Preview document (🔗 origineel)

---

21 501-07 Raad voor Economische en Financiële Zaken

Nr. 2111 Brief van de minister van Financiën

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 april 2025

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda van de vergaderingen van de Eurogroep en Ecofinraad van 12 en 13 mei a.s.

Het is mogelijk dat nog punten worden toegevoegd aan de agenda of dat bepaalde onderwerpen worden afgevoerd of worden uitgesteld tot de volgende vergadering.

De minister van Financiën,

E. Heinen

Geannoteerde agenda Eurogroep en Ecofinraad 12-13 mei 2025

Eurogroep

Kapitaalmarktunie: de spaar- en investeringsunie

Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De Eurogroep in inclusieve samenstelling (met alle EU-lidstaten) zal spreken over de ontwikkeling van de Europese kapitaalmarkten, mede in het licht van de recente Commissiemededeling over de spaar- en investeringsunie.¹ In het eigen werkprogramma heeft de Eurogroep voor de eerste helft van 2025 discussies over deze plannen opgenomen, als vervolg op de Eurogroep-verklaring over de kapitaalmarktunie van maart 2024.² In het najaar zal de Eurogroep het eerste jaarlijkse monitoringsrapport over de voortgang op dit dossier en implementatie van de maatregelen op nationaal en EU-niveau publiceren.³

Het kabinet ziet de urgentie om voortgang te boeken met de kapitaalmarktunie en heeft hiertoe een ambitieuze inzet opgesteld.⁴ De huidige situatie, waarin sommige lidstaten vasthouden aan eigenbelang ter bescherming van een kleinere en inefficiëntere nationale kapitaalmarkt, maakt de EU collectief armer dan wanneer er een diepe, gezamenlijke Europese kapitaalmarkt zou zijn. Barrières in de interne markt staan gelijk aan handelstarieven van 45 tot 110%⁵. Dit belemmert het Nederlandse en Europese bedrijfsleven in hun toegang tot voldoende private financiering, met negatieve gevolgen voor de concurrentiepositie en productiviteit van de EU. Daarnaast beperkt het huishoudens om makkelijker vermogen op te bouwen. Daarom zet het kabinet zich ambitieus in voor de kapitaalmarktunie, gezien het Nederlandse belang dat hiermee gemoeid is. Dit geldt zowel voor acties op Europees niveau als voor maatregelen die nationaal genomen moeten worden. De kabinetsinzet bestaat uit drie pijlers: sterker toezicht, een breder en diverser kapitaalaanbod, en eenduidigere regels. Het kabinet zet erop in dat op alle deelgebieden voortgang wordt geboekt, vanwege de onderlinge verbondenheid van deze bouwstenen.

De Eurogroep heeft zich meermaals positief uitgelaten over verdere versterking van de kapitaalmarktunie en ontwikkeling van de spaar- en investeringsunie. Tijdens de afgelopen bijeenkomsten van de Eurogroep en de informele Ecofinraad in Warschau hebben veel lidstaten het belang van snelle voortgang bij de verdieping en integratie van de EU-kapitaalmarkten benadrukt, ook in het licht van de huidige geopolitieke situatie. Ontwikkeling van de kapitaalmarktunie wordt als cruciale component van versterking van de interne markt beschouwd, omdat de EU hiermee concurrerender, veerkrachtiger en autonomer kan worden. Ondanks deze ambities blijft het krachtenveld op deelonderwerpen divers en zal significante voortgang een lange adem en toenadering van posities van lidstaten en andere belanghebbenden vereisen.

Agendaonderwerp: Digitale euro – stand van zaken voorbereidend werk

Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De Raad zal spreken over de voortgang van het voorbereidende werk voor een mogelijke invoering van de digitale euro. De Raad zal naar verwachting stilstaan bij de gesprekken die worden gevoerd over de wetsvoorstellen voor de digitale euro die de juridische basis moeten vormen voor de mogelijke introductie van de digitale euro. De Raad zal daarnaast naar verwachting stilstaan bij het voorbereidend werk van het Eurosysteem.

