Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2025-2026

36 820 XVI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
J.A. Bruijn

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 en < 1.000	5	10
=> 1.000	10	20

2. Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Onderstaand overzicht gaat alleen in op mutaties die budgettaire gevolgen hebben op de stand van 2025. Voor budgettaire wijzigingen die de stand van 2026 en verder beïnvloeden, wordt verwezen naar de Ontwerpbegroting 2026.

Stand 1e suppletoire begroting 2025		36.781.040	40.041.800	41.689.632	43.079.630	45.553.906	48.297.925
Backpay	11	– 50.000	50.000	0	0	0	0
Bijdrage AI-fabriek	10	500	500	500	500	0	0
Bijstelling uitgaven Rijksbijdrage Wlz	8	– 1.000.000	– 50.000	– 250.000	– 50.000	– 350.000	– 850.000
Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag	8	– 321.417	– 304.327	– 280.520	– 253.511	– 349.746	– 571.529
Overige mutaties	-	– 172.481	15.387	527.031	491.000	387.120	319.619
Stand suppletoire begroting september 2025		35.237.642	39.753.360	41.686.643	43.267.619	45.241.280	47.196.015

Toelichting

Backpay

De reservering van € 50 miljoen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-militairen en ambtenaren in Nederlands-Indië schuift van 2025 door naar 2026. Het bleek in de uitvoering niet mogelijk om in 2025 een backpayregeling mogelijk te maken.

Bijdrage AI-fabriek

Voor de nationale AI Factory wordt er vanuit de VWS-begroting in totaal € 2 miljoen naar de EZ-begroting overgeheveld. Hiervan is het bedrag voor 2025 € 0,5 miljoen. Dit sluit aan bij de VWS-ambities uit de NVS en de AZWA-afspraken om met inzet van AI administratieve lasten te verlichten, arbeidsproductiviteit te verhogen en werkdruk terug te dringen.

Bijstelling uitgaven rijksbijdrage Wlz

Dit betreft een bijstelling van € 1 miljard in de uitgavenraming Rijksbijdrage Wlz, naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.

Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag

Dit betreft een bijstelling van € 321 miljoen in de uitgavenraming Rijksbijdrage zorgtoeslag, naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.

Overige mutaties

Betreft enkele kasschuiven voor onder andere gegevensuitwisseling (€ 77 miljoen) en zorggeschikte woningen (€ 50 miljoen) en een tegenvaller op de FLO/VUT-regeling (€ 13 miljoen).

Stand 1e suppletoire begroting 2025		1.053.163	899.613	867.552	891.515	932.369	971.069
Zorgtoeslag	8	– 42.400	– 54.000	– 42.400	– 33.800	– 31.500	– 38.200
Overige ontvangstenmutaties	–	33.887	7.789	7.800	7.813	7.826	7.826
Stand suppletoire begroting september 2025		1.044.650	853.402	832.952	865.528	908.695	940.695

Toelichting

Zorgtoeslag

Voor 2025 worden er € 42,4 miljoen minder terugontvangsten verwacht voor de zorgtoeslag. Dit komt door lagere terugvorderingen door onterecht toegekende zorgtoeslag.

