Preview document (🔗 origineel)

---

Bijlage nummer	2
Horend bij	Halfjaarbrief aanpak ondermijnende criminaliteit
Datum	10 juni 2025
Onze referentie	6177558

Inhoudsopgave

1. Weerbaarheid

1. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de voorstellen inzake de 'patseraanpak’

2. Toezegging: met de staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport de inzet van sport en bewegen in de aanpak preventie en weerbaarheid jongeren bespreken

3. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over dat gemeenten allerlei programma’s inzetten vanuit Preventie met Gezag om jongeren uit de criminaliteit te houden 

4. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over waar notarissen vermoedens van misstanden kunnen melden

5. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de verkenning van het al dan niet treffen van aanvullende maatregelen om de veiligheid en het gevoel van veiligheid onder poortwachters te versterken

6. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de gesprekken met Economische Zaken (EZ) over handelsregister en weigeringsgronden om te komen tot concrete stappen; ook samen met de Kamer van Koophandel

7. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over hoe met Belastingdienst de informatieverstrekking aan poortwachters kan worden verbeterd

8. Motie van de leden Mutluer (GL/PvdA) en Six Dijkstra (NSC) over een onderzoek naar de mogelijkheid van een check op gegevens die aanvragers van hypothecaire leningen verstrekken

9. Motie van de leden Michon-Derkzen (VVD) en van Nispen (SP) over een reactie op het voorstel om collectieve handhaving van de verplichtingen in de Handelsregisterwet via het bestuursrecht mogelijk te maken

10. Motie van de leden Bikker (Chr. Unie) en van Nispen (SP) over tijdig afspraken maken over de praktische uitvoering van de nieuwe Europese richtlijn omtrent gegevensdeling

11. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over onderzoeken of het verplicht stellen van een vog bij een inschrijving in het Handelsregister effectief kan zijn om criminele ondernemers te weren

12. Motie van de leden Mutluer (GL/PvdA) en van Nispen (SP) over juridische, wettelijke en uitvoeringstechnische mogelijkheden om de bevoegdheden van de Kamer van Koophandel uit te breiden

13. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over het wegnemen van belemmeringen als een agrarische onderneming een andere functie wil

14. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de sloopregeling voor leegstaande stallen

2. Internationale aanpak

1. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over samen met het Justitieel Vierpartijen Overleg toewerken naar een concreet plan om de drugstoevoer naar onder andere Nederland aan te pakken  

2. Motie van het lid van Nispen (SP) over bezien hoe het toezicht op de goksector in Curaçao kan worden aangescherpt om witwassen en verdere verwevenheid tussen onder- en bovenwereld tegen te gaan

3. Brede Basis

1. Motie van het lid Michon-Derkzen (VVD) over in de halfjaarrapportage ondermijning in 2025 rapporteren over de resultaten van de Taskforce gegevensdeling

2. Motie van het lid Michon-Derkzen (VVD) over een verkenning naar het bevorderen van informatiedeling tussen publieke en private partners op en rondom Schiphol

3. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de stand van zaken inzake het opruimen van het afval van lachgas

4. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de Rijksaanpak van drugsafval

5. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de berichten over drugssmokkel op Eindhoven Airport;

6. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de analyse kwetsbare logistieke knooppunten;

7. Motie van de leden Bikker en Ceder (Chr. Unie) over het platform en de lokale aanpakken versterken om drugscriminaliteit in kleine zeehavens tegen te gaan

8. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de resultaten van de maatregelen rondom kleine havens;

9. Motie van het lid Boswijk c.s. over het in kaart brengen bij welke andere gemeenten een soortgelijk interventieteam als het HEIT behulpzaam kan zijn

10. Motie van de leden Ellian (VVD) en van Nisen (SP) over het uitgangspunt dat misdaadgeld in beginsel altijd moet worden afgepakt

1. Weerbaarheid
   

1. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de voorstellen inzake de 'patseraanpak’

Deze toezegging is gestand gedaan in de halfjaarbrief.

