Preview document (🔗 origineel)

---

Vergaderdatum en - tijd	19-21 februari 2025
Vergaderplaats	Parijs
Aanwezig	Vertegenwoordigers van het ministerie van Financiën, het ministerie van Justitie en Veiligheid, de Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten, het Openbaar Ministerie en de Financial Intelligence Unit.

Deze plenaire vergadering was de tweede onder het tweejarig voorzitterschap van Mexico en vond plaats in Parijs. De vaststelling van een nieuwe standaard voor een risicogebaseerde aanpak en toegang tot het betalingsverkeer vormde een belangrijke mijlpaal.

Schorsing van de Russische Federatie als lid van de FATF

Op 24 februari 2023 heeft de plenaire vergadering van de FATF besloten om de Russische Federatie te schorsen als lid van de FATF. De FATF heeft een verklaring uitgebracht¹ over de Russische oorlogshandelingen in Oekraïne met een oproep om voorzorgsmaatregelen te nemen. De afgelopen plenaire vergadering heeft deze schorsing wederom gehandhaafd. De FATF monitort de situatie en zal elke plenaire vergadering nagaan of er gronden zijn om de schorsing op te heffen of te wijzigen. Ondertussen blijft het land gebonden aan de FATF-standaarden en dient het aan zijn financiële verplichtingen te blijven voldoen. De Russische Federatie blijft wel lid van de regionale zusterorganisatie Eurasian Group on Combatting Money Laundering (EAG).

Jurisdicties met verhoogde risico’s

De FATF publiceert twee lijsten waarop landen en jurisdicties staan met strategische tekortkomingen in hun nationale beleid ter voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. De eerste lijst betreft de zogeheten “hoog risicolanden onderhevig aan een oproep tot tegenmaatregelen”. Deze lijst wordt vaak aangeduid als de “zwarte lijst”. De lijst bevat jurisdicties die geen betrokkenheid tonen om verbeteringen door te voeren of die onvoldoende voortgang hebben geboekt in het terugdringen van hun strategische tekortkomingen en die daardoor een bedreiging kunnen vormen voor het internationale financiële systeem.² Noord-Korea en Iran staan al geruime tijd op deze lijst. Er geldt een oproep aan alle landen om effectieve tegenmaatregelen te nemen tegen deze twee landen.

Myanmar staat sinds oktober 2022 op de zwarte lijst, omdat het land een gebrek aan voortgang laat zien bij het uitvoeren van zijn verbeterplan. De FATF roept daarom alle landen ter wereld op om verscherpt cliëntenonderzoek te doen bij transacties van en naar Myanmar, in lijn met de bijbehorende risico’s. De FATF meldt daarbij wel expliciet dat deze verscherpte maatregelen niet ten koste mogen gaan van humanitaire geldstromen, financiering van legitieme niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) en particuliere geldtransfers.

De tweede lijst die de FATF publiceert is getiteld “Jurisdicties onder verscherpt toezicht”.³ Deze lijst wordt vaak aangeduid als de “grijze lijst”. De lijst bevat landen die strategische tekortkomingen hebben in hun nationale regimes ter voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering, maar die gecommitteerd zijn om deze tekortkomingen aan te pakken. In de laatste plenaire vergadering is besloten dat Laos en Nepal worden toegevoegd aan de grijze lijst. De Filippijnen zijn van de lijst afgehaald. In totaal staan sinds februari 2025 vijfentwintig landen op deze lijst.⁴ De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten verwijzen op hun website na elke plenaire vergadering naar de meest recente lijsten. Op diezelfde websites wordt toegelicht welke (aanvullende) maatregelen Nederlandse financiële instellingen dienen te nemen in het kader van de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) om het verhoogde risico ten aanzien van relaties met ingezetenen van deze landen en het uitvoeren van transacties van of naar deze landen te mitigeren.

Strategische initiatieven

Toegang tot het betalingsverkeer en de risicogebaseerde aanpak

De plenaire vergadering heeft belangrijke wijzigingen goedgekeurd van de standaard over de risicogebaseerde aanpak en financiële inclusie⁵. Deze standaard ligt aan de basis van de aanpak van witwassen en terrorismefinanciering. Dit betekent onder meer dat landen in hun National Risk Assessment (NRA) niet alleen verhoogde risico’s moeten identificeren, maar ook lagere risico’s. Landen moeten het daarnaast mogelijk maken en ook aanmoedigen dat poortwachters vereenvoudigd cliëntenonderzoek uitvoeren in geval van lagere risico’s. De huidige Wwft en de toekomstige AML-verordening laten hier ook ruimte voor. In bijzondere gevallen en wanneer er evident sprake is van lage risico’s mogen landen zelfs uitzonderingen toelaten op het verplichte cliëntenonderzoek. Landen en toezichthouders dienen verder informatie te geven en richtsnoeren op te stellen voor vereenvoudigd cliëntonderzoek. Eventuele maatregelen van instellingen moeten altijd corresponderen met het geïdentificeerde risico.

De versterking en het meer evenwichtig maken van de risicogebaseerde benadering zijn ook belangrijk voor het tegengaan van onterechte uitsluiting van klantengroepen op basis van antiwitwasregelgevinng (de-risking), financiële uitsluiting en de oneigenlijke aanpak van NGO’s. Daarmee vormt de herziene standaard een sterkere prikkel om toegang tot het betalingsverkeer te garanderen.