3. Beleidsartikelen

3.1. Artikel 1 Volksgezondheid

Art.	Verplichtingen	1.746.773	462.005	2.208.778
	Uitgaven	2.346.107	46.384	2.392.491
1.10	Gezondheidsbeleid	977.807	21.390	999.197
	Subsidies (regelingen)	56.226	– 2.665	53.561
	(Lokaal) gezondheidsbeleid	56.226	– 2.665	53.561
	Opdrachten	6.592	– 2.320	4.272
	(Lokaal) gezondheidsbeleid	6.592	– 2.320	4.272
	Bijdrage aan agentschappen	180.971	11.365	192.336
	Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit	146.088	6.941	153.029
	RIVM: Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed	33.584	5.284	38.868
	Overige	1.299	– 860	439
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	426.126	17.510	443.636
	ZonMw: Programmering	425.711	17.510	443.221
	Overige	415	0	415
	Bijdrage aan medeoverheden	307.892	– 2.500	305.392
	Lokale aanpak	307.737	– 2.500	305.237
	Overige	155	0	155
1.20	Ziektepreventie	1.157.997	18.550	1.176.547
	Subsidies (regelingen)	439.431	8.654	448.085
	Ziektepreventie	104.489	– 12.029	92.460
	Bevolkingsonderzoeken	248.402	18.010	266.412
	Vaccinaties	86.540	2.673	89.213
	Opdrachten	64.225	– 15.275	48.950
	Ziektepreventie	53.399	– 12.440	40.959
	Pandemische paraatheid	10.826	– 2.835	7.991
	Bijdrage aan agentschappen	544.370	25.171	569.541
	RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra	286.327	18.743	305.070
	RIVM: Bevolkingsonderzoeken	58.986	2.619	61.605
	RIVM: Vaccinaties	199.044	880	199.924
	Pandemische paraatheid	0	2.928	2.928
	Overige	13	1	14
	Bijdrage aan medeoverheden	109.971	0	109.971
	Pandemische paraatheid	40.253	2.071	42.324
	Overige	69.718	– 2.071	67.647
1.30	Gezondheidsbevordering	162.396	5.061	167.457
	Subsidies (regelingen)	79.454	2.014	81.468
	Preventie van schadelijk middelengebruik	29.843	503	30.346
	Gezonde leefstijl en gezond gewicht	28.471	823	29.294
	Letselpreventie	7.289	275	7.564
	Bevordering van seksuele gezondheid	12.526	460	12.986
	Overige	1.325	– 47	1.278
	Opdrachten	11.044	– 393	10.651
	Gezondheidsbevordering	11.044	– 393	10.651
	Bijdrage aan agentschappen	4.391	84	4.475
	Overige	4.391	84	4.475
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	876	– 816	60
	Overige	876	– 816	60
	Bijdrage aan medeoverheden	66.631	4.172	70.803
	Heroïnebehandeling op medisch voorschrift	16.711	566	17.277
	Seksuele gezondheid	49.920	3.606	53.526
1.40	Ethiek	47.907	1.383	49.290
	Subsidies (regelingen)	42.813	1.264	44.077
	Abortusklinieken	28.718	867	29.585
	Medische ethiek	14.095	397	14.492
	Opdrachten	2.399	0	2.399
	Medische ethiek	2.399	0	2.399
	Bijdrage aan agentschappen	2.695	119	2.814
	CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek	2.695	119	2.814
	Ontvangsten	143.159	7.761	150.920

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op artikel 1 wordt met € 462 miljoen verhoogd. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een verhoging van het verplichtingenbudget van ZonMw met € 385 miljoen. Dit in verband met de verstrekking van de opdrachtbrief 2026.

1. Gezondheidsbeleid

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

ZonMw: Programmering

Het budget is door loon- en prijsindexatie opgehoogd met € 14,7 miljoen. Voor de uitvoering van het programma Innovatieve Arbozorg door ZonMw is het budget opgehoogd met € 4,7 miljoen.

Tezamen met een aantal andere kleine mutaties valt dit budget € 17,5 miljoen hoger uit.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Bevolkingsonderzoeken

Door loon- en prijsindexatie is het budget opgehoogd met € 13 miljoen. Dit betreft zowel LPO voor bevolkingsonderzoeken als voor prenatale screening. Tezamen met een aantal technische mutaties is het budget verhoogd met € 18 miljoen.

Opdrachten

Ziektepreventie

Bij de middelen voor de aanschaf van Covid-vaccins doet zich een onderbesteding voor van € 4,5 miljoen. Daarnaast is er voor de aanschaf van Covid-vaccins € 8,4 miljoen overgeboekt naar het budget voor RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra.

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra

Voor de aanschaf van covidvaccins is € 8,4 miljoen aanvullend geboekt bovenop de eerdere € 31,6 miljoen vanuit het budget voor Opdrachten: Ziektepreventie (totaal € 40 miljoen). Voor de opdracht uitvoering implementatie RSV- immunisatie is ruim € 3 miljoen beschikbaar gesteld.

