Preview document (🔗 origineel)

---

Geannoteerde agenda voor de NAVO Foreign Ministers Meeting van 3 en 4 april 2025

Op donderdag 3 en vrijdag 4 april a.s. vindt de NAVO Foreign Ministers Meeting (FMM) plaats in Brussel. Dit in tijden waarin er veel aan de hand is dat onze veiligheid en weerbaarheid raakt. Tijdens drie werksessies zullen verschillende strategische uitdagingen waarvoor het bondgenootschap staat aan de orde komen. De bijeenkomst zal grotendeels in het teken staan van de aanhoudende Russische agressie, de noodzaak om Oekraïne te blijven steunen en de gevolgen van de oorlog voor de Euro-Atlantische veiligheid. Tevens zal deze FMM vooruitblikken op de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni 2025. Voor deze FMM zijn, naast de 32 NAVO-bondgenoten, ook Oekraïne, de EU, Australië, Zuid-Korea, Japan en Nieuw-Zeeland uitgenodigd.

Werksessie Strategische uitdagingen
Tijdens deze bijeenkomst spreken de 32 NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken over de voornaamste strategische uitdagingen waarvoor het bondgenootschap staat. De aanhoudende Russische agressie, de noodzaak om Oekraïne te blijven steunen en de gevolgen van de oorlog voor de Euro-Atlantische veiligheid zullen de hoofdmoot vormen. Daarbij zullen ook de ondermijnende activiteiten van Rusland op zee, via de Russische schaduwvloot, aan bod komen. Daarnaast zal gesproken worden over de strategische dreigingen van China en aan de Zuidflank. Tevens zal deze FMM vooruitblikken op de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni 2025.

De Russische agressie vormt de meest acute en directe dreiging voor de Euro-Atlantische veiligheid, te meer door de zorgwekkende samenwerking tussen Rusland en Noord-Korea. Om deze dreiging het hoofd te bieden wil het kabinet inzetten op versterking van de afschrikking van het bondgenootschap, en duurzame voortzetting van militaire steun aan Oekraïne. De VS lijkt in deze fase vooral in te zetten op een snelle beëindiging van vijandelijkheden. Met name de Europese NAVO-bondgenoten staan voor de opgave meer verantwoordelijkheid te nemen, ook in het leveren van steun aan Oekraïne, teneinde Oekraïne bij eventuele onderhandelingen een krachtige uitgangspositie te bieden. Als essentiële afschrikking tegen mogelijke hernieuwde Russische agressie in de toekomst blijft militaire steun aan Oekraïne noodzakelijk, ook indien er een bestand met Rusland komt. Steun aan Oekraïne dient op deze wijze dan ook de afschrikking en verdediging van Europa in het geheel.

De VS heeft daarnaast de wens uitgesproken dat de Europese NAVO-partners meer bijdragen aan de veiligheid op het Europese continent. Het kabinet onderschrijft die wens en is van mening dat deze discussie binnen NAVO gevoerd moet worden. Tegen deze achtergrond is het cruciaal dat alle bondgenoten zo spoedig mogelijk voldoen aan de Defense Investment Pledge om minimaal 2% van het bbp aan defensie te besteden en dat zij hun individuele capaciteitsdoelstellingen halen. Voorts is noodzakelijk dat de defensie-industrie wordt opgeschaald. Door toenemende dreigingen zal in aanloop naar de Top discussie worden gevoerd over een nieuwe NAVO-norm. Het kabinet zal daarover voor de NAVO-top een standpunt innemen en uw Kamer hierover informeren.

De NAVO-ministers zullen ingaan op de strategische ambities van China. Daarbij wordt stilgestaan bij wat Beijing’s internationale veiligheidsbeleid en steun aan de Russische agressieoorlog betekenen voor het NAVO-bondgenootschap. China manifesteert zich steeds meer als systeemrivaal waardoor de betrekkingen in toenemende mate worden gekenmerkt door concurrentie, rivaliteit en risico’s voor de internationale veiligheid. Nederland zal onderstrepen dat deze uitdaging nauwe samenwerking vergt binnen de NAVO.

Daarnaast zullen de NAVO-ministers spreken over het nieuwe actieplan ten behoeve van een versterkte en meer strategische relatie met de landen in de Zuidelijke nabuurregio van de NAVO. Door middel van versterkte analysecapaciteit, politieke dialoog, praktische samenwerking, defensiecapaciteitsopbouw en samenwerking met andere (regionale) organisaties wil de NAVO bijdragen aan vrede en veiligheid in deze regio, waarmee ook de veiligheid van het bondgenootschap is gediend. Nederland zal benadrukken dat de NAVO als politiek-militair bondgenootschap baat heeft bij onderhoud en groei van de partnerschappen, zeker waar er duidelijke gedeelde belangen zijn.

Tot slot zullen de bondgenoten vooruitblikken op de NAVO-top. Zij zullen spreken over de deliverables van de top op het gebied van geloofwaardige afschrikking door middel van verhoogde defensie-uitgaven en investeringen in de defensie-industrie.

Werkdiner NATO-Ukraine Council

In de NATO-Ukraine Council (NUC) bespreken bondgenoten met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andrii Sybiha de Russische agressie. Ook de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de EU (EU HV) Kaja Kallas is voor het overleg uitgenodigd. Tijdens het werkdiner staan bondgenoten stil bij de actuele situatie in Oekraïne. Oekraïne moet onverminderd politiek, militair, financieel en moreel actief gesteund worden, ook in het belang van onze bondgenootschappelijke, Nederlandse en Europese veiligheid.

Nederland zal Oekraïne daarom voor zo lang als nodig blijven steunen en zal bondgenoten aansporen tot intensivering van internationale militaire en non-militaire steun. Eensgezind optreden van de EU en NAVO in de steun aan Oekraïne blijft noodzakelijk. Nederland is groot voorstander van het intensiveren van de samenwerking tussen de EU en NAVO en verwelkomt het recente besluit van de secretaris-generaal van de NAVO om ongerubriceerde documenten te delen met de EU. De ambities over versterkte samenwerking tussen de NAVO en de EU krijgen hiermee verdere vorm en inhoud.

Bijeenkomst met partners uit de Indo-Pacific regio

Nederland is een sterk voorstander van het intensiveren en verdiepen van de samenwerking tussen de NAVO en de Indo-Pacific 4 (IP4) partners – Australië, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea. Nederland verwelkomt daarom deelname aan de FMM van deze vier NAVO-partners, en zal pleiten voor een verdere concretisering van het NAVO-IP4 partnerschap. Wat gebeurt in de Indo-Pacific raakt immers ook onze veiligheid en welvaart, en omgekeerd. Tijdens deze werksessie zal worden gesproken over de gevolgen van Chinees beleid voor de veiligheid van het NAVO-bondgenootschap. Ook zal worden gesproken over gevolgen van de strategische samenwerking op het gebied van veiligheid tussen Rusland en Noord-Korea. Tot slot zal worden stilgestaan bij het verkennen van gezamenlijke initiatieven op het gebied van de defensie-industrie en flagship projects om het NAVO-IP4 partnerschap te versterken.