Het kabinet vindt dat de digitale euro bij een mogelijke invoering toegevoegde waarde moet hebben voor Nederlandse burgers en bedrijven. Deze toegevoegde waarde ziet het kabinet met name wanneer de digitale euro een pan-Europees digitaal betaalmiddel wordt, gestoeld op Europese infrastructuur. De digitale euro kan dan bijdragen aan de strategische autonomie van de Europese Unie. Daarnaast ziet het kabinet meerwaarde in de offline variant van de digitale euro. De offline functionaliteit zou een terugvaloptie kunnen zijn voor digitale betalingen in het geval dat andere digitale betaaloplossingen tijdelijk verstoord of onderbroken zijn. Het kabinet zet zich er daarom voor in dat de offline functionaliteiten vanaf de introductie van de digitale euro beschikbaar zijn, als er een digitale euro komt.

Daarnaast zet het kabinet zich bij de mogelijke invoering van de digitale euro in voor waarborgen omtrent privacy, niet-programmeerbaarheid en het kostenmodel. Zo is het kabinet van mening dat de digitale euro aan de hoogste standaarden moet voldoen op het gebied van privacy en daarmee zoveel mogelijk moet aansluiten bij de eigenschappen van contant geld. Daarnaast is het kabinet van mening dat de kosten voor de digitale euro proportioneel verdeeld moeten worden over winkeliers, betaaldienstverleners en burgers.

De gesprekken in de Raad over de wetsvoorstellen voor een digitale euro zijn onder het Poolse voorzitterschap voortgezet. Het kabinet vindt het goed dat deze gesprekken worden voortgezet en is van mening dat kwaliteit belangrijker is dan snelheid bij de behandeling van de wetsvoorstellen. De mogelijke invoering van de digitale euro kan immers maar één keer plaatsvinden en moet voldoen aan de eerder genoemde waarborgen. Het is nog onduidelijk wat de tijdlijn is voor de behandeling van de wetsvoorstellen voor de digitale euro in het Europees Parlement; de huidige rapporteur moet zijn conceptrapport nog publiceren. Gelijktijdig met de gesprekken in de Raad is het Eurosysteem voorbereidend werk aan het doen voor de mogelijke invoering. Het kabinet vindt het passend dat het Eurosysteem bezig is met deze voorbereiding. Het kabinet vindt wel dat het Eurosysteem geen onomkeerbare stappen mag zetten en is van mening dat partijen die een rol spelen bij de mogelijke invoering van de digitale euro, zoals winkeliers, banken en betaaldienstverleners goed betrokken moeten worden.

Terugkoppeling van internationale vergaderingen
Document: N.v.t.
Aard bespreking: Gedachtewisseling
Besluitvormingsprocedure: N.v.t.
Toelichting:
De Raad zal de terugkoppeling van de Commissie over de voorjaarsvergadering van het IMF en de Wereldbank en de vergadering van de G20 Finance Ministers and Central Bank Governors aanhoren.

Toelichting over de recente ontwikkelingen van de Bankenunie door afgevaardigden van het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme en de Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad

Document: Nog geen document ontvangen

Aard bespreking: Periodieke rapportage van SRB en SSM in Eurogroep

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

Op grond van een memorandum van overeenstemming tussen de Ecofinraad en de Europese Centrale Bank (ECB) neemt de voorzitter van het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme (SSM) twee keer per jaar deel aan de Eurogroep om van gedachten te wisselen. De voorzitter van het SSM zal naar verwachting toelichten hoe de Europese bankensector ervoor staat. Er zijn nog geen agendastukken of documenten beschikbaar over hetgeen dat gepresenteerd zal worden.

Tijdens de Eurogroep van november 2016 is afgesproken dat ook de voorzitter van de Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad (SRB) elk halfjaar een toelichting geeft over de werkzaamheden van de SRB, waaronder de resolutieplanning en de opbouw van het SRF. Er zijn nog geen agendastukken of documenten beschikbaar over hetgeen dat gepresenteerd zal worden.

Naar verwachting zullen de voorzitters van het SSM en de SRB ook een update geven over de progressie op de Eurogroepverklaring over de toekomst van de Bankenunie. De Eurogroepverklaring over de toekomst van de Bankenunie is een herziening van de Eurogroepverklaring die is gepubliceerd in 2022⁶. Het document schetst de prioriteiten en stappen die nodig zijn om de Europese Bankenunie te voltooien en versterken. Het kabinet is voorstander van de vervolmaking van de Bankenunie, mits dit gepaard gaat met een passende prudentiële behandeling van overheidsobligaties op de bankbalansen.