3.2. Artikel 2 Curatieve zorg

Art.	Verplichtingen	5.704.708	– 3.398.572	2.306.136
	Uitgaven	4.244.194	– 3.301.681	942.513
2.10	Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg	557.569	– 280.028	277.541
	Subsidies (regelingen)	200.836	2.149	202.985
	Medisch specialistische zorg	73.951	2.591	76.542
	Curatieve ggz	18.882	– 74	18.808
	Eerstelijnszorg	6.525	6.063	12.588
	Lichaamsmateriaal	24.656	852	25.508
	Medische producten	76.822	– 7.283	69.539
	Opdrachten	25.332	– 5.251	20.081
	Medisch specialistische zorg	15.249	– 256	14.993
	Curatieve ggz	1.467	– 129	1.338
	Eerstelijnszorg	1.456	– 459	997
	Lichaamsmateriaal	1.048	– 111	937
	Medische producten	6.112	– 4.296	1.816
	Bijdrage aan agentschappen	27.956	– 336	27.620
	aCBG	6.578	270	6.848
	CIBG	21.128	– 966	20.162
	Overige	250	360	610
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	4.716	21.139	25.855
	Overige	4.716	21.139	25.855
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	1.000	0	1.000
	Overig	1.000	0	1.000
	Leningen	97.505	– 97.505	0
	Leningen Pallas	97.505	– 97.505	0
	Vermogensverschaffing/-onttrekking	200.224	– 200.224	0
	Kapitaalverschaffing Pallas	200.224	– 200.224	0
2.34	Ondersteuning van het zorgstelsel	3.686.625	– 3.393.448	293.177
	Subsidies (regelingen)	163.261	– 11.419	151.842
	Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen	1.816	0	1.816
	Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden	116.640	0	116.640
	Regeling veelbelovende zorg	26.807	– 1.362	25.445
	Medisch specialistische zorg	4.299	2.100	6.399
	Medisch specialistische zorg	440	313	753
	Curatieve ggz	0	173	173
	Eerstelijnszorg	11.108	– 10.969	139
	Overige	2.151	– 1.674	477
	Bekostiging	3.463.308	– 3.397.700	65.608
	Rijksbijdrage 18-	3.397.700	– 3.397.700	0
	Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen	65.608	0	65.608
	Inkomensoverdrachten	20.530	14.790	35.320
	Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel	20.430	14.790	35.220
	Overige	100	0	100
	Opdrachten	20.191	1.881	22.072
	Risicoverevening	2.580	0	2.580
	Uitvoering zorgverzekeringsstelsel	11.308	– 20	11.288
	Curatieve ggz	765	0	765
	Eerstelijnszorg	115	0	115
	Passende Zorg	3.130	2.020	5.150
	Overige	2.293	– 119	2.174
	Bijdrage aan agentschappen	8.917	390	9.307
	CJIB: Onverzekerden en wanbetalers	8.917	390	9.307
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	10.418	– 1.390	9.028
	Sociale Verzekeringsbank: Onverzekerden	7.966	313	8.279
	Overige	2.452	– 1.703	749
2.50	NRG Pallas	0	371.795	371.795
	Leningen	0	97.505	97.505
	Pallas nieuwbouw programma	0	97.505	97.505
	Vermogensverschaffing/-onttrekking	0	274.290	274.290
	Pallas nieuwbouw programma	0	198.029	198.029
	Instandhouding NRG	0	76.261	76.261
	Ontvangsten	78.701	21.100	99.801

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingen op dit artikel worden met € 3,4 miljard naar beneden bijgesteld in verband met de overheveling van de Rijksbijdragen 18- naar artikel 8.

Voor de aanvullende aanpak beschikbaarheid geneesmiddelen moeten in 2025 meerjarige verplichtingen worden aangegaan. Hiervoor wordt € 21,0 miljoen aan verplichtingenbudget van 2026 tot en met 2028 naar 2025 gehaald.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget met € 3,4 miljard verlaagd.

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Eerstelijnszorg

Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel 2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar dit budget. Tezamen met een aantal andere kleine mutaties valt dit budget € 6,1 miljoen hoger uit.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Overige

In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw 2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen blijven hiermee beschikbaar voor het programma van PharmaNL in 2025.

Leningen

Leningen Pallas

Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor aan te wijzen als groot project.¹ Op verzoek van de kamer zijn alle uitgaven rondomd het project Pallas ondergebracht op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderseel 2.50 NRG Pallas.

Vermogensverschaffing/-ontrekking

Kapitaalverschaffing Pallas

Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor aan te wijzen als groot project². Op verzoek van de Kamer zijn alle uitgaven rondom het project Pallas ondergebracht op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderdeel 2.50 NRG Pallas.

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Eerstelijnszorg

Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel 2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar 2.10 Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.

Daarnaast is meerjarig € 9,5 miljoen, waarvan € 3,8 miljoen in 2025, overgeboekt naar artikel 1 Volksgezondheid ten behoeve van het ZonMw-programma voor digitale zelfzorgmiddelen. Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het subsidiebudget voor Eerstelijnszorg met € 11 miljoen verlaagd.

Bekostiging

De Rijksbijdrage 18- wordt overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Dit bedraagt circa € 3,4 miljard in 2025.

