Preview document (🔗 origineel)

---

Arbeidsmigratie

Arbeidsmigratie

Aan de orde is het tweeminutendebat Arbeidsmigratie (CD d.d. 11/09).

De voorzitter:
Aan de orde is het tweeminutendebat Arbeidsmigratie. Ik heet de leden van de Kamer van harte welkom, evenals de minister in vak K. Ik nodig graag de eerste spreker van de zijde van de Kamer uit. Dat is de heer Neijenhuis van de fractie van D66. Gaat uw gang.

De heer Neijenhuis (D66):
Voorzitter, dank u wel. Normaal begin je een tweeminutendebat met een reflectie op het commissiedebat, maar deze mooie portefeuille heb ik overgenomen van mijn collega Anne-Marijke Podt. Laat ik dus in ieder geval haar dank overbrengen voor het fijne, constructieve debat van enkele maanden geleden. Er waren nog wel twee punten die om een uitspraak van de Kamer vragen.

De eerste gaat over de kennismigrantenregeling. Deze wordt aangescherpt en daar zijn we niet per se op tegen, maar het is wel een hele botte bijl. Niet voor niets roept een gigantische coalitie aan essentiële bedrijven op om dit niet te doen. Het leidt er bijvoorbeeld toe dat we mogelijk geen engineers meer uit Zuid-Afrika kunnen halen, terwijl deze cruciaal zijn voor het oplossen van de problemen op ons overbelaste stroomnet. Vandaar de volgende motie.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat grip op arbeidsmigratie vraagt om kritisch te kijken naar de kennismigrantenregeling, maar de gekozen aanscherping van het salariscriterium een botte bijl is;

verzoekt de regering om tot een slimmere aanpassing van de kennismigrantenregeling te komen dan het salariscriterium, bijvoorbeeld door te selecteren op basis van het belang voor maatschappelijke transities, tekortsectoren, en sectoren die substantieel bijdragen een het toekomstig verdienvermogen van Nederland,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:
Deze motie is voorgesteld door de leden Neijenhuis en Martens-America.

Zij krijgt nr. 172 (29861).

De heer Neijenhuis (D66):
Dan de tweede motie.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat veel EU-arbeidsmigranten wel een RNI-inschrijving hebben maar geen zorgverzekering, terwijl dit op basis van een RNI-inschrijving en loonstrook mogelijk is;

constaterende dat de evaluatie van de BRP-wijziging over de gemeentelijke plicht tot inschrijving op een briefadres nog niet met de Kamer is gedeeld;

verzoekt de regering deze evaluatie alsnog direct aan de Kamer te sturen, de uitkomsten