[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [🧑mijn] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota)

Memorie van toelichting

Nummer: 2024D44704, datum: 2024-11-29, bijgewerkt: 2024-12-05 11:24, versie: 2

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36625-XIII-2).

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 36625 XIII-2 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota).

Onderdeel van zaak 2024Z18732:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2024‒2025
36 625XIII Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken,

mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Herstel Groningen,

D.S. Beljaarts

De Minister van Klimaat en Groene Groei,

S.T.M.Hermans

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Opbouw tweede suppletoire begroting 2024

Deze tweede suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2024. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

  1. Leeswijzer.
  2. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.
  3. Overzicht Coronamaatregelen. Een overzicht van de coronamaatregelen die op de begroting van het Ministerie van EZK zijn opgenomen.
  4. De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel “Budgettaire gevolgen van beleid” opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.
  5. De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze tweede suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

< 50 1 2
=> 50 en < 200 2 4
=> 200 < 1000 5 10
=> 1000 10 20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024

Vastgestelde begroting 2024 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) 11.369.886
Belangrijkste suppletoire mutaties
Nationaal Groeifonds ‒ 217.495
Klimaatfonds ‒ 80.755
Versterkingsoperatie 5 ‒ 83.257
Versterken in eigen beheer 5 ‒ 72.000
Vergoeding waardedaling 5 ‒ 31.000
Indirecte kostencompensatie ETS 2 ‒ 30.000
Clustering en gebiedsfonds 5 ‒ 23.987
Security Fund 3 25.000
Tijdelijk prijsplafond kleinverbruikers 2023 4 76.664
Vergoeding fysieke schade 5 87.021
Compensatie netbeheerders 1 89.045
Overige mutaties ‒ 258.006
Stand 2e suppletoire begroting 2024 10.851.116

Toelichting

Nationaal Groeifonds

Op de EZK begroting zijn voor verschillende NGF-projecten neerwaartse bijstellingen gedaan. De grootste posten zijn een afboeking van € 58 mln voor Material Independence & Circular Batteries, € 50 mln voor Circulaire Plastics en € 36 mln voor PhotonDelta. Voor Material Independence & Circular Batteries zijn middelen afboekt op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO. Voor Circulaire plastics is de neerwaartse bijstelling gedaan omdat er minder verplichtingen zijn aangegaan dan eerder verwacht, dit heeft geleid tot minder uitgaven dan eerder geraamd. Tot slot worden voor het project PhotonDelta de middelen dit jaar niet benut omdat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. De middelen van de bovengenoemde projecten zijn nodig voor het continuering van de projecten. Daarom zullen in 2025 alle ramingen worden herzien. De NGF-middelen kennen volgens de begrotingsregels een 100% eindejaarsmarge; daarmee zouden middelen die niet worden besteed beschikbaar blijven voor volgend jaar.

Klimaatfonds

Ook voor de Klimaatfondsmiddelen zijn er neerwaartse bijstellingen gedaan. De neerwaartste bijstellingen zijn € 38 mln voor de ISDE- regeling, € 16 mln Verduurzaming Industrie en € 9 mln Correctieregeling duurzame warmte. De bijstelling van de ISDE komt doordat er minder aanvragen zijn gedaan dan oorspronkelijk verwacht. Voor Verduurzaming Industrie zit dit op verschillende regelingen namelijk, Cluster 6, maatwerk, TSE en VEKI. Het grootste deel (€ 10 mln) zit op VEKI, hier is minder uitbetaald vanuit deze regeling dan eerder geraamd. Tot slot wordt er bijna € 9 mln afgeboekt voor de Correctieregeling duurzame warmte, omdat alle beschikkingen zijn vastgesteld in 2024 maar een deel pas in 2025 tot uitbetaling komen.

Versterkingsoperatie (Groningen)

De lagere uitgaven op de versterkingsoperatie in de categorie opdrachten worden veroorzaakt door een bijstelling van uitgaven aan de versterkingsoperatie en aan maatwerk. Naar verwachting worden er in 2024 minder adressen versterkt dan eerder begroot. Hierdoor worden de uitgaven met € 83,3 mln omlaag bijgesteld.

Versterken in eigen beheer (Groningen)

De verwachte uitgaven voor versterken in eigen beheer worden met € 72 mln naar beneden bijgesteld. Hiervoor geldt dat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Vergoeding waardedaling (Groningen)

Sinds september 2020 besluit het IMG over vergoedingen voor de waardedaling van woningen in het aardbevingsgebied. De waardedalingsregeling niet-woningen is net opengesteld en het IMG verwacht in 2024 minder uitbetalingen dan geraamd. Hierdoor heeft er een negatieve bijstellen van € 31 mln plaatsgevonden.

Indirecte kostencompensatie ETS

Voor de Indirecte kostencompensatie ETS wordt het kasbudget evenredig aan het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden uitgegeven. De redenen hiervoor zijn minder productie/ elektriciteitsverbruik en minder aanvragen dan verwacht , o.a. door de hoge energieprijzen.

Clustering en gebiedsfonds (Groningen)

In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering van woningen en het gebiedsfonds (blokken B en D ). Hiervoor is in juli 2024 de meerjarige regeling gepubliceerd. Voor Blok B zijn minder middelen in 2024 benodigd dan begroot. Daarom worden de verwachte uitgaven naar beneden bijgesteld.

Security Fund

Om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM.

Tijdelijk prijsplafond kleinverbruikers 2023

Met ingang van 2024 is het prijsplafond niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Op basis van de laatste raming van RVO wordt er in 2024 een tegenvaller in de uitgaven van € 77 mln en een meevaller in de ontvangsten van € 77 mln verwacht.

Vergoeding fysieke schade (Groningen)

Sinds 1 juli 2020 besluit het IMG over (fysieke) schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Het IMG verwacht € 87 mln meer uit te keren in 2024 dan eerder werd verwacht. Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.

Compensatie netbeheerders

Op verzoek van de Tweede Kamer (o.a. motie Van der Lee, Kamerstuk 32 813, nr. 290) en in lijn met de ministeriële regeling van de minister van EZK heeft de ACM in februari 2021 besloten dat wanneer huizen ‘van het gas af’ gaan, deze verwijderkosten landen in de nettarieven en dat de netbeheerders dus geen rekening naar de individuele huishoudens sturen. Op 20 juni 2023 heeft de rechter geoordeeld dat de minister de ministeriële regeling niet zo had mogen treffen, de ACM de Minister niet op deze manier had mogen volgen en het besluit zelfstandig had moeten motiveren en heeft dit besluit van de ACM daarmee vernietigd. Het gevolg is dat de verwijderkosten met terugwerkende kracht niet in de nettarieven mochten worden opgenomen. De netbeheerders konden de kosten ook niet met terugwerkende kracht in rekening brengen bij de (ex)klanten. De netbeheerders hebben de ACM aansprakelijk gesteld voor de kosten. De netbeheerders en ACM zijn tot een schikking gekomen en deze middelen worden hiervoor ingezet. Het gaat om een eenmalige uitgave, inmiddels is er nieuw besluit van de ACM en kunnen alle nieuwe kosten wel in de nettarieven worden opgenomen. 

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2024

Vastgestelde begroting 2024 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) 6.719.736
Belangrijkste suppletoire mutaties
Versterkingsoperatie 5 ‒ 38.560
NCG 40 ‒ 27.030
High Trust 1 ‒ 20.000
Frequentieveilingen 1 32.134
Tijdelijk prijsplafond 4 76.664
Overige mutaties ‒ 3.168
Stand 2e suppletoire begroting 2024 6.739.776

Toelichting

Versterkingsoperatie (Groningen)

De ontvangsten voor versterkingsoperatie vallen lager uit dan verwacht (€ 38,6 mln), omdat de NAM slechts 30% van de factuur heeft betaald.