Inkomensoverdrachten

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel

De nabetalingen voor de vaststellingen op de FLO/VUT regeling vallen hoger uit dan geraamd. Hiervoor wordt dit budget met € 14,5 miljoen verhoogd in 2025.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het budget voor inkomensoverdrachten voor de overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel met € 14,8 miljoen verhoogd.

5. NRG Pallas

Leningen

Pallas nieuwbouw programma

Vermogensverschaffing/-onttrekking

Voor het PALLAS-nieuwbouwprogramma is € 390 miljoen aan vreemd vermogen beschikbaar gesteld in de vorm van rentedragende leningen. Het belangrijkste onderdeel van het PALLAS-nieuwbouwprogramma is de Pallas-reactor, waarmee radioactieve stoffen worden ontwikkeld voor diagnose en therapie.

Pallas nieuwbouw programma

Voor het Pallas-nieuwbouwprogramma wordt de komende jaren € 1,35 miljard eigen vermogen verschaft. Voor 2025 betreft dit € 198 miljoen.

Instandhouding NRG

Om de liquiditeitspositie van NRG PALLAS te handhaven wordt in 2025 € 76 miljoen ingezet.

Ontvangsten

In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw 2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen zijn vervolgens beschikbaar gesteld voor het programma van PharmaNL in 2025.

3.3. Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Art.	Verplichtingen	22.216.245	– 21.422.890	793.355
	Uitgaven	19.089.530	– 18.139.211	950.319
3.10	Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen	425.025	8.871	433.896
	Subsidies (regelingen)	94.777	11.515	106.292
	Toegang tot zorg en ondersteuning	24.879	– 333	24.546
	Inclusieve samenleving	39.866	11.473	51.339
	Kennis en informatiebeleid	30.032	375	30.407
	Opdrachten	92.062	– 6.955	85.107
	Bovenregionaal gehandicaptenvervoer	69.381	0	69.381
	Inclusiviteit	7.212	– 7.212	0
	Overige	15.469	257	15.726
	Bijdrage aan agentschappen	7.357	4.436	11.793
	Overige	7.357	4.436	11.793
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	29.392	– 4.378	25.014
	Doventolkvoorzieningen	19.052	572	19.624
	Participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen	10.340	– 4.950	5.390
	Bijdrage aan medeoverheden	201.437	4.253	205.690
	Oekraïne	28.016	7.212	35.228
	Overige	173.421	– 2.959	170.462
3.21	Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten	18.664.505	– 18.148.082	516.423
	Subsidies (regelingen)	357.298	– 99.256	258.042
	Zorg merkbaar beter maken	248.421	– 100.388	148.033
	Kennis, informatie en innovatiebeleid	30.059	678	30.737
	Palliatieve zorg en ondersteuning	78.818	454	79.272
	Bekostiging	18.048.900	– 18.048.900	0
	Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)	6.048.900	– 6.048.900	0
	Bijdrage Wlz	12.000.000	– 12.000.000	0
	Opdrachten	26.642	35	26.677
	Zorgdragen voor langdurige zorg	26.642	35	26.677
	Bijdrage aan agentschappen	713	32	745
	Algemeen	713	32	745
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	205.258	7	205.265
	Uitvoeringskosten Sociale Verzekeringsbank	60.785	– 5.696	55.089
	Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg	144.473	5.703	150.176
	Bijdrage aan medeoverheden	25.694	0	25.694
	Overige	25.694	0	25.694
	Ontvangsten	8.376	0	8.376

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op dit artikel wordt met € 21,4 miljard naar beneden bijgesteld. Het grootste gedeelte hiervan wordt veroorzaakt door de overheveling van de Bijdrage Wlz en de Bijdrage in Kosten van kortingen (BIKK) naar artikel 8.

1. Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen

Subsidies (regelingen)

Inclusieve samenleving

Het budget van de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) was voor € 15,1 miljoen begroot op begrotingsartikel 4 Zorgbreed beleid. De uitgaven van deze regeling vinden echter plaats op artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning. Daarom wordt het budget op dit artikelonderdeel verhoogd met € 15,1 miljoen.

Daarnaast heeft de Wet versterking regie op volkshuisvesting 1 jaar vertraging opgelopen. Hierdoor valt € 3 miljoen vrij.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget voor subsidies Inclusieve samenleving met € 11,5 miljoen verhoogd.

Opdrachten

Inclusiviteit

De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota 2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden». De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. Bij de suppletoire begroting september is dit gecorrigeerd en wordt het budget voor opdrachten inclusiviteit verlaagd met € 7,2 miljoen.