Ecofinraad

Uitvoeringsbesluiten van de Raad onder de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (HVF)
Document: Nog niet beschikbaar
Aard bespreking: Aanname uitvoeringsbesluiten van de Raad
Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid
Toelichting:
Tijdens de Ecofinraad zal worden stilgestaan bij de stand van zaken ten aanzien van de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit. Naar verwachting zal de Europese Commissie (de Commissie) een update geven over de implementatie. Nederland kan de update aanhoren.

Daarnaast zal tijdens de Ecofinraad de aanpassingen van de uitvoeringsbesluiten ter goedkeuring van de herstel- en veerkrachtplannen (HVP) van Luxemburg, Spanje, Slowakije, Portugal en Nederland ter besluitvorming voorliggen. Toelichting over de aanpassing van het Nederlandse HVP is separaat opgenomen in deze geannoteerde agenda.

Luxemburg
De Commissie heeft op 4 maart het voorstel tot aanpassing van het uitvoeringsbesluit van de Raad ter goedkeuring van het Luxemburgse HVP gepubliceerd. Er wordt geen discussie verwacht in de Ecofinraad. Aanleiding was het verzoek van Luxemburg op 10 februari 2025 tot aanpassing van het HVP. Het oorspronkelijke HVP werd middels een uitvoeringsbesluit van de Raad op 13 juli 2021 goedgekeurd, en is eerder aangepast op 17 januari 2023 en 23 september 2024.

Luxemburg maakt gebruik van de mogelijkheid om het HVP aan te passen op grond van objectieve omstandigheden. Voor een uitgebreide toelichting op deze grondslag voor wijziging verwijs ik u naar het verslag van de Eurogroep- en Ecofinraad van juni 2024[1]. De aanpassing heeft betrekking op één maatregel, die ziet op het versterken van het gezondheidssysteem. Deze maatregel wordt aangepast, omdat er een beter alternatief geïmplementeerd kan worden waarbij de administratieve lasten lager liggen. De oorspronkelijke ambitie van de maatregel blijft gewaarborgd.

Spanje
De Commissie heeft op 11 april het voorstel tot aanpassing van het uitvoeringsbesluit van de Raad ter goedkeuring van het Spaanse HVP gepubliceerd. Er wordt geen discussie verwacht in de Ecofinraad. Aanleiding was het verzoek van Spanje op 21 maart 2025 tot aanpassing van het HVP. Het oorspronkelijke HVP werd middels een uitvoeringsbesluit van de Raad op 13 juli 2021 goedgekeurd, en is eerder aangepast op 17 oktober 2023, 14 mei 2024 en 21 januari 2025.

Spanje maakt gebruik van de mogelijkheid om het HVP aan te passen op grond van objectieve omstandigheden. Deze aanpassing heeft betrekking op twaalf maatregelen, die o.a. zien op biodiversiteit en ecosystemen, (groene) infrastructuur, digitalisering, ondersteuning voor het MKB, gezondheidszorg, en (digitalisering in het) onderwijs. Spanje heeft aangevraagd om onnodige achtergrondinformatie of procedurele elementen die niet bijdragen aan de doelstellingen van de maatregelen te verwijderen en om de beschrijvingen van maatregelen die onnodige lasten veroorzaken te vereenvoudigen. Het oorspronkelijke ambitieniveau van de maatregelen blijft gewaarborgd. Daarnaast heeft Spanje aangegeven dat een mijlpaal gerelateerd aan het investeringsplan om de sociale economie te stimuleren niet langer haalbaar is vanwege grootschalige overstromingen. Om deze reden heeft Spanje aangevraagd om de tijdlijn voor deze mijlpaal aan te passen.

Slowakije
De Commissie heeft op 11 april het voorstel tot aanpassing van het uitvoeringsbesluit van de Raad ter goedkeuring van het Slowaakse HVP gepubliceerd. Er wordt geen discussie verwacht in de Ecofinraad. Aanleiding was het verzoek van Slowakije op 21 maart 2025 tot aanpassing van het HVP. Het oorspronkelijke HVP werd middels een uitvoeringsbesluit van de Raad op 13 juli 2021 goedgekeurd, en is eerder aangepast op 14 juli 2023.