NCG (Groningen)

De raming van de ontvangsten wordt verlaagd met ongeveer € 26,9 mln. Dit komt met name door de actualisatie van de raming voor uitgaven aan de versterkingsoperatie NCG. De NAM heeft de factuur voor de versterkingskosten maar voor 30% betaald i.p.v. 100%. Dit werkt door in de van NAM te ontvangen vergoeding voor de apparaatskosten van NCG die hiermee gemoeid gaan.

High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.

Frequentieveilingen

Betreft een bijstelling van de ontvangsten (€ 32 mln) voortkomend uit de veiling van vergunningen voor de landelijke commerciële radio-omroep in de FM-band en de DAB-vergunningen in frequentieblok 11C.

Tijdelijk prijsplafond

Met ingang van 2024 is het prijsplafond definitief niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog steeds jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Uit de laatste raming van RVO blijkt dat er in 2024 ruim € 76 mln meer terugbetaald moet worden door energiebedrijven aan RVO dan eerder werd verwacht.

2.2 Overzicht Coronamaatregelen

De periode van voorjaar 2020 tot en met het eerste kwartaal van 2022 was voor een belangrijk deel getekend door de coronacrisis. Het kabinet heeft https://www.rijksfinancien.nl/corona-visualdiverse (nood)maatregelen genomen om de crisis het hoofd te bieden. Deze paragraaf geeft een overzicht van de maatregelen die op de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn genomen. Een uitgebreid overzicht is te vinden op https://www.rijksfinancien.nl/corona-visual.

2 Tegemoetkoming vaste lasten (TVL) 49 52 100 Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42, Kamerstuk 35 420, nr. 81, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 214, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 226, Kamerstuk 35 420, nr. 237, Kamerstuk 35 420, nr. 247, Kamerstuk 35 420, nr. 248, Kamerstuk 35 420, nr. 270, Kamerstuk 35 420, nr. 314, Kamerstuk 35 420, nr. 273, Kamerstuk 35 420, nr. 458, Kamerstuk 35 420, nr. 462, Kamerstuk 35 420, nr 466, Kamerstuk 35 420, nr. 479
2 Tegemoetkoming vaste lasten starters 1 1 Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 479
2 Bedrijfssteun 42 Kamerstuk 35 420, nr. 72, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 252
2 Herstructurering winkelgebieden en binnensteden 24 16 Kamerstuk 31 757, nr. 105
2 Subsidieregeling R&D mobiliteitssectoren 33 Kamerstuk 35 420, nr. 248
2 Evenementenregeling 3 3 Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 354, Kamerstuk 35 420, nr 454, Kamerstuk 35 420, nr 462
2 Qredits 3 Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 277
2 Garantie ondernemersfinanciering (GO-Corona) 15 Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 462
2 Bijdrage RVO.nl 9 9 Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 248
2 Begrotingsreserve GO-Corona 21 Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16
3 Corona Overbruggingslening (COL) 32 Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42
3 Dutch Future Fund 13 Kamerstuk 33 009, nr. 96
3 Deep Tech Fund 50 Kamerstuk 33 009, nr. 96
3 Fonds Alternatieve Financiering (Dutch Alternative Credit Instrument) 26 Kamerstuk 33 009, nr. 96
Totaal 86 221 195

3 Beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 477.191 85.911 563.102
Uitgaven 400.083 85.711 485.794
Subsidies (regelingen) 78.344 5.938 84.282
Cyber security 2.154 3.840 5.994
Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland 7.800 1.650 9.450
EU-cofinanciering Digital Europe 4.546 294 4.840
Beter aanbesteden 295 295
NGF - project AiNed 32.838 32.838
NGF - project Nationaal Onderwijslab 5.924 5.924
NGF - project 6G Future Network Services 24.787 24.787
Inkoopdomein 0 154 154
Opdrachten 27.811 81.822 109.633
Onderzoek&opdrachten 4.487 ‒ 136 4.351
Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties 3.475 ‒ 38 3.437
Digital trust centre 3.763 ‒ 1.600 2.163
Cyber security 7.741 ‒ 3.370 4.371
ICT beleid 5.002 ‒ 161 4.841
Terugbetaling boetes ACM 0 89.045 89.045
CSIRT - DSP 1.040 1.040
Nationaal Groeifonds 2.231 ‒ 1.918 313
Vervolgprogramma beter aanbesteden 72 72
Bijdrage aan agentschappen 77.158 ‒ 1.899 75.259
Bijdrage RVO.nl 27.112 290 27.402
Bijdrage RDI 50.046 ‒ 2.189 47.857
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 211.223 ‒ 150 211.073
Bijdrage Metrologie 12.238 ‒ 150 12.088
Raad voor de Accreditatie 1.645 1.645
Bijdrage ACM 899 899
Bijdrage aan het CBS 196.441 196.441
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 5.547 0 5.547
Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut 1.468 1.468
Bijdrage aan internationale organisaties 4.079 4.079
Ontvangsten 222.080 12.134 234.214
Ontvangsten ACM 162 162
Ontvangsten High Trust 40.200 ‒ 20.000 20.200
Diverse ontvangsten 181.718 32.134 213.852
Verplichtingen 477.191 85.911 563.102
waarvan garantieverplichtingen 0 0
waarvan overige verplichtingen 477.191 85.911 563.102

Budgetflexibiliteit

De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de ontwerpbegroting 2024 was circa 1,6%, oftewel 98,4% van het kasbudget was al juridisch verplicht en bestuurlijk gebonden. Bij de 1e suppletoire begroting 2024 steeg dit naar 99,1%, vanwege reeds aangegane verplichtingen bij onder andere de onderzoeksbudgetten.

Het percentage juridisch verplicht bij de 2e suppletoire begroting is 99,2%, 0,1% hoger dan bij de 1e suppletoire begroting. Dit heeft te maken met reeds aangegane verplichtingen bij onder andere Cybersecurity, ICT-beleid en onderzoeksbudgetten.

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Terugbetaling boetes ACM

Op verzoek van de Tweede Kamer (o.a. motie Van der Lee, Kamerstuk 32 813, nr. 290) en in lijn met de ministeriële regeling van de minister van EZK heeft de ACM in februari 2021 besloten dat wanneer huizen ‘van het gas af’ gaan, deze verwijderkosten landen in de nettarieven en dat de netbeheerders dus geen rekening naar de individuele huishoudens sturen. Op 20 juni 2023 heeft de rechter geoordeeld dat de minister de ministeriële regeling niet zo had mogen treffen, de ACM de Minister niet op deze manier had mogen volgen en het besluit zelfstandig had moeten motiveren en heeft dit besluit van de ACM daarmee vernietigd. Het gevolg is dat de verwijderkosten met terugwerkende kracht niet in de nettarieven mochten worden opgenomen. De netbeheerders konden de kosten ook niet met terugwerkende kracht in rekening brengen bij de (ex)klanten. De netbeheerders hebben de ACM aansprakelijk gesteld voor de kosten. De netbeheerders en ACM zijn tot een schikking gekomen en deze middelen worden hiervoor ingezet. Het gaat om een eenmalige uitgave, inmiddels is er nieuw besluit van de ACM en kunnen alle nieuwe kosten wel in de nettarieven worden opgenomen. 

Ontvangsten

Ontvangsten High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.

Diverse ontvangsten

Betreft een bijstelling van de ontvangsten voortkomend uit de veiling van vergunningen voor de landelijke commerciële radio-omroep in de FM-band en de DAB-vergunningen in frequentieblok 11C.