Bijdrage aan medeoverheden

Oekraïne

De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota 2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden». De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. In deze suppletoire begroting september wordt dit gecorrigeerd en wordt het budget voor Bijdrage aan medeoverheden Oekraïne verhoogd met € 7,2 miljoen.

2. Langdurige zorg tegen maatschappelijke aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken

Het budget is met € 100,3 miljoen verlaagd in 2025. Dit komt door twee kasschuiven die beide € 50 miljoen schuiven naar 2027 en 2028. Voor de subsidie zorggeschikte woningen is een kasschuif vereist doordat de betalingen vertraagd zijn. De kasschuif Groningen is benodigd omdat op basis van de nieuwste inzichten in de planning van de sloop, afstoot van panden, (ver)bouw- en herstelwerkzaamheden is gebleken dat het kasritme van de uitgaven anders is dan eerder voorzien. Onder de subsidies is ook een bedrag opgenomen voor het waarborgen van de continuïteit van zorg in de gehandicaptensector. Tot slot wordt er € 11,0 miljoen voor gespecialiseerde cliëntondersteuning (GCO) van 2025 door geschoven naar 2027 en 2028.

Bekostiging

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

De BIKK is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Deze mutatie bedraagt € 6,0 miljard in 2025.

Bijdrage Wlz

De Rijksbijdrage Wlz is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Deze mutatie € 12,0 miljard in 2025.

3.4. Artikel 4 Zorgbreed beleid

Art.	Verplichtingen	1.175.203	– 135.542	1.039.661
	Uitgaven	1.489.400	– 83.042	1.406.358
4.10	Positie cliënt en transparantie van zorg	73.838	352	74.190
	Subsidies (regelingen)	61.947	– 138	61.809
	Patiënten- en gehandicaptenorganisaties	40.124	– 122	40.002
	Transparantie van zorg	21.823	– 16	21.807
	Opdrachten	1.782	44	1.826
	Transparantie van zorg	9	0	9
	Overige	1.773	44	1.817
	Bijdrage aan agentschappen	10.109	446	10.555
	CIBG	10.109	446	10.555
4.20	Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	593.887	– 11.147	582.740
	Subsidies (regelingen)	561.236	– 11.074	550.162
	Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	377.297	– 13.466	363.831
	Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	174.001	2.710	176.711
	Overige	9.938	– 318	9.620
	Opdrachten	14.096	– 860	13.236
	Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	14.026	– 860	13.166
	Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	20	0	20
	Overige	50	0	50
	Bijdrage aan agentschappen	18.495	709	19.204
	Overig	18.495	709	19.204
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	0	78	78
	Overig	0	78	78
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	60	0	60
	OECD	60	0	60
4.30	Informatiebeleid	255.248	– 100.245	155.003
	Subsidies (regelingen)	87.892	1.145	89.037
	Informatiebeleid	81.685	1.145	82.830
	Overige	6.207	0	6.207
	Opdrachten	141.997	– 101.096	40.901
	Informatiebeleid	139.301	– 100.467	38.834
	Overige	2.696	– 629	2.067
	Bijdrage aan agentschappen	24.552	– 376	24.176
	Informatiebeleid	24.552	– 376	24.176
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	807	82	889
	Overige	807	82	889
4.40	Inrichting zorgstelsel	313.914	21.894	335.808
	Opdrachten	619	0	619
	Overige	619	0	619
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	313.295	21.894	335.189
	CAK	146.659	11.497	158.156
	NZa	76.833	– 273	76.560
	ZiNL	88.416	7.315	95.731
	CSZ	1.387	55	1.442
	Overige	0	3.300	3.300
4.50	Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland	252.513	6.104	258.617
	Subsidies (regelingen)	4.734	199	4.933
	Algemeen	4.734	199	4.933
	Bekostiging	236.796	4.842	241.638
	Jeugd, Welzijn en Sport	8.656	544	9.200
	Zorg	228.140	4.298	232.438
	Opdrachten	1.070	5	1.075
	Zorg	981	5	986
	Welzijn	89	0	89
	Bijdrage aan medeoverheden	9.913	1.058	10.971
	Overige	9.913	1.058	10.971
	Ontvangsten	31.574	5.026	36.600

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt in totaal met € 135,5 miljoen verlaagd. Dit wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Voor de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) wordt een bijdrage overgeboekt voor zowel de beleidsgelden als de uitvoeringskosten. Voor 2025 betreft dit tezamen ongeveer € 18,4 miljoen.

