Plan van aanpak Periodieke Rapportage begrotingsartikel 6.2 Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving
Brief regering
Nummer: 2025D38948, datum: 2025-09-12, bijgewerkt: 2025-09-12 15:56, versie: 1
Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: E. van Marum, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Onderdeel van zaak 2025Z16799:
- Indiener: E. van Marum, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Digitale Zaken
Preview document (š origineel)
Hierbij informeer ik uw Kamer over de aankomende periodieke rapportage over begrotingsartikel 6.2, Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Dit is onderdeel van het thema Waardengedreven digitale samenleving in de Strategische evaluatieagenda (SEA).
De periodieke rapportage (hierna: PR) is bedoeld om meer inzicht in het beleidsthema te krijgen en verbetering van beleid en uitvoering te stimuleren. Het is een syntheseonderzoek naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid in de periode 2020 tot en met 2025.
Zoals gebruikelijk ontvangt u het plan van aanpak voor Prinsjesdag.
Omschrijving van begrotingsartikel 6.2
Uit 6.2 wordt een deel van het beleid voor de digitalisering van de overheid bekostigd. De doelstelling van dit subartikel komt overeen met de algemene doelstelling van artikel 6 van begrotingshoofdstuk VII (BZK), namelijk het bewerkstelligen van een digitale samenleving over de grenzen heen die rekening houdt met burgers en werkt aan maatschappelijke opgaven.
BZK is (stelsel)verantwoordelijk voor het bevorderen van een toegankelijke digitale overheidsdienstverlening en (het inzetten van) digitale innovaties. Het ministerie heeft een rol in het stimuleren van het gebruik van nieuwe technologieƫn voor maatschappelijke opgaven, regisseren van verantwoorde digitalisering en bij de uitvoering van digitale voorzieningen. Vanuit subartikel 6.2 worden middelen ingezet die invulling geven aan deze verantwoordelijkheden.
Beleidsthemaās
Er zijn bij aanvang een aantal inhoudelijke beleidsthemaās te onderscheiden in de bestedingen uit 6.2. Deze afbakening kan worden bijgesteld in de loop van het onderzoek. Hieronder volgt een overzicht met voorbeelden van uitgevoerde activiteiten.
| Beleidsthema | Activiteiten |
|---|---|
| AI | Algoritmeregister, algoritmekader, NLAIC / AINed,Ā |
| Caribisch Nederland | Programma Caribisch Nederland, bevorderen van de digitale dienstverleningĀ |
| Data | Interbestuurlijke data strategie (IBDS), Open data portaal, programma regie op gegevens |
| Digitaal Burgerschap | NL Design system, Ondersteuningspool, herinzet digitale apparaten |
| Dienstverlening en digitale Overheid | Overheidsbrede loketten, loketfunctie van de overheid, digitaleoverheid.nl |
| Informatieveiligheid | Toezicht NIS2, bestuurlijke convenant informatieveiligheidĀ |
| Publicaties | Staatscourant, wettenbank |
| Informatiesamenleving | Beschermen van kinderrechten en veiligheid online, nieuwe technologie |
| Toegang | DigiD-balies buitenland, beheer BSNk |
| Single Digital Gateway |
Budgettaire grondslag
Het budget wordt besteed aan de financiĆ«le instrumenten: bijdragen aan (mede)overheden, bijdragen aan ZBOās, bijdragen aan agentschappen, subsidies, en inkoopopdrachten (tabel 1). Samen vormen deze instrumenten het totaal van de inzet van middelen waarop deze rapportage betrekking heeft. In het onderzoek ligt de focus op die beleidsinspanningen waarvoor de grootste budgettaire inspanning wordt geleverd. Keuzes over de precieze afbakening vinden plaats in overleg met de begeleidingscommissie en worden verantwoord in het eindrapport.