Slowakije maakt gebruik van de mogelijkheid om het HVP aan te passen op grond van objectieve omstandigheden. Deze aanpassing heeft betrekking op zevenenvijftig maatregelen. Slowakije heeft aangegeven dat tien van deze maatregelen gedeeltelijk niet langer haalbaar zijn door onverwachte technische problemen die de uitvoering aanzienlijk hebben vertraagd, vanwege onvoldoende vraag en het feit dat aanbestedingen niet genoeg inschrijvers trokken, en vanwege verstoringen in toeleveringsketens. Deze maatregelen zien o.a. op de groene transitie, onderwijs en openbaar bestuur. Slowakije heeft ook aangegeven dat één maatregel, die ziet op digitalisering in het juridische systeem, niet langer haalbaar is door vertragingen in openbare aanbestedingen. Daarnaast heeft Slowakije aangegeven dat veertien maatregelen worden aangepast omdat er betere alternatieven geïmplementeerd kunnen worden, waarbij het oorspronkelijke ambitieniveau van de maatregelen onveranderd blijft. Deze maatregelen zien o.a. op infrastructuur, (mentale-)gezondheidszorg, en digitalisering. Verder heeft Slowakije aangegeven dat elf maatregelen worden aangepast omdat er betere alternatieve kunnen worden geïmplementeerd waarbij de administratieve lasten lager liggen. Het oorspronkelijke ambitieniveau van de maatregelen blijft gewaarborgd. Deze maatregelen zien o.a. op gezondheidszorg, het verminderen van regeldruk voor bedrijven en digitalisering.

Slowakije heeft verzocht om de middelen die door deze aanpassingen beschikbaar komen in te zetten om twee maatregelen toe te voegen aan het HVP en om het ambitieniveau van tien maatregelen te verhogen. Deze maatregelen zien o.a. op klimaattransitie, infrastructuur, duurzaam transport, onderwijs en gezondheidszorg.

Portugal
De Commissie heeft op 11 april het voorstel tot aanpassing van het uitvoeringsbesluit van de Raad ter goedkeuring van het Portugese HVP gepubliceerd. Er wordt geen discussie verwacht in de Ecofinraad. Aanleiding was het verzoek van Portugal op 3 februari 2025 tot aanpassing van het HVP. Het oorspronkelijke HVP werd middels een uitvoeringsbesluit van de Raad op 13 juli 2021 goedgekeurd, en is eerder aangepast op 17 oktober 2023 en 8 oktober 2024.

Portugal maakt gebruik van de mogelijkheid om het HVP aan te passen op grond van objectieve omstandigheden. Deze aanpassing heeft betrekking op 108 maatregelen. Portugal heeft aangegeven dat vijf maatregelen helemaal niet langer haalbaar zijn doordat aanbestedingen niet genoeg inschrijvers trokken en door onverwachte technische problemen die de uitvoering aanzienlijk hebben vertraagd. Deze maatregelen zien o.a. op watermanagement en duurzame mobiliteit. Ook heeft Portugal aangegeven dat zeventien maatregelen gedeeltelijk niet langer haalbaar zijn door technische problemen die de uitvoering hebben vertraagd, aanbestedingen die niet genoeg inschrijvers hebben getrokken, een gebrek aan vraag, aanbodbeperkingen en technische problemen waardoor uitgebreide onderhandelingen met stakeholders nodig waren. Deze maatregelen zien o.a. op watermanagement, energietransitie, woningmarkt, cultuur, energie-efficiëntie, een regionale strategie ter bestrijding van armoede en sociale uitsluiting, onderwijs, digitalisering, gezondheidszorg, en duurzame transport.

Daarnaast heeft Portugal aangegeven dat veertig maatregelen worden aangepast omdat er betere alternatieve kunnen worden geïmplementeerd om de originele ambitie van de mijlpalen te behalen. Deze maatregelen zien o.a. op gezondheidszorg, woningmarkt, de regionale strategie ter bestrijding van armoede en sociale uitsluiting, investeringen en innovatie, onderwijs, infrastructuur, bosbeheer, duurzame mobiliteit, bedrijven, en digitalisering. Portugal heeft ook aangegeven dat zesenveertig maatregelen zijn aangepast omdat er betere alternatieven kunnen worden geïmplementeerd waarbij de administratieve lasten lager liggen. Het oorspronkelijke ambitieniveau van de maatregelen blijft gewaarborgd. Deze maatregelen zien o.a. op de bovengenoemde onderdelen van het HVP.

Portugal heeft verzocht om de middelen die door deze aanpassingen beschikbaar komen in te zetten om zeven maatregelen toe te voegen aan het HVP en om het ambitieniveau van 21 maatregelen te verhogen. Deze maatregelen zien o.a. op gezondheidszorg, bedrijfsinnovatie, watermanagement, cultuur, digitalisering, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, en duurzaam transport.