In 2024 is niet het volledige budget voor het NGF-project benut DUTCH. Door de 100% eindejaarsmarge op de NGF-projecten wordt het budget nu met € 5 miljoen verhoogd. Zo blijven de middelen beschikbaar voor DUTCH. De middelen zullen ingezet worden voor vertraagde kosten programmamanagement (€ 0,5 miljoen) en ontwikkeling modules (€ 4,5 miljoen).

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het subsidie budget voor opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt met € 11,1 miljoen verlaagd.

3. Informatiebeleid

Opdrachten

Informatiebeleid

Om de doelstellingen te kunnen realiseren wordt € 77,6 mijloen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling naar 2027 en 2028 geschoven. Dit betreft de trajecten PGO, Beeldbeschikbaarheid, Generieke Functies, Identificatie en Authenticatie stimulering, Leveranciersmanagement Zorg en ICT markt, Landelijk dekkend netwerk, Eenheid van Taal en Techniek en EHDS.

De middelen voor gegevensuitwisseling worden voor een deel op andere instrumenten of artikelen binnen de VWS-begroting gerealiseerd. Daarom wordt het opdrachtenbudget met € 20,2 miljoen verlaagd.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het opdrachten budget voor informatiebeleid met € 100,5 miljoen verlaagd.

4. Inrichting zorgstelsel

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

CAK

Het budget voor het CAK wordt met circa € 5 miljoen verhoogd ten behoeve van implementatiekosten van het wetsvoorstel Wet vervanging abonnementstarief Wmo 2015. Hierbij wordt het abonnementstarief vervangen door een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage (ivb).

Tezamen met loon- en prijsindexatie en kleinere mutaties wordt het budget van het CAK met € 11,5 miljoen verhoogd.

3.5. Artikel 5 Jeugd

Art.	Verplichtingen	207.463	– 4.268	203.195
	Uitgaven	201.913	– 4.268	197.645
5.30	Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel	201.913	– 4.268	197.645
	Subsidies (regelingen)	155.369	– 54.804	100.565
	Kennis en informatiebeleid	14.606	1.240	15.846
	Jeugdbeleid	108.420	– 57.314	51.106
	Jeugdstelsel	32.343	1.270	33.613
	Opdrachten	10.953	– 785	10.168
	Kennis en informatiebeleid	2.572	0	2.572
	Jeugdbeleid	7.739	– 785	6.954
	Jeugdstelsel	642	0	642
	Bijdrage aan agentschappen	1.586	70	1.656
	Overige	1.586	70	1.656
	Bijdrage aan medeoverheden	34.005	51.251	85.256
	Overige	34.005	51.251	85.256
	Ontvangsten	2.400	0	2.400

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Jeugdbeleid

Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Dit bedraagt € 51,7 miljoen in 2025. Daarnaast vindt er een kasschuif plaats van middelen voor open residentieel van 2025 naar 2026 en 2027. In totaal bedraagt deze kasschuif € 16,4 miljoen. Tot slot wordt het budget bij tegemoetkomingsmiddelen kinderopvangkosten pleegzorg in 2025 met € 10,7 miljoen verhoogd.

Bijdrage aan medeoverheden

Overige

Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Deze mutatie bedraagt € 51,7 miljoen in 2025.

3.6. Artikel 6 Sport en bewegen

Art.	Verplichtingen	415.982	2.842	418.824
	Uitgaven	463.022	2.842	465.864
6.40	Sport verenigt Nederland	463.022	2.842	465.864
	Subsidies (regelingen)	209.095	3.979	213.074
	Sportakkoord	119.097	1.078	120.175
	Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties	74.272	2.750	77.022
	Kennis en innovatie	15.726	151	15.877
	Inkomensoverdrachten	18.375	911	19.286
	Financiële voorziening topsporters	18.375	911	19.286
	Opdrachten	5.827	– 2.233	3.594
	Sportakkoord	5.555	– 2.414	3.141
	Kennis en innovatie	250	160	410
	Overige	22	21	43
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	4.677	185	4.862
	Dopingautoriteit	4.677	185	4.862
	Bijdrage aan medeoverheden	224.475	0	224.475
	Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties	224.475	0	224.475
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	500	0	500
	Dopingbestrijding	500	0	500
	Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken	73	0	73
	Sportakkoord	73	0	73
	Ontvangsten	93.627	0	93.627

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Het verplichtingen- en uitgavenbudget op artikel 6 wordt met € 2,8 miljoen verhoogd. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.