3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 4.288.552 ‒ 370.647 3.917.905
Uitgaven 2.739.921 ‒ 327.314 2.412.607
Subsidies (regelingen) 1.362.880 ‒ 298.503 1.064.377
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) 8.887 8.887
Eurostars 22.675 22.675
Bevorderen ondernemerschap 19.068 ‒ 2.207 16.861
Cofinanciering EFRO 31.977 ‒ 1.139 30.838
Bijdrage aan ROM's 17.382 300 17.682
Verduurzaming industrie 82.338 ‒ 7.723 74.615
Startup beleid 7.038 660 7.698
Urgendamaatregelen Industrie 11.940 ‒ 7.300 4.640
Invest-Nl 12.488 ‒ 4.640 7.848
Tegemoetkoming vaste lasten 52.000 52.000
Europees Defensie Fonds cofinanciering 1.400 1.400
Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling 1.003 1.003
Infrastructuur duurzame industrie (PIDI) 100 100
Herstructurering winkelgebieden 14.758 14.758
R&D mobiliteitssectoren 33.100 33.100
SEG 6.900 ‒ 6.101 799
NGF - project Groenvermogen van de Nederlandse economie 142.937 ‒ 10.000 132.937
NGF - project Health-RI 12.000 12.000
NGF - project RegMed XB 8.391 8.391
NGF - project QuantumDeltaNL 90.000 90.000
NGF - project Oncode-PACT 70.921 ‒ 15.901 55.020
NGF - project Circulaire Plastics 92.207 ‒ 50.000 42.207
NGF - project NXTGEN HIGH TECH 93.039 ‒ 12.728 80.311
NGF - project PhotonDelta 73.261 ‒ 35.814 37.447
NGF - project Opschaling PPS beroepsonderwijs 42.183 ‒ 7.991 34.192
NGF - project Biobased Circulair 21.492 ‒ 10.400 11.092
NGF - project Material Independence & Circulair Batteries 58.319 ‒ 58.319 0
IPCEI Cloudinfrastructuur en services 12.012 12.012
IPCEI Micro elektronica 38.615 ‒ 18.021 20.594
Indirecte kostencompensatie ETS 186.000 ‒ 30.000 156.000
Aanvullende tegemoetkoming evenementen 1.900 1.900
Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds 51.010 ‒ 13.370 37.640
EuroHPC 658 658
Tegemoetkoming Energiekosten 23.190 23.190
Qredits duurzaamheid 3.000 3.000
Stikstofaanpak piekbelasters 4.600 4.600
Brexit Adjustment Reserve 360 ‒ 220 140
Ruimte voor economie / bedrijventerreinen 2.789 ‒ 2.789 0
Overig 10.942 ‒ 4.800 6.142
Leningen 30.000 ‒ 27.000 3.000
Qredits 30.000 ‒ 27.000 3.000
Garanties 77.945 0 77.945
BMKB 42.228 42.228
Groeifaciliteit 8.972 8.972
Garantie Ondernemersfinanciering 11.745 11.745
Garantie Ondernemersfinanciering Corona 15.000 15.000
Opdrachten 21.856 ‒ 1.070 20.786
Onderzoek en opdrachten 9.077 ‒ 534 8.543
Caribisch Nederland 816 ‒ 78 738
Regeldruk 1.163 ‒ 147 1.016
Budget Samenwerking regio 1.205 ‒ 147 1.058
Small Business Innovation Research 150 150
Stikstofaanpask piekbelasters industrie 8.625 8.625
Verduurzaming industrie 820 ‒ 164 656
Bijdrage aan agentschappen 185.839 579 186.418
Bijdrage RVO.nl 185.056 579 185.635
Bijdrage RDI 783 783
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 510.451 15.673 526.124
Bijdrage aan TNO 285.696 12.266 297.962
Kamer van Koophandel 200.121 3.407 203.528
Bijdrage aan NWO-TTW 24.634 24.634
Bijdrage aan medeoverheden 32.707 0 32.707
MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) 32.707 32.707
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 518.243 ‒ 16.993 501.250
Internationaal Innoveren 52.827 900 53.727
PPS toeslag 197.026 1.978 199.004
TO2 (excl. TNO) 78.957 541 79.498
Topsectoren overig 29.918 ‒ 13.910 16.008
Ruimtevaart (ESA) 84.901 4.800 89.701
Bijdrage NBTC 10.826 10.826
Overige bijdragen aan organisaties 5.472 ‒ 929 4.543
Economische ontwikkeling en technologie 4.015 ‒ 3.292 723
EU-cofinanciering JTF 17.730 ‒ 240 17.490
Faciliteiten toegepast onderziek TO2 en RKI 26.841 ‒ 6.841 20.000
NGF project NXTGEN Ruimtevaart 9.730 9.730
Ontvangsten 309.794 721 310.515
Luchtvaartkredietfaciliteit 863 863
Rijksoctrooiwet 45.966 45.966
Eurostars 4.250 4.250
F-35 10.576 10.576
Diverse ontvangsten 5.501 721 6.222
Bedrijfssteun 41.700 41.700
Tegemoetkoming vaste lasten 100.000 100.000
BMKB 33.000 33.000
Groeifaciliteit 8.000 8.000
Garantie Ondernemingsfinanciering 13.000 13.000
Onttrekking reserve GO corona 20.750 20.750
Verplichtingen 4.288.552 ‒ 370.647 3.917.905
waarvan garantieverplichtingen 1.275.000 1.275.000
waarvan overige verplichtingen 3.013.552 ‒ 370.647 2.642.905

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit van artikel 2 van de EZK-begroting naar aanleiding van de wijzigingen uit de 2e suppletoire begroting is ongeveer 12,6%. Dit betekent dat 87,4% van het beschikbare kasbudget juridisch verplicht is. Van de 12,6% van de flexibele budgetten is 11,1% bestuurlijk gebonden. Dit betreft onder andere budgetten voor NGF-projecten die nog niet juridisch zijn vastgelegd maar wel bestuurlijk vastgelegd in Project Specifieke Afspraken en Project Overstijgende Afspraken. De resterende 1,5% is beleidsmatig gereserveerd.

Vergeleken met de stand uit de 1e suppletoire begroting 2024 is het percentage juridisch verplicht gestegen met 33%. Dit komt onder andere door het verplichten van aanvullende bijdragen aan agentschappen en uitvoeringsorganisaties zoals KVK, TNO en RVO. Ook is er verwachte onderuitputting afgeboekt bij de 2e suppletoire Begroting, wat een effect heeft op de verhoudingen van juridisch verplicht en bestuurlijk gebonden middelen op artikel 2. Het percentage van bestuurlijk gebonden budgetten is gedaald van 35% naar 11,1%. Het percentage van beleidsmatig gereserveerde budgetten is gedaald met 8,6% procentpunten ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2024.

Toelichting

Verplichtingen

Ten opzichte van de stand in de Suppletoire Begroting September is het verplichtingenbudget voor artikel 2 van de EZK-begroting verlaagd met € 370,6 mln. Dit is het saldo van met name de volgende mutaties:

  1. Voor een aantal NGF-projecten op artikel 2 van de EZK-begroting is het verplichtingenbudget in totaal met € 300,2 mln naar beneden bijgesteld. Dit betreft de projecten: Material Independence & Circular Batteries (€ 157,7 mln), BioBased Circular (€ 70,4 mln), Circulaire Plastics (€ 35 mln), NXTGEN HIGH TECH (€ 21,6 mln ), en Opschaling PPS Beroepsonderwijs (€ 15,4 mln). Deze bijstellingen zijn gebaseerd op de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van uitvoerder RVO.
  2. Voor de Indirecte Kostencompensatie (IKC) ETS wordt het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden verplicht.
  3. Het verplichtingenbudget voor de Faciliteiten Toegepast Onderzoek is met € 21,2 mln naar beneden bijgesteld. Dit als gevolg van een overheveling naar VWS voor de toegekende middelen aan het RIVM voor het ontwikkelen van een data-infrastructuur en -faciliteit om aan de toenemende vraag naar complexe gegevens en analyse te kunnen voldoen. Deze middelen zijn overgeheveld als onderdeel van de toekenningen uit de eerste ronde van de Faciliteiten Toegepast Onderzoek welke dient om in de toegepaste onderzoeksfaciliteiten van de TO2s en RKIs te investeren.
  4. De Rijksbijdrage aan TNO wordt verhoogd met € 17,2 mln verplichtingenruimte. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.
  5. Voor het instrument 'Topsectoren overig' is het verplichtingenbudget met € 15,9 mln naar beneden bijgesteld. Dit voornamelijk als gevolg van interne herschikkingen binnen de EZK-begroting en betreft onder andere overheveling van een restant van Loon- en Prijsbijstelling (€ 5,9 mln) naar instrumenten van de aanstaande KGG-begroting welke in een eerder loket technisch niet hebben kunnen plaatsvinden in verband met de splitsing van de begrotingen. Hiernaast wordt er € 7,5 mln overgeheveld naar het Faciliteiten Toegepast Onderzoek (FTO) instrument in verband met een hogere liquiditeitsbehoefte dan initieel geraamd voor nog te beschikken subsidies rondom de thema voorstellen Digitalisering en Klimaat uit de eerste ronde van de FTO.