Vervolgproces

De Commissie oordeelt dat de redenen die Luxemburg, Spanje, Slowakije en Portugal aandragen een aanpassing van het plan rechtvaardigen en dat de herstelplannen ook na de aanpassing voldoen aan de eisen van de HVF-verordening. Het kabinet kan zich vinden in het oordeel van de Commissie. Nederland is daarom voornemens om in te stemmen met de voorstellen tot aanpassing van de uitvoeringsbesluiten van de Raad.

Mogelijk zullen er meer voorstellen tot aanpassing van uitvoeringsbesluiten ter goedkeuring van een HVP van lidstaten worden gepubliceerd in aanloop naar de Ecofinraad. In dat geval zal de Kamer hierover een nazending van deze geannoteerde agenda ontvangen waarin de aanpassing wordt toegelicht en een kabinetsappreciatie wordt gegeven.

Uitvoeringsbesluit van de Raad onder de herstel- en veerkrachtfaciliteit (HVF) - NL herstel- en veerkrachtplan

Document: niet openbaar, in te zien op Delegates Portal.

Aard bespreking: Aanname uitvoeringsbesluiten van de Raad

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting:

Tijdens de Ecofinraad zal een aanpassing van het Raadsuitvoeringsbesluit van het Nederlandse herstel- en veerkrachtplan (HVP) voorliggen. Er wordt geen discussie verwacht.

Artikel 21 van de HVF-verordening biedt de mogelijkheid een wijziging door te voeren in het HVP als er sprake is van objectieve omstandigheden waardoor een (onderdeel van een) maatregel niet meer haalbaar blijkt of als de opgetreden objectieve omstandigheden ertoe leiden dat een alternatieve maatregel beter uitvoerbaar blijkt. De gewijzigde of vervangende maatregel moet bovendien voldoen aan alle criteria van de HVF-verordening. De meest recente RRF guidance note van de Commissie voegt hier de mogelijkheid aan toe om een HVP te wijzigen met als doel de administratieve last te verminderen en administratieve fouten te corrigeren.

Voorafgaand aan de Ecofinraad heeft de Commissie het Nederlandse wijzigingsvoorstel positief beoordeeld en doet een voorstel aan de Raad om deze beoordeling goed te keuren via een uitvoeringsbesluit. De wijzigingen hebben betrekking op in totaal 16 maatregelen. Het betreft een aantal technische en administratieve wijzigingen die vooral zien op het verminderen van administratieve lasten en het corrigeren van administratieve fouten. Daarnaast is het nodig gebleken om van een aantal mijlpalen en doelstellingen aan te passen en/of om ze te verplaatsen naar een later betaalverzoek. Dat betreft de energiebelasting, autobelasting (vervangen door de vrachtwagenheffing), Wind op Zee, project ZES, luchtvaart in transitie, AI Ned, ERTMS, Veilige, Slimme en Duurzame Mobiliteit, intelligente wegkantstations, IT-infrastructuur voor defensie, wet BAZ en het energiemarkthervormingspakket.

Nederland zal vanzelfsprekend instemmen met de wijziging van het eigen HVP en zal desgevraagd een toelichting geven op de voorgestelde wijzigingen. Na goedkeuring van het aangepaste plan wordt voortgegaan met de implementatie van het HVP, waaronder indiening van het derde betaalverzoek.

Presentatie en gedachtewisseling over concurrentievermogen, versimpeling en het verbeteren van het ondernemingsklimaat in Europa in het kader van de spaar- en investeringsunie

Document: Nog geen document ontvangen

Aard bespreking: Presentatie van de Europese Commissie

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

Tijdens de bijeenkomst van de Ecofinraad op 13 mei zal de Commissie een presentatie geven over concurrentievermogen, versimpeling en het verbeteren van het ondernemingsklimaat in Europa in het kader van de spaar- en investeringsunie, waarover de Commissie op 19 maart een mededeling heeft gepubliceerd.⁷ Opvolgend is de mogelijkheid om van gedachte te wisselen. Het kabinet heeft nog geen vergaderstukken ontvangen. De spaar- en investeringsunie staat ook separaat op de agenda van de Eurogroep in inclusieve samenstelling, zie de toelichting bij dit agendaonderwerp voor meer informatie.

