De uitspraken van de minister over regenboogsymbolen en hakenkruizen
Schriftelijke vragen
Nummer: 2025D38274, datum: 2025-09-10, bijgewerkt: 2025-09-10 14:53, versie: 2 (versie 1)
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kv-tk-2025Z16521).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: I. Kostic, Tweede Kamerlid (PvdD)
Onderdeel van zaak 2025Z16521:
- Gericht aan: G. Moes, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- Indiener: I. Kostic, Tweede Kamerlid
- Voortouwcommissie: TK
Preview document (🔗 origineel)
Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
Vergaderjaar 2024-2025 | Vragen gesteld door de leden der Kamer |
2025Z16521
Vragen van lid Kostic (PvdD) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de uitspraken van de Minister over regenboogsymbolen en hakenkruizen (ingezonden 10 september 2025).
Vraag 1
Weet u nog dat u naar aanleiding van het bericht «Regenboogzebrapad in Appingedam nog voor opening beklad met hakenkruis en leuzen» van de Telegraaf de volgende tweet heeft geplaatst: «Zo werkt polarisatie. Jammer, van beide kanten jammer»?1
Vraag 2
Wat bedoelde u precies met die reactie en «beide kanten» en «polarisatie»?
Vraag 3
Welke beide kanten zijn er in deze situatie waarbij een symbool van liefde en jezelf zijn wordt beklad met een hakenkruis?
Vraag 4
Deelt u de mening dat de enige juiste reactie op het bekladden van een regenboogsymbool met een hakenkruis, een keiharde aanpak en veroordeling is van de bekladders en dat er verder geen twee kanten aan het verhaal zijn? Zo nee, wat is dan precies uw opvatting?
Vraag 5
Biedt u uw excuses aan de hele LHBTQIA+ gemeenschap en Joodse gemeenschap omdat u niet meteen ondubbelzinnig en zonder kanttekeningen het bekladden van een regenboogpad heeft veroordeeld?
Vraag 6
Weet u nog dat u op vragen hierover destijds antwoordde: «De kant die bedacht heeft dat daar zo'n regenboogpad moet komen en daarmee volledig de belevingswereld van veel jongeren daar negeert (misschien zelfs provoceert) en de kant die daar dan met hakenkruizen tegenin gaat.» Staat u nog steeds achter deze woorden? Zo nee, wat bedoelde u dan hiermee precies en biedt u hiervoor uw excuses aan?2
Vraag 7
In een toelichting zei u het jammer te vinden dat de twee groepen «zo ver van elkaar af staan»; begrijpt u dat u hiermee de antisemitische en LHBTQIA+ hatende mensen die een hakenkruis hebben getekend, op gelijke voet zet als mensen die LHBTQIA+ zijn en regenboogsymbolen in de publieke ruimte uitdragen en biedt u hiervoor uw excuses aan?3
Vraag 8
In reactie op een statement van zes politieke fracties uit de Groningse provinciale staten stelt u: «Ik sta voor mijn woorden, ik heb niks verkeerd gezegd. Mijn enige punt is dat zo’n regenboogzebra niet het handigste middel is om discriminatie en onveiligheid te bestrijden. Omdat het inderdaad júist de groepen die je wilt bereiken, wegjaagt.» Staat u nog steeds achter deze specifieke uitspraak en dus achter uw woorden van toen of biedt u ook hiervoor uw excuses aan?4
Vraag 9
In een radiointerview vertelde u: «Polarisatie werkt zo: je hebt twee partijen die tegenover elkaar staan en niet willen toegeven. Dat heb ik willen aankaarten.» Wat bedoelde u hiermee en begrijpt u dat u hiermee de antisemitische en LHBTQIA+ hatende mensen die een hakenkruis hebben getekend op gelijke voet zet als mensen die LHBTQIA+ zijn en regenboogsymbolen in de publieke ruimte uitdragen en biedt u hiervoor uw excuses aan?5
Vraag 10
Vindt u het normaal dat u regenboogsymbolen problematiseert terwijl ze met hakenkruizen en haatleuzen zijn beklad?