Uitgaven

Subsidies

NGF-Project Groenvermogen van de Nederlandse economie

Voor het NGF-Project Groenvermogen van de Nederlandse economie wordt het kasbudget met € 10 mln verlaagd. Onderuitputting is ontstaan als gevolg van een vertraging in de uitvoering. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan initieel geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien. Het niet besteedde budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Indirecte kostencompensatie ETS

Voor de Indirecte kostencompensatie ETS wordt het kasbudget evenredig aan het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden uitgegeven. De redenen hiervoor zijn minder productie en elektriciteitsverbruik en minder aanvragen dan verwacht, onder andere door de hoge energieprijzen.

IPCEI Micro elektronica

Voor het Important Projects of Common European Interest (IPCEI) project Micro elektronica (ME2) is het kasbudget voor 2024 met € 18 mln naar beneden bijgesteld. Dit komt met name doordat er in 2023 betalingen van in totaal € 16 mln eerder zijn gedaan, waardoor deze middelen voor 2024 niet meer benodigd zijn. Dit deel wordt daarom afgeboekt van de EZK-begroting.

NGF-Project Oncode-PACT

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project Oncode Accelerator uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 15,9 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet besteedde budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds

Op basis van de prognoses en uitfinanciering van RVO zijn de uitgaven voor de VEKI-regeling in 2024 lager dan initieel geraamd. Het kasbudget wordt daarom neerwaarts bijgesteld (€ 10 mln). Het budget voor de TSE haalbaarheidsstudies wordt ook neerwaarts bijgesteld (€ 3 mln). Dit komt door een lagere bevoorschotting door RVO dan eerder geraamd. Beide regelingen lopen door in 2025, daarom wordt bezien of deze middelen volgend jaar nodig zijn.

NGF-Project Circulaire Plastics

Voor het NGF-project Circulaire Plastics is het kasbudget met € 50 mln naar beneden bijgesteld. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien voor dit NGF-project. Het niet bestede budget in 2024 is in 2025 noodzakelijk voor dezelfde projecten en zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-Project NXTGEN HIGH TECH

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project NXTGEN HIGH TECH uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 12,7 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-Project PhotonDelta

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project PhotonDelta uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 35,8 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-project BioBased Circular

Voor het NGF-project BioBased Circular is het kasbudget met € 10,4 mln naar beneden bijgesteld. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien voor dit NGF-project. Het niet bestede budget in 2024 is in 2025 noodzakelijk is voor dezelfde projecten en zal via de 100% Eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-project Material Independence & Circular Batteries

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van uitvoerder RVO worden de budgetten voor het NGF-project Material Independence & Circular Batteries dit jaar niet besteed. Het kasbudget á € 58,3 mln wordt daarom afgeboekt. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Leningen

Qredits

Het kasbudget voor de corona-maatregel Time-out-arrangement (TOA) dat door kredietverstrekker Qredits wordt uitgevoerd is met € 27 mln naar beneden bijgesteld als gevolg van minder aanvragen van bedrijven dan verwacht.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Bijdrage aan TNO

Bij de 2e suppletoire begroting is € 12 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Rijksbijdrage aan TNO. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisatie

Topsectoren overig

Voor het instrument «Topsectoren overig» is het kasbudget met € 13,9 mln naar beneden bijgesteld. Dit betreft onder andere een technische correctie, waarmee een restant van eerder uitgekeerde Loon- en Prijsbijstelling (€ 5,9 mln) naar instrumenten van de aanstaande KGG-begroting wordt overgeheveld. Hiernaast wordt er € 7,5 mln overgeheveld naar het Faciliteiten Toegepast Onderzoek (FTO) instrument in verband met een hogere liquiditeitsbehoefte dan initieel geraamd voor nog te beschikken subsidies rondom de thema voorstellen Digitalisering en Klimaat uit de eerste ronde van de FTO.

Toelichting op de begrotingsreserves

Op de EZK-begroting zijn begrotingsreserves voor de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) (inclusief het Coronaluik), de Borgstelling MKB-kredieten groen (BMKB groen), de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) (inclusief de Coronamodule van de GO), de Groeifaciliteit (GF), de garanties voor nieuwe aanbieders van MKB-financiering en de regeling Klein Krediet Corona (KKC).

De reguliere GO, GF en de garanties voor alternatieve aanbieders van MKB-financiering betreffen kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Er wordt bij het sluiten van boekjaar 2024 een onttrekking voorzien van € 20,8 mln uit de begrotingsreserve van de GO. Deze onttrekking gaat ten guste van het generale beeld en wordt uitgevoerd in verband met lagere verwachte schade betalingen van de GO-Corona.

Bij het sluiten van het begrotingsjaar 2024 wordt mede op basis van het gebruik van deze faciliteiten en de daarbij behorende gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor deze regelingen definitief vastgesteld of er een aanvullende onttrekking of storting dient plaats te vinden. De definitieve onttrekkingen uit de begrotingsreserves worden via de Slotwet met de Tweede Kamer gedeeld.

+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking
Stand (raming) per 31/12/2024 234,0
Stand 1/1/2024 232,0
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking ‒ 20,8
Stand (raming) per 31/12/2024 211,2
Stand 1/1/2024 64,1
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking
Stand (raming) per 31/12/2024 64,1
Stand 1/1/2024 22,5
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking
Stand (raming) per 31/12/2024 22,5
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking
Stand (raming) per 31/12/2024 15,1

3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 240.250 25.000 265.250
Uitgaven 368.526 13.095 381.621
Subsidies (regelingen) 2.420 0 2.420
Smart Industry (subsidie) 420 420
Thematisch Technology Transfer 2.000 2.000
Leningen 356.554 13.095 369.649
Startups / MKB financiering
Volledig revolverend
Fund to Fund 11.905 ‒ 11.905 0
ROM's 3.059 3.059
Dutch Future Fund 12.584 12.584
Deep Tech Fund 70.000 70.000
Fonds Alternatieve Financiering 25.907 25.907
Economische Veiligheid Fonds 100.000 100.000
European Tech Champions Initiative (ETCI) 10.000 10.000
SecFund 0 25.000 25.000
Deels revolverend
Innovatiekrediet 53.000 53.000
Risicokapitaal SEED 41.000 41.000
Vroege fase / informal investors 20.998 20.998
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek
Met vermogensbehoud
Onco research 3.100 3.100
Smart Industry (leningen) 279 279
Thematische Technology Transfer 4.500 4.500
Regmed 222 222
Bijdrage aan agentschappen 9.552 0 9.552
Bijdrage RVO.nl 9.552 9.552
Ontvangsten 79.271 0 79.271
ROM's 32.412 32.412
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek 768 768
Smart industry 91 91
Verplichtingen 240.250 25.000 265.250
waarvan garantieverplichtingen 0 0
waarvan overige verplichtingen 240.250 25.000 265.250

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit naar aanleiding van de wijzigingen uit de 2e suppletoire begroting is ongeveer 6,7%. Dit betekent dat 93,3% van het beschikbare kasbudget op artikel 3 van de EZK-begroting juridisch verplicht is. Van de 6,7% van de flexibele budgetten is 6,7% bestuurlijk gebonden. Deze 6,7% aan bestuurlijk verplichte budgetten betreft de overheveling van het ministerie van Defensie ten behoeve van het Security Fund.

