitaal nieuwe obligaties uitgeven. De komende 10 jaar kan de hiermee opgehaalde financiering worden ingezet voor projecten ten behoeve van de ‘Global Public Goods’, zoals klimaatverandering, pandemieparaatheid en fragiliteit. Hierbij geldt een hefboomeffect; elke ingelegde euro creëert over de komende 10 jaar € 8 aan additionele leencapaciteit.

8. Btw-compensatiefonds (BCF) stortingen
Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden wordt een bedrag in het gemeente of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel van dit bedrag wordt in het BCF gestort (circa € 89 mln.). Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw in verband met de overhevelingen terugvragen bij het BCF. Deze uitgaven worden gedekt vanuit de belastingontvangsten.

9. Vertragingsrente Traditionele Eigen Middelen (TEM)
Het ministerie van Financiën zal € 199,4 mln. vertragingsrente betalen aan de Europese Commissie (CIE) als gevolg van een nabetaling door onderwaardering invoer Textiel en Schoenen (LWTS) en Voortvarendheid (€ 100 mln.). Tevens zal vertragingsrente worden betaald voor het dossier Zonnepanelen (€ 99,4 mln.). De hiervoor benodigde middelen worden vanuit de Aanvullende Post (AP) van de Rijksbegroting overgeheveld naar artikel 9 Douane. Deze te betalen vertragingsrente is lager dan eerder was ingeschat en dan op de AP was gereserveerd en leidt derhalve tot een per saldo meevaller.

Daarnaast wordt op bovengenoemde dossiers waarover overeenstemming met de CIE is bereikt, per saldo circa € 600 mln. aan terugbetalingen ontvangen op eerder reeds betaalde hoofdsommen (douanerechten). Deze meevallers op de TEM-hoofdsommen en de toelichtingen hierop, zijn terug te vinden in de Voorjaarsnota en de daarin opgenomen verticale toelichtingen van Buitenlandse Zaken en de Aanvullende Post. De TEM-betalingen van hoofdsommen aan en eventuele terugontvangsten van de CIE lopen via de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Tweede Kamer is over genoemde dossiers en de financiële aspecten ervan geinformeerd middels de kamerbrief van 4 april 2024.3

10. Eindejaarsmarge
De eindejaarsmarge van € 68 mln. wordt toegevoegd aan de Financiënbegroting.

11. Loon- en Prijsbijstelling
De loon- en prijsbijstelling 2024 wordt toegevoegd aan de Financiënbegroting (€ 291 mln. in 2024 en € 245 mln. structureel).

12. Voorziening middelen uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving
Voor de uitvoering van nieuwe (belasting-)wetgeving worden middelen overgeboekt vanuit de voorziening voor uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving naar de begroting van de Belastingdienst.

13. Hersteloperatie Toeslagen

Naar aanleiding van de bijstelling van de cijfers van Toeslagen Herstel op basis van de groei van aanmeldingen en gedupeerden vallen de compensatie- en hersteluitgaven en de apparaatsuitgaven om de hersteloperatie uit te voeren naar verwachting hoger uit dan eerder begroot. Daaraan verbonden omvat de bijstelling Toeslagen Herstel een stijging van de kosten van bezwaren en beroepen. De groei van het aantal aanmeldingen leidt ook tot een ophoging van budget voor dwangsommen en een vernieuwde hogere raming van de rechtsbijstandregeling. Eventuele bijstellingen van de prognose zijn inzichtelijk in de voortgangsrapportage Hersteloperatie Toeslagen4. De bijstelling leidt tot ophoging van uitgavenbudget op het geheel van apparaat en (schade)vergoedingen van € 364,1 mln. in 2024, € 759,2 mln. in 2025 en € 99,0 mln. in 2026. Deze beschikbare middelen zijn naast uitgaven op apparaat van Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) verdeeld over hogere uitgaven binnen de 30k-regeling, de integrale beoordeling, de kindregeling, de ex-partnerregeling, de HZK-regeling, dwangsommen en private schuldenregeling. Van het totaal is circa € 103 mln. in 2024 en circa € 299 mln. in 2025 overgeheveld vanuit de Aanvullende Post. Een integraal overzicht van de financiële stand van zaken van de Hersteloperatie Toeslagen is te vinden in de bijlage van de Voorjaarsnota 2024.

14. Bijdrage Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) aan artikel 1
Er wordt om verschillende oorzaken budget overgeheveld van artikel 13 Toeslagen naar artikel 1 Belastingen. Ten eerste wordt er in verband met werkzaamheden door ketenpartners van Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) in 2024 circa € 37,1 mln. aan budget overgeheveld als gevolg van o.a. werkzaamheden door CAP (Centrale Administratieve Processen), KI&S (Klantinteractie & -services) en O&P (Organisatie & Personeel). Daarnaast wordt circa € 16 mln. overgeheveld ten behoeve van uitgaven bij de Belastingdienst in verband met toegenomen werkzaamheden voor UHT.

15. Implementatie Wet Open Overheid (WOO)
Sinds 1 mei 2022 is de Wet open overheid van kracht. Hierdoor is er een wettelijke verplichting om documenten openbaar te maken. Om aan deze opgave te kunnen voldoen is extra personele inzet benodigd bij de Belastingdienst, Toeslagen en Douane om processen te begeleiden, te ondersteunen en nieuwe processen te implementeren voor de actieve openbaarmaking. Tevens zijn er extra behandelaren nodig om het groeiend aantal Woo-verzoeken binnen de verkorte termijnen te kunnen afhandelen.

16. Informatiehuishouding: de basis op orde
Om de informatiehuishouding van het ministerie van Financiën zowel intern als extern verder op orde te krijgen, wordt budget overgeheveld vanuit de reservering op artikel 10 naar artikel 1 Belastingen, artikel 8 Apparaat, artikel 9 Douane en artikel 13 Toeslagen. De Openbaarheidsparagraaf in de ontwerpbegroting 2024 van Financiën gaat nader op de ambities en activiteiten in.

17. Kasschuiven
Er vindt een aantal kasschuiven plaats op de Financiënbegroting. De meest in het oog springende kasschuiven zijn:

  1. Een deel van de middelen op artikel 10 Nog onverdeeld zijn dit jaar naar verwachting niet benodigd en worden daarom doorgeschoven naar latere jaren, zodat de middelen beschikbaar blijven voor eventuele problematiek in latere jaren (€ 84 mln.).
  2. In 2024 is budget beschikbaar voor uitvoerings- en compensatiekosten voor herstel Fraude Signalering Voorziening (FSV) en minnelijk schuldsaneringstraject (MSNP). Op basis van de actuele inzichten in de uitvoering en de planning zal het hersteltraject later en over een langere periode plaatvinden. Derhalve wordt € 70 mln. doorgeschoven vanuit 2024 naar de jaren 2025 en 2026.
  3. De in 2024 beschikbare middelen op de voorziening voor uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving worden doorgeschoven om de uitvoeringskosten in latere jaren te kunnen dekken (€ 16 mln).

18. Overige overhevelingen Aanvullende Post (AP)
In de periode 2024 tot en met 2028 wordt er circa € 174 mln. overgeheveld van de Aanvullende Post naar de Financiënbegroting. De individuele overhevelingen worden nader toegelicht in de toelichtingen van de artikelen. Het betreft onder andere middelen voor de uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving, middelen ten behoeve van Werken aan Uitvoering (WaU) en uitvoeringskosten CO2-heffing (CBAM).

Vastgestelde begroting 2024 incl ISB's 4.777.433 3.657.034 3.801.002 3.923.456 3.727.777
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Belasting- en invorderingsrente 1 266.893 187.994 126.921 21.599 91.947
2) Dividenden staatsdeelnemingen 3 309.000 ‒ 61.000 14.000 ‒ 17.000 23.000
3) Renteontvangsten lening TenneT 3 29.025 ‒ 17.293 11.546 11.546 11.546
4) Verkoop aandelen ABN AMRO 3 460.000 0 0 0 0
5) Ramingbijstelling Lening Griekenland 4 ‒ 154.164 ‒ 165.893 ‒ 4.520 ‒ 3.337 ‒ 281
6) Overige mutaties & extrapolatie div 45.950 20.552 16.305 16.348 17.948 3.852.200
Stand 1e suppletoire begroting 2024 5.734.137 3.621.394 3.965.254 3.952.612 3.871.937 3.852.200

Toelichting

1. Belasting- en invorderingsrente

De raming van de ontvangstenkant van de niet-belastingontvangsten (belasting- en invorderingsrente, vervolgingskosten en -opbrengsten en boetes) wordt naar boven bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit leidt tot een meevaller van € 267 mln. in 2024 aflopend tot € 92 mln. in 2028. Het nettoresultaat van hogere uitgaven en hogere ontvangsten draagt het ministerie van Financiën bij aan het generale beeld.

2. Dividenden staatsdeelnemingen

De dividendraming wordt bijgesteld aan de meest recente informatie over het verwachte dividend van de staatsdeelnemingen, als gevolg van de huidige marktomstandigheden.

3. Renteontvangsten lening TenneT

De raming van de renteontvangsten op de lening aan TenneT wordt bijgesteld. Dit komt deels door een aanpassing van de hoogte van de rente en deels door meer inzicht in het tempo van opname van de lening door TenneT.

4. Verkoop aandelen ABN AMRO

De verwachte ontvangsten worden met € 460 mln. naar boven bijgesteld, als gevolg van de verkoopopbrengst van aandelen ABN AMRO door het lopende verkoopprogramma van de staat en de pro rata deelname van NLFI aan het inkoopprogramma van ABN AMRO.

5. Ramingbijstelling Lening Griekenland

Op basis van de meest recente renteramingen worden de verwachte ontvangsten van de lening aan Griekenland bijgesteld. Daarnaast wordt de raming voor de aflossing van de lening aan Griekenland bijgesteld. In 2023 heeft Griekenland een vervroegde aflossing gedaan, waardoor in 2024 en 2025 niet zal worden afgelost.

2.2 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties IXA

In onderstaande tabellen worden de belangrijkste suppletoire uitgaven-(tabel 4) en ontvangstenmutaties (tabel 5) weergegeven.

Vastgestelde begroting 2024 45.485.755 33.610.244 46.625.557 50.853.946 51.307.936
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Rente vaste schuld 11 ‒ 255.000 ‒ 439.000 ‒ 452.000 ‒ 513.000 ‒ 628.000
2) Rente vlottende schuld 11 274.000 250.000 290.000 381.000 447.000
3) Rente derivaten 11 22.000 0 0 0 0
4) Aflossing vaste schuld 11 ‒ 49.000 0 2.495.000 0 ‒ 1.000
5) Rentelasten kasbeheer 12 ‒ 1.061.588 ‒ 1.556.266 ‒ 1.392.767 ‒ 1.170.832 ‒ 1.002.864
6) Verstrekte leningen 12 500.000 500.000 500.000 500.000 500.000
7) Overige mutaties & extrapolatie div 400 400 0 0 0 45.021.742
Stand 1e suppletoire begroting 2024 44.916.567 32.365.378 48.065.790 50.051.114 50.623.072 45.021.742

Toelichting

1. Rente vaste schuld

De rentelasten vaste schuld vallen naar verwachting lager uit dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024 met name als gevolg van het financieringsplan 2024. Hierin is bepaald dat er voor de financiering van de staatsschuld een lager beroep op de kapitaalmarkt (vaste schuld) zal worden gedaan. Daarnaast is er gerekend met lagere rentepercentages zoals die door het Centraal Planbureau (CPB) zijn geraamd in het Centraal Economisch Plan (CEP).

2. Rente vlottende schuld

De raming van de rentelasten vlottende schuld valt per saldo hoger uit als gevolg van wijzigingen in de omvang van de kortlopende schuld en de hoogte van de korte rente. De korte rente is door het CPB lager geraamd in de CEP dan de rente waarmee in de ontwerpbegroting 2024 rekening is gehouden. Echter doordat de omvang van de kortlopende schuld is toegenomen, ontstaat een structurele tegenvaller van € 274 mln. in 2024 oplopend tot € 447 mln. in 2028.