Tabel 1. Gerealiseerde uitgaven x1000 op art. 6.2 per instrument.
| Instrument | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 (stand OW 2025) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Subsidies | 4.110 | 3.778 | 5.793 | 8.491 | 14.056 | 8.542 |
| Opdrachten | 4.362 | 4.352 | 4.977 | 3.681 | 7.979 | 15.738 |
| Bijdragen aan: | ||||||
| ZBOās/RWTās | 20.262 | 16.790 | 17.473 | 20.548 | 23.277 | 25.626 |
| medeoverheden | 147 | 422 | 709 | 1.291 | 1.287 | 839 |
| (inter)nationale organisaties | 792 | 565 | 182 | 267 | 140 | 89 |
| agentschappen | 53.286 | 71.513 | 56.484 | 31.741 | 39.133 | 37.881 |
andere begrotings- hoofdstukken |
1.066 | 13 | 128 | 29 | 38 | 0 |
Onderzoeksperiode
De onderzoeksperiode van deze periodieke rapportage beslaat de periode 2020 tot en met 2025. Dit valt binnen de periode van vier tot zeven jaar die de Regeling periodiek evaluatieonderzoek (RPE, 2022) voorschrijft. De vorige rapportage (toen nog beleidsdoorlichting) over 6.2 dateert van 2020 en besloeg de periode 2015-2020 (Kamerstuk 30985, nr. 49).
Inzichtbehoefte
Uitkomsten van de PR kunnen worden gebruikt om bij te dragen aan de ontwikkeling van het beleidsterrein en de coƶrdinerende rol van BZK.
De vorige beleidsdoorlichting (Kamerstuk 30985, nr. 49) liet een verschuiving zien van een focus op het leveren van betrouwbare digitale voorzieningen naar een meer op de samenleving en gebruiker gerichte digitale overheid. Globaal gezien lijkt deze verschuiving zich verder te hebben doorgezet sinds 2020. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in stroomversnelling op en stellen de overheid voor nieuwe opgaven. Mede door een aantal grote en ingrijpende gebeurtenissen zoals de coronapandemie, de kinderopvangtoeslagenaffaire en de meer recente ontwikkelingen op het gebied van (cyber)veiligheid kwam vanuit de politiek meer focus op de uitvoering, (inclusieve) publieke dienstverlening, veiligheid en maatschappelijke weerbaarheid. Ook is er politiek en in het stakeholderveld meer behoefte aan samenhang en invulling van de coƶrdinerende rol van BZK.
De periodieke rapportage over 2020-2025 moet in elk geval (1) inzicht geven in de ontwikkeling van het beleidsterrein en de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid in de aanpak van deze ontwikkeling, en (2) inzicht geven in de doeltreffendheid en doelmatigheid waarmee BZK haar rol heeft ingevuld (stimuleren, regisseren, uitvoering).
De periodieke rapportage moet voorzien in een beschrijving van de gehanteerde, (mogelijk impliciete) beleidstheorie, om te kunnen verklaren waarom en hoe bepaald beleid is ingezet om bepaalde doelstellingen te bereiken.
Ook dient het onderzoek, volgens de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (RPE), input te leveren voor het opstellen van een 20%-besparingsvariant, met een uitwerking van de (financiƫle) effecten van deze variant. Aanvullend kan het onderzoek inzicht geven in de noodzaak voor intensivering, ook met uitwerking van de (financiƫle) effecten daarvan.
Onderzoeksopzet
De periodieke rapportage wordt uitgevoerd met inachtneming van de verplichte elementen die een periodieke rapportage moet bevatten conform Artikel 4, lid 5 van de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (2022).
Hoofdvragen
De hoofd- en deelvragen vloeien voort uit gestelde inzichtbehoefte. De periodieke rapportage moet in elk geval de volgende hoofdvragen beantwoorden:
In hoeverre heeft het gevoerde beleid doelmatig en doeltreffend bijgedragen aan de doelstellingen van BZK op het gebied van digitalisering?
Hoe doelmatig en doeltreffend heeft BZK op deelgebieden van digitalisering invulling gegeven aan haar rol en verantwoordelijkheden?
Deelvragen
Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden moet de periodieke rapportage inzicht geven in de onderliggende beleidsthemaās en hun dwarsverbanden en/of complementariteit. Dit gebeurt aan de hand van de volgende deelvragen:
In welke mate zijn de doelstellingen per deelthema bereikt als gevolg van de inspanningen van BZK?