Vergeleken met de stand uit de 1e suppletoire begroting 2024 is het percentage (in procentpunten) juridisch verplicht gestegen met 37,3%. Dit komt onder andere doordat er bij de September Suppletoire Begroting een groot deel van de middelen uit 2024 naar latere jaren zijn geschoven als gevolg van de herijking van alle ramingen op het Toekomstfonds. Hierdoor is ook het percentage van bestuurlijk gebonden budgetten gedaald van 17% bij de 1e suppletoire begroting 2024 naar 6,7%. Het percentage voor de beleidsmatig gereserveerde budgetten is met 27% procent punten gedaald ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2024.

Toelichting

Verplichtingen

Ten opzichte van de stand in de Suppletoire Begroting September is het verplichtingenbudget voor artikel 3 van de EZK-begroting opgehoogd met € 25 mln. Dit als gevolg van een overheveling vanuit het Ministerie van Defensie om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM.

Uitgaven

Leningen

Fund to Fund

Onder het instrument Fund to Fund valt de bijdrage van EZK aan het Dutch Venture Initiative (DVI) en Dutch Venture Initiative II (DVI II). Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses wordt het geraamde kasbuget voor 2024 voor de bijdrage vanuit EZ aan DVI I en DVI II niet volledig uitgeput. Dit omdat er wordt gesaldeerd met de uitgaven en ontvangsten bij de uitvoerende ROM OostNL en het Europees Investeringsfonds (EIF) waardoor er minder kasbudget opgevraagd wordt om de volledige investering in DVI en DVI II te doen. Om een realistisch beeld van de uitgaven op de EZK-begroting te schetsen wordt de verwachte onderuitputting van € 11,9 mln afgeboekt bij de 2e suppletoire Begroting.

SecFund

Om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM. Het kasbudget van artikel 3 is met deze overheveling met € 25 mln opgehoogd.

3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 15.589.989 ‒ 238.307 15.351.682
Uitgaven 4.202.006 ‒ 95.454 4.106.552
Subsidies (regelingen) 3.093.685 ‒ 129.427 2.964.258
Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) 59.414 ‒ 1.060 58.354
Hernieuwbare Energietransitie (HER+) 25.419 5.803 31.222
Energie-efficiency 984 274 1.258
Green Deals 56 ‒ 47 9
Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) 64.486 ‒ 3.092 61.394
Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) 2.672 ‒ 1.276 1.396
Projecten Klimaat en Energieakkoord 2.740 ‒ 554 2.186
SDE 269.500 ‒ 54.947 214.553
SDE+ 666.946 ‒ 19.080 647.866
SDE++ 532.965 ‒ 600 532.365
Aardwarmte 38.593 ‒ 800 37.793
ISDE-regeling 500.357 ‒ 13.715 486.642
Carbon Capture Storage (CCS) 4.510 4.510
Hoge Flux Reactor 5.610 ‒ 170 5.440
Caribisch Nederland 17.793 1.041 18.834
Overige subsidies 32.639 ‒ 3.784 28.855
Opschalingsinstrument waterstof 52.400 32 52.432
Maatregelen voor CO2-reductie 615 615
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) 302 1.429 1.731
IPCEI waterstof 177 177
Vulmaatregelen gasopslag 104.746 ‒ 3.696 101.050
MIEK 5.284 ‒ 4.206 1.078
Schadeafhandeling mijnbouw Limburg 3.528 ‒ 2.704 824
Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS) 6.100 ‒ 1.171 4.929
NGF-project NieuweWarmteNu! 35.551 ‒ 16.742 18.809
Tegemoetkoming energieprijzen 2022 1.000 1.000
Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 224.336 76.664 301.000
Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten 59.853 ‒ 19.853 40.000
Tegemoetkoming blokaansluitingen 225.880 ‒ 2.760 223.120
Investeringen waterstofbackbone 33.751 749 34.500
NGF - project Circulaire zonnepanelen 21.768 ‒ 5.284 16.484
Kwaliteitsbudget energieprojecten 14.700 ‒ 14.600 100
Subsidie project Djewels 26.000 ‒ 18.498 7.502
Correctieregeling duurzame warmte 31.130 ‒ 8.683 22.447
Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten 21.880 ‒ 18.097 3.783
Leningen 24.370 5.284 29.654
Lening EBN 24.000 24.000
Lening InvestNL 370 370
Leningen NGF - project Circulaire zonnepanelen 0 5.284 5.284
Opdrachten 104.731 ‒ 8.490 96.241
Onderzoek mijnbouwbodembeweging 4.439 54 4.493
SodM onderzoek 2.247 228 2.475
Uitvoeringsagenda klimaat 105 254 359
Klimaat mondiaal 886 1.130 2.016
Onderzoek en opdrachten 16.938 ‒ 277 16.661
Programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) 8.896 ‒ 2.000 6.896
Energiehulp Oekraïne 29.500 29.500
Projecten Kernenergie 41.720 ‒ 7.879 33.841
Bijdrage aan agentschappen 176.486 ‒ 3.888 172.598
Bijdrage RVO.nl 146.180 ‒ 1.513 144.667
Bijdrage RDI 7.835 ‒ 1.649 6.186
Bijdrage NEa 16.104 16.104
Bijdrage KNMI 2.792 2.792
Bijdrage NVWA 1.018 ‒ 118 900
Bijdrage RIVM 87 ‒ 87 0
Bijdrage RWS 2.470 ‒ 521 1.949
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 169.177 ‒ 6.087 163.090
Doorsluis COVA-heffing 111.000 ‒ 9.000 102.000
TNO kerndepartement 55.992 2.913 58.905
TNO SodM 2.185 2.185
Bijdrage aan medeoverheden 596.538 2.854 599.392
Uitkoopregeling 1.055 132 1.187
Regeling toezicht energiebesparingsplicht 13.610 ‒ 401 13.209
Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden 581.873 3.123 584.996
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 37.019 180 37.199
Nuclear Research Group (NRG) 20.199 20.199
Internationale contributies 16.681 319 17.000
PBL Rekenmeesterfunctie 139 ‒ 139 0
Storting begrotingsreserve 0 44.120 44.120
Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie 0 44.120 44.120
Ontvangsten 2.586.354 76.854 2.663.208
Ontvangsten COVA 111.000 111.000
Opbrengst heffing ODE (SDE++) 5.000 5.000
Ontvangsten zoutwinning 2.511 2.511
Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie 1.218.529 1.218.529
ETS-ontvangsten 900.000 900.000
Diverse ontvangsten 288.457 76.854 365.311
Opbrengsten tenders Wind op Zee 60.857 60.857
Verplichtingen 15.589.989 ‒ 238.307 15.351.682
waarvan garantieverplichtingen 0 0
waarvan overige verplichtingen 15.589.989 ‒ 238.307 15.351.682

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit in de Ontwerpbegroting 2024 was 49%, ofwel 51% van het beschikbare kasbudget was al juridisch verplicht. 48% van het budget was bestuurlijk gebonden en 1 % beleidsmatig gereserveerd. Met de mutaties van de 1e en 2e suppletoire begrotingen stijgt het percentage juridisch verplicht naar 98%: het resterende budget is vrijwel geheel bestuurlijk gebonden, bijvoorbeeld door de afspraak dat onbesteed gebleven middelen binnen het SDE-domein in de begrotingsreserve Duurzame energie en klimaattransitie gestort moeten worden.