3. Rente derivaten

De raming van de rentelasten op de langlopende derivaten is met € 22 mln. naar boven bijgesteld voor 2024 als gevolg van de gewijzigde rentepercentages zoals die door het CPB worden geraamd in de CEP.

4. Aflossing vaste schuld

Door een vervroegde aflossing van een obligatie in 2023 zal in het lopende jaar minder afgelost worden. In 2026 neemt de aflossing van de vaste schuld met circa € 2,5 mld. toe als gevolg van de uitgifte van leningen met een aflosdatum in 2026.

5. Rentelasten kasbeheer

De raming van de rentelasten kasbeheer is lager dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisatie en de nieuwe rentestanden in de CEP-raming van het CPB. Daarnaast dalen de rentelasten als gevolg van de nieuwe raming sociale fondsen.

6. Verstrekte leningen

Naar verwachting worden er meer leningen verstrekt aan de deelnemers van het schatkistbankieren dan eerder geraamd. De raming is daardoor structureel met € 500 mln. naar boven bijgesteld.

Vastgestelde begroting 2024 66.692.810 68.513.845 88.610.112 79.867.150 86.227.499
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Voortijdige beëindiging derivaten 11 ‒ 8.000 0 0 0 0
2) Uitgifte vaste schuld 11 ‒ 11.283.000 10.939.000 7.647.000 453.000 ‒ 1.498.000
3) Mutatie vlottende schuld 11 24.140.000 0 0 0 0
4) Rentebaten kasbeheer 12 ‒ 17.610 ‒ 12.993 ‒ 6.419 2.854 13.115
5) Aflossingen op leningen 12 ‒ 19.403 7.221 35.076 53.595 76.340
6) Mutatie in rekening courant en deposito 12 1.816.169 ‒ 1.148.197 452.961 2.246.275 4.001.941
7) Overige mutaties & extrapolatie div 6.000 8.000 ‒ 8.000 ‒ 10.000 83.168.748
Stand 1e suppletoire begroting 2024 81.320.966 78.304.876 96.746.730 82.614.874 88.810.895 83.168.748

Toelichting

1. Voortijdige beëindiging derivaten

Het voortijdig beëindigen van rentederivaten heeft geleid tot eenmalige negatieve ontvangsten van € 8,0 mln. Het betreft de contant gemaakte waarde van de (negatieve) rentebaten die anders later dit jaar en voor het grootste deel in de komende jaren zouden zijn ontvangen. Deze (negatieve) rentebaten zijn nu in één keer ontvangen. Het voortijdig beëindigen van rentederivaten draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen uit het beleidskader voor schuldfinanciering, namelijk het verlengen van de gemiddelde looptijd van de schuldportefeuille naar minimaal 8 jaar en het beperken van het korte termijn renterisico (renterisicobedrag < 25%).

2. Uitgifte vaste schuld

De raming van de uitgifte vaste schuld is voor het lopende jaar met circa € 11,3 mld. naar beneden bijgesteld als gevolg van het financieringsplan 2024. Het financieringsplan geeft een beschrijving van de geschatte omvang en de totstandkoming van de financieringsbehoefte van de Nederlandse staat voor 2024 en een overzicht van de manier waarop het Agentschap van plan is deze in te vullen. De raming voor 2025 en verder is hoger dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024 als gevolg van het verwachte kastekort.

3. Mutatie vlottende schuld

De vlottende schuld stijgt in 2024 met circa € 24,1 mld. Dit is het gevolg van een hogere financieringsbehoefte doordat de raming van het kastekort voor het lopende begrotingsjaar is toegenomen. Schommelingen in de financieringsbehoefte in een lopend begrotingsjaar worden zo veel mogelijk opgevangen op de geldmarkt.

4. Rentebaten kasbeheer

De raming van de rentebaten kasbeheer is lager dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisatie van verstrekte leningen en de nieuwe rentestanden in de CEP-raming van het CPB.

5. Aflossingen op leningen

Op basis van actuele inzichten wordt verwacht dat de aflossingen op de leningen, die door de agentschappen, rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT's) en derden in het kader van schatkistbankieren zijn afgesloten, in 2024 per saldo lager en vanaf 2025 hoger uitvallen dan eerder geraamd.

6. Mutatie in rekening courant en deposito

Uit de actualisatie van de raming van uitgaven en inkomsten van sociale fondsen blijkt dat deze fondsen meer middelen storten in de schatkist. Dit betekent dat de geraamde mutatie in het saldo op de rekeningen-courant en deposito’s stijgt ten opzichte van de ontwerpbegroting 2024.

2.3 Overzicht Coronamaatregelen

In onderstaande tabel worden de coronagerelateerde uitgaven- en ontvangsten weergegeven per begrotingsartikel. In onderstaande tabel zijn bijbehorende Kamerstukken opgenomen voor verdere toelichting. Ook is een uitgebreid overzicht terug te vinden op de pagina «Overheidsfinanciën in coronatijd» op www.rijksfinancien.nl.

1 Belasting- en invorderingsrente 0,0 0,0 0,0 Kamerstukken II 2019-2020, 35 412, nr. 1, 35 466, nr. 1 en 35 540, nr. 1
Kamerstukken II 2020-2021, 35 850 nr. 1 en 35 420, nr. 348
4 EIB pan-Europees Garantiefonds 0,0 17,8 0,0 Kamerstukken II 2019-2020, 35 492, nr. 1 en 35 492, nr. 2
5 Herverzekering leverancierskredieten 2,0 2,0 0,0 Kamerstukken II 2019-2020, 35 433, nr. 1

3 Beleidsartikelen Ministerie van Financiën (IXB)

Artikel 1 Belastingen

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 3.518.849 0 3.518.849 868.115 4.386.964 60.396 150.484 ‒ 16.695 ‒ 3.299 3.225.663
Uitgaven (1) + (2) 3.475.108 0 3.475.108 127.003 3.602.111 167.672 111.664 68.732 67.947 3.341.156
(1) Apparaatsuitgaven 3.240.867 0 3.240.867 133.161 3.374.028 107.397 73.233 45.529 44.298 3.157.540
Personele uitgaven 2.743.451 0 2.743.451 140.455 2.883.906 106.928 72.764 45.060 43.829 2.708.310
Eigen personeel 2.358.941 0 2.358.941 89.305 2.448.246 41.855 22.033 14.596 31.794 2.389.059
Inhuur externen 376.097 0 376.097 51.150 427.247 32.316 14.151 4.232 4.232 310.838
Overig personeel 8.413 0 8.413 0 8.413 32757 36580 26232 7803 8413
Materiële uitgaven 497.416 0 497.416 ‒ 7.294 490.122 469 469 469 469 449.230
ICT 31.794 0 31.794 14 31.808 14 14 14 14 30.020
Bijdrage aan SSO's 374.758 0 374.758 ‒ 11.308 363.450 ‒ 3.545 ‒ 3.545 ‒ 3.545 ‒ 3.545 332.745
Overig materieel 90.864 0 90.864 4.000 94.864 4.000 4.000 4.000 4.000 86.465
(2) Programma-uitgaven 234.241 0 234.241 ‒ 6.158 228.083 60.275 38.431 23.203 23.649 183.616
Garanties 181 0 181 0 181 0 0 0 0 181
Garantie procesrisico's 181 0 181 0 181 0 0 0 0 181
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 14.366 0 14.366 0 14.366 0 0 0 0 13.766
Waarderingskamer 2.489 0 2.489 0 2.489 0 0 0 0 2489
Kadaster 2.933 0 2.933 0 2.933 0 0 0 0 2933
Kamer van Koophandel 341 0 341 0 341 0 0 0 0 341
Overige bijdrage ZBO's/RWT's 8.603 0 8.603 0 8.603 0 0 0 0 8.003
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 2.983 0 2.983 ‒ 196 2.787 ‒ 196 ‒ 196 ‒ 196 ‒ 196 3.387
Internationale Douaneraad 196 0 196 ‒ 196 0 ‒ 196 ‒ 196 ‒ 196 ‒ 196 0
Bijdrage overige (inter)nationale organisaties 2.787 0 2.787 0 2.787 0 0 0 0 3.387
Opdrachten 373.721 0 373.721 7.373 381.094 477 ‒ 3.294 ‒ 3.200 ‒ 3.102 362.186
ICT opdrachten 307.671 0 307.671 12.373 320.044 5.477 1.706 1.800 1.898 294.512
Overige opdrachten 66.050 0 66.050 ‒ 5.000 61.050 ‒ 5.000 ‒ 5.000 ‒ 5.000 ‒ 5.000 67.674
Bijdrage aan agentschappen 7.889 0 7.889 5.000 12.889 5.000 5.000 5.000 5.000 12.877
Bijdrage Logius 4.287 0 4.287 0 4.287 0 0 0 0 4.275
Bijdrage overige agentschappen 3.602 0 3.602 5.000 8.602 5.000 5.000 5.000 5.000 8.602
(Schade)vergoeding 114.433 0 114.433 ‒ 85.228 29.205 22.000 10.000 0 0 6.347
(Schade)vergoedingen 111.041 0 111.041 ‒ 85.228 25.813 22.000 10.000 0 0 2.955
Vergoeding proceskosten 3.392 0 3.392 0 3.392 0 0 0 0 3.392
Rente 154.423 0 154.423 66.893 221.316 32.994 26.921 21.599 21.947 180.277
Belasting- en invorderingsrente 154.423 0 154.423 66.893 221.316 32.994 26.921 21.599 21.947 180.277
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken ‒ 433.755 0 ‒ 433.755 0 ‒ 433.755 0 0 0 0 ‒ 395.405
Toerekening uitgaven aan Douane ‒ 215.786 0 ‒ 215.786 0 ‒ 215.786 0 0 0 0 ‒ 216.510
Toerekening uitgaven aan Toeslagen ‒ 217.969 0 ‒ 217.969 0 ‒ 217.969 0 0 0 0 ‒ 178.895
Ontvangsten (3) + (4) 209.851.332 0 209.851.332 421.821 210.273.153 ‒ 7.597.401 5.219.630 14.479.540 24.271.584 253.611.528
Programma-ontvangsten (3) 209.765.787 0 209.765.787 399.898 210.165.685 ‒ 7.612.878 5.207.924 14.467.740 24.259.686 253.528.508
waarvan: Belastingontvangsten 208.529.150 0 208.529.150 133.005 208.662.155 ‒ 7.800.872 5.081.003 14.446.141 24.167.739 252.261.217
Bekostiging 207.986 0 207.986 22.878 230.864 22.877 22.877 22.877 22.877 230.864
Doorbelasten kosten vervolging 207.986 0 207.986 22.878 230.864 22.877 22.877 22.877 22.877 230.864
Rente 817.779 0 817.779 216.246 1.034.025 137.348 76.275 ‒ 29.047 41.301 797.786
Belasting- en invorderingsrente 817.779 0 817.779 216.246 1.034.025 137.348 76.275 ‒ 29.047 41.301 797.786
Boetes en schikkingen 210.872 0 210.872 27.769 238.641 27.769 27.769 27.769 27.769 238.641
Ontvangsten boetes en schikkingen 210.872 0 210.872 27.769 238.641 27.769 27.769 27.769 27.769 238.641
Apparaatsontvangsten (4) 85.545 0 85.545 21.923 107.468 15.477 11.706 11.800 11.898 83.020
Verplichtingen 3.518.849 0 3.518.849 868.115 4.386.964 60.396 150.484 ‒ 16.695 ‒ 3.299 3.225.663
waarvan garantieverplichtingen 336 0 336 0 336 0 0 0 0 336
Garantie procesrisico's 336 0 336 0 336 0 0 0 0 336
waarvan overige verplichtingen 3.518.513 0 3.518.513 868.115 4.386.628 60.396 150.484 ‒ 16.695 ‒ 3.299 3.225.327
juridisch verplicht 70%
bestuurlijk gebonden 1%
beleidsmatig gereserveerd 29%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%
  1. De berekende budgetflexibiliteit heeft alleen betrekking op de programma-uitgaven

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De uitgaven die in 2024 reeds zijn gedaan, zijn aangemerkt als juridisch verplicht. Inzake nog niet gerealiseerde uitgaven het volgende:

Uitgaven die vallen onder de rubriek «Rente» zijn voor 100% juridisch verplicht. Ze vloeien bijvoorbeeld voort uit de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) en de Invorderingswet 1990 (rente-uitgaven). De programma-uitgaven die vallen onder de rubrieken «Bijdragen aan ZBO's/RWT's», «Bijdragen aan (inter)nationale organisaties» en «Bijdragen aan agentschappen» zijn voor 100% bestuurlijk gebonden verplichtingen voor zover zij niet door getekende contracten al juridisch verplicht zijn. De bijdrage aan de Waarderingskamer is voor 100% bestuurlijk gebonden op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ). Voor het Kadaster en de Kamer van Koophandel heeft de Belastingdienst samenwerkingsovereenkomsten voor gegevensuitwisseling die worden gebruikt bij de uitvoering van taken van de Belastingdienst. Ook bij de bijdragen aan Agentschappen en bijdragen aan Internationale organisaties geldt dat afspraken zijn gemaakt over de bijdragen en de dienstverlening, waardoor ook deze uitgaven als 100% bestuurlijk gebonden worden aangemerkt.