Welke aanbevelingen zijn er op het gebied van monitoring en evaluatie met oog op een volgende periodieke rapportage op dit thema?
Welke beleidstheorie verklaart de instrumentkeuze van BZK per deelthema en in hoeverre is deze expliciet gemaakt?
In hoeverre bestaat er samenhang tussen de beleidsthemaās in dit begrotingsartikel en wat verklaart het bestaan of ontbreken van deze samenhang?
Onderzoeksmethode
De periodieke rapportage is een ex post syntheseonderzoek naar de doeltreffendheid van het gevoerde beleid. Dit betekent dat er hoofdzakelijk wordt geput uit bestaande evaluaties en ander onderzoeksmateriaal voor een samenvoeging en analyse van wat bekend is over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid. Blinde vlekken in het syntheseonderzoek worden mogelijk aangevuld met kwalitatieve methoden.
Onderzoeksmateriaal
Het basismateriaal voor het syntheseonderzoek bestaat uit alle monitoring- en evaluatieonderzoeken die tijdens de onderzoeksperiode zijn uitgevoerd. In de jaren 2020-2025 zijn er minstens 64 onderzoeken uitgevoerd die waarschijnlijk in aanmerking komen (tabel 2 in de bijlage). Aanvullend kan het onderzoek kwalitatieve data opleveren aan de hand van vraaggesprekken met betrokken beleidsmedewerkers en stakeholders, waaronder in elk geval uitvoeringsorganisaties en medeoverheden.
Onafhankelijkheids- en kwaliteitsborging
De voorbereiding, organisatie, uitvoering en verantwoording van de periodieke rapportage wordt begeleid door een begeleidingscommissie, waarin zowel BZK als externe expertise en het Ministerie van Financiƫn is vertegenwoordigd. Gedurende het traject bewaakt de commissie de onafhankelijkheid en kwaliteit van het onderzoek.
De begeleidingscommissie zal in elk geval bestaan uit:
Plv. directeur-generaal Directoraat-generaal Digitalisering en Overheidsorganisatie (BZK)
Medewerker Inspectie der Rijksfinanciƫn, DG Rijksbegroting (ministerie van Financiƫn)
Medewerker directie Financieel-Economische Zaken (BZK)
Medewerker(s) beleidsdirecties Digitalisering en Overheidsorganisatie (BZK)
Een of meer onafhankelijk deskundige(n)
Onafhankelijk deskundige
Een of meer onafhankelijk deskundigen worden betrokken bij de rapportage, in dit geval wetenschappers met expertise op het gebied van ICT en digitale overheid. Deze expertise is nodig om in dit complexe beleidsterrein de validiteit en betrouwbaarheid van zowel de (toepassing van de) methode als de inhoud te kunnen toetsen.
Geverifieerd wordt dat de deskundigen niet verantwoordelijk zijn geweest voor het beleid en geen rol hebben gespeeld bij onderliggende evaluatieonderzoek(en). Dit betreft dus de PR zelf, maar ook de onderliggende onderzoeken.
De deskundige voorziet de Tweede Kamer na afloop van het onderzoek van een onafhankelijk oordeel over de kwaliteit en validiteit van de PR.
Uitvoering
De voorbereiding en organisatie van de periodieke rapportage wordt uitgevoerd door de digitale beleidsdirecties van het DG Digitalisering en Overheidsorganisatie. De uitvoering van het onderzoek wordt uitbesteed een externe partij.
Planning
Het definitieve rapport wordt in december 2026 met een kabinetsreactie verstuurd aan de Tweede Kamer voor inhoudelijke behandeling. De uitkomst van de inhoudelijke behandeling vormt samen met de kabinetsreactie de basis voor mogelijke vervolgacties.