2. Toezegging: met de staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport de inzet van sport en bewegen in de aanpak preventie en weerbaarheid jongeren bespreken

Er is met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gesproken over de inzet van sport en bewegen in de aanpak preventie en weerbare jongeren. Vanuit VWS worden al verschillende sportprogramma’s ondersteund. Er wordt op dit moment bekeken hoe de expertise en ervaringen van VWS kunnen worden ingezet in de lerende aanpak van het brede Preventie met Gezag-netwerk. Uit het Landelijk Kwaliteitskader komt overigens naar voren dat sport alleen onvoldoende zal blijken te zijn als er sprake is van meerdere risicofactoren.¹

3. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over dat gemeenten allerlei programma’s inzetten vanuit Preventie met Gezag om jongeren uit de criminaliteit te houden 

Het is van groot belang dat bij het programma Preventie met Gezag zoveel mogelijk wordt gewerkt met bewezen effectieve preventieve interventies. Het Landelijk Kwaliteitskader en wetenschappelijke onderzoeken helpen gemeenten en andere betrokken partners hierbij. Hier wordt ook lering uit getrokken. Zo zijn gemeenten die algemene voorlichting inzetten daarmee gestopt na het uitkomen van het onderzoek van De Jonge en Kruisbergen², waaruit bleek dat deze vorm van voorlichting zelfs averechts zou kunnen werken. Met de monitor van Preventie met Gezag volgen we jaarlijks de interventies die gemeenten inzetten. In de voortgangsrapportage ondermijning hebben we op hoofdlijnen deze interventies en bijhorend output beschreven. Daarnaast werken de gemeenten momenteel aan een nieuwe aanvraag voor het programma Preventie met Gezag. Gemeenten zijn verzocht om de inzet van interventies zo veel mogelijk te onderbouwen met onderzoek en/of data en het Landelijk Kwaliteitskader te benutten. Indien er geen gepaste bewezen effectieve interventies beschikbaar zijn, is er ruimte voor innovatie, waarbij wel gewerkt dient te worden aan (wetenschappelijke) onderbouwing van de interventie. Tevens heb ik de gemeenten verzocht om in kaart brengen welke interventies worden gecontinueerd, bijgesteld of stopgezet. Hiermee is deze motie gestand gedaan.

4. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over waar notarissen vermoedens van misstanden kunnen melden

Notarissen zijn poortwachter in ons financiële stelsel en vervullen zo een belangrijke rol in het voorkomen dat criminelen hun geld via het financiële stelsel witwassen. Het is hun plicht om cliëntenonderzoek te doen en bij mogelijke vermoedens van witwassen, onderliggende delicten of terrorismefinanciering een ongebruikelijke transactie te melden bij de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland). De FIU-Nederland analyseert deze transactie, kan deze transactie verdacht verklaren en vervolgens beschikbaar stellen aan de (bijzondere) opsporings-, inlichtingen-, en veiligheidsdiensten. Zij doen op basis van hun eigen prioriteiten verder onderzoek. Ook is er het meldpunt Meld misdaad anoniem, als anonimiteit wordt gezocht. De toezegging is hiermee gestand gedaan.

5. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de verkenning van het al dan niet treffen van aanvullende maatregelen om de veiligheid en het gevoel van veiligheid onder poortwachters te versterken

Ik heb een verkenning uitgevoerd naar de vraag of er aanvullende maatregelen nodig zijn om de veiligheid en de gevoelens van veiligheid onder poortwachters tegen witwassen te versterken. Hiertoe werk ik aan communicatie aan melders over het meldproces en de bestaande waarborgen gericht op het verhogen van veiligheid. Deze zal zo snel mogelijk beschikbaar komen. De regels die gaan gelden vanuit de nieuwe Europese anti-witwasrichtlijn (artikel 36) over hoe de FIU met vertrouwelijkheid bij meldingen moet omgaan worden daarin meegenomen.

6. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de gesprekken met Economische Zaken (EZ) over handelsregister en weigeringsgronden om te komen tot concrete stappen; ook samen met de Kamer van Koophandel

Er lopen momenteel gesprekken tussen mijn ministerie en dat van EZ, de Kamer van Koophandel en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Daar wordt besproken welke rol de Kamer van Koophandel en RVO vanuit hun huidige taakstelling kunnen oppakken en voor welke extra taken wetswijziging nodig is. Ook zal ik binnenkort op werkbezoek gaan bij de Kamer van Koophandel.

7. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over hoe met Belastingdienst de informatieverstrekking aan poortwachters kan worden verbeterd

Ik bezie momenteel met de Belastingdienst hoe de informatieverstrekking aan poortwachters kan worden verbeterd, zodat zij hun preventieve taak beter kunnen vervullen. Hiervoor zal gebruik worden gemaakt van de uitkomsten van een project van het Financieel Expertise Centrum rondom hypotheekfraude. Dit is naar verwachting in het laatste kwartaal van dit jaar afgerond. Daarna zal uw Kamer worden geïnformeerd.