De overige programma-uitgaven betreffen met name de categorie «Opdrachten», waarvoor geldt dat deze gedeeltelijk als juridisch verplicht zijn aan te merken op het moment van het vaststellen van de begroting 2024. Hiervoor zijn dan bijvoorbeeld contracten gesloten ten behoeve van ICT en/of andere benodigde diensten voor de uitvoering van de primaire processen van de Belastingdienst. Voorbeelden hiervan zijn (verlenging van) licenties en onderhoudscontracten voor software en hardware. Een ander voorbeeld zijn de uitgaven voor papieren dienstverlening (brieven aan burgers en bedrijven). Over het algemeen geldt wel dat de niet-juridische verplichte uitgaven noodzakelijk zijn voor een goede uitvoering van de primaire processen.

Verplichtingen

Overige verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt in 2024 met € 868 mln. verhoogd en in 2028 per saldo met circa € 3 mln. verlaagd. De mutaties in de verplichtingen zijn veelal gelijk aan de uitgavenmutaties. Waar de mutaties gelijk zijn aan de mutaties in de uitgaven wordt dit toegelicht onder 'Uitgaven'. Het verplichtingenbudget wordt in 2024 verhoogd vanwege een herijking als gevolg van onderhandelingen en besluitvorming betreffende meerjarige contracten. Een ophoging van het verplichtingenbudget is nodig voor het aangaan of verlengen van nieuwe contracten waarvoor al meerjarig kasbudget beschikbaar is. Dit is voornamelijk het geval bij Inhuur externen en Opdrachten ICT. Nieuwe aanbestedingen en verlenging van langdurige ICT-contracten zorgen naar verwachting voor een piek in 2024.

Uitgaven

Personele uitgaven

De personele uitgaven van de Belastingdienst worden hoger geraamd, € 140 mln. in 2024 en € 44 mln. in 2028. De belangrijkste oorzaken zijn:

  1. In 2024 wordt er € 33 mln. en structureel € 21 mln. ingezet om de bereikbaarheid van de Belastingtelefoon te verbeteren en stabiliteit to borgen. De Belastingdienst zet in op het verbeteren van de productiviteit en efficiency en het werven en behouden van ervaren medewerkers. Een deel van de middelen is afkomstig van de Aanvullende Post voor dienstverlening bij de Belastingdienst en een deel wordt binnen de begroting van de Belastingdienst opgevangen.
  2. Er wordt om verschillende oorzaken budget overgeheveld van artikel 13 Toeslagen naar artikel 1 Belastingen. Ten eerste wordt er in verband met werkzaamheden door ketenpartners van UHT in 2024 circa € 37,1 mln. aan budget overgeheveld als gevolg van o.a. werkzaamheden door CAP (Centrale Administratieve Processen), KI&S (Klantinteractie & -services) en O&P (Organisatie & Personeel). Daarnaast wordt er in 2024 vanuit UHT circa € 16 mln. overgeheveld in verband met een correctie van de afdracht overhead in 2023.
  3. In 2024 wordt er € 25 mln. voor de uitvoering van herstel Box 3 beschikbaar gesteld vanuit de Aanvullende Post voor Box 3. Als gevolg van de lopende procedures rondom Box 3 zijn er nog veel extra werkzaamheden voor herstel Box 3, die eerder niet waren voorzien. Het gaat hier bijvoorbeeld om het voorbereiden en versturen van informatiebrieven of het afhandelen van ingebrekestellingen, maar ook het classificeren van ingekomen bezwaarschriften. Daarnaast zullen er ook reeds enkele werkzaamheden plaatsvinden voor de overbruggingswet (OBW) Box 3 (belastingjaar 2023 en 2024). Voor deze jaren zal het vooral werkzaamheden betreffen op het gebied van telefonie, klachten en verzoeken. Daarnaast vinden nu ook de voorbereidingen plaats voor mogelijk aanvullend herstel naar aanleiding van toekomstige uitspraken van de Hoge Raad.
  4. In 2024 wordt € 21 mln. verwachte onderuitputting ingezet voor de uitvoeringskosten voortvloeiend uit de fiscale wet- en regelgeving. Structureel worden de uitgaven ca. € 16 mln. hoger begroot. Deze middelen zijn afkomstig van de Aanvullende Post voor de uitvoeringskosten van fiscale wet- en regelgeving. Het gaat hierbij om ca. 30 uitvoeringstoetsen, waaronder Pijler 2, aandelentransacties in de overdrachtsbelasting, herijking implementatie richtlijn kleineondernemersregeling en geven uit vennootschap.
  5. De personele uitgaven zijn in 2024 naar verwachting € 15 mln. hoger vanwege de uitvoering van het herstel Fraude Signalering Voorziening (FSV) en minnelijk schuldsaneringstraject (MSNP). De extra personele uitgaven lopen door tot en met 2026.
  6. Vanuit de verwachte onderuitputting en hogere ontvangsten worden extra middelen begroot ten behoeve van de invordering van coronaschulden (cumulatief € 69 mln. in 2025-2029). Voor de inning van de coronaschulden die tijdens de coronacrisis door ondernemers zijn opgebouwd is er extra capaciteit nodig. Dit vanwege onder andere de vele sanerings-, faillissements-, en uitstelverzoeken.
  7. De Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) waarbij personeel conform vastgestelde cao recht hebben op (gedeeltelijke) compensatie van loon bij eerder stoppen met werken kost naar verwachting cumulatie ca. € 103 mln. in 2025-2028. Deze kosten worden binnen het personeelsbudget ingepast.

Schadevergoedingen

In 2024 is budget beschikbaar voor uitvoerings- en compensatiekosten voor herstel Fraude Signalering Voorziening (FSV) en minnelijk schuldsaneringstraject (MSNP). Op basis van een bijgestelde raming wordt € 70 mln. doorgeschoven vanuit 2024 naar 2025 (€ 50 mln.) en 2026 (€ 20 mln.) en wordt € 15 mln. in 2024, € 28 mln. in 2025 en € 10 mln. in 2026 overgeheveld naar het personeelsbudget voor de uitvoeringskosten.

Rente

De raming van de uitgaven aan belasting- en invorderingsrente is bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit leidt structureel tot hogere verwachte uitgaven (ca. € 29 mln. in 2024 en € 22 mln. in 2028). Daarnaast worden er extra uitgaven van € 38 mln. verwacht vanwege de herstelactie invorderingsrente. De uitgaven waren eerder in 2023 geraamd, maar het project is vertraagd en start in 2024.

Ontvangsten

Bekostiging

De ontvangstenraming van doorbelasten kosten vervolging (aanmaningen, dwangbevelen etc.) is bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023. Dit leidt structureel tot hogere verwachte ontvangsten.

Rente

De raming van de belasting- en invorderingsrente wordt bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit leidt per saldo tot een meevaller.

Boetes en schikkingen

De raming van de boeteontvangsten is bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023. Dit leidt structureel tot hogere verwachte ontvangsten.

Apparaatsontvangsten

De apparaatsonvangsten worden opwaarts bijgesteld (€ 22 mln. in 2024 en € 12 mln. structureel). In 2024 worden hogere ontvangsten verwacht voor dienstverlening aan derden in het kader van de voorziening voor videobellen en voor geleverde diensten ten behoeve van het overheidsdatacenter. Door hogere uitkeringen vanuit het UWV vanwege hogere ziekte-, zwangerschaps- en transitieuitkeringen worden er structureel hogere ontvangsten gerealiseerd.

Belastingontvangsten

In de Voorjaarsnota 2024 worden de mutaties van de belastingontvangsten toegelicht. De aansluiting met de Voorjaarsnota en de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit:

Totaal belastingontvangsten 278.380.836 0 278.380.836 899.014 279.279.850
– /– Afdracht Gemeentefonds 42.873.720 0 42.873.720 464.971 43.338.691
– /– Afdracht Provinciefonds 3.340.648 0 3.340.648 270.348 3.610.996
– /– Afdracht BES-fonds 71.170 0 71.170 11.670 82.840
– /– Belastingontvangsten artikel 6 Btw-compensatiefonds 4.015.034 0 4.015.034 89.148 4.104.182
– /– Belastingontvangsten artikel 9 Douane 19.551.114 0 19.551.114 ‒ 70.128 19.480.986
Belastingontvangsten artikel 1 Belastingen 208.529.150 0 208.529.150 133.005 208.662.155