Na verzending aan de Tweede kamer wordt de periodieke rapportage (en de
kabinetsreactie, het oordeel van de onafhankelijke deskundige en eventuele bijlagen) gepubliceerd op de website van de Tweede Kamer en Rijksoverheid.nl.
| Fase | Periode |
|---|---|
| Opstartfase (afgerond) | april - augustus 2025 |
| Aanvullende dataverzameling | september 2025 - februari 2026 |
| Oplevering en revisie | augustus ā november 2026 |
| Publicatie | december 2026 |
De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
Herstel Groningen, Koninkrijksrelaties en Digitalisering
Eddie van Marum
Bijlagen
Overzicht relevant onderzoeksmateriaal
Tabel 2 geeft een overzicht. De informatie is ontleend aan de jaarverslagen BZK 2020-2024, aangevuld met toegezegde, lopende en voorgenomen onderzoeken.
Tabel 2. Overzicht van relevante monitoring- en evaluatieonderzoeken die zijn uitgevoerd tussen 2020 en 2025.
| Titel onderzoek | Afronding | Type onderzoek | Status | Beleidsthema |
|---|---|---|---|---|
| IBDS/WAU - Evaluatie | 2025/2026 | Ex durante | Te starten | Data |
| (deel)evaluatie Evaluatie Wet Electronisch Publicaties (WEP) | 2025/2026 | Ex durante | In uitvoering | Publicaties |
| Sdu-rapportages KOOP/Logius (Bekendmakingswet (Bkw)) | 2025/2026 | Ex durante | Te starten | Publicaties |
| BSNK - evaluatie | 2025/2026 | Ex durante | Te starten | Toegang |
| DigiD in het Buitenland - evaluatie | 2025/2026 | Ex durante | Te starten | Toegang |
| Ervaren kwaliteit dienstverlening data.overheid.nl | 2025/2026 | Ex durante | Nog te starten | Data |
| Onderzoek digitale competenties (DIGCOM) | 2024 en verder | Ex durante | Lopend | Digitaal Burgerschap |
| Monitor effectiviteit beleid digitale inclusie | 2023/2024 | Ex durante | Anders | Digitaal Burgerschap |
| Beleidsevaluatie Algoritmekader | 2025 | Ex post | Te starten | AI |
| ADR-onderzoek vulling van het Algoritmeregister door de Rijksoverheid | 2025 | Ex durante | Te starten | AI |
| Financiering van datastelsel | 2025 | Ex durante | Nog te starten | Data |
| TNO onderzoek systeemfuncties IBDS | 2025 | Ex durante | Lopend | Data |
| CIO-oordeel Implementatie Stelsel Toegang | 2025 | Ex durante | Afgerond | Toegang |
| Ontwerpend Onderzoek Vrijwillig Machtigen - Eindrapport | 2025 | Ex post | Afgerond | Toegang |
| Beleidsevaluatie effectiviteit en doelmatigheid van inzet middelen op het reguleren van algoritmes | 2024 | Ex post | Lopend | AI |
| Evaluatie reguleren van algoritmes | 2024 | Ex post | Uitgesteld | AI |
| Herhaling en opvolging beleidsonderzoek uitvoerbaarheid en samenhang EU data acts | 2024 | Ex durante | Lopend | Data |
| Knelpunten gegevensdeling onderzoek ODI | 2024 | Ex durante | Afgerond | Data |
| Beleidsonderzoek uitvoerbaarheid en samenhang EU data acts | 2024 | Ex durante | Anders | Data |
| Staat van de Uitvoering | 2024 | Ex durante | Afgerond | Dienstverlening |
| Beleidsevaluatie effectiviteit digitale toegankelijksheidsbeleid | 2024 | Ex post | Lopend | Digitaal Burgerschap |
| Digitale toegankelijksheidsbeleid | 2024 | Ex post | Uitgesteld | Digitaal Burgerschap |
| Digitale competenties | 2024 | Overig onderzoek | Afgerond | Digitaal Burgerschap |
| Uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets Cyberbeveiligingswet | 2024 | Ex ante | Lopend | Informatieveiligheid |
| Evaluatie Inkoopeisen Cybersecurity Overheid | 2024 | Ex durante | Lopend | Informatieveiligheid |
| NLCS jaarlijkse evaluatie | 2024 | Ex post | Afgerond | Informatieveiligheid |
| Voortgangsrapportage NLCS | 2024 | Ex durante | Afgerond | Informatieveiligheid |
| Uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets Cyberbeveiligingswet | 2024 | Ex ante | Afgerond | Informatieveiligheid |
