Preview document (🔗 origineel)

---

Aanleiding

Naar verwachting zal het kabinet eind april met een aanvullend klimaatpakket komen ten behoeve van de voorjaarsbesluitvorming. Een commissiedebat hierover is gepland op 15 mei. De commissie voor Klimaat en Groene Groei heeft het aanvullend klimaat-pakket tijdens de strategische procedurevergadering van 18 december 2024 als thema geselecteerd voor de kennisagenda. De leden Kröger, Teunissen en Rooderkerk zijn aangewezen als leden van de voorbereidingsgroep voor dit thema. Zij doen in deze notitie een voorstel voor de in te zetten kennisinstrumenten.

Beslispunt Instemmen met het voorstel van de voorbereidingsgroep om ter verdieping van het kennisthema ‘aanvullend klimaatpakket’ de volgende kennisinstrumenten in te zetten: - analyse van bestaande publicaties over beleidsopties; - rondetafelgesprek met experts; - technische briefing door het ministerie over het Klimaatplan 2025 – 2035; - technische briefing door het ministerie over het aanvullend klimaatpakket.

1. Voortgang klimaatbeleid

Op 24 oktober 2024 heeft de minister van Klimaat en Groene Groei de Klimaatnota 2024, de Energienota 2024 en de Klimaat- en Energieverkenning 2024 (KEV) aan de Kamer aangeboden. Uit deze stukken blijkt dat Nederland niet op schema ligt voor het halen van de klimaatdoelen. Het beleid loopt grofweg zo’n vijf jaar achter op schema.

Er is volgens het PBL 16 tot 24 Mton CO₂-eq. extra reductie nodig om het doel in 2030 te kunnen halen. Met 16 Mton is de kans op doelbereik 50%, met 24 Mton is de kans op doelbereik 95%.

Er is geagendeerd beleid waarvoor het PBL geen effectschatting kon maken, omdat de beleidsvoornemens niet concreet genoeg zijn. Op 8 januari 2025 heeft de minister hiervan een overzicht naar de Kamer gestuurd (Kamerstuk 36600 XXIII, nr. 67). Niet bekend is wat de effecten zijn. Daarvoor moet het beleid eerst worden uitgewerkt.

2. Aanvullend klimaatpakket

De minister van Klimaat en Groene Groei is met de verantwoordelijke vakministers aan de slag om een beleidspakket op te stellen waarmee de doelen kunnen worden gehaald.

Er is veel informatie beschikbaar over mogelijke aanvullende maatregelen. Zo hebben ambtelijke studiegroepen beleidsopties in kaart gebracht en hebben verschillende organisaties voorstellen aangedragen. Een greep uit enkele publicaties:

• Scherpe doelen, scherpe keuzes: IBO aanvullend normerend en beprijzend nationaal klimaatbeleid voor 2030 en 2050. Dit rapport is in 2023 door het vorige kabinet gebruikt voor het samenstellen van het voorjaarspakket klimaat in 2023.

• Keuzewijzer Klimaat en Energie. Rapport uit 2023 dat is opgesteld ten behoeve van de kabinetsformatie.

• Belastingen in maatschappelijk perspectief. Rapport uit 2024 met verschillende fiscale maatregelen ten behoeve van het klimaat.

• Menukaart voor groene groei. Menukaart met voorstellen van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) van 15 januari 2025.

• Pleidooi van de Maatschappelijke Alliantie. Brief van 5 februari 2025 van de Maatschappelijke Alliantie - die bestaat uit 20 organisaties – aan het kabinet met voorstellen voor aanvullende klimaatmaatregelen voor de sectoren.

3. Relatie met het Klimaatplan 2025 – 2035

Uiterlijk 1 april 2025 zal het kabinet ook het nieuwe wettelijke Klimaatplan presenteren dat ingaat op de beleidsontwikkelingen voor de langere termijn. Het Klimaatplan beschrijft de beleidsstrategie voor de komende 10 jaar waarmee het kabinet koers zet richting 2050. Het aanvullend klimaatpakket bevat concrete maatregelen om op korte termijn een inhaalslag te maken. Dat dient een ander doel. Het aanvullend klimaatpakket zal echter wel in lijn moeten zijn met de strategie in het Klimaatplan.

4. Kennisinstrumenten commissie

De commissie heeft verschillende mogelijkheden om kennis te vergaren zodat de leden goed voorbereid het commissiedebat op 15 mei 2025 in kunnen gaan. Het doel is om meer inzicht te krijgen in de mogelijke maatregelen. Vorig jaar heeft het PBL al een technische briefing gegeven over de Klimaat- en Energieverkenning. Aanvullend stelt de voorbereidingsgroep voor om de volgende kennisinstrumenten in te zetten:

1. Analyse van bestaande publicaties over beleidsopties: 1^e helft april
   De analyse moet inzicht geven in de mogelijke maatregelen die in eerdere onderzoeken zijn geïnventariseerd en als zodanig geen onderdeel zijn van het huidige beleid. De analyse wordt in de komende weken uitgevoerd door de staf. De resultaten van de analyse zullen beschikbaar worden gesteld aan de commissie vóór het te plannen rondetafelgesprek.

2. Rondetafelgesprek over mogelijke maatregelen: 2^e week april
   Het rondetafelgesprek biedt de mogelijkheid om een aantal experts over het onderwerp te bevragen. Het voorstel is om in drie rondes van elk een uur onderstaande experts aan het woord te laten. Het betreft vertegenwoordigers uit de wetenschap/onderzoek met kennis van de effecten van klimaatbeleid (ronde 1), vertegenwoordigers van organisaties uit de samenleving die voorstellen hebben aangereikt (ronde 2) en voorzitters van onafhankelijke (ambtelijke) werkgroepen die beleidsadviezen hebben opgesteld (ronde 3).

Ronde 1 – wetenschap/onderzoek

• Jan Willem Erisman, voorzitter van de Wetenschappelijke Klimaatraad

• Jaco Stremler, sectorhoofd van het Planbureau voor de Leefomgeving

• Richard Kooloos, directeur van CE Delft

Ronde 2 – organisaties die voorstellen hebben aangereikt

• Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform en trekker van de Maatschappelijke Alliantie

• Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW

• Olof van der Gaag, voorzitter Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie

• Dieuwertje Wallaart, voorzitter Jonge Klimaatbeweging

Ronde 3 – beleidsadviezen

• Laura van Geest, destijds voorzitter van het IBO-rapport ‘Scherpe doelen, scherpe keuzes’

• Bernard ter Haar, voorzitter van het expertteam energiesysteem 2050

3. Technische briefing over Klimaatplan 2025 – 2035: 1^e week april

Omdat het aanvullend klimaatpakket moet aansluiten bij de langetermijnstrategie in het Klimaatplan 2025 - 2035, dat uiterlijk 1 april aan de Kamer wordt aangeboden, stelt de voorbereidingsgroep voor om het ministerie te vragen een technische briefing over het Klimaatplan te verzorgen in de eerste week van april. Het commissiedebat over het Klimaatplan staat gepland op 10 april 2025. De commissie heeft reeds besloten dat de Raad van State op 8 april een technische briefing geeft over het advies van de Raad over het ontwerp-Klimaatplan.

4. Technische briefing over aanvullend pakket: tussen 3^e week april en 15 mei
   Dit betreft een technische briefing door het ministerie over de maatregelen die in het aanvullend pakket worden voorgesteld. De technische briefing moet worden gepland nadat het aanvullend klimaatpakket aan de Kamer is aangeboden (waarschijnlijk de derde of vierde week van april) en vóór het commissiedebat (15 mei).