Het kabinet ziet de urgentie om voortgang te boeken met de ontwikkeling van de spaar- en investeringsunie en heeft in dit kader een ambitieuze inzet opgesteld voor de kapitaalmarktunie⁸. De kabinetsinzet bestaat uit drie pijlers: sterker toezicht, een breder en meer divers kapitaalaanbod, en eenduidigere regels. Het kabinet zet erop in dat op alle pijlers voortgang geboekt wordt, vanwege de onderlinge verbondenheid van deze bouwstenen.

Het vergroten van het concurrentievermogen van Europese ondernemingen, o.a. door middel van het verminderen van de administratieve lastendruk en versimpeling van regelgeving, is één van de speerpunten van de Europese Commissie. Naar verwachting zal de presentatie over de spaar- en investeringsunie in het licht van deze prioriteit worden besproken. Voor het kabinet is het aanpakken van onnodige regeldruk topprioriteit, zoals aangegeven in het Actieprogramma Minder Druk Met Regels⁹. Het kabinet bepleit dat de regeldruk voor bedrijven sterk wordt verminderd. Het versimpelen van regelgeving kan bijdragen aan de totstandkoming van de spaar- en investeringsunie door het makkelijker te maken voor bedrijven om kapitaal op te halen en grensoverschrijdend te opereren. Daarnaast wil de Europese Commissie met de aangekondigde maatregelen in de Commissiemededeling over de spaar- en investeringsunie zorgen voor diepere en meer geïntegreerde Europese kapitaalmarkten, wat bijdraagt aan het concurrentievermogen en ondernemingsklimaat in Europa.

Richtlijn voor btw-regels voor afstandsverkopen en btw bij invoer
Document: momenteel nog niet beschikbaar. Het document wordt voorafgaand aan de vergadering op het Delegates Portal geplaatst onder de titel ‘Directive on VAT rules for distance sales of imported goods and import VAT.
Aard bespreking: Besluitvorming
Besluitvormingsprocedure: unanimiteit
Toelichting:
De Raad zal over de artikelen uit het Commissievoorstel voor btw-regels voor afstandsverkopen en btw bij invoer die alleen zien op de btw besluiten. De rechtsbasis is artikel 113 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). De besluitvorming ten aanzien van het voorstel is unanimiteit (met raadpleging van het Europees Parlement).

Het nu voor besluitvorming voorliggende voorstel ziet op het stimuleren van het gebruik van het éénloketsysteem voor invoer (IOSS). De artikelen uit het voorliggende voorstelen waren oorspronkelijk onderdeel van het door de Ecofinraad op 11 maart jl. aangenomen voorstel VAT in the digital age. Gezien er nog geen overeenstemming bereikt kon worden over deze artikelen is op de Ecofinraad van 5 november 2024 besloten om de artikelen onder te brengen in het voorstel over de richtlijn voor btw-regels voor afstandsverkopen en btw bij invoer, welke onderdeel is van het grotere pakket met hervormingen van het EU Douanewetboek.

Op de Ecofinraad van 5 november jl. is ook besloten om de artikelen die zien op het verwijderen van de €150 grens voor het gebruik van het éénloketsysteem voor invoer en het uitbreiden het éénloketsysteem voor invoer met leveringen van goederen vanuit douane-entrepots zijn onder te brengen in het voorstel over de richtlijn voor btw-regels voor afstandsverkopen en import btw, welke onderdeel is van het grotere pakket met hervormingen van het EU Douanewetboek. Volgens het Pools voorzitterschap zijn deze artikelen nauw verbonden met de onderhandelingen over het nieuwe Douanewetboek. Vandaar dat het Pools voorzitterschap voorstelt dat de Raad hier nog verder aan werkt.

Het kabinet is voorstander van een toekomstbestendig btw-systeem met zo min mogelijk administratieve lasten, uitvoeringskosten en effectieve fraudebestrijding. Het kabinet heeft tijdens de onderhandelingen ingezet op de invoering van een verplicht éénloketsysteem voor invoer. Met het oog op het bereiken van een compromis kan het kabinet zich echter ook vinden in het voorliggende voorstel waarin het gebruik van het éénloketsysteem voor invoer wordt gestimuleerd door de (veronderstelde) leverancier verantwoordelijk te maken voor de btw bij invoer voor goederen met een waarde kleiner dan €150 en dat de (veronderstelde) leveranciers uit derde landen waar de EU geen overeenkomst tot wederzijdse bijstand heeft verplicht een fiscaal vertegenwoordiger aanwijzen.