8. Motie van de leden Mutluer (GL/PvdA) en Six Dijkstra (NSC) over een onderzoek naar de mogelijkheid van een check op gegevens die aanvragers van hypothecaire leningen verstrekken

Ik zal samen met de Staatssecretaris Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane de doeltreffendheid, doelmatigheid en uitvoerbaarheid hiervan nader verkennen en vervolgens uw Kamer informeren over de conclusie. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de motie.

Er loopt vanuit het Financieel Expertise Centrum (FEC) een project rondom hypotheekfraude. In het project wordt er breed gekeken naar mogelijke maatregelen die een bijdrage kunnen leveren en worden uitkomsten van verschillende lopende (analyse)trajecten betrokken.

Op basis van de uitkomsten van dit project zal het kabinet de koers hierop bepalen. Een gedegen analyse vergt tijd. Naar verwachting duurt het FEC-project ongeveer tot het vierde kwartaal van dit jaar.

9. Motie van de leden Michon-Derkzen (VVD) en van Nispen (SP) over een reactie op het voorstel om collectieve handhaving van de verplichtingen in de Handelsregisterwet via het bestuursrecht mogelijk te maken

Er wordt samen met de minister van EZ gekeken naar verschillende mogelijkheden om de poortwachtersrol van de Kamer van Koophandel te versterken. In deze gesprekken, waar ook de RVO bij is betrokken, wordt besproken welke rol de Kamer van Koophandel en RVO vanuit hun huidige taakstelling kunnen oppakken en voor welke extra taken wetswijziging nodig is. De optie tot collectieve handhaving via het bestuursrecht wordt hierbij bekeken.

10. Motie van de leden Bikker (Chr. Unie) en van Nispen (SP) over tijdig afspraken maken over de praktische uitvoering van de nieuwe Europese richtlijn omtrent gegevensdeling

Op 10 juli 2027 treedt het nieuwe Europese anti-witwaspakket (AML-pakket) inwerking. Het AML-pakket bestaat uit een anti-witwasverordening, een zesde anti-witwasrichtlijn en een verordening ter oprichting van een Europese anti-witwasautoriteit. De anti-witwasverordening is het grootste deel van het pakket en bevat vrijwel alle eisen waar poortwachters zich aan moeten houden. De verordening werkt rechtstreeks door in de Nederlandse wetgeving. De anti-witwasrichtlijn wordt geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Op korte termijn zal de minister van Financiën, mede namens mij, de uitvoerings- en implementatiewetgeving voor dit pakket in consultatie geven.

De anti-witwasverordening voorziet in grondslagen voor poortwachters om informatie uit te wisselen. De aard van de dienstverlening van notarissen, en de daaraan verbonden geheimhoudingsplicht, laten zich niet verenigen met het uitwisselen van informatie aan derden. Voor het notariaat wordt het wel wenselijk geacht om gebruik te maken van de grondslagen zoals genoemd in de artikelen 73 en 75 van de anti-witwasverordening om informatie uit te wisselen, met dien verstande dat alleen informatie-uitwisseling van notaris tot notaris mogelijk wordt gemaakt. Dit is daarom opgenomen in de voornoemde uitvoerings- en implementatiewetgeving van het AML-pakket.

Op dit moment belet de wettelijke geheimhoudingsplicht notarissen om informatie over (geweigerde) cliënten onderling uit te wisselen. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie en het Bureau Financieel Toezicht brengen al enige tijd het belang van deze informatie-uitwisseling onder de aandacht. Een notaris is gehouden zijn dienstverlening te weigeren indien het verzoek van de client verband houdt met risico’s op fraude, witwassen of terrorismefinanciering. Niets weerhoudt deze client om vervolgens hetzelfde verzoek tot dienstverlening te doen bij andere notarissen. Het draagt bij aan het schoonhouden van het financiële stelsel en de aanpak van fraude, witwassen en terrorismefinanciering indien notarissen onderling als geheimhouders, informatie kunnen uitwisselen.

De afgelopen periode hebben het Bureau Financieel Toezicht (BFT), de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) en JenV de mogelijkheden verkend om binnen het huidig wettelijk kader te komen tot informatie-uitwisseling tussen notarissen onderling. De mogelijkheden van diverse opties zijn beproefd. Hoewel het constructieve en vruchtbare gesprekken zijn geweest, zijn we in gezamenlijkheid tot de conclusie gekomen dat de wettelijke geheimhoudingsplicht bij wet moet worden doorbroken om tot enige vorm van informatie-uitwisseling te komen. Hiervoor is wetswijziging van de Wet op het notarisambt noodzakelijk. Tot aan inwerkingtreding van het AML-pakket zijn er derhalve geen mogelijkheden om binnen het huidig wettelijk kader te komen tot informatie-uitwisseling tussen notarissen onderling.  

11. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over onderzoeken of het verplicht stellen van een vog bij een inschrijving in het Handelsregister effectief kan zijn om criminele ondernemers te weren

Er wordt samen met de minister van EZ gekeken naar verschillende mogelijkheden om de poortwachtersrol van de Kamer van Koophandel te versterken. Daarin wordt de optie om (in specifieke situaties of sectoren) een verklaring omtrent gedrag als voorwaarde te stellen meegenomen.

12. Motie van de leden Mutluer (GL/PvdA) en van Nispen (SP) over juridische, wettelijke en uitvoeringstechnische mogelijkheden om de bevoegdheden van de Kamer van Koophandel uit te breiden

Er wordt samen met de minister van EZ gekeken naar verschillende mogelijkheden om de poortwachtersrol van de Kamer van Koophandel te versterken. Het toezien op het deponeren van jaarrekeningen is de taak van Bureau Economische Handhaving (dat onderdeel is van de Belastingdienst), waarmee ook gesproken zal worden.

13. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over het wegnemen van belemmeringen als een agrarische onderneming een andere functie wil

Door Wageningen University & Research is in 2023 onderzocht welke regelgeving en procedures functieverandering van agrarische ondernemingen belemmeren. Dit betreft zowel landelijke als gemeentelijke regelgeving. Voorbeelden zijn:

- Bestemmingsplanbeperkingen; veel agrarische gebieden hebben een specifieke bestemming die functiewijzigingen beperkt. Het wijzigen van de bestemming naar bijvoorbeeld recreatie of wonen vereist vaak een langdurige en complexe procedure.

- Strikte ruimtelijke ordeningsregels; in bepaalde gebieden zijn er strikte regels om de openheid en het karakter van het landschap te behouden. Dit kan de mogelijkheden voor functieverandering beperken, vooral als de nieuwe functie niet direct aansluit bij de oorspronkelijke agrarische bestemming.

- Milieu- en infrastructuureisen; nieuwe functies kunnen aanvullende eisen met zich meebrengen op het gebied van milieu, zoals geluidsnormen, en infrastructuur, zoals parkeervoorzieningen. Het voldoen aan deze eisen kan extra investeringen en tijd vergen.

- Gebrek aan duidelijke beleidskaders: in sommige gemeenten ontbreekt een helder beleidskader voor de transformatie van agrarische bebouwing, wat leidt tot onzekerheid en vertraging voor ondernemers die een functiewijziging overwegen.

Er wordt met betrokken ministeries in gesprek gegaan over de vraag op welke wijze deze belemmeringen zoveel mogelijk weggenomen kunnen worden.

14. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de sloopregeling voor leegstaande stallen

Leegstand van agrarisch vastgoed zorgt voor een verhoogd risico op het gebruik van stallen voor drugsproductie en andere criminele praktijken. Een vereiste in beëindigingsregelingen voor veehouderij-locaties is dat veehouders hun productiecapaciteit (stallen, mestkelders en -silo’s, voer- en sleufsilo’s) moeten laten slopen. Deze sloopplicht heeft mede tot doel leegstand en daarmee drugsproductie en andere criminele praktijken te voorkomen. Toezicht op tijdige sloop van de productiecapaciteit ligt bij gemeenten, die geïnformeerd worden over wie een subsidie heeft aangevraagd (binnen de grenzen van hun gemeente) en wie een subsidiebeschikking heeft ontvangen. Verder komen in de periode richting de sloop nog verschillende partijen op het erf en in/rond de stallen, zoals ecologen voor het flora- en faunaonderzoek, sloopbedrijven voor het maken van een offerte en opkopers die inrichting en apparatuur uit de stallen komen waarderen. Daarnaast worden boeren bewust gemaakt van de risico’s op potentieel crimineel gebruik van schuren en loodsen en concrete maatregelen aangereikt hoe zij zichzelf weerbaar kunnen maken tegen criminele activiteiten en gewezen op de mogelijkheden om te melden, waaronder de ingestelde vertrouwenspersonen in de agrarische sector.