Artikel 2 Financiële markten

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen ‒ 4.129.465 0 ‒ 4.129.465 ‒ 836 ‒ 4.130.301 679 4.085 ‒ 9.766 599 26.194
Uitgaven 34.035 0 34.035 ‒ 2.098 31.937 679 4.085 ‒ 9.766 599 26.194
Bekostiging 7.847 0 7.847 ‒ 54 7.793 409 0 0 0 7.900
Accountantskamer 1.460 0 1.460 84 1.544 0 0 0 0 1.460
Muntcirculatie 4.705 0 4.705 ‒ 138 4.567 409 0 0 0 5.107
IMVO convenanten 30 0 30 0 30 0 0 0 0 30
Overig 1.652 0 1.652 0 1.652 0 0 0 0 1.303
Opdrachten 14.777 0 14.777 ‒ 3.637 11.140 ‒ 103 3.697 ‒ 10.169 181 6.452
Wijzer in geldzaken 1.634 0 1.634 0 1.634 0 0 0 0 179
Vakbekwaamheid 4.961 0 4.961 582 5.543 0 0 0 0 4.660
Uitvoeringskosten SRH 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Schadeloosstelling SRH 6.750 0 6.750 ‒ 4.550 2.200 ‒ 450 3.350 ‒ 10.350 0 0
Convertibiliteit Oekraïense hryvnia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Uitvoeringskosten omwisselen Oekraïense hryvnia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Overig 1.432 0 1.432 331 1.763 347 347 181 181 1.613
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 10.211 0 10.211 1.577 11.788 282 282 282 282 10.491
Bijdrage AFM BES-toezicht 705 0 705 0 705 0 0 0 0 705
Bijdrage DNB toezicht en DGS BES 2.020 0 2.020 0 2.020 0 0 0 0 2.020
Bijdrage toezicht en handhaving MIF 460 0 460 ‒ 460 0 0 0 0 0 460
Bijdrage PSD II 558 0 558 ‒ 558 0 0 0 0 0 558
Bijdrage FEC 4.008 0 4.008 495 4.503 282 282 282 282 4.290
Overig 2.460 0 2.460 2.100 4.560 0 0 0 0 2.458
Storting/onttrekking begrotingsreserve 625 0 625 0 625 0 0 0 0 625
Dotatie begrotingsreserve DGS BES 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Dotatie begrotingsreserve NHT 625 0 625 0 625 0 0 0 0 625
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 575 0 575 16 591 91 106 121 136 726
IASB 441 0 441 0 441 0 0 0 0 441
(Caribean) Financial Action Task Force 134 0 134 16 150 91 106 121 136 285
Ontvangsten 10.209 0 10.209 0 10.209 0 0 0 0 8.450
Bekostiging 2.000 0 2.000 0 2.000 0 0 0 0 2.000
Ontvangsten muntwezen 2.000 0 2.000 0 2.000 0 0 0 0 2.000
Toename munten in circulatie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Opdrachten 1.455 0 1.455 0 1.455 0 0 0 0 0
Wijzer in geldzaken 1.455 0 1.455 0 1.455 0 0 0 0 0
Convertibiliteit Oekraïense hryvnia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ontvangsten 6.754 0 6.754 0 6.754 0 0 0 0 6.450
Overig 6.754 0 6.754 0 6.754 0 0 0 0 6.450
Verplichtingen ‒ 4.129.465 0 ‒ 4.129.465 ‒ 836 ‒ 4.130.301 679 4.085 ‒ 9.766 599 26.194
waarvan garantieverplichtingen ‒ 4.163.500 0 ‒ 4.163.500 1.262 ‒ 4.162.238 0 0 0 0 0
Garantie SRF ‒ 4.163.500 0 ‒ 4.163.500 0 ‒ 4.163.500 0 0 0 0 0
Garantie DGS BES 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Garantie WAKO (kernongevallen) 0 0 0 1.262 1.262 0 0 0 0 0
Garantie Stichting Waarborgfonds Motorverkeer 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
waarvan overige verplichtingen 34.035 0 34.035 ‒ 2.098 31.937 679 4.085 ‒ 9.766 599 26.194
Muntcirculatie 4.705 0 4.705 ‒ 138 4.567 409 0 0 0 5.107
Vakbekwaamheid 4.961 0 4.961 582 5.543 0 0 0 0 4.660
Schadeloosstelling SRH 6.750 0 6.750 ‒ 4.550 2.200 ‒ 450 3.350 ‒ 10.350 0 0
Uitvoeringskosten omwisselen Oekraïense hryvnia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage DNB toezicht en DGS BES 2.020 0 2.020 0 2.020 0 0 0 0 2.020
Bijdrage FEC 4.008 0 4.008 495 4.503 282 282 282 282 4.290
Overige betalingsverplichtingen 11.591 0 11.591 1.513 13.104 438 453 302 317 10.117
juridisch verplicht 75%
bestuurlijk gebonden 11%
beleidsmatig gereserveerd 14%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

Van de uitgaven op artikel 2 is in 2024 75% juridisch verplicht. Deze verplichte uitgaven (€ 23,9 mln.) bestaan voor het grootste deel uit uitgaven voor vakbekwaamheid (€ 5,5 mln.), muntcirculatie (€ 4,6 mln.), de bijdrage aan het Financieel Expertise Centrum (FEC) (€ 4,5 mln.), de bijdragen aan AFM en DNB voor het toezicht op de BES-eilanden (€ 2,7 mln.) en de uitgaven voor de schadeloosstelling SNS REAAL Holding (SRH) (€ 2,2 mln.).

De juridisch verplichte uitgaven aan vakbekwaamheid betreffen de kosten van de centrale Wft-examinering. Het inhoudelijk beheer van de Wft-examinering is opgedragen aan het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD), terwijl het functionele en technische beheer is ondergebracht bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Uitgangspunt is dat de uitgaven worden gefinancierd uit de examengelden (leges) die worden afgedragen aan het ministerie (zie ontvangsten overig). De daaromtrent gemaakte afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst met het CDFD en een overeenkomst met de DUO.

De juridisch verplichte uitgaven vanwege de muntcirculatie komen voort uit de Muntwet, de afspraken met DNB en de afspraken in muntcontract voor circulatiemunten en het muntcontract voor verzamelaarsmunten van DNB met de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM). De afspraken betreffen onder meer de te verstrekken vergoedingen vanwege:

  1. de productie van circulatiemunten (hieronder vallen niet de aanschafkosten van de circulatiemunten);
  2. de productie en distributie van munten die speciaal voor verzamelaars worden geslagen;
  3. het verzorgen van de geldsomloop voor zover deze uit munten bestaat;
  4. het fungeren als Nationaal Analysecentrum voor Munten.

De bestuurlijk gebonden uitgaven (11%) hebben in hoofdzaak betrekking op de uitvoeringstoets van het verbod op cashbetalingen van € 3.000 of meer. De beleidsmatig gereserveerde uitgaven (14%) hebben betrekking op de implementatie en beheerskosten van de UBO-registers (Ultimate Beneficial Owners, uiteindelijke belanghebbenden).

Uitgaven

Opdrachten

Schadeloosstelling SNS REAAL Holding (SRH)

De gereserveerde budgetten voor de schadeloosstelling worden meerjarig aangepast. Aan de hand van een nieuwe inschatting van het totale belang van alle bezwaarzaken, kan een deel van de gereserveerde middelen vrijvallen.

Bijdrage aan ZBO's/ RWT's

Overig

Door de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) zijn eind 2022 de UBO-registers gesloten. Het geleidelijk ontsluiten van de registers kost meer tijd dan gedacht (juridisch en technisch complex). Hiermee zijn incidenteel extra kosten van € 2,1 mln. gemoeid.

Artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 647.944 25.000.000 25.647.944 269.953 25.917.897 400 0 0 0 110.101
Uitgaven 659.146 13.100.000 13.759.146 819 13.759.965 400 0 0 0 110.101
Garanties 20 0 20 0 20 0 0 0 0 20
Regeling Bijzondere Financieringen 20 0 20 0 20 0 0 0 0 20
Leningen 0 13.100.000 13.100.000 0 13.100.000 0 0 0 0 0
Lening TenneT 0 13.100.000 13.100.000 0 13.100.000 0 0 0 0 0
Opdrachten 4.193 0 4.193 819 5.012 400 0 0 0 4.985
Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen 4.193 0 4.193 819 5.012 400 0 0 0 4.985
Opstart Invest International 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Vermogensverschaffing/-onttrekking 649.837 0 649.837 0 649.837 0 0 0 0 100.000
Kapitaalinjectie TenneT 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Aan-/verkoop vermogenstitels 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Afdrachten Staatsloterij 100.000 0 100.000 0 100.000 0 0 0 0 100.000
Kapitaalinjectie Invest-NL 330.000 0 330.000 0 330.000 0 0 0 0 0
Kapitaalinjectie Invest International 219.837 0 219.837 0 219.837 0 0 0 0 0
Kapitaalinjectie regionale netbeheerders 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 5.096 0 5.096 0 5.096 0 0 0 0 5.096
NLFI 5.096 0 5.096 0 5.096 0 0 0 0 5.096
Ontvangsten 2.765.500 229.676 2.995.176 798.025 3.793.201 ‒ 78.293 25.546 ‒ 5.454 34.546 1.166.046
Garanties 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 1.000
Premieontvangsten garantie KLM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Premieontvangsten Gasunie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Premieontvangsten garantie FMO 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 1.000
Leningen 0 229.676 229.676 29.025 258.701 ‒ 17.293 11.546 11.546 11.546 11.546
Renteontvangsten lening KLM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Aflossing lening KLM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Renteontvangsten lening TenneT 0 229.676 229.676 29.025 258.701 ‒ 17.293 11.546 11.546 11.546 11.546
Vermogensverschaffing/-onttrekking 2.760.000 0 2.760.000 769.000 3.529.000 ‒ 61.000 14.000 ‒ 17.000 23.000 1.149.000
Aan-/verkoop vermogenstitels 0 0 0 460.000 460.000 0 0 0 0 0
Afdrachten Staatsloterij 100.000 0 100.000 0 100.000 0 0 0 0 100.000
Dividenden staatsdeelnemingen 2.660.000 0 2.660.000 309.000 2.969.000 ‒ 61.000 14.000 ‒ 17.000 23.000 1.049.000
Winstafdracht DNB 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
waarvan: Griekse inkomsten SMP 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
waarvan: rente-inkomsten ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 4.500 0 4.500 0 4.500 0 0 0 0 4.500
NLFI 4.500 0 4.500 0 4.500 0 0 0 0 4.500
Verplichtingen 647.944 25.000.000 25.647.944 269.953 25.917.897 400 0 0 0 110.101
waarvan garantieverplichtingen 0 0 0 269.134 269.134 0 0 0 0 0
Garanties en vrijwaringen staatsdeelnemingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Garantie FMO 0 0 0 269.134 269.134 0 0 0 0 0
waarvan overige verplichtingen 647.944 25.000.000 25.647.944 819 25.648.763 400 0 0 0 110.101
Lening SRH ‒ 11.202 0 ‒ 11.202 0 ‒ 11.202 0 0 0 0 0
Lening TenneT 0 25.000.000 25.000.000 0 25.000.000 0 0 0 0 0
Aan-/verkoop vermogenstitels 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Kapitaalinjectie Invest-NL 330.000 0 330.000 0 330.000 0 0 0 0 0
Kapitaalinjectie Invest International 219.837 0 219.837 0 219.837 0 0 0 0 0
Afdrachten Staatsloterij 100.000 0 100.000 0 100.000 0 0 0 0 100.000
Kapitaalinjectie TenneT 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Kapitaalinjectie regionale netbeheerders 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Overige betalingsverplichtingen 9.309 0 9.309 819 10.128 400 0 0 0 10.101
juridisch verplicht 99%
bestuurlijk gebonden 1%
beleidsmatig gereserveerd 0%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De uitgaven op artikel 3 zijn in 2024 voor 99% juridisch verplicht en voor 1% bestuurlijk gebonden. De juridisch verplichte uitgaven bestaan voornamelijk uit de lening aan TenneT, (een deel van) de kapitaalinjecties aan Invest-NL en Invest International en de afdrachten Staatsloterij. De bestuurlijk gebonden uitgaven bestaan vooral uit een deel van de kapitaalinjecties aan Invest International.

Kapitaalinjectie Invest International en Invest-NL

De kapitaalinjecties voor Invest International zijn bestuurlijk gebonden. Na goedkeuring van de concrete aanvragen voor de kapitaalinjecties door Invest International wordt de verplichting juridisch vastgelegd. De kapitaalinjecties voor Invest-NL zijn volledig juridisch verplicht. Voor beide instellingen geldt dat de kapitaalinjecties naar verwachting nodig zijn om hun activiteiten uit te voeren.

Afdrachten Staatsloterij

De afdrachten Staatsloterij (uitgaven en ontvangsten) zijn 100% juridisch verplicht op basis van de Wet op de Kansspelen (WOK).

Verplichtingen

Garantieverplichtingen

Garantie FMO

De uitstaande garantie wordt bijgesteld met € 269,1 mln. aan de hand van de meest recente wisselkoersramingen. De garantie is in USD ten opzichte van de Rijksbegroting in EUR. Aangezien de koers van de euro ten opzichte van de dollar is gedaald, stijgt de waarde van deze garantie.

Ontvangsten

Leningen

Renteontvangsten Lening TenneT

De raming van de renteontvangsten op de lening aan TenneT wordt bijgesteld. Dit komt deels door een aanpassing van de hoogte van de rente en deels door meer inzicht in het tempo van opname van de lening door TenneT.

Vermogensverschaffing/-onttrekking

Aan-/verkoop vermogenstitels

De verwachte ontvangsten worden met € 460 mln. naar boven bijgesteld, als gevolg van de verkoopopbrengst van aandelen ABN AMRO door het lopende verkoopprogramma van de Staat en de pro rata deelname van NLFI aan het inkoopprogramma van ABN AMRO.

Dividenden staatsdeelnemingen

De dividendraming wordt bijgesteld aan de meest recente informatie over het verwachte dividend van de staatsdeelnemingen, als gevolg van de huidige marktomstandigheden.

Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 2.604 1.947.000 1.949.604 ‒ 1.867.777 81.827 ‒ 434 66 66 66 2.170
Uitgaven 434.870 0 434.870 85.778 520.648 ‒ 434 66 66 66 338.838
Garanties 17.794 0 17.794 0 17.794 0 0 0 0 0
EIB pan-Europees garantiefonds 17.794 0 17.794 0 17.794 0 0 0 0 0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 414.473 0 414.473 86.212 500.685 0 0 0 0 336.669
Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen 1.519 0 1.519 0 1.519 0 0 0 0 19
Rentecompensatie ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Wereldbank 296.518 0 296.518 68.212 364.730 0 0 0 0 336.650
EBRD 75.000 0 75.000 25.000 100.000 0 0 0 0 0
Kapitaalinleg ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage EU voor rente Oekraïne 41.436 0 41.436 ‒ 7.000 34.436 0 0 0 0 0
Leningen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Teruggave winsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Lening aan Oekraïne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Opdrachten 2.603 0 2.603 ‒ 434 2.169 ‒ 434 66 66 66 2.169
Technische assistentie 2.003 0 2.003 66 2.069 66 66 66 66 2.069
Overige opdrachten 600 0 600 ‒ 500 100 ‒ 500 0 0 0 100
Ontvangsten 248.952 0 248.952 ‒ 135.098 113.854 ‒ 163.868 ‒ 2.921 ‒ 1.789 1.269 252.169
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 1.876 0 1.876 19.066 20.942 2.025 1.599 1.548 1.550 2.965
Ontvangsten IFI's 1.876 0 1.876 19.066 20.942 2.025 1.599 1.548 1.550 2.965
Ontvangsten ESM Kapitaal 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Leningen 247.076 0 247.076 ‒ 154.164 92.912 ‒ 165.893 ‒ 4.520 ‒ 3.337 ‒ 281 249.204
Aflossing lening Griekenland 159.919 0 159.919 ‒ 159.919 0 ‒ 159.919 0 0 0 159.919
Renteontvangsten lening Griekenland 87.157 0 87.157 5.755 92.912 ‒ 5.974 ‒ 4.520 ‒ 3.337 ‒ 281 51.401
Aflossing lening Oekraïne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 33.333
Renteontvangsten lening Oekraïne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.551
Verplichtingen 2.604 1.947.000 1.949.604 ‒ 1.867.777 81.827 ‒ 434 66 66 66 2.170
waarvan garantieverplichtingen 0 1.947.000 1.947.000 ‒ 2.028.856 ‒ 81.856 0 0 0 0 0
Kredieten EU-betalingsbalanssteun 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Garantie aan DNB inzake IMF 0 0 0 ‒ 2.141.800 ‒ 2.141.800 0 0 0 0 0
ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
EFSM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
AIIB 0 0 0 13.877 13.877 0 0 0 0 0
Wereldbank 0 0 0 99.067 99.067 0 0 0 0 0
SURE 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
EIB - pan-Europees garantiefonds 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
NGEU 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
MFB 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
MFB Headroomgarantie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Oekraïne faciliteit 0 1.947.000 1.947.000 0 1.947.000 0 0 0 0 0
waarvan overige verplichtingen 2.604 0 2.604 161.079 163.683 ‒ 434 66 66 66 2.170
EIB - pan-Europees garantiefonds 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen 1 0 1 0 1 0 0 0 0 1
Rentecompensatie ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Wereldbank 0 0 0 68.513 68.513 0 0 0 0 0
EBRD 0 0 0 100.000 100.000 0 0 0 0 0
Kapitaalinleg ESM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage EU voor rente Oekraïne 0 0 0 ‒ 7.000 ‒ 7.000 0 0 0 0 0
Teruggave winsten SMP/ANFA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Lening aan Oekraïne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Technische assistentie kiesgroeplanden 2.003 0 2.003 66 2.069 66 66 66 66 2.069
Overige betalingsverplichtingen 600 0 600 ‒ 500 100 ‒ 500 0 0 0 100
juridisch verplicht 77%
bestuurlijk gebonden 22%
beleidsmatig gereserveerd 1%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

In 2024 bedraagt het totaal aan juridisch verplichte uitgaven 77% van het totaal aan uitgaven. Het bestaat voornamelijk uit uitgaven op garanties en bijdragen aan internationale organisaties. Daarnaast is 22% bestuurlijk gebonden, het betreft hier de kapitaalinjectie aan de EBRD ten behoeve van steun aan Oekraïne. De 1% bij beleidsmatig gereserveerd bestaat voornamelijk uit technische assistentie aan kiesgroeplanden waarvoor nog geen verplichting is aangegaan.

Verplichtingen

Garantieverplichtingen

Garantie aan DNB inzake IMF

In december 2023 is er in het IMF een akkoord bereikt over de 16e quotaherziening van het IMF, waarbij permanente quota middelen omhoog gaan en tijdelijke leningen verlaagd worden zodat de totale leningencapaciteit van het IMF gelijk blijft. De Nederlandse uitstaande garantie aan de DNB voor het IMF wordt hierdoor verlaagd met € 2,1 mld.5 Indien niet genoeg landen voor 15 november 2024 akkoord gaan met de inwerkingtreding, zal deze wijziging ingaan op het moment dat voldoende landen hebben ingestemd. In dat geval zal deze mutatie worden verschoven. Daarnaast is de garantie aangepast o.b.v de wisselkoers van de SDR ten opzichte van de euro.

AIIB

De uitstaande garantie wordt bijgesteld met € 13,9 mln. o.b.v. de wisselkoers van de USD ten opzichte van de euro. Aangezien de koers van de euro ten opzichte van de dollar is gedaald, stijgt de waarde van deze garantie.

Wereldbank

De uitstaande garanties aan de Wereldbank voor IBRD en MIGA worden in totaal bijgesteld met € 99,1 mln. aan de hand van de meest recente wisselkoersramingen. De garanties zijn in USD ten opzichte van de Rijksbegroting in euro. Aangezien de koers van de euro ten opzichte van de dollar is gedaald, stijgt de waarde van deze garanties.

Overige verplichtingen

Wereldbank

Tijdens de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank kondigt Nederland, onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring, deelname aan in aankoop van hybride kapitaal (€ 68 mln.). Dit is een schuldinstrument met eigenschappen van kapitaal; er wordt rente ontvangen maar het geeft geen stemrecht. De looptijd is oneindig, maar tijdens een toekomstige middelenaanvulling kan het hybride kapitaal worden omgezet in een reguliere kapitaalbijdrage. De Wereldbank kan op basis van hybride kapitaal nieuwe obligaties uitgeven. De komende 10 jaar kan de hiermee opgehaalde financiering worden ingezet voor projecten ten behoeve van de ‘Global Public Goods’, zoals klimaatverandering, pandemieparaatheid en fragiliteit. Hierbij geldt een hefboomeffect; elke ingelegde euro creëert over de komende 10 jaar € 8 aan additionele leencapaciteit.

EBRD

Betreft een kapitaalinjectie aan de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD). Met behulp van deze injectie kan de EBRD blijven bijdragen aan het steunen van Oekraïne. Vooruitlopend op de uitkomst van de onderhandelingen was in 2023 een reservering opgenomen van € 75 mln. Nu bekend is dat de verplichting pas in 2024 ingaat, wordt de begroting hierop aangepast. Tevens wordt de reservering opgehoogd met € 25 mln. omdat de kapitaaluitbreiding bij de EBRD hoger is geworden dan initieel geraamd.6

Bijdrage EU voor rente Oekraïne

De betalingsverplichting en uitgaven voor de rentebijdrage voor Oekraïne worden bijgesteld op basis van de definitieve bijdrage vastgesteld door de Europese Commissie. Dit resulteert in lagere uitgaven van € 7 mln. Deze meevaller wordt volgens afspraak voor € 5 mln. ingezet voor het Poverty Reduction and Growth Trust (op de BHOS-begroting), zoals in het najaar 2023 is gedeeld met de Kamers in de Kamerbrief over de Nederlandse inzet7.

Uitgaven

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Wereldbank

Zie toelichting onder 'Verplichtingen'.

EBRD

Zie toelichting onder 'Verplichtingen'.

Ontvangsten

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

De betaling aan International Finance Corporation (IFC) van ca. € 19 mln. in 2023 is de eerste keer niet gelukt. Daarom is de betaling in 2023 een tweede keer gestart. De teruggave van het bedrag is net over de jaargrens gegaan en daarom ontstaat een extra ontvangst in 2024.

Leningen

Op basis van de meest recente renteramingen worden de verwachte ontvangsten van de lening aan Griekenland bijgesteld. Daarnaast wordt de raming voor de aflossing van de lening aan Griekenland bijgesteld. In 2023 heeft Griekenland een vervroegde aflossing gemaakt, waardoor in 2024 en 2025 niet zal worden afgelost.

Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 10.091.366 0 10.091.366 396 10.091.762 396 0 0 0 10.090.393
Uitgaven 168.366 0 168.366 396 168.762 396 0 0 0 152.393
Opdrachten 20.122 0 20.122 396 20.518 396 0 0 0 20.149
Kostenvergoeding Atradius DSB 18.900 0 18.900 383 19.283 383 0 0 0 19.914
Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 0
Overige uitgaven 222 0 222 13 235 13 0 0 0 235
Garanties 78.000 0 78.000 0 78.000 0 0 0 0 62.000
Schade-uitkering EKV 77.000 0 77.000 0 77.000 0 0 0 0 62.000
Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 0
Storting/onttrekking begrotingsreserve 70.244 0 70.244 0 70.244 0 0 0 0 70.244
Mutatie begrotingsreserve EKV 70.244 0 70.244 0 70.244 0 0 0 0 70.244
Ontvangsten 133.206 0 133.206 0 133.206 0 0 0 0 104.707
Garanties 109.174 0 109.174 0 109.174 0 0 0 0 80.675
Premies EKV 70.244 0 70.244 0 70.244 0 0 0 0 70.244
Premies herverzekering leverancierskredieten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Schaderestituties EKV 38.930 0 38.930 0 38.930 0 0 0 0 10.431
Schaderestituties herverzekering leverancierskredieten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Storting/onttrekking begrotingsreserve 24.032 0 24.032 0 24.032 0 0 0 0 24.032
Mutatie begrotingsreserve EKV 24.032 0 24.032 0 24.032 0 0 0 0 24.032
Verplichtingen 10.091.366 0 10.091.366 396 10.091.762 396 0 0 0 10.090.393
waarvan garantieverplichtingen 10.000.000 0 10.000.000 0 10.000.000 0 0 0 0 10.000.000
Herverzekering leverancierskredieten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Exportkrediet-verzekeringen 10.000.000 0 10.000.000 0 10.000.000 0 0 0 0 10.000.000
waarvan: aangegane garantieverplichtingen 10.000.000 0 10.000.000 0 10.000.000 0 0 0 0 10.000.000
waarvan: vervallen garantieverplichtingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
waarvan overige verplichtingen 91.366 0 91.366 396 91.762 396 0 0 0 90.393
Kostenvergoeding Atradius DSB 18.900 0 18.900 383 19.283 383 0 0 0 19.914
Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 0
Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 0
Storting begrotingsreserve EKV 70.244 0 70.244 0 70.244 0 0 0 0 70.244
Overige betalingsverplichtingen 222 0 222 13 235 13 0 0 0 235
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 0%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

Opdrachten

Dit budget is 100% juridisch verplicht op basis van een overeenkomst met ADSB.

Garanties

Deze uitgaven zijn 100% juridisch verplicht, aangezien deze voortvloeien uit afgesloten exportkredietverzekeringen. Indien de verzekerde risico’s zich materialiseren en aan alle verzekeringsvoorwaarden is voldaan, moet de Staat als verzekeraar tot uitkering overgaan.

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

De mutaties op het niveau van de financiële instrumenten komen niet boven de ondergrenzen uit binnen de staffel (conform de RBV, zie ook de Leeswijzer op pagina 4). Toelichting van deze mutaties blijft derhalve achterwege.