De herziening van deze standaard was een speerpunt voor Nederland en ondersteunt het kabinetsbeleid om onnodige lasten te verlagen voor bonafide ondernemers en burgers.

De FATF heeft ook een concept-leidraad opgesteld voor de nieuwe standaard over de risicogebaseerde benadering en toegang tot het betalingsverkeer. De tekst wordt publiek geconsulteerd⁶. Belangstellenden kunnen tot uiterlijk 4 april 2025 hun zienswijze indienen.

Herziening standaard betalingsverkeer

De plenaire vergadering heeft in principe overeenstemming bereikt over een herziene standaard voor internationaal betalingsverkeer. Het betreft de standaardisatie en kwaliteit van de informatie over de afzender en begunstigde bij grensoverschrijdende betalingen. Dit moet leiden tot meer transparantie en veiligheid, duplicatie voorkomen en effectievere nalevingsprocessen door financiële instellingen bevorderen. Daarnaast maakt de standaard snellere en goedkopere betalingen mogelijk. De concepttekst van de standaard wordt nu publiek geconsulteerd⁷. De consultatie is open tot en met 18 april 2025.

Opsporen en bestrijden van online seksuele uitbuiting van kinderen

De plenaire vergadering heeft een rapport goedgekeurd dat beschrijft hoe onderzoek van financiële stromen en financiële inlichtingen kunnen helpen bij het detecteren, verstoren en onderzoeken van online seksueel misbruik, uitbuiting en afpersing van kinderen. Het rapport zal helpen de bijbehorende financiële transacties te koppelen aan overtreders en eerdere detectie en interventie mogelijk maken. Het rapport is op 13 maart 2025 in Londen publiek gepresenteerd⁸.

Vice-voorzitterschap van de FATF

De plenaire vergadering heeft Giles Thomson uit het Verenigd Koninkrijk benoemd tot vicepresident van de FATF voor een periode van twee jaar vanaf 1 juli 2025. Hij volgt Jeremy Weil uit Canada op.

Toepassing standaarden ter voorkoming corruptie in de niet-financiële sector

De FATF heeft in juli 2024 een rapport gepubliceerd dat beschrijft hoe de verschillende leden scoren bij de toepassing van de standaarden op het gebied van het voorkomen van corruptie bij niet-financiële beroepsgroepen⁹. De plenaire vergadering benadrukt het belang van dit onderzoek en spoort de leden aan om hun tekortkomingen op dit terrein aan te pakken. De score van Nederland ligt op het niveau van het FATF-gemiddelde. De analyse sluit aan bij het FATF-evaluatierapport van Nederland uit 2022.

Complexe vormen van proliferatiefinanciering en ontwijkingsmechanismen voor financiële sancties.

De FATF werkt aan een rapport om beter inzicht te bieden de risico’s die gepaard gaan met financiering van massavernietigingswapens (proliferatiefinanciering) en de mogelijkheden om deze te bestrijden. Er vindt een publieke consultatie plaats om na te gaan hoe de FATF de private sector kan ondersteunen om aan zijn verplichtingen te voldoen om proliferatiefinanciering te voorkomen¹⁰. Reacties zijn welkom tot en met 21 maart 2025.

Het betrekken van het wereldwijde netwerk

Om landen die lid zijn van een FATF regionale zusterorganisatie, maar niet van de FATF, meer te betrekken bij hetgeen binnen de FATF besproken wordt heeft het Mexicaanse voorzitterschap drie gastlanden uitgenodigd om deel te nemen aan de besprekingen in de werkgroepen en de plenaire. Dit initiatief is in lijn met de strategische prioriteit van de FATF om landen uit het wereldwijde netwerk meer te betrekken. De Kaaimaneilanden, Kenia en Senegal participeren voor één jaar in dit initiatief. Deze landen verkrijgen echter geen stemrecht.

Samenwerking met de private sector

Samenwerking met de private sector, het maatschappelijk middenveld en academici is onontbeerlijk voor een effectieve aanpak van de risico’s die het internationale financiële stelsel bedreigen. De FATF organiseert van 25-27 maart een Private Sector Collaborative Forum in Mumbai, India, dat vertegenwoordigers van deze sectoren kunnen bijwonen.

---

1. https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfgeneral/fatf-statement-russian-federation-feb-2024.html↩︎

2. https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/High-risk-and-other-monitored-jurisdictions/Call-for-action-february-2025.html↩︎

3. https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/High-risk-and-other-monitored-jurisdictions/increased-monitoring-february-2025.html↩︎

4. Algerije, Angola, Bulgarije, Burkina Faso, Democratische Republiek Congo, Haïti, Ivoorkust, Jemen, Kameroen, Kenia, Kroatië, Laos, Libanon, Mali, Monaco, Mozambique, Namibië, Nepal, Nigeria, Syrië, Tanzania, Venezuela, Vietnam, Zuid-Afrika en Zuid-Soedan↩︎

5. https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfrecommendations/update-standards-promote-financial-conclusion-feb-2025.html↩︎

6. https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Financialinclusionandnpoissues/aml-cft-financial-inclusion-public-consultation-february-2025.html↩︎

7. https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/Fatfrecommendations/R16-public-consultation-February-2025.html↩︎

8. https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfgeneral/Online-child-sexual-exploitation.html↩︎

9. https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/Fatfgeneral/Gatekeeper-TC-Corruption.html↩︎

10. https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/Fatfrecommendations/Recommendation-1-CPFSES-Public-Consultation-Feb-2025.html↩︎