Toelichting

Verplichtingen

De wijziging in de verplichtingenstand bij de 2e suppletoire begroting is het saldo van verhogingen en verlagingen van diverse verplichtingenbudgetten. De wijziging behorende tot deze suppletoire begroting betreft ‒ € 238,3 mln. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn:

  1. Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) (- € 91,1 mln): het verplichtingenbudget voor de maatregel voor vergassingsprojecten uit het Klimaatfonds1, die via het instrument de DEI+ uitgevoerd wordt, wordt fors naar beneden bijgesteld in de begroting van 2024. Er heeft dit jaar een deelopenstelling in de DEI+-regeling plaatsgevonden voor projecten die zich richten op het demonstreren en opschalen van vergassingstechnologie. Voor deze openstelling was dit jaar € 110 mln beschikbaar. De openstelling is eind augustus gesloten en de projecten die in aanmerking komen hebben meer voorbereidingstijd nodig dan eerder werd voorzien. Hierdoor zal een fors deel van het verplichtingenbudget dit jaar niet worden gebruikt.
  2. SDE + (- € 29,9 mln) zie toelichting bij de uitgaven.
  3. SDE ++ (- € 61,3 mln): dit betreft diverse mutaties waarmee tekorten binnen het SDE-domein worden opgelost en waarmee het restant van de meevaller in 2024 in de begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie wordt gestort.
  4. NGF-project NieuweWarmteNu!: zie toelichting bij de uitgaven.
  5. Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 (€ 76,7 mln): zie toelichting bij de uitgaven.
  6. Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten (- € 19,9 mln): zie toelichting bij de uitgaven.
  7. Kwaliteitsbudget energieprojecten (- € 24,9 mln): zie toelichting bij de uitgaven. Het verschil tussen de kas- en verplichtingenbudgetten wordt hier veroorzaakt doordat overtollige verplichtingenruimte wordt afgeboekt.
  8. Energiecoöperaties en burgerbetrokkenheid energietransitie (-€ 16,0 mln): verplichtingen die oorspronkelijk in 2024 aangegaan zouden worden vinden geen doorgang. Vandaar dat deze middelen worden afgeboekt.
  9. Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten (- € 18,1 mln): zie toelichting bij de uitgaven.
  10. Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden (- € 24,9 mln): via de tijdelijke regeling ‘capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid’ (CDOKE) is er € 19,9 mln additioneel toegekend aan de provincies voor het werk dat zij doen om de doorontwikkeling van kansrijke energiehub-initiatieven (€ 18,1 mln) te faciliteren en voor het opzetten van pilots toekomstbestendige bedrijventerreinen (€ 2,8 mln). Daarnaast is een storting in de BTW-compensatiefonds gedaan van totaal € 3,9 mln. Verder is er € 40,2 mln aan onderuitputting op het verplichtingenbudget afgeboekt.

Uitgaven

Subsidies

SDE

Uit de prognoses van RVO blijkt dat er binnen het SDE-domein minder wordt uitgegeven op de SDE dan oorspronkelijk was geraamd. Conform de systematiek van het SDE-domein wordt onderuitputting afgestort in de reserve duurzame energie. Dit is na het dekken van tekorten binnen de ISDE (niet-klimaatfondsdeel) en HER+.

SDE+

Uit de prognoses voor de diverse SDE+-uitgaven blijkt dat er per saldo onderuitputting optreedt, dit komt met name door onderuitputting op het flankerend beleid. Conform de systematiek van het SDE-domein wordt onderuitputting afgestort in de reserve duurzame energie. Dit is na het dekken van tekorten binnen de ISDE (niet-klimaatfondsdeel) en HER+.

ISDE

Uit prognoses van RVO blijkt dat er voor het klimaatfonds deel van de ISDE dit jaar waarschijnlijk minder wordt uitgegeven dan dat er gebudgetteerd stond omdat er minder aanvragen zijn gedaan dan oorspronkelijk verwacht was. Daarom wordt er € 13,7 mln aan budget afgeboekt.

NGF-project NieuweWarmteNu!

Het budget voor het NGF-project NieuweWarmteNu! wordt naar beneden bijgesteld in de begroting van 2024. Er worden minder voorschotten uitbetaald dan eerder werd voorzien. De oorzaak hiervan is dat projecten zijn vertraagd en daardoor achterlopen met het maken van kosten die worden gesubsidieerd.

Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023

Zie ook de toelichting onder het kopje ‘diverse ontvangsten’.
Met ingang van 2024 is het prijsplafond niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Op basis van de laatste raming van RVO wordt er in 2024 een tegenvaller in de uitgaven van € 77 mln en een meevaller in de ontvangsten van € 77 mln verwacht.

Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten

De laatste prognose van RVO leert dat er gerekend wordt op nog ongeveer € 9,6 mln aan betalingen voor het einde van het jaar. Daarmee zullen de totale uitgaven voor dit jaar op circa € 40 mln uitkomen. Om die reden is € 19,8 mln afgeboekt.

Kwaliteitsbudget energieprojecten

Met amendement, Kamerstuk 36 410 XIII, nr. 27, is in totaal € 25 mln vrijgemaakt voor een kwaliteitsbudget dat bijdraagt aan het herstellen en versterken van de ecologie en landschapskwaliteit bij en rondom projecten voor hernieuwbare energie op land. Dit jaar wordt er € 14,6 mln via een Decentrale Uitkering (DU) overgeheveld naar het gemeente- en provinciefonds. De resterende € 10,3 mln wordt in 2025 overgeheveld. De RES regio’s kunnen dit budget dan inzetten bij projecten voor hernieuwbare energie op land. Omdat dit een overheveling betreft wordt dit volgens de reguliere begrotingssystematiek zichtbaar als een negatieve mutatie op het budget en niet als gerealiseerde uitgaven. 

Subsidie project Djewels

De definitieve goedkeuring van het project Djewels vindt later plaats dan oorspronkelijk gepland. Hierdoor wordt er afgeweken van het initiële betaalritme en is de subsidiebehoefte in 2024 lager dan gepland.

Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten

Vanuit het budget voor de efficiëntere benutting van elektriciteitsnetten worden er middelen overgeheveld naar ‘Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden’ (€ 18,1 mln). Vanuit dit budget worden deze middelen ingezet voor de tijdelijke regeling CDOKE. Via deze regeling worden middelen aan provincies beschikbaar gesteld voor een programmatische uitvoeringsaanpak, het aanstellen van hubregisseurs, advies, selecteren van kansrijke initiatieven en samenwerking met gemeenten en netbeheerders. Omdat dit een overheveling betreft wordt dit volgens de reguliere begrotingssystematiek zichtbaar als een negatieve mutatie op het budget en niet als gerealiseerde uitgaven. 

Stortingen begrotingsreserve

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

Conform de systematiek binnen het SDE-domein wordt verwachte onderuitputting op de regelingen gestort in de reserve duurzame energie en klimaattransitie. 

Ontvangsten

Diverse ontvangsten

Deze mutatie in de begroting heeft betrekking op de ontvangsten op het Tijdelijk prijsplafond voor energie kleinverbruikers 2023. Met ingang van 2024 is het prijsplafond definitief niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog steeds jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Uit de laatste raming van RVO blijkt dat er in 2024 ruim € 76 mln meer terugbetaald moet worden door energiebedrijven aan RVO dan eerder werd verwacht. Deze ontvangsten worden ingezet ter dekking van de hogere uitgaven in 2024.

Toelichting op de begrotingsreserves

Stand 1/1/2024 5.773,4
+ Geraamde storting 44,1
– Geraamde onttrekking ‒ 1.218,5
Stand (raming) per 31/12/2024 4.599,0

De begrotingsreserve voor duurzame energie en klimaattransitie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van lagere SDE-subsidiebedragen door prijsfluctuaties, vertraging of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de SDE, de SDE+, de SDE++, de HER+ of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie of CO2-reductie. In 2024 zal in totaal € 1218,5 mln aan de begrotingsreserve onttrokken worden als gevolg van:

  1. Bij de Startnota van het kabinet Rutte-III is besloten € 1.700 mln verspreid over meerdere jaren aan de reserve te onttrekken en toe te voegen aan het meerjarig voor de SDE++ beschikbare budget. Voor 2024 gaat het om een bedrag van € 400 mln.
  2. Daarnaast wordt € 4,2 mln onttrokken ter financiering van de kasgevolgen van het amendement-Sienot over de ophoging van de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) naar € 100 mln.
  3. Ter financiering van een aantal door de Kamer aangenomen amendementen bij de begrotingsbehandeling 2024 wordt in totaal € 175 mln (onbestede middelen Porthos-lening) aan de reserve onttrokken.
  4. Ter dekking van de kosten van de nadeelcompensatie kolencentrales wordt € 497,1 mln aan eerder in de reserve gestorte middelen weer aan de reserve onttrokken.
  5. Om de hogere bevoorschotting aan TenneT op de subsidie voor de aanleg van het net op zee te dekken wordt in 2024 € 22 mln aan de reserve onttrokken.
  6. Om het tekort op de continuering van de HER+ via de DEI+ te dekken wordt € 7,2 mln aan de reserve onttrokken.
  7. Ter dekking van het tekort op de SDE wordt er € 113 mln onttrokken uit de reserve.