Artikel 6 Btw-compensatiefonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 4.015.034 0 4.015.034 89.148 4.104.182 1.201 293 63 63 4.015.097
Uitgaven 4.015.034 0 4.015.034 89.148 4.104.182 1.201 293 63 63 4.015.097
Bijdrage aan medeoverheden 4.015.034 0 4.015.034 89.148 4.104.182 1.201 293 63 63 4.015.097
Bijdragen aan gemeenten 3.597.533 0 3.597.533 1.995 3.599.528 230 230 0 0 3.597.533
Bijdragen aan provincies 417.501 0 417.501 87.153 504.654 971 63 63 63 417.564
Ontvangsten 4.015.034 0 4.015.034 89.148 4.104.182 1.201 293 63 63 4.015.097
juridisch verplicht 100%
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 0%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De bijdrage van het Rijk ter compensatie van de door decentrale overheden betaalde btw is opgenomen in de Wet op het Btw-compensatiefonds (BCF). De wet bevat de voorwaarden waarbinnen gemeenten en provincies kunnen claimen uit het BCF. Met ingang van 2015 is het BCF geplafonneerd.8 Dit plafond groeit jaarlijks mee met de uitkomst van de normeringssystematiek. Als minder geclaimd wordt uit het fonds dan het plafond, dan wordt de ruimte onder het plafond gestort in het Gemeente- en Provinciefonds. Als meer wordt geclaimd uit het fonds dan het plafond, dan wordt het bedrag boven het plafond teruggevorderd uit het Gemeente- en Provinciefonds. Hierdoor zijn het BCF en het Gemeente- en Provinciefonds communicerende vaten.

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden wordt een bedrag in het gemeente of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel van dit bedrag wordt in het BCF gestort (circa € 89 mln.). Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw in verband met de overhevelingen terugvragen bij het BCF. Deze uitgaven worden gedekt vanuit de belastingontvangsten.

Artikel 9 Douane

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 804.823 0 804.823 203.939 1.008.762 4.309 4.099 984 984 769.660
Uitgaven (1) + (2) 804.823 0 804.823 203.939 1.008.762 4.309 4.099 984 984 769.660
(1) Apparaatsuitgaven 539.563 0 539.563 4.343 543.906 4.113 3.903 788 788 516.451
Personele uitgaven 533.883 0 533.883 4.343 538.226 4.113 3.903 788 788 509.722
Eigen personeel 524.033 0 524.033 ‒ 1.046 522.987 ‒ 402 188 ‒ 212 ‒ 212 504.152
Inhuur externen 9.620 0 9.620 4.949 14.569 4.075 3.275 1.000 1.000 5.340
Overig personeel 230 0 230 440 670 440 440 0 0 230
Materiële uitgaven 5.680 0 5.680 0 5.680 0 0 0 0 6.729
ICT 1.489 0 1.489 0 1.489 0 0 0 0 2.458
Bijdrage aan SSO's 165 0 165 0 165 0 0 0 0 165
Overig materieel 4.026 0 4.026 0 4.026 0 0 0 0 4.106
(2) Programma-uitgaven 265.260 0 265.260 199.596 464.856 196 196 196 196 253.209
Bekostiging 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Overige bekostiging 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 1.488 0 1.488 0 1.488 0 0 0 0 1.488
Overige bijdrage ZBO's/RWT's 1.488 0 1.488 0 1.488 0 0 0 0 1.488
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 0 0 0 199.596 199.596 196 196 196 196 196
Wereld Douane Organisatie 0 0 0 196 196 196 196 196 196 196
Bijdragen vertragingsrente EU 0 0 0 199.400 199.400 0 0 0 0 0
Bijdrage aan overige (inter)nationale organisaties 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Opdrachten 41.417 0 41.417 0 41.417 0 0 0 0 28.446
ICT opdrachten 17.953 0 17.953 0 17.953 0 0 0 0 4.832
Overige opdrachten 23.464 0 23.464 0 23.464 0 0 0 0 23.614
Bijdrage aan agentschappen 3.514 0 3.514 0 3.514 0 0 0 0 3.514
Bijdrage overige agentschappen 3.514 0 3.514 0 3.514 0 0 0 0 3.514
(Schade)vergoeding 55 0 55 0 55 0 0 0 0 55
(Schade)vergoedingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Vergoeding proceskosten 55 0 55 0 55 0 0 0 0 55
Rente 3.000 0 3.000 0 3.000 0 0 0 0 3.000
Belasting- en invorderingsrente 3.000 0 3.000 0 3.000 0 0 0 0 3.000
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 215.786 0 215.786 0 215.786 0 0 0 0 216.510
Toegerekende uitgaven van Belastingen 215.786 0 215.786 0 215.786 0 0 0 0 216.510
Ontvangsten (3) +(4) 19.561.819 0 19.561.819 ‒ 70.128 19.491.691 21.113.666 21.754.737 22.116.650 22.451.101 22.794.075
Programma-ontvangsten (3) 19.561.214 0 19.561.214 ‒ 70.128 19.491.086 21.113.666 21.754.737 22.116.650 22.451.101 22.794.075
waarvan: Belastingontvangsten 19.551.114 0 19.551.114 ‒ 70.128 19.480.986 21.113.666 21.754.737 22.116.650 22.451.101 22.794.075
Bekostiging 500 0 500 0 500 0 0 0 0 0
Doorbelasten kosten vervolging 500 0 500 0 500 0 0 0 0 0
Rente 5.600 0 5.600 0 5.600 0 0 0 0 0
Belasting- en invorderingsrente 5.600 0 5.600 0 5.600 0 0 0 0 0
Boetes en schikkingen 4.000 0 4.000 0 4.000 0 0 0 0 0
Ontvangsten boetes en schikkingen 4.000 0 4.000 0 4.000 0 0 0 0 0
Apparaatontvangsten (4) 605 0 605 0 605 0 0 0 0 0
juridisch verplicht 89%
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 11%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%
  1. De berekende budgetflexibiliteit heeft betrekking op de programma-uitgaven, waarbij de toegerekende uitgaven van Belastingen buiten beschouwing zijn gelaten.

Toelichting

Budgetflexibiliteit

Bijdrage aan ZBO's/RWT

De bijdrage aan ZBO's en RWT's zijn beleidsmatig gereserveerd.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Douane is verantwoordelijk voor de heffing en inning van de Traditionele Eigen Middelen (TEM, invoerrechten) en de tijdige terbeschikkingstelling van deze eigen middelen aan de Europese Commissie (EC). De heffing, inning en terbeschikkingstelling van TEM door de Nederlandse Douane zijn gebaseerd op wetgeving van de EU. De lidstaten hoeven bedragen niet ter beschikking van de EC te stellen als deze niet kunnen worden geïnd door redenen die niet aan hen te wijten zijn. De EC beoordeelt deze casussen en kan alsnog het verschuldigde TEM bedrag opeisen, inclusief progressieve verschuldigde vertragingsrente. De vertragingsrente is 100% juridisch verplicht.

Opdrachten

Voor de correcte toepassing van de douanewetgeving worden opdrachten gegeven om ICT-systemen aan te passen. In de Algemene Douanewet staan de toezichtstaken en bevoegdheden uitgewerkt. Voor de uitvoering van de Algemene Douanewet geeft Douane opdrachten voor de inkoop van Douane specifieke middelen, bijvoorbeeld speurhonden, detectiesystemen, werktuigen, meldkamervoorzieningen en laboratoria. De post ICT opdrachten is voor 100% juridisch verplicht en de post Overige opdrachten is voor 50% juridisch verplicht en voor de overige 50% beleidsmatig gereserveerd.

Bijdrage agentschappen

Dit betreft met name de bijdrage aan de Rijksrederij van Rijkswaterstaat en is 100% juridisch verplicht vanuit samenwerkingsovereenkomsten.

Verplichtingen en uitgaven

Programma-uitgaven

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

De bijdrage aan (inter-)nationale organisaties voor 2024 zijn bijgesteld met € 199,4 mln. De belangrijkste mutaties zijn:

  1. Het ministerie van Financiën zal € 100 mln. vertragingsrente betalen aan de Europese Commissie (CIE) als gevolg van een nabetaling door onderwaardering invoer Textiel en Schoenen (LWTS) en Voortvarendheid.
  2. Er is een betaling vertragingsrente voor het dossier Zonnepanelen (€ 99,4 mln.).

De hiervoor benodigde middelen worden vanuit de Aanvullende Post (AP) van de Rijksbegroting overgeheveld naar artikel 9 Douane. De TEM-betalingen van de hoofdsommen (douanerechten) aan de CIE lopen via de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Tweede Kamer is over deze dossiers geinformeerd middels de kamerbrief.9

Ontvangsten

Programma-ontvangsten

Belastingontvangsten

In de Voorjaarsnota 2024 worden de mutaties van de Belastingontvangsten toegelicht. Een specificatie van de Belastingontvangsten is te vinden onder de toelichting van artikel 1 Belastingen.

Artikel 13 Toeslagen

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 1.479.134 0 1.479.134 469.043 1.948.177 683.484 68.353 6.206 3.110 333.911
Uitgaven (1) + (2) 1.673.358 0 1.673.358 318.242 1.991.600 772.539 110.670 6.206 3.110 333.911
(1) Apparaatsuitgaven 551.462 0 551.462 32.705 584.167 325.348 116.422 5.956 2.860 154.533
Personele uitgaven 539.672 0 539.672 24.127 563.799 312.452 112.087 6.206 3.110 150.052
Eigen personeel 228.961 0 228.961 ‒ 34.107 194.854 31.464 5.797 4.693 1.597 136.270
Inhuur externen 309.622 0 309.622 58.893 368.515 280.988 106.290 1.513 1.513 12.693
Overig personeel 1.089 0 1.089 ‒ 659 430 0 0 0 0 1.089
Materiële uitgaven 11.790 0 11.790 8.578 20.368 12.896 4.335 ‒ 250 ‒ 250 4.481
ICT 275 0 275 0 275 0 0 0 0 220
Bijdrage aan SSO's 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Overige materiële uitgaven 11.515 0 11.515 8.578 20.093 12.896 4.335 ‒ 250 ‒ 250 4.261
(2) Programma-uitgaven 1.121.896 0 1.121.896 285.537 1.407.433 447.191 ‒ 5.752 250 250 179.378
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 106 0 106 0 106 0 0 0 0 106
Bijdrage overige ZBO's/RWT's 106 0 106 0 106 0 0 0 0 106
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 4.130 0 4.130 2.771 6.901 3.989 0 0 0 0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 4.130 0 4.130 2.771 6.901 3.989 0 0 0 0
Opdrachten 30.020 0 30.020 9.728 39.748 17.040 0 0 0 127
ICT opdrachten 27 0 27 0 27 0 0 0 0 27
Overige opdrachten 29.993 0 29.993 9.728 39.721 17.040 0 0 0 100
Bijdrage aan medeoverheden 86.880 0 86.880 8.464 95.344 12.113 ‒ 6.002 0 0 0
Bijdrage aan medeoverheden 86.880 0 86.880 8.464 95.344 12.113 ‒ 6.002 0 0 0
(Schade)vergoeding 782.791 0 782.791 262.574 1.045.365 412.049 250 250 250 250
Compensatie toeslagengedupeerden 368.419 0 368.419 80.574 448.993 261.438 0 0 0 0
Kwijtschelden private schulden 99.415 0 99.415 42.349 141.764 44.067 0 0 0 0
Herstelprogramma voor kinderen 130.823 0 130.823 99.270 230.093 59.599 0 0 0 0
Herstelregeling voor ex-partners 130.434 0 130.434 26.814 157.248 10.256 0 0 0 0
Herstelregeling voor gedupeerden andere toeslagen 53.700 0 53.700 ‒ 30.660 23.040 5.160 0 0 0 0
Overige (schade)vergoedingen 0 0 0 44.227 44.227 31.529 250 250 250 250
Subsidies 0 0 0 2.000 2.000 2.000 0 0 0 0
Subsidie toeslagen herstel 0 0 0 2.000 2.000 2.000 0 0 0 0
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 217.969 0 217.969 0 217.969 0 0 0 0 178.895
Toegerekende uitgaven van Belastingen 217.969 0 217.969 0 217.969 0 0 0 0 178.895
Ontvangsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Apparaatsontvangsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Programma-ontvangsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
juridisch verplicht 99%
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 1%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De programma-uitgaven zijn overwegend gerelateerd aan de compensatie voor de gedupeerden van de problemen bij toeslagen. Deze uitgaven zijn voor circa 99 % juridisch verplicht doordat regelingen zijn verankerd in wetgeving of anderszins bindende afspraken die contractueel zijn vastgelegd.