1. Internationale aanpak

1. Motie van het lid Mutluer (GL/PvdA) over samen met het Justitieel Vierpartijen Overleg toewerken naar een concreet plan om de drugstoevoer naar onder andere Nederland aan te pakken  

Het lid Mutluer vraagt in de motie aan de regering om samen met het Justitieel Vierpartijen overleg (JVO) toe te werken naar een concreet plan van aanpak om de drugssmokkel naar onder andere Nederland tegen te gaan en verzoekt daarbij de justitiële informatie-uitwisseling en de mainportsaanpak mee te nemen. Het eerstvolgende JVO vindt op 20 juni plaats in Aruba, waardoor het niet mogelijk is de motie voor de zomer af te doen. Nederland heeft een verzoek ingediend bij Aruba, Curaçao en Sint Maarten om dit onderwerp te agenderen voor dat JVO. In de tussentijd is mijn ministerie samen met het ministerie van BZK in overleg getreden met de partners in het Nederlands deel van het Caribisch Koninkrijk ter voorbereiding. Dit houdt in dat wordt gekeken wat nog meer nodig is in de onderlinge samenwerking bij het tegengaan van georganiseerde, ondermijnende drugscriminaliteit, naast alle reeds lopende initiatieven. Uw Kamer zal bij een volgende halfjaarbrief nader hierover worden geïnformeerd.

2. Motie van het lid van Nispen (SP) over bezien hoe het toezicht op de goksector in Curaçao kan worden aangescherpt om witwassen en verdere verwevenheid tussen onder- en bovenwereld tegen te gaan

Op 8 januari 2025 heeft een ministerieel overleg plaatsgevonden tussen de minister van Financiën van Curaçao, de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken van Nederland en de minister van Justitie en Veiligheid van Nederland. Tijdens dit gesprek zijn zorgen geuit over de risico’s voor witwassen en grensoverschrijdende ondermijnende criminaliteit via kansspelen. Afgesproken is dat het overleg elk half jaar wordt herhaald.

Daarnaast is het goed te vermelden dat Curaçao zich per 1 mei 2025 heeft gecommitteerd aan het Verdrag van de Raad van Europa inzake het witwassen, de opsporing, de inbeslagneming en de confiscatie van opbrengsten van misdrijven en de financiering van terrorisme. Dit is een mooie stap vooruit in de aanpak van criminele geldstromen. Niet alleen omdat het Curaçao in staat stelt om witwassen tegen te gaan en crimineel verkregen geld op te sporen en af te pakken, maar ook omdat de Raad van Europa blijft toezien op de naleving van het verdrag via tussentijdse beoordelingen. Aruba is sinds 2015 aangesloten bij het Verdrag en de Raad van Europa publiceerde eind januari een beoordeling over de naleving ervan.  

2. Brede basis

1. Motie van het lid Michon-Derkzen (VVD) over in de halfjaarrapportage ondermijning in 2025 rapporteren over de resultaten van de Taskforce gegevensdeling

Gegevensdeling is een belangrijke randvoorwaarde voor een effectieve opsporing en preventie van georganiseerde criminaliteit. Uw Kamer, en in het bijzonder het lid Michon-Derkzen (VVD), onderstreept regelmatig het belang van gegevensdeling voor de partners binnen de ondermijningsaanpak en de problematiek waar zij tegenaan lopen in het uitwisselen van relevante informatie. In eerdere Kamerbrieven is uitgebreid stilgestaan bij de aard van de ervaren knelpunten en de noodzaak van een grondige analyse om scherp te krijgen waar het delen van gegevens écht knelt, zodat er gerichte maatregelen kunnen worden genomen.

Een belangrijke mijlpaal in het delen van gegevens binnen de ondermijningsaanpak is de inwerkingtreding van de Wet gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden (WGS) per 1 maart 2025. De WGS is een belangrijke stap voorwaarts doordat het duidelijk maakt onder welke strikte voorwaarden informatie kan worden verwerkt binnen vier bestaande samenwerkingsverbanden die een belangrijke rol vervullen in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit.

Tegelijkertijd is nieuwe of aangepaste wetgeving niet altijd de oplossing voor de ervaren problematiek. Uit de praktijk blijkt dat in sommige gevallen partners informatie niet met elkaar uitwisselen, ondanks dat er een juridische grondslag voor bestaat. Obstakels in informatiedeling zijn dan ook vaak terug te herleiden naar elementen als een gebrek aan benodigde -juridische- kennis en expertise, interpretatieverschillen tussen gegevensdelingsexperts, en andere technische en organisatorische knelpunten. Het is daarom belangrijk om samen met de betrokken partners deze vraagstukken grondig te analyseren, zodat duidelijk wordt waar het delen van gegevens precies knelt. In de halfjaarbrief van afgelopen december is uiteengezet langs welke drie lijnen gegevensdelingsvraagstukken gestructureerd bij de kop worden gepakt en toekomstbestendig worden gemaakt. Daarbij ligt de prioriteit op het wegnemen van ervaren knelpunten binnen de thema´s mainports en preventie met gezag. Samen met de Taskforce gegevensdeling wordt op deze thema´s hard gewerkt om een versnelling aan te brengen in het analyseren en oplossen van de ervaren knelpunten.