Daarnaast wordt in 2024 € 44,1 mln gestort in de reserve, dit is gebaseerd op het saldo van mee- en tegenvallers binnen de SDE (+(++)), HER+ en ISDE.

Stand 1/1/2024 18,0
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking ‒ 0,2
Stand (raming) per 31/12/2024 17,8

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. In 2024 zijn er geen garanties verstrekt en dus ook geen provisies ontvangen. De onttrekking betreft de kosten die RVO maakt voor de uitvoering van de regeling.

Stand 1/1/2024 6,6
+ Geraamde storting
– Geraamde onttrekking
Stand (raming) per 31/12/2024 6,6

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie NRG zullen worden aangesproken als de Nuclear Reseach Group (NRG) – al dan niet tijdelijk of gedeeltelijk – niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 4.011.689 ‒ 195.761 3.815.928
Uitgaven 2.897.117 ‒ 172.221 2.724.896
Subsidies (regelingen) 175.210 ‒ 6.223 168.987
Waardevermeerderingsregeling 67.124 67.124
Geestelijke bijstand 550 550
Duurzaam herstel 14.078 14.078
Woonbedrijf 1.330 1.330
Diverse subsidies versterken 63.387 ‒ 6.223 57.164
Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken 7.914 7.914
Huurderscompensatie 350 350
Nieuwbouwregeling 4.930 4.930
Economische bedrijvigheid 10.693 10.693
Uitbreiding bereik woningsverbeteringssubsidie 4.854 4.854
(Schade)vergoeding 817.985 ‒ 30.681 787.304
Vergoeding fysieke schade 424.479 87.021 511.500
Vergoeding waardedaling 64.000 ‒ 31.000 33.000
Vergoeding immateriële schade 88.215 12.785 101.000
Commissie Bijzondere Situaties 3.231 3.231
Herbeoordeling waardedaling 522 198 720
Vastgelopen dossiers 19.310 ‒ 14.810 4.500
Vergoeding zelf aangebrachte voorzieningen 232 ‒ 198 34
Vergoeding schade door versterkingsmaatregelen 63.450 ‒ 14.677 48.773
Knelpunten (bestuurlijke afspraken) 5.084 2.000 7.084
Versterken industrie 1.359 1.359
Knelpunten IMG 35.453 35.453
Versterken in eigen beheer 111.650 ‒ 72.000 39.650
Duurzaam herstel 1.000 1.000
Opdrachten 1.219.258 ‒ 101.925 1.117.333
Werkbudgetten 26.174 ‒ 3.001 23.173
Versterkingsoperatie 637.837 ‒ 83.257 554.580
Knelpunten (bestuurlijke afspraken) 23.642 ‒ 2.000 21.642
Versterken industrie 241 241
Vergoeding Norg akkoord 490.897 490.897
Vastgelopen dossiers 3.500 1.000 4.500
Verduurzaming bij versterken 28.967 ‒ 14.667 14.300
Duurzaam Herstel 8.000 8.000
Bijdrage aan agentschappen 275.092 0 275.092
Bijdrage RVO.nl 272.522 272.522
Bijdrage aan bestuur Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) 2.570 2.570
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 9.458 ‒ 8.058 1.400
TNO publieke SDRA 1.400 1.400
Raad voor Rechtsbijstand 8.058 ‒ 8.058 0
Bijdrage aan medeoverheden 393.654 ‒ 24.487 369.167
Mkb-programma (bestuurlijke afspraken) 7.264 7.264
Nationaal Programma Groningen 98.306 98.306
Compensatie gemeenten en provincie (bestuurlijke afspraken) 114.766 114.766
Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken) 96.640 ‒ 24.987 71.653
Sociaal-emotionele ondersteuning door gemeenten (bestuurlijke afspraken) 7.158 1.000 8.158
NCG bijdrage aan medeoverheden 6.700 ‒ 500 6.200
Knelpunten gemeente sociaal domein 14.400 14.400
Leefbaarheid en wijkontwikkeling 20.000 20.000
Sociale agenda 15.100 15.100
Erfgoedprogramma 13.320 13.320
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 6.460 ‒ 847 5.613
Adviescollege Veiligheid Groningen (ACVG) 168 168
Raad voor de Rechtspraak 6.292 ‒ 847 5.445
Ontvangsten 3.380.978 ‒ 42.799 3.338.179
Ontvangsten Mijnbouwwet 280.000 280.000
Dividenduitkering EBN 1.567.000 1.567.000
Dividenduitkering GasTerra 3.600 3.600
Ontvangsten NAM fysieke schade 450.418 450.418
Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade 398.998 398.998
Ontvangsten NAM waardedaling 60.747 60.747
Ontvangsten NAM immateriële schade 159.572 159.572
Ontvangsten NAM publieke SDRA 3.506 3.506
Ontvangsten NAM versterken industrie 3.073 3.073
Diverse ontvangsten 4.145 ‒ 401 3.744
Ontvangsten NAM versterkingsoperatie 389.183 ‒ 38.560 350.623
Nationaal Programma Groningen (bijdrage NAM) 50.000 50.000
Ontvangsten NAM Nieuwbouwregeling 6.665 6.665
Ontvangsten NAM juridische bijstand 4.071 ‒ 3.838 233
Verplichtingen 4.011.689 ‒ 195.761 3.815.928
waarvan garantieverplichtingen 0 0
waarvan overige verplichtingen 4.011.689 ‒ 195.761 3.815.928

Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 in 2024 is circa 98% juridisch verplicht, 1% bestuurlijk gebonden en de overige 1% beleidsmatig gereserveerd. Dit is het geval omdat de meeste uitgaven op artikel 5 een verplichting zijn op basis van wettelijke of ministeriële regelingen, zoals de schadevergoedingen en de versterkingskosten, of onderdeel zijn van de bestuurlijke afspraken uit november 2020.

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor 2024 wordt bij de 2e suppletoire begroting per saldo met € 195,8 mln verlaagd ten opzichte van de suppletoire begroting september. De verlaging van het verplichtingenbudget is met name het gevolg van:

  1. Een verhoging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding fysieke schade door het IMG (€ 28,4 mln). Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.
  2. Een verhoging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding Immateriële schade door het IMG (€ 12,8 mln), omdat het aantal aanvragen groter is dan eerder ingeschat.
  3. Verlaging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding Waardedaling (- € 31 mln). Omdat de regeling voor niet-woningen net is opengesteld worden minder uitgaven verwacht.
  4. Lagere verplichtingen voor vastgelopen dossiers (- € 13,8 mln). Het is moeilijk om een raming te maken van de dossiers die in enig jaar worden afgerond. Het in 2024 beschikbare budget lijkt niet volledig in 2024 benodigd te zijn.
  5. Een verlaging van het verplichtingenbudget ( - € 16,5 mln) voor de vergoeding van schade door versterkingsmaatregelen omdat er minder aanvragen worden verwacht dan eerder begroot.
  6. Een verlaging van het verplichtingenbudget (- € 41 mln) voor versterken in eigen beheer omdat er minder aanvragen worden verwacht dan eerder begroot.
  7. Een verlaging van het verplichtingenbudget voor de versterkingsoperatie (- € 83,7 mln) doordat er naar verwachting minder adressen in 2024 worden versterkt dan eerder begroot.
  8. Lagere verplichtingen voor verduurzaming bij versterking (- € 11,3 mln) omdat er in 2024 minder adressen verduurzaamd zullen worden dan eerder verwacht.
  9. Een verlaging van het verplichtingenbudget voor clustering en gebiedsfonds ( € -26,1 mln) omdat er minder middelen in 2024 benodigd zijn dan eerder begroot.