Verplichtingen

De verhoging van het verplichtingenbudget hangt voor een groot deel samen met de verhoging van het kasbudget, hiervoor wordt verwezen naar de toelichting onder ‘Uitgaven’. Daarnaast wordt het verplichtingenbudget in 2024 verhoogd met circa € 154 mln. zodat de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) meerjarig verplichtingen kan aangaan voor externe inhuur.

Uitgaven

Personele uitgaven

De verhoging van het budget voor personele uitgaven kent verschillende redenen. De belangrijkste zijn:

  1. In verband met een verwachte groei van het aantal gedupeerden, een stijging van het aantal bezwaren en beroepen en de vooralsnog lager dan geplande productiviteitsstijging in het bezwaar- en beroepsproces is de begroting voor Toeslagen Herstel bijgesteld10. Als gevolg daarvan vindt er in 2024 een herschikking plaats van circa € 96 mln. naar inhuur externen waarvan circa € 20 mln. vanuit eigen personeel. Naast deze herschikking wordt het budget van inhuur externen (circa € 277,9 mln.) en eigen personeel (circa € 27,5 mln.) opgehoogd in 2025 en inhuur externen met circa € 97 mln. in 2026.
  2. Er wordt om verschillende oorzaken budget overgeheveld van artikel 13 Toeslagen naar artikel 1 Belastingen. Ten eerste wordt er in verband met werkzaamheden door ketenpartners van UHT in 2024 circa € 37,1 mln. aan budget overgeheveld als gevolg van o.a. werkzaamheden door CAP (Centrale Administratieve Processen), KI&S (Klantinteractie & -services) en O&P (Organisatie & Personeel). Daarnaast wordt er in 2024 vanuit UHT circa € 16 mln. overgeheveld in verband met een correctie van de afdracht overhead in 2023.
  3. Binnen het kader van het programmaplan Informatiehuishouding Op Orde (IOO) wordt het uitgavenbudget op inhuur externen in 2024 opgehoogd met circa € 7,2 mln. Dit loopt af naar circa € 1,5 mln. vanaf 2027. Deze uitgaven zijn bestemd voor de verbetering van beheersings-en archiefsystemen bij beleidsondersteunende en primaire processen en voor het inrichten van een thematisch archief (Hotspot) voor Toeslagen Herstel. Verder wordt er in 2024 tot en met 2026 jaarlijks circa € 1 mln. budget opgehoogd in verband met implementatie van de Wet Open Overheid (WOO).

Materiële uitgaven

De verhoging van het budget voor materiële uitgaven kent verschillende redenen. De belangrijkste zijn:

  1. De onder 'Personele uitgaven' beschreven bijstelling van Toeslagen Herstel en de benodigde capaciteitsverhoging gaan ook gepaard met additionele materiële uitgaven. Dit leidt tot een herschikking naar overige materiële uitgaven van circa € 2,5 mln. in 2024, en ophoging van het uitgavenbudget overige materiële uitgaven van circa € 6,8 mln. in 2025 en circa € 1,9 mln. in 2026.
  2. Vanuit reserveringen van de Aanvullende Post (AP) wordt naar aanleiding van het bestedingsplan Werk aan Uitvoering (WaU) het uitgavenbudget opgehoogd met € 2 mln. in 2024, met € 4,8 mln. in 2025 en met € 1,2 mln. in 2026. Met deze middelen kunnen in het kader van het project Werken in de Actualiteit maatregelen worden genomen om hoge terugvorderingen te voorkomen.

Opdrachten

Als gevolg van de bij «Personele Uitgaven» beschreven bijstelling van Toeslagen Herstel vindt er een ophoging van budget plaats (circa € 7,3 mln. in 2025) van de Doorbraakmethode om ondersteuningsplannen van ernstig gedupeerden te maken, realiseren en monitoren. Ook wordt het budget opgehoogd met circa € 7,4 mln. in 2024 en circa € 7,7 mln. in 2025 voor de uitvoering van de regeling voor het kwijtschelden van private schulden in het kader van de Hersteloperatie Toeslagen door Sociale Banken Nederland (SBN).

Bijdrage aan medeoverheden

Gemeenten bieden brede hulp aan gedupeerden van de problemen met de kinderopvangtoeslag. Vanwege de toename van het verwachte aantal gedupeerden (zie ook de toelichting onder ‘(Schade)vergoeding' wordt in 2024 circa € 8,4 mln. aan budget beschikbaar gesteld en in 2025 circa € 12 mln. voor dit doel herschikt.

(Schade)vergoeding

Naar aanleiding van de bijstelling van de cijfers van Toeslagen Herstel op basis van de groei van aanmeldingen en gedupeerden vallen de compensatie- en hersteluitgaven in het kader van de Hersteloperatie Toeslagen naar verwachting hoger uit dan eerder begroot. Daaraan verbonden omvat de bijstelling Toeslagen Herstel een stijging van de kosten van bezwaren en beroepen. De groei van het aantal aanmeldingen leidt ook tot een ophoging van budget voor dwangsommen en een vernieuwde hogere raming van de rechtsbijstandregeling. Eventuele bijstellingen van de prognose zijn inzichtelijk in de voortgangsrapportage Hersteloperatie Toeslagen11.

De bijstelling leidt tot ophoging van uitgavenbudget op (schade)vergoedingen van circa € 262,6 mln. in 2024 en circa € 412,0 mln. in 2025. Deze beschikbare middelen zijn verdeeld over hogere uitgaven binnen de 30k-regeling, de integrale beoordeling, de kindregeling, de ex-partnerregeling, de HZK-regeling (huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget), dwangsommen en private schuldenregeling. Hiervan is circa € 104 mln. in 2024 en circa € 198 mln. in 2025 overgeheveld vanuit de Aanvullende Post (AP). Een integraal overzicht van de financiële stand van zaken van de Hersteloperatie Toeslagen is te vinden in de bijlagen van de Voorjaarsnota 2024.

4 Beleidsartikelen Nationale Schuld (IXA)

Artikel 11 Financiering staatsschuld

Budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven 39.243 0 39.243 ‒ 8 39.235 ‒ 189 2.333 ‒ 132 ‒ 182 38.461
Opdrachten 21 0 21 0 21 0 0 0 0 21
Overige kosten 21 0 21 0 21 0 0 0 0 21
Rente 6.455 0 6.455 41 6.496 ‒ 189 ‒ 162 ‒ 132 ‒ 181 13.629
Rente vaste schuld 5.419 0 5.419 ‒ 255 5.164 ‒ 439 ‒ 452 ‒ 513 ‒ 628 12.430
Rente vlottende schuld 1.035 0 1.035 274 1.309 250 290 381 447 1.199
Voortijdige beëindiging schuld 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Rente derivaten lang 1 0 1 22 23 0 0 0 0 0
Rente derivaten kort 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Voortijdige beëindiging derivaten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Leningen 32.767 0 32.767 ‒ 49 32.718 0 2.495 0 ‒ 1 24.811
Aflossing vaste schuld 32.767 0 32.767 ‒ 49 32.718 0 2.495 0 ‒ 1 24.811
Mutatie vlottende schuld 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ontvangsten 51.314 0 51.314 12.849 64.163 10.945 7.655 445 ‒ 1.508 66.563
Rente 30 0 30 ‒ 8 22 6 8 ‒ 8 ‒ 10 35
Rente vlottende schuld 30 0 30 0 30 0 0 0 0 10
Rente derivaten lang 0 0 0 0 0 6 8 ‒ 8 ‒ 10 25
Voortijdige beëindiging derivaten 0 0 0 ‒ 8 ‒ 8 0 0 0 0 0
Leningen 51.284 0 51.284 12.857 64.141 10.939 7.647 453 ‒ 1.498 66.528
Uitgifte vaste schuld 51.284 0 51.284 ‒ 11.283 40.001 10.939 7.647 453 ‒ 1.498 66.528
Mutatie vlottende schuld 0 0 0 24.140 24.140 0 0 0 0 0
juridisch verplicht 99,95%
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 0,05%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De beleidsmatige ontvangsten en uitgaven met betrekking tot de algemene doelstelling bestaan uit renteontvangsten en -betalingen als gevolg van transacties op de geld- en de kapitaalmarkt. Omdat de verplichtingen voornamelijk voortvloeien uit de in het verleden opgebouwde schuld is de budgetflexibiliteit voor dit artikel zeer gering. De uitgaven zijn voor 99,95% als juridisch verplicht aan te merken. Enkele overige kosten (€ 21,0 mln.), zoals advieskosten en drukkosten, zijn niet juridisch verplicht.

Aangezien de (betalings)verplichtingen van de aangegane staatsschuld voortvloeien uit beleids- en bedrijfsvoeringsuitgaven die ten laste van andere begrotingen komen, heeft een verplichtingenbenadering (als begrotingsstelsel) voor de begroting van Nationale Schuld noch uit het oogpunt van budgettaire beheersing, noch uit het oogpunt van budgetrecht meerwaarde ten opzichte van het kasstelsel. Om die reden is in de Comptabiliteitswet 2016 bepaald dat voor de uitgaven ten laste van de begroting van Nationale Schuld de verplichtingen in een jaar gelijkgesteld mogen worden aan de uitgaven in dat jaar.

Verplichtingen en uitgaven

Rente

Rente vaste schuld

De rentelasten vaste schuld vallen naar verwachting lager uit dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024 met name als gevolg van het financieringsplan 2024. Hierin is bepaald dat er voor de financiering van de staatsschuld een lager beroep op de kapitaalmarkt (vaste schuld) zal worden gedaan. Daarnaast is er gerekend met lagere rentepercentages zoals die door het CPB zijn geraamd in de CEP.

Rente vlottende schuld

De raming van de rentelasten vlottende schuld valt per saldo hoger uit als gevolg van wijzigingen in de omvang van de kortlopende schuld en de hoogte van de korte rente. De korte rente is door het CPB lager geraamd in de CEP dan de rente waarmee in de ontwerpbegroting 2024 rekening is gehouden. Echter doordat de omvang van de kortlopende schuld is toegenomen, ontstaat een structurele tegenvaller van € 274 mln. in 2024 oplopend tot € 447 mln. in 2028.

Rente derivaten lang

De raming van de rentelasten op de langlopende derivaten is met € 22 mln. naar boven bijgesteld voor 2024 als gevolg van de gewijzigde rentepercentages zoals die door het CPB worden geraamd in de CEP.

Leningen

Aflossing vaste schuld

Door een vervroegde aflossing van een obligatie in 2023 zal in het lopende jaar minder afgelost worden. In 2026 neemt de aflossing van de vaste schuld met circa € 2,5 mld. toe als gevolg van de uitgifte van leningen met een aflosdatum in 2026.

Ontvangsten

Rente

Voortijdige beëindiging derivaten

Het voortijdig beëindigen van rentederivaten heeft geleid tot eenmalige negatieve ontvangsten van € 8,0 mln. Het betreft de contant gemaakte waarde van de (negatieve) rentebaten die anders later dit jaar en voor het grootste deel in de komende jaren zouden zijn ontvangen. Deze (negatieve) rentebaten zijn nu in één keer ontvangen. Het voortijdig beëindigen van rentederivaten draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen uit het beleidskader voor schuldfinanciering, namelijk het verlengen van de gemiddelde looptijd van de schuldportefeuille naar minimaal 8 jaar en het beperken van het korte termijn renterisico (renterisicobedrag < 25%).