3.7. Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II

Art.	Verplichtingen	204.944	8.626	213.570
	Uitgaven	205.310	8.626	213.936
7.10	De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII	27.523	451	27.974
	Subsidies (regelingen)	26.415	451	26.866
	Nationaal Comité	6.219	– 60	6.159
	Nationale herinneringscentra	3.136	134	3.270
	Herinnering Indisch Molukse Doelgroep	3.405	36	3.441
	Zorg- en dienstverlening	7.222	167	7.389
	Overige	6.433	174	6.607
	Bekostiging	400	0	400
	Overige	400	0	400
	Opdrachten	482	0	482
	Overige	482	0	482
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	226	0	226
	Overige	226	0	226
7.20	Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII	177.787	8.175	185.962
	Inkomensoverdrachten	167.398	7.767	175.165
	Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen	167.398	7.767	175.165
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	10.389	408	10.797
	Sociale Verzekeringsbank	9.769	383	10.152
	Pensioen- en Uitkeringsraad	620	25	645
	Ontvangsten	3.339	0	3.339

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering aan inkomensslachtoffers. Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget met € 8,6 miljoen verhoogd.

2. Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII

Inkomensoverdrachten

Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen

In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering aan inkomensslachtoffers.

3.8. Artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen

Art.	Verplichtingen	7.786.866	24.678.983	32.465.849
	Uitgaven	7.786.866	20.150.183	27.937.049
8.10	Tegemoetkoming specifieke kosten	7.786.866	– 321.417	7.465.449
	Inkomensoverdrachten	7.786.866	– 321.417	7.465.449
	Zorgtoeslag	7.698.917	– 321.417	7.377.500
	Tegemoetkoming specifieke kosten	87.949	0	87.949
8.40	Rijksbijdragen	0	20.471.600	20.471.600
	Bekostiging	0	20.471.600	20.471.600
	Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-	0	3.397.700	3.397.700
	Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)	0	6.073.900	6.073.900
	Bijdrage Wlz	0	11.000.000	11.000.000
	Ontvangsten	659.200	– 42.400	616.800

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Allereerst is de naam van dit artikel veranderd van «Tegemoetkomingen specifieke kosten» in «Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen». Daarnaast is een nieuw artikelonderdeel toegevoegd: «8.40 Rijksbijdragen».

Verplichtingen

De verplichtingen op dit artikel zijn gestegen in verband met de overheveling van de Rijksbijdragen van artikel 2 en 3 naar artikel 8. De verplichtingen hebben grotendeels betrekking op de rijksbijdragen die worden betaald in 2026. De verplichting hiervoor wordt eind 2025 aangegaan. Het verplichtingenbedrag op artikel 8 is daarom hoger dan de uitgaven in 2025. Het verschil is in lijn met de stijging van de rijksbijdragen in 2026.

1. Tegemoetkoming specifieke kosten

Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag

De uitgavenraming is op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau verlaagd met € 321,4 miljoen.

4. Rijksbijdragen

De middelen op dit artikelonderdeel stonden voorheen op artikel 2 en 3. Ze zijn verplaatst naar artikel 8 omdat de aard en de omvang van de Rijksbijdragen aan het Zorgverzekeringsfonds en het Fonds langdurige zorg het beeld op artikel 2 en 3 vertroebelden. De Rijksbijdragen zijn namelijk geen comptabele uitgaven, maar betreffen in de begroting een administratieve weergave van financiering van de zorg en zijn niet amendeerbaar. De zorgtoeslag is onderdeel van het inkomstenkader en betreft daarom ook geen comptabele uitgaven. Door de overheveling van de Rijksbijdragen naar artikel 8 zijn alle niet-comptabele uitgaven in één artikel samengebracht.

Door deze technische wijziging kan meer inzicht worden gegeven in de hoogte van de Rijksbijdragen zelf en in de overgebleven budgetten op artikel 2 en 3.

Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-

De geraamde uitgaven voor de Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18- bedraagt € 3,4 miljard. De rijksbijdrage wordt vastgesteld op het bedrag dat wordt geraamd in de ontwerpbegroting en wordt gedurende het jaar niet meer bijgesteld.

Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

Op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau van de omvang van de heffingskortingen wordt het budget in 2025 met € 25,0 miljoen verhoogd. De totale geraamde uitgaven voor de BIKK komen uit op € 6,1 miljard.

Bijdrage Wlz

De bijdrage Wlz dient er toe om te voorkomen dat er in het Fonds langdurige zorg een tekort ontstaat. Op basis van de actuele ramingen van de inkomsten en uitgaven van het fonds is de verwachting dat een lagere bijdrage Wlz nodig is om een tekort te vermijden. Daarom wordt het budget in 2025 met € 1,0 miljard verlaagd. Daarmee komen de totaal geraamde uitgaven voor de bijdrage Wlz uit op € 11,0 miljard.