Diverse kleinere mutaties van hogere en lagere verplichtingen verklaren het resterend verschil (€ 13,5 mln).

Uitgaven

(Schade)vergoeding

Vergoeding fysieke schade

Sinds 1 juli 2020 besluit het IMG over (fysieke) schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Het IMG verwacht € 87 mln meer uit te keren in 2024 dan eerder werd verwacht. Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.

Vergoeding waardedaling

Sinds september 2020 besluit het IMG over vergoedingen voor de waardedaling van woningen in het aardbevingsgebied. De waardedalingsregeling niet-woningen is net opengesteld en het IMG verwacht in 2024 minder uitbetalingen dan geraamd (- € 31 mln).

Vergoeding immateriële schade

Het IMG verwacht voor de regeling voor immateriële schadevergoedingen tot eind 2024 € 12,8 mln meer uit te geven dan eerder geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat er meer aanvragen zijn afgehandeld dan verwacht en doordat de verruiming van de regeling, zoals aangekondigd door het IMG op 19 april 2023, met terugwerkende kracht is ingevoerd.

Vastgelopen dossiers

Op het financieel instrument subsidies worden lagere uitgaven verwacht voor vastgelopen dossiers (- € 14,8 mln). Dit komt ten eerste doordat het budget voor vastgelopen dossiers voor IMG niet volledig benodigd lijkt in 2024. Het blijkt in de praktijk lastig om een goede raming te maken van het aantal zaken dat in enig jaar wordt afgerond. Ten tweede is er een overboeking naar het financieel instrument opdrachten gedaan voor de behandeling van vastgelopen dossiers door NCG (- € 1 mln).

Vergoeding schade door versterkingsmaatregelen

De verwachte uitgaven voor schade door versterkingsmaatregelen zijn naar beneden bijgesteld. Dit komt omdat er naar verwachting minder adressen behandeld worden in 2024 omdat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Versterken in eigen beheer

De verwachte uitgaven voor versterken in eigen beheer worden met € 72 mln naar beneden bijgesteld. Hiervoor geldt dat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Opdrachten

Versterkingsoperatie

De lagere uitgaven op de versterkingsoperatie in de categorie opdrachten worden veroorzaakt door een bijstelling van uitgaven aan de versterkingsoperatie en aan maatwerk. Naar verwachting worden er in 2024 minder adressen versterkt dan eerder begroot. Hierdoor worden de uitgaven met € 83,3 mln omlaag bijgesteld.

Verduurzaming bij versterken

Verduurzaming bij versterken behelst maatregel 28 uit Nij Begun waarbij de NCG versterking combineert met isolatiemaatregelen. De verwachte uitgaven worden met € 14,7 mln naar beneden bijgesteld omdat er in 2024 minder adressen worden verduurzaamd dan eerder verwacht.

Bijdrage aan medeoverheden

Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken)

In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering van woningen en het gebiedsfonds (blokken B en D ). Hiervoor is in juli 2024 de meerjarige regeling gepubliceerd. Voor Blok B zijn minder middelen in 2024 benodigd dan begroot. Daarom worden de verwachte uitgaven naar beneden bijgesteld.

Ontvangsten

Ontvangsten NAM versterkingsoperatie

De ontvangsten voor versterkingsoperatie vallen lager uit dan verwacht
(- € 38,6 mln), omdat de NAM slechts 30% van de factuur heeft betaald.

3.6 Beleidsartikel 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen 0 0 0
Uitgaven 0 0 0
Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken 0 0 0
Bijdrage aan het Nationaal Groeifonds 0 0 0
Ontvangsten 0 0 0
waarvan garantieverplichtingen 0 0
waarvan overige verplichtingen 0 0 0

Budgetflexibiliteit

Niet van toepassing.

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties op dit artikel.

4 De niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement

Verplichtingen 762.233 ‒ 22.587 739.646
Uitgaven 762.233 ‒ 22.587 739.646
Personele uitgaven 585.490 ‒ 20.777 564.713
waarvan eigen personeel 408.572 ‒ 16.808 391.764
waarvan inhuur externen 152.435 7.308 159.743
waarvan overige personele uitgaven 24.483 ‒ 11.277 13.206
Materiële uitgaven 176.743 ‒ 1.810 174.933
waarvan ICT 16.084 ‒ 5.997 10.087
waarvan bijdrage aan SSO's 31.403 0 31.403
waarvan DICTU 28.317 0 28.317
waarvan overige materiële uitgaven 100.939 4.187 105.126
Ontvangsten 141.259 ‒ 26.870 114.389
NCG 117.028 ‒ 27.030 89.998
Overig 24.231 160 24.391

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De raming van de personele uitgaven wordt met ongeveer € 20,8 mln verlaagd. Dit komt mede door:

  1. De actualisatie van de raming voor uitgaven aan de versterkingsoperatie NCG. Hiermee worden de personele uitgaven met circa € 13,7 mln naar beneden bijgesteld door het in dit jaar niet meer kunnen vervullen van vacatures. Daarnaast vindt binnen het apparaatsbudget van de NCG een correctie plaats waarbij ongeveer € 3 mln wordt overgeheveld van het budget voor personele uitgaven, naar het budget voor materiële uitgaven.
  2. Het budget voor externe inhuur is verhoogd met € 7,3 mln. Het budget voor externe inhuur is binnen het departement centraal belegd. De verhoging van dit budget is het gevolg van doorbelasting van de kosten voor externe inhuur aan de (beleids)directies die het betreft.
  3. De overige personele uitgaven worden per saldo met ongeveer € 11,3 mln verlaagd. Dit komt mede door het afboeken van onderuitputting van € 14,5 mln. Daarnaast is het budget voor de Landsadvocaat verhoogd met € 3,2 mln wegens verhoogde inzet van externe juridische expertise.

Materiële uitgaven

De raming van de materiële uitgaven wordt verlaagd met € 1,8 mln. Dit komt door:

  1. Een verlaging van het budget voor ICT van ongeveer € 6 mln. Dit komt onder andere door diverse overhevelingen naar dienstonderdelen voor het programma Transparantie in Informatie (€ 2,4 mln). Daarnaast is er een technische budgetoverheveling geweest van circa € 1,9 mln naar LVVN. Met deze correctie wordt LVVN gecompenseerd voor kosten die EZ/KGG maakt op een met LVVN gedeeld begrotingsinstrument, voor het programma Transparantie in Informatie. Tot slot wordt onderuitputting op het ICT-ontwikkelbudget afgeboekt ter hoogte van ongeveer € 1,7 mln.
  2. Een verhoging van de raming van de overige materiële uitgaven met € 4,2 mln. Zo vindt binnen het apparaatsbudget van de NCG een technische correctie plaats waarbij € 3 mln wordt overgeheveld van het budget voor personele uitgaven, naar het budget voor materiële uitgaven. Daarnaast worden de overige materiële uitgaven verhoogd vanwege extra kosten voor het gebruik van P-Direkt (€ 1 mln). Tot slot is er een bijdrage ontvangen van IenW (€ 0,7 mln) voor de klimaatcampagne 'Zet ook de knop om'.

Ontvangsten

De raming van de ontvangsten wordt verlaagd met ongeveer € 26,9 mln. Dit komt met name door de actualisatie van de raming van de versterkingsoperatie NCG. De NAM heeft de factuur voor de versterkingskosten maar voor 30% betaald i.p.v. 100%. Dit werkt door in de van NAM te ontvangen vergoeding voor de apparaatskosten van NCG die hiermee gemoeid gaan.

4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld

Verplichtingen 0 0 0
Uitgaven 0 0 0
Prijsbijstelling 0 0 0
Loonbijstelling 0 0 0
Onvoorzien 0 0 0
Ontvangsten 0 0 0

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties bij het artikel «Nog onverdeeld».


  1. __Ontwerp-Meerjarenprogramma Klimaatfonds 2025 | Rapport | Rijksoverheid.nl↩︎