Leningen

Uitgifte vaste schuld

De raming van de uitgifte vaste schuld is voor het lopende jaar met circa € 11,3 mld. naar beneden bijgesteld als gevolg van het financieringsplan 2024. Het financieringsplan geeft een beschrijving van de geschatte omvang en de totstandkoming van de financieringsbehoefte van de Nederlandse staat voor 2024 en een overzicht van de manier waarop het Agentschap van plan is deze in te vullen. De raming voor 2025 en verder is hoger dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024 als gevolg van het verwachte kastekort.

Mutatie vlottende schuld

De vlottende schuld stijgt in 2024 met circa € 24,1 mld. Dit is het gevolg van een hogere financieringsbehoefte doordat de raming van het kastekort voor het lopende begrotingsjaar is toegenomen. Schommelingen in de financieringsbehoefte in een lopend begrotingsjaar worden zo veel mogelijk opgevangen op de geldmarkt.

Artikel 12 Kasbeheer

Budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven 6.243 0 6.243 ‒ 562 5.681 ‒ 1.056 ‒ 893 ‒ 671 ‒ 503 6.561
Rente 4.043 0 4.043 ‒ 1.062 2.981 ‒ 1.556 ‒ 1.393 ‒ 1.171 ‒ 1.003 3.861
Rente kasbeheer 4.043 0 4.043 ‒ 1.062 2.981 ‒ 1.556 ‒ 1.393 ‒ 1.171 ‒ 1.003 3.861
Uitgaven bij voortijdige beëindiging (hoofdsom) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Leningen 2.200 0 2.200 500 2.700 500 500 500 500 2.700
Verstrekte leningen 2.200 0 2.200 500 2.700 500 500 500 500 2.700
Mutaties in rekening-courant en deposito's 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Mutaties in rekening courant en deposito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ontvangsten 15.379 0 15.379 1.779 17.158 ‒ 1.154 482 2.303 4.091 16.606
Rente 156 0 156 ‒ 18 139 ‒ 13 ‒ 6 3 13 364
Rente kasbeheer 156 0 156 ‒ 18 139 ‒ 13 ‒ 6 3 13 364
Voortijdige beëindiging binnen kasbeheer 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Leningen 1.180 0 1.180 ‒ 19 1.160 7 35 54 76 1.788
Ontvangen aflossingen 1.180 0 1.180 ‒ 19 1.160 7 35 54 76 1.788
Mutaties in rekening-courant en deposito's 14.043 0 14.043 1.816 15.859 ‒ 1.148 453 2.246 4.002 14.454
Mutaties in rekening courant en deposito's 14.043 0 14.043 1.816 15.859 ‒ 1.148 453 2.246 4.002 14.454
juridisch verplicht 100%
bestuurlijk gebonden 0%
beleidsmatig gereserveerd 0%
nog niet ingevuld/vrij te besteden 0%

Toelichting

Budgetflexibiliteit

De uitgaven en ontvangsten op dit artikel zijn voor 100% als juridisch verplicht aan te merken. Alle rentelasten en -baten zijn juridisch verplicht omdat deze volgen uit de leningen, deposito’s en rekening-courant-tegoeden die deelnemers in de schatkist aanhouden. De andere uitgaven en ontvangsten volgen ook uit de toename of afname van de middelen die door deelnemers in de schatkist worden aangehouden of uit de schatkist worden geleend.

Verplichtingen en uitgaven

Rente

Rente kasbeheer

De raming van de rentelasten kasbeheer is lager dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisatie en de nieuwe rentestanden in de CEP-raming van het CPB. Daarnaast dalen de rentelasten als gevolg van de nieuwe raming sociale fondsen.

Leningen

Verstrekte leningen

Naar verwachting worden er meer leningen verstrekt aan de deelnemers van het schatkistbankieren dan eerder geraamd. De raming wordt daardoor structureel met € 500 mln. naar boven bijgesteld.

Ontvangsten

Rente

Rente kasbeheer

De raming van de rentebaten kasbeheer is lager dan geraamd bij de ontwerpbegroting 2024. Dit is het gevolg van het bijwerken van de realisatie van verstrekte leningen en de nieuwe rentestanden in de CEP-raming van het CPB.

Leningen

Ontvangen aflossingen

Op basis van de actuele inzichten wordt verwacht dat de aflossingen op de leningen, die door de agentschappen, rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT's) en derden in het kader van schatkistbankieren zijn afgesloten, in 2024 per saldo lager en vanaf 2025 hoger uitvallen dan eerder geraamd.

Mutaties in rekening-courant en deposito's

Uit de actualisatie van de raming van uitgaven en inkomsten van sociale fondsen blijkt dat deze fondsen in 2024 en de jaren daarna meer middelen storten in de schatkist. Dit betekent dat de geraamde mutatie in het saldo op de rekeningen-courant en deposito’s stijgt ten opzichte van de ontwerpbegroting 2024.

5 Niet-beleidsartikelen

Artikel 8 Apparaat

Verplichtingen 407.323 0 407.323 18.542 425.865 15.634 8.778 5.273 5.513 382.779
Uitgaven 407.351 0 407.351 18.542 425.893 15.634 8.778 5.273 5.513 382.779
Personele uitgaven 261.761 0 261.761 13.705 275.466 7.099 4.745 2.355 4.977 259.549
Eigen personeel 250.536 0 250.536 435 250.971 1.977 1.527 1.306 4.454 248.556
Inhuur externen 10.138 0 10.138 12.505 22.643 5.122 3.218 1.049 523 9.906
Overig personeel 1.087 0 1.087 765 1.852 0 0 0 0 1.087
Materiële uitgaven 145.590 0 145.590 4.837 150.427 8.535 4.033 2.918 536 123.230
ICT 18.103 0 18.103 2.994 21.097 1.317 110 110 30 15.056
Bijdrage aan SSO's 47.576 0 47.576 2.848 50.424 1.860 2.720 2.720 2.720 47.993
Overig materieel 79.911 0 79.911 ‒ 1.005 78.906 5.358 1.203 88 ‒ 2.214 60.181
Ontvangsten 57.003 0 57.003 4.961 61.964 3.050 3.000 3.000 4.500 59.426
Apparaatontvangsten 57.003 0 57.003 4.961 61.964 3.050 3.000 3.000 4.500 59.426

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De mutatie op personele uitgaven en verplichtingen van circa € 13,7 mln. wordt in 2024 veroorzaakt door meerdere begrotingsmutaties binnen artikel 8 Apparaat. Ten eerste wordt er € 9,1 mln. in 2024 beschikbaar gesteld voor Informatiehuishouding op Orde voor structurele versterking om de continuïteit te waarborgen en tijdelijke fte's om projecten te kunnen afronden. Tevens wordt er € 1 mln. in 2024 en 2025 vrijgemaakt voor de klimaatcoalitie vanwege het covoorzitterschap van Nederland van de Coalition of Finance Ministers for Climate Action. Tot slot wordt geld beschikbaar gesteld voor onder andere het versterken van personele veiligheid, versterking van de eigenaarsrol binnen Financiën en voor werkzaamheden voor de Douane/antifraude coördinatie service (AFCOS).

Ontvangsten

De ontvangsten van artikel 8 apparaat nemen in 2024 met € 5,0 mln. toe. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere opbrengsten van € 2,6 mln. bij Domeinen Roerende Zaken (€ 3 mln. structureel).

Artikel 10 Nog onverdeeld

Verplichtingen 154.748 0 154.748 232.531 387.279 236.616 247.780 258.082 260.931 308.790
Uitgaven 154.748 0 154.748 232.531 387.279 236.616 247.780 258.082 260.931 305.920
Nog te verdelen 154.748 0 154.748 232.531 387.279 236.616 247.780 258.082 260.931 305.920
Loonbijstelling programma 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Loonbijstelling apparaat 8.354 0 8.354 240.208 248.562 219.736 213.107 208.675 207.501 215.756
Prijsbijstelling apparaat 28.539 0 28.539 32.047 60.586 31.621 30.139 37.551 36.431 56.460
Onvoorzien programma 3.640 0 3.640 ‒ 1.883 1.757 ‒ 1.234 ‒ 14.549 ‒ 1.455 ‒ 1.412 4.546
Onvoorzien apparaat 114.215 0 114.215 ‒ 37.841 76.374 ‒ 13.507 19.083 13.311 18.411 29.158
Ontvangsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Nog te verdelen

Loonbijstelling apparaat

De aanpassing wordt voornamelijk veroorzaakt door de loonbijstelling 2024 en verder die wordt toegevoegd aan de Financiënbegroting (€ 240 mln. in 2024 en € 208 mln. structureel).

Prijsbijstelling apparaat

De prijsbijstelling 2024 wordt toegevoegd aan de Financiënbegroting (€ 51 mln. in 2024 en € 36 mln. structureel). Hiernaast worden middelen ingezet voor de implementatie van de Wet Open Overheid (WOO; € 22,8 mln. cumulatief in 2024-2026) bij de Belastingdienst, Douane en Toeslagen en wordt een deel van het budget (€ 8 mln.) doorgeschoven naar een later jaar.

Onvoorzien programma

Op de voorziening voor uitvoeringskosten van fiscale wet- en regelgeving waren in 2026 nog middelen beschikbaar. Op basis van uitvoeringstoetsen worden deze middelen overgeheveld naar artikel 1 Belastingen. Daarnaast heeft er een overboeking naar de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking plaatsgevonden.

Onvoorzien apparaat

  1. De eindejaarsmarge van € 68 mln. wordt toegevoegd aan de Financiënbegroting.
  2. Gezien niet alle middelen benodigd zijn in het jaar 2024 wordt € 76 mln. doorgeschoven naar latere jaren, zodat de middelen beschikbaar blijven voor problematiek in latere jaren.
  3. In het kader van Informatie Open Overheid (IOO) worden budgetten vanuit de voorziening Informatiehuishouding op Orde (volgend uit de kabinetsreactie Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag (POK)) overgeheveld naar beleidsartikelen ten behoeve van de Belastingdienst, Douane en Toeslagen en het apparaatsartikel (€ 22 mln. in 2024 en € 3 mln. structureel).
  4. Een deel van de nog onverdeelde middelen wordt overgeheveld naar verschillende beleidsartikelen en het apparaatsartikel voor onder andere de voortzetting banenafspraak, projectkosten digitalisering schatkistbankieren en het programma toekomst financiële administratie (€ 8 mln. in 2024 en cumulatief € 16 mln. in 2025-2027).

  1. __Kamerstukken II 2023-2024, 36 487, nr. 1 en Kamerstukken II 2023-2024, 36 499, nr. 1↩︎

  2. __Kamerstukken II 2023-2024, 36 410, nr. 36↩︎

  3. __Kamerstukken II 2023–2024, 31 934, nr. 78↩︎

  4. __16e Voortgangsrapportage (VGR) Hersteloperatie Toeslagen, Kamerstukken II 2023-2024, 31 066, nr. 1341↩︎

  5. __Zie voor meer informatie het Toetsingskader Risicoregelingen Staatsgarantie DNB inzake IMF.↩︎

  6. __Kamerstukken II 2023-2024, 36410, nr. 36↩︎

  7. __Kamerstukken II 2023-2024, 26234, nr. 282↩︎

  8. __Conform afspraken in het financieel akkoord uit 2013 tussen het Rijk en decentrale overheden, zie ook Kamerstukken II 2012-2013, 33 400 B, nr. 7.↩︎

  9. __Kamerstukken II 2023-2024, 31 934, nr. 78↩︎

  10. __16e Voortgangsrapportage (VGR) Hersteloperatie Toeslagen, Kamerstukken II 2023-2024, 31 066, nr. 1341↩︎

  11. __16e Voortgangsrapportage (VGR) Hersteloperatie Toeslagen, Kamerstukken II 2023-2024, 31 066, nr. 1341↩︎