Binnen de mainportsaanpak zijn de afgelopen jaren al verschillende succesvolle maatregelen getroffen, zoals -de financiering van- het Waarschuwingsregister voor Logistieke Sectoren om draaideurcriminelen buiten de deur te houden en de totstandkoming van het convenant binnen de Weerbare Sierteelt sector. Samen met de aangesloten partners wordt gewerkt aan het verder verstevigen van hun informatiepositie en bepalen we welke concrete maatregelen kunnen worden genomen om de benodigde gegevensdeling te realiseren. Zo wordt gewerkt aan het verbeteren van gegevensdeling om daarmee risicogestuurd werken binnen de havens beter mogelijk te maken, en wordt een convenanttraject gestart voor Schiphol waardoor de betrokken partners gericht en zorgvuldig gegevens kunnen uitwisselen in de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit. De Taskforce gegevensdeling is en blijft aangehaakt op het convenanttraject van Schiphol en schuift aan bij de PPSI werkgroep om eventueel ondersteuning aan het proces te kunnen bieden.

Ook binnen de aanpak van preventie met gezag wordt gegevensdeling stapsgewijs verbeterd. Samen met Gemeente Tilburg en aangesloten lokale partners zijn recent ervaren knelpunten weggenomen. Dit stelt de gemeente Tilburg en lokale partners in staat om de informatiedeling binnen de ´Familieaanpak´ duurzaam te verbeteren. De werkwijze die is ingezet om het knelpunt te doorgronden wordt momenteel breder ingezet voor vergelijkbare vraagstukken, zodat de analyse en benodigde oplossing daar sneller tot stand kan komen. Momenteel wordt deze werkwijze, in samenwerking met de Taskforce, getoetst bij meerdere gemeenten die ook knelpunten ervaren in de lokale uitwisseling van gegevens. Het opschalen van werkbare oplossingen past in de bredere lerende aanpak van PmG. Door het vergroten van de kennis op gebied van gegevensdeling en het wegnemen van handelingsverlegenheid in het zorg-, sociaal en veiligheidsdomein voor de aanpak van jeugdcriminaliteit, zorgen we voor structurele verbetering in de lokale gegevensdeling.

Veel partners ervaren dezelfde problematiek, maar hebben te maken met verschillende casuïstiek. Aan de hand van de analyse en uitwerking van de ervaren knelpunten worden ook de onderliggende patronen van gegevensdeling blootgelegd. Dit stelt ons in staat om sneller op te schalen om impasses op gebied van gegevensdeling te herkennen en te doorbreken. Daarmee worden zowel concrete signalen bij specifieke partners weggenomen en zorgen we ervoor dat deze ervaren knelpunten bij andere partners in de toekomst worden voorkomen.

2. Motie van het lid Michon-Derkzen (VVD) over een verkenning naar het bevorderen van informatiedeling tussen publieke en private partners op en rondom Schiphol

Zie stand van zaken bovenstaande motie.

3. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de stand van zaken inzake het opruimen van het afval van lachgas

Ik heb uw Kamer tijdens het Wetgevingsdebat over de wijziging van de Politiewet 2012 op 25 januari jl. toegezegd om in deze halfjaarbrief de stand van zaken met betrekking tot het opruimen van lachgascilinders weer te geven. Allereerst moet ik terugkomen op mijn opmerking dat de lege lachgascilinders onder de Opiumwet vallen. Politie en OM zijn op basis van de strafvorderingsrichtlijn op grond van de Opiumwet tot het uitgangspunt gekomen dat van onbeheerd in de publieke ruimte aangetroffen lachgascilinders mag worden aangenomen dat deze cilinders leeg zijn. Lege lachgascilinders worden niet als drugs aangemerkt op grond van de Opiumwet. Dit betekent dat ze kunnen worden ingezameld door afvaldiensten en verwerkt kunnen worden onder de voorwaarden die gelden voor gasflessen en overige drukhouders. Ook als de lachgascilinders door de groene BOA’s in de bossen worden aangetroffen, kunnen deze naar de milieustraat worden gebracht.

4. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de Rijksaanpak van drugsafval

In de vorige halfjaarbrief heb ik u, mede namens de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), toegezegd in de eerste helft van dit jaar nader te informeren over de Rijksaanpak van drugsafval. Deze aanpak gaat uit van de ondersteuning van decentrale overheden bij de uitvoering van hun taken en bevoegdheden aangaande de verwijdering van drugsafval en bodemherstel na verontreiniging door een drugsdump of lozing. De gesprekken die hierover met direct belanghebbenden en ontvangers van deze steun worden gevoerd zijn momenteel nog gaande. Volgens het huidige tijdpad wordt de op 31 december 2025 aflopende subsidieregeling voor de opruimkosten van drugsafval per 1 januari 2026 door de nieuwe aanpak drugsafval opgevolgd. Gedupeerden van drugsafvaldumpingen kunnen voor de jaren 2021-2025 subsidieaanvragen indienen bij uitvoeringsorganisatie BIJ12. Over het nieuwe proces in 2026 worden direct belanghebbenden en uw Kamer in de tweede helft van dit jaar verder geïnformeerd.

5. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de berichten over drugssmokkel op Eindhoven Airport;

Tijdens het commissiedebat van 4 februari 2025 heb ik toegezegd om schriftelijk te reageren op het onderzoeksrapport Eindhoven Airport belicht³ en in te gaan op de vraag of dit aanleiding geeft om de mainportsaanpak uit te breiden.

De lokale driehoek-plus Eindhoven heeft opdracht gegeven tot dit onderzoek om meer zicht te krijgen op de mogelijke activiteiten van de georganiseerde criminaliteit op en via de luchthaven van Eindhoven. Het is zeer goed dat partners initiatief nemen om onderzoek te doen naar ondermijnende activiteiten bij luchthavens die niet onder de mainportsaanpak vallen.⁴ Het doel van de mainportsaanpak is drugssmokkel significant terug te dringen en onze mainports zo onaantrekkelijk mogelijk te maken voor drugscriminelen. Er is hierbij gekozen voor de knooppunten waar de smokkelproblematiek groot is, of waar op basis van wetenschappelijk onderzoek aanzienlijke risico’s bestaan voor grootschaligere drugssmokkel. Bij de luchthaven van Eindhoven zijn deze risico’s minder groot, omdat Eindhoven airport geen vrachtvervoer kent. Eindhoven is een passagiersluchthaven, voornamelijk met vluchten binnen de EU. Naast de softdrugs die worden aangetroffen bij toeristen die Nederland hebben bezocht en terugkeren naar hun thuisland, lijkt het vooral te gaan om de export van partydrugs naar toeristische oorden als Málaga en Ibiza. Het vrije verkeer van personen en goederen binnen de EU en een focus op veiligheid, maakt dat er geen structurele controles op verdovende middelen plaatsvinden op Eindhoven Airport. De onderzoekers geven aan dat wanneer er meer aandacht en focus uitgaat naar de controle op drugs, er ook meer drugs zullen worden aangetroffen.

Ik zie op basis van dit onderzoek geen redenen om de mainportsaanpak aan te passen, omdat ik de middelen zo gericht mogelijk wil inzetten op de plekken waar de grootste risico’s zijn. Desalniettemin is er op Eindhoven airport sprake van ondermijnende activiteiten. Niet alleen op gebied van drugssmokkel, maar ook op het gebied van mensenhandel en witwassen. Het is daarom heel goed dat op basis van uitkomsten van het onderzoek door de partners is bekeken welke punten extra aandacht verdienen en deze in gezamenlijkheid worden opgepakt.

In Eindhoven aiport is er het samenwerkingsinitiatief in de vorm van het Team Ondermijning Luchthaven (TOL). Het lid Boswijk (CDA) vroeg of het TOL in elke luchthaven kan komen. De ervaringen met het TOL op Eindhoven laten zien dat een gebiedsgerichte, integrale aanpak meerwaarde heeft in het verstoren van criminele processen. Het verschilt per luchthaven wat er precies nodig is. Op andere luchthavens geeft de KMar invulling aan de aanpak van ondermijning in vormen die passen bij het dreigings- en risicobeeld en de beschikbare netwerksamenwerking. Dit doen zij enerzijds in multidisciplinaire teamverbanden, waar dat mogelijk en effectief is, en anderzijds via een meer onvoorspelbare, flexibele inzet, gericht op het vergroten van de informatiepositie en het verstoren van criminele patronen. Er wordt doorlopend bekeken wat de meest effectieve invulling van de aanpak is, met oog voor maatwerk per luchthaven en voor het borgen van landelijke samenhang.

6. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de analyse kwetsbare logistieke knooppunten;

Een tussenrapportage van het onderzoek “Zicht op logistieke knooppunten” wordt samen met een evaluatie in juni aan het ministerie aangeboden. De Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de resultaten van dit onderzoek.

7. Motie van de leden Bikker en Ceder (Chr. Unie) over het platform en de lokale aanpakken versterken om drugscriminaliteit in kleine zeehavens tegen te gaan

Er wordt momenteel een bredere samenwerkingsstructuur opgezet: het landelijk Platform Ondermijning Kleine Zeehavens. De gemeenten Den Haag, Harlingen, Den Helder, het Hogeland, Eemsdelta en Goeree-Overflakkee en de RIEC’s Den Haag en Noord-Nederland leggen momenteel de laatste hand aan een plan van aanpak voor dit platform. Hierbij wordt gezamenlijk opgetrokken met de zeehavens van Scheveningen, Harlingen, Den Helder, Delfzijl, Stellendam en de Eemshaven. Het doel is dat samenwerking de kleine zeehavens – die vaak kampen met vergelijkbare problematiek - minder kwetsbaar maakt voor drugssmokkel.

8. Toezegging: de Tweede Kamer informeren over de resultaten van de maatregelen rondom kleine havens;

Vanuit de RIEC-middelen kan de weerbaarheid van kleine havens lokaal worden versterkt. Zo is met ondersteuning van het RIEC Noord-Nederland een integrale samenwerkingsstructuur opgezet voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit in de noordelijke zeehavens. Er is een gebiedsscan gemaakt van alle noordelijke zeehavens en er zijn integrale controles uitgevoerd. Daarnaast wordt ingezet op het delen van kennis en best-practices tussen alle havens en logistieke knooppunten. Momenteel leggen een aantal gemeenten de laatste hand aan het bovenstaande plan voor het Platform Ondermijning Kleine Zeehavens. Verder wordt dit jaar door mijn ministerie in samenwerking met dit platform een bijeenkomst georganiseerd om kennisdeling met de Belgische kleine havens te stimuleren. Tot slot wordt met het onderzoek “Zicht op logistieke knooppunten” kwetsbare logistieke knooppunten in beeld gebracht zodat onderbouwd en gericht aanvullende maatregelen kunnen worden genomen.

9. Motie van het lid Boswijk c.s. over het in kaart brengen bij welke andere gemeenten een soortgelijk interventieteam als het HEIT behulpzaam kan zijn

Op 26 november 2024 is de door het lid Boswijk c.s. ingediende motie aangenomen waarin de regering wordt verzocht in kaart te brengen in welke andere gemeenten waar ondermijning en seksuele uitbuiting veelvuldig aan de orde zijn, een soortgelijk interventieteam als het HEIT behulpzaam kan zijn en met hen in gesprek te gaan hierover. Op basis hiervan is via de accounthouders (aanspreekpunten voor de gemeenten) van het ministerie van JenV aan alle gemeenten aandacht gevraagd voor het HEIT en gevraagd naar de bekendheid met dergelijke teams die op een goede manier werken aan de bestrijding van ondermijning. Uit de reacties hierop en uit contacten met het HEIT is gebleken dat de werkwijze van het HEIT landelijk goed bekend is. Aan gemeenten is aangegeven dat wanneer deze, of hun regio, meer informatie willen hebben contact kan worden opgenomen met hun RIEC en/of met hun accounthouder van het ministerie van JenV. Een aantal gemeenten en regio’s heeft eerder al zelf contact gezocht met het HEIT om meer informatie te krijgen. Daarmee beschouwen we de motie als uitgevoerd en afgedaan.

10. Motie van de leden Ellian (VVD) en van Nisen (SP) over het uitgangspunt dat misdaadgeld in beginsel altijd moet worden afgepakt

Deze motie wordt meegenomen in het verdere proces van het wetstraject Eerste Aanvullingswet Modernisering Wetboek van Strafvordering. In dat traject wordt de Kamer geïnformeerd over de mogelijkheden rondom en de verdere uitwerking van deze motie.

---

1. https://www.maakhetzeniettemakkelijk.nl/interventies/kwaliteitskader↩︎

2. “Baat het niet dan schaadt het niet… of toch wel?” De Jonge (Trimbos) en Kruisbergen (ministerie J&V)↩︎

3. Downloadversie_Eindhoven_Airport_belicht.pdf↩︎

4. Kamerstukken 2022–2023, 24 077, nr. 504↩︎