Ontvangsten

Op basis van de actuele raming wordt er voor € 42,4 miljoen minder terugontvangsten verwacht van eerder toegekende zorgtoeslag.

4. Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 9 Algemeen

Art.	Verplichtingen	52.842	1.941	54.783
	Uitgaven	61.243	1.941	63.184
9.10	Internationale samenwerking	14.675	103	14.778
	Bijdrage aan agentschappen	1.687	0	1.687
	Overige	1.687	0	1.687
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	12.988	103	13.091
	World Health Organization	4.648	0	4.648
	EMA	3.861	0	3.861
	Overige	4.479	103	4.582
9.30	Eigenaarsbijdrage	41.568	1.838	43.406
	Bijdrage aan agentschappen	41.568	1.838	43.406
	Eigenaarsbijdrage RIVM	41.568	1.838	43.406
9.40	Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties	5.000	0	5.000
	Garanties	5.000	0	5.000
	Overige	5.000	0	5.000
	Ontvangsten	20.816	0	20.816

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Het verplichtingen en uitgavenbudget op artikel 9 worden met € 1,9 miljoen verhoogd. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.

4.2 Artikel 10 Apparaat Kerndepartement

Art.	Verplichtingen	621.727	33.772	655.499
	Uitgaven	634.004	34.279	668.283
10.30	Kerndepartement	460.765	28.470	489.235
	Personele uitgaven	370.823	35.287	406.110
	Eigen personeel	269.085	23.883	292.968
	Eigen personeel	2.367	0	2.367
	Externe inhuur	96.415	6.298	102.713
	Inhuur deskundigen	0	2.000	2.000
	Overige	2.956	3.106	6.062
	Materiële uitgaven	89.942	– 6.817	83.125
	ICT	13.202	– 6.346	6.856
	Bijdrage SSO's	63.493	2.007	65.500
	Overige	13.247	– 2.478	10.769
10.40	Inspecties	128.002	4.777	132.779
	Personele uitgaven	104.014	4.777	108.791
	Eigen personeel	99.986	4.703	104.689
	Externe inhuur	3.743	59	3.802
	Overige	285	15	300
	Materiële uitgaven	23.988	0	23.988
	ICT	12.522	0	12.522
	Bijdrage SSO's	3.910	0	3.910
	Overige	7.556	0	7.556
10.50	SCP en Raden	45.237	1.032	46.269
	Personele uitgaven	36.044	1.001	37.045
	Eigen personeel	32.112	979	33.091
	Externe inhuur	3.932	22	3.954
	Materiële uitgaven	9.193	31	9.224
	ICT	2.178	0	2.178
	Bijdrage SSO's	1.365	0	1.365
	Overige	5.650	31	5.681
	Ontvangsten	11.971	0	11.971

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor apparaatsuitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd met € 33,7 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling van circa € 27,8 miljoen.

3. Kerndepartement

Eigen personeel

Het budget voor personele uitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd met € 23,9 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling van circa € 14,4 miljoen.

4.3. Artikel 11 Nog onverdeeld

Art.	Verplichtingen	259.451	– 259.451	0
	Uitgaven	259.451	– 259.451	0
11.4	Nog onverdeeld	259.451	– 259.451	0
	Nog te verdelen	259.451	– 259.451	0
	Loonbijstelling	181.424	– 181.424	0
	Prijsbijstelling	28.027	– 28.027	0
	Overige	50.000	– 50.000	0
	Ontvangsten	0	0	0

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Nog te verdelen

Loonbijstelling

Deze mutatie betreft de doorverdeling van de loonbijstelling tranche 2025 naar de desbetreffende beleidsartikelen.

Prijsbijstelling

Deze mutatie betreft de doorverdeling van de prijsbijstelling tranche 2025 naar de desbetreffende beleidsartikelen.

Overige

Bij de Voorjaarsnota 2025 is een eenmalige reservering van € 50 miljoen voor 2025 getroffen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-miltairen en ambtenaren in Nederlands-Indië. In de uitvoering is het niet mogelijk gebleken om in 2025 de backpay mogelijk te maken. Daarom wordt € 50 miljoen doorgeschoven naar 2026.

---

1. Stemmingen | Tweede Kamer der Staten-Generaal↩︎

2. Stemmingen | Tweede Kamer der Staten-Generaal↩︎