In de basis steunen alle lidstaten het voorliggende voorstel. Enkele lidstaten hebben aangegeven dat het nog te vroeg is om het voorstel aan de Ecofinraad voor te leggen. Het overgrote deel van de lidstaten, waaronder Nederland, kan zich echter vinden in het voorliggende voorstel en wil hiermee juist richting geven aan de verdere onderhandelingen over het EU Douanewetboek.

Security Action for Europe: SAFE-verordening
Document: Op dit moment nog niet beschikbaar
Aard bespreking: Besluitvorming
Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid
Toelichting:
De Raad zal besluiten over de ‘Security Action for Europe’-verordening (SAFE). Middels deze verordening wordt een tijdelijk noodinstrument ter financiële ondersteuning van lidstaten opgericht. De rechtsbasis is artikel 122 VWEU. Met het SAFE-instrument wordt lidstaten de mogelijkheid gegeven bij de Commissie leningen aan te gaan tot een maximum van in totaal 150 miljard euro. Hiervoor zal de Commissie namens de EU middelen lenen op de kapitaalmarkt en deze doorlenen aan lidstaten. Deelname is vrijwillig. Lidstaten die gebruikmaken van de leningen zijn zelf verantwoordelijk voor de terugbetaling, inclusief de rentelasten. De leningen worden gegarandeerd binnen de bestaande headroom van de Europese begroting; dit is het verschil tussen het jaarlijks maximum voor de eigen middelen die de Unie op mag vragen bij de lidstaten (vastgelegd in het Eigenmiddelenbesluit, EMB) en het maximale jaarlijkse uitgavenplafond van de EU (vastgelegd in het Meerjarig Financieel Kader, MFK). Nederland staat reeds garant voor het Nederlandse aandeel in de headroom, via het EMB dat in 2021 door beide Kamers is geratificeerd en omgezet in nationale wetgeving.

Sinds de publicatie van het Commissievoorstel hebben de onderhandelingen over het SAFE-instrument plaatsgevonden in de (hoog)ambtelijke voorportalen. Uit deze onderhandelingen zijn geen fundamentele wijzigingen voortgekomen ten opzichte van het Commissievoorstel. De waarborgen voor tijdelijkheid, gerichtheid en schuldhoudbaarheid die reeds in het Commissievoorstel waren opgenomen zijn daarbij in stand gebleven. Discussies in de (hoog)ambtelijke voorportalen richtten zich vooral op de betrekking van derde landen in het instrument en de criteria waaraan producten moeten voldoen om in aanmerking te komen voor financiering vanuit SAFE.

Naar verwachting zal er tussen de ontvangst van deze geannoteerde agenda en de betreffende Ecofin nog dooronderhandeld worden over de verordening. In deze komende onderhandelingsrondes zal Nederland de inzet zoals geschetst in het BNC-fiche inbrengen. Het kabinet zal de definitieve tekstvoorstellen zorgvuldig wegen en beoordelen of deze voldoende in lijn zijn met de NL positie conform het BNC-fiche, in eerste plaats gericht op de waarborgen voor tijdelijkheid, gerichtheid en schuldhoudbaarheid. In de huidige compromistekst lijken bovengenoemde voorwaarden voldoende geborgd en zou Nederland daarmee kunnen instemmen.

Economische en financiële impact van de Russische agressie tegen Oekraïne
Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De Ecofinraad zal van gedachten wisselen over de economische en financiële impact van de Russische agressie tegen Oekraïne en over Europese steunmaatregelen. Dit is een terugkerend punt op de Ecofinagenda. Oekraïne is afhankelijk van externe steun om de Russische agressie te blijven weren en tegelijkertijd het land overeind te houden. Op 28 maart jl. is de zevende review van het Extended Fund Facility (EFF) programma van het IMF afgerond. Oekraïne ontvangt ca. USD 0,4 mld. als uitbetaling, waarmee de totale uitbetalingen onder het programma op USD 10,1 mld. komen. De uitbetalingen zijn afhankelijk van het behalen van diverse doelstellingen die beoordeeld worden tijdens de review. De Oekraïense autoriteiten slagen er nog steeds in om tegen een complexe achtergrond de nodige hervormingen door te voeren.