| Evaluatie Inkoopeisen Cybersecurity Overheid | 2024 | Ex durante | Anders | Informatieveiligheid |
| Behoeften vrijwillig machtigen DigiD Machtigen - Literatuurstudie | 2024 | Ex durante | Afgerond | Toegang |
| Agentschapsdoorlichting Logius | 2024 | Agentschapsdoorlichting | Lopend | Toegang |
| Agentschapsdoorlichting Logius | 2024 | Doorlichting | Uitgesteld | Toegang |
| Agentschapsdoorlichting Logius | 2024 | Ex post | Uitgesteld | Toegang |
| Staat van de Dienstverlening | 2023 | Ex durante | Afgerond | Dienstverlening |
| DigiD helpt niet mee | 2023 | Overig onderzoek | Afgerond | Toegang |
| Digitale identiteit vraagt veel van DigiD en eHerkenning | 2023 | Overig onderzoek | Afgerond | Toegang |
| Herijking MKBA Digtale Toegang - Naar aanleiding van de Wet digitale overheid | 2023 | Overig onderzoek | Afgerond | Toegang |
| Monitor digitale overheid 2022 | 2022 | Ex durante | Afgerond | Digitale Overheid |
| Monitor digitale overheid 2022 | 2022 | Ex durante | Afgerond | Digitale Overheid |
| Rapport BIO-evaluatie - bio-overheid | 2022 | Ex post | Afgerond | Informatieveiligheid |
| Onderzoek operationalisering anti-discriminatienormen tot AI-systeemprincipes | 2021 | Ex ante | Afgerond | AI |
| Update Quick Scan toepassen AI publieke sector | 2021 | Ex post | Afgerond | AI |
| Kadering en beoordeling rekenregels voor dataminimalisatie bij regie
op gegevens |
2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Data |
| Onderzoek naar kosten en baten van open source | 2021 | Ex ante | Afgerond | Data |
| Onderzoek naar open source gemeenschap | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Data |
| Evaluatie pilot Regie op Gegevens | 2021 | Ex post | Afgerond | Data |
| Onderzoek effecten Direct Duidelijk op dienstverleningsresultaten | 2021 | Ex post | Afgerond | Digitaal Burgerschap |
| Onderzoek effect Direct Duidelijk op begrijpelijkheid teksten | 2021 | Ex post | Afgerond | Digitaal Burgerschap |
| Het Direct Duidelijk Effect | 2021 | Ex post | Afgerond | Digitaal Burgerschap |
| Rapportage Webrichtlijnen | 2021 | Monitor | Afgerond | Digitaal Burgerschap |
| Onderzoek naar de synergie tussen het Referentie Grootboekschema en elektronisch factureren | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Digitale Overheid |
| Onderzoek inrichting architectuurfunctie GDI | 2021 | Ex ante | Afgerond | Digitale Overheid |
| Onderzoek naar govtech in NL | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Digitale Overheid |
| Quick scan internationale vergelijking governance digitalisering | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Digitale Overheid |
| Monitor GDI | 2021 | Monitor | Afgerond | Digitale Overheid |
| Adviesnotitie vervallen BTW-plicht GDI-voorzieningen Logius | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Digitale Overheid |
| Marktverkenning Berichtenbox Bedrijven | 2021 | Ex ante | Afgerond | Digitale Overheid |
| Onderzoek impact BIO en ISO27002 | 2021 | Ex post | Afgerond | Informatieveiligheid |
| Evaluatie Innovatiebudget | 2021 | Ex post | Afgerond | Digitale Overheid |
| Beleidsdoorlichting Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving | 2021 | Doorlichting | Afgerond | n.v.t. |
| Ontwikkeling Mensenrechten Impact Assessment | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Publieke Waarden |
| From harmful to ethical game and media design | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Publieke Waarden |
| Code bescherming kinderrechten online | 2021 | Overig onderzoek | Afgerond | Publieke Waarden |
| Beleidsdoorlichting Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving | 2020 | Ex post | Afgerond | n.v.t. |