Vraag 11
Kunt u vertellen wat u weet over de geschiedenis van het regenboogsymbool en de belangrijke betekenis ervan in de beweging voor LHBTQIA+ rechten?
Vraag 12
Kunt u bevestigen dat u het regenboogsymbool van LHBTQIA+ gemeenschap belangrijk vindt en ziet als een betekenisvol symbool van liefde en respect voor het recht van iedereen om zichzelf te zijn, dat een plek in de publieke ruimte verdient?
Vraag 13
Kunt u schetsen of u begrijpt wat de meerwaarde is van regenboogsymbolen in de politieke ruimte?
Vraag 14
Kunt u bevestigen dat u het regenboogsymbool van LHBTQIA+ gemeenschap in welke vorm dan ook nooit de schuld geeft van welke vorm van polarisatie en haat dan ook?
Vraag 15
Op 5 september stelt u dat u «de formulering heeft teruggenomen» en «ik snap heel goed dat er mensen zijn die dat wel als provocerend of als pijnlijk hebben ervaren. En het is natuurlijk netjes als je dan sorry zegt. En bij dezen doe ik dat ook.» Hoe rijmen deze woorden met al uw bovengenoemde uitspraken waarbij excuses juist uitbleef?6
Vraag 16
Waar zegt u precies sorry voor; dat mensen uw woorden als «provocerend en pijnlijk hebben ervaren» of dat u destijds heeft laten zien geen enkel verstand te hebben van LHBTQIA-worstelingen en het belang van het regenboogsymbool en dat u de suggestie heeft gewekt dat er twee kanten aan het verhaal zitten bij het bekladden van een regenboogpad met een hakenkruis?
Vraag 17
Waarom heeft u al die tijd sinds het incident met de hakenkruis geen excuses aangeboden richting LHBTQIA+ en Joodse gemeenschap en bleef u verwijzen naar twee groepen en polarisatie?
Vraag 18
Begrijpt u dat u nu totaal niet geloofwaardig meer bent en het er nu ernstig op lijkt dat u alleen uw eigen positie probeert te redden?
Vraag 19
Kunt u deze vragen één voor één en met spoed beantwoorden, maar uiterlijk vóór het volgende OCW-tweeminutendebat aanstaande donderdag?
X, 1 september 2024 (x.com/GoukeMoes/status/1830328324628877570).↩︎
BNNVARA, 1 september 2025, «Nieuwe BBB-Minister van Onderwijs Gouke Moes vergeleek regenboogsymbool met hakenkruis» (www.bnnvara.nl/joop/artikelen/nieuwe-bbb-minister-van-onderwijs-gouke-moes-vergeleek-regenboogsymbool-met-hakenkruis).↩︎
BNNVARA, 1 september 2025, «Nieuwe BBB-Minister van Onderwijs Gouke Moes vergeleek regenboogsymbool met hakenkruis» (www.bnnvara.nl/joop/artikelen/nieuwe-bbb-minister-van-onderwijs-gouke-moes-vergeleek-regenboogsymbool-met-hakenkruis).↩︎
Dagblad van het Noorden, 5 september 2024, «BBB-leider Gouke Moes twitterde over regenboogzebra en jaagt daarmee veel mensen in de gordijnen. «Ik ben hier verbaasd, maar ook boos over»» (https://dvhn.nl/groningen/eemsdelta/Twitterstorm-trekt-over-Groninger-BBB-leider-Moes-43224462.html).↩︎
NOS Met het Oog op Morgen, 4 september 2024, «Waarom is er debat over een regenboogpad?» (www.nporadio1.nl/fragmenten/nos-met-het-oog-op-morgen/9cee6469-5149-44a3-8bb8-3b738262c31e/2024-09-04-waarom-is-er-debat-over-een-regenboogpad).↩︎
NOS, 5 september 2025, «Minister Moes zegt sorry voor tweet over regenboogzebrapad» (nos.nl/regio/groningen/artikel/670692-minister-moes-zegt-sorry-voor-tweet-over-regenboogzebrapad).↩︎