In deze review raamt het IMF het totale externe financieringstekort voor de periode 2025-2027Q1 op tussen de USD 69,3 mld. euro en USD 83,4 mld. euro, afhankelijk van wanneer de oorlog eindigt. Dit tekort wordt deels gedekt door het IMF-programma, maar de resterende omvang is beperkt (USD 5,2 mld.). De financieringstekorten in 2025 zijn in zowel de baseline als downside scenario’s van het IMF gedekt.¹⁰ Voor 2026 en verder is de situatie nog onzeker. De totale herstel- en wederopbouwnoden worden door de Wereldbank geschat op USD 524 mld. voor de komende tien jaar en staan los van de schattingen van het externe financieringstekort door het IMF.

De Europese Commissie zal een update geven over de implementatie van bestaande EU-initiatieven. De Europese Oekraïne-faciliteit van 50 mld. euro voor de periode 2024-2027, de G7 Extraordinary Revenue Acceleration (ERA) leningen van ca. 45 mld. euro en het bovengenoemde IMF-programma¹¹ zijn belangrijke onderdelen van de internationale inzet om de begrotingstekorten (deels) te dekken en om Oekraïne in staat te stellen de strijd tegen Russische agressie voort te zetten. De Commissie heeft op 1 april jl. de derde reguliere tranche financiële steun onder de EU Oekraïne-faciliteit uitbetaald. Hiermee komt het totaal aan uitbetaalde macro-financiële steun onder de faciliteit tot nu toe neer op 19,6 mld. In april 2025 is er bovendien 1 mld. euro aan Oekraïne verstrekt vanuit het EU-aandeel in de ERA-leningen. Er is tot op heden 5 mld. euro van het EU-aandeel uitbetaald. De overige 13,1 mld. euro zal voor eind 2025 uitbetaald worden. Tot slot heeft de Commissie in april 2025 2,1 mld. euro aan middelen van centrale effectenbewaarinstellingen ontvangen, die voortkomen uit de buitengewone inkomsten van de bevroren Russische Centrale-banktegoeden. De inkomsten zijn gegenereerd over de tweede helft van 2024 en worden aan Oekraïne uitgekeerd via de European Peace Facility (EPF) en de Oekraïne-faciliteit. Het is de tweede uitbetaling van middelen op deze wijze, na een eerste tranche in juli 2024.

De Ecofinraad zal ook de (uitvoering van de) sancties tegen Rusland bespreken. Nederland zal oproepen tot een ambitieus 17e sanctiepakket met een focus op olie, banken, derde landen en de schaduwvloot. In lijn met de motie Boswijk c.s.¹² blijft Nederland serieus kijken naar het onderzoeken van de mogelijkheden om aanvullende maatregelen t.a.v. de bevroren Russische Centrale-banktegoeden te nemen. Eventuele aanvullende maatregelen moeten in EU- en G7-verband worden genomen. Gedegen onderzoek naar de juridische, en financieel-economische mogelijkheden en risico’s is hierbij van belang. Kabinetsbeleid is dat Nederland Oekraïne politiek, militair, financieel en moreel actief en onverminderd blijft steunen in tijd van oorlog, herstel en wederopbouw, zolang als dat nodig is.

---

1. COM(2025) 124.↩︎

2. Eurogroep, Statement of the Eurogroup in inclusive format on the future of the Capital Markets Union (11 maart 2024), https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/03/11/statement-of-the-eurogroup-in-inclusive-format-on-the-future-of-capital-markets-union/.↩︎

3. Eurogroep, Common understanding on the format and frequency of the structured monitoring process on CMU (4 november 2024), https://www.consilium.europa.eu/media/kljp0mvi/cmu_monitoring-framework.pdf.↩︎

4. Kamerstukken II 2024/25, 21 501-07, nr. 2099.↩︎

5. Internationaal Monetair Fonds, Regional Economic Outlook Europe, oktober 2024↩︎

6. Eurogroup statement on the future of the Banking Union of 16 June 2022 - Consilium↩︎

7. COM(2025) 124↩︎

8. Kamerstukken II 2024/25, 21 501-07, nr. 2099↩︎

9. Kamerstukken II 2024/25, 32 637, nr. 660↩︎

10. Ukraine: Seventh Review Under the Extended Arrangement Under the Extended Fund Facility, Requests for Modification of a Performance Criterion, Rephasing of Access, and Financing Assurances Review-Press Release; Staff Report; and Statement by the Alternate Executive Director for Ukraine↩︎

11. https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2024/06/28/Ukraine-Fourth-Review-of-the-Extended-Arrangement-under-the-Extended-Fund-Facility-Request-551207↩︎

12. Kamerstukken 2024 2025, 21 501-02, nr. 2962↩︎