Hoe moeten gemeenten de passage in de septembercirculaire lezen waarin een relatie wordt gelegd tussen dit compensatiebedrag en een mogelijke besteding ervan aan jeugdzorg? Betekent dit dat het bedrag dan in feite twee keer aan jeugdzorg wordt uitgegeven?

De compensatie wordt toegevoegd aan de algemene uitkering van het gemeentefonds. De algemene uitkering is vrij besteedbaar voor gemeenten.

Geven de woorden ‘kunnen’ en ‘dan’ in de passage van de septembercirculaire voldoende mogelijkheden aan gemeenten om dit geld aan iets anders dan jeugdzorg te besteden, bijvoorbeeld en met name aan die zaken waaraan in de bewuste jaren minder kon worden besteed, juist door de financiële problematiek die de jeugdzorg met zich meebracht?

Zoals bij vraag 1 aangegeven. De compensatie wordt toegevoegd aan de algemene uitkering van het gemeentefonds. De algemene uitkering is vrij besteedbaar voor gemeenten.

Drukten de uitgaven voor de jeugdzorg waarvoor de gemeenten nu worden gecompenseerd in de jaren 2023 en 2024 in deze bovenstaande redenering (ook) op structurele uitgavenposten van de gemeenten?

Het is aan de individuele gemeente hoe deze in de jaren 2023 en 2024 een evenwicht op haar begroting en rekening hadden en of dit destijds heeft gedrukt op de structurele uitgaven van de desbetreffende gemeente. Voor 2025 tot en met 2027 is bij Voorjaarsnota 2025 in totaal circa 3 miljard euro cumulatief beschikbaar gekomen voor jeugdzorg en gemeenten, waarvan ook middelen voor de terugval in 2026 in het Gemeentefonds. Verder worden de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd versterkt op inhoud en beheersbaarheid en vanaf 2028 worden aanvullende maatregelen uitgewerkt.

Is deze eenmalige compensatie van de jeugdzorguitgaven door het Rijk nu een incidenteel bedrag dat door gemeenten alleen incidenteel mag worden besteed?

De toevoeging aan het gemeentefonds is inderdaad een incidenteel bedrag, Het is aan gemeenten hoe ze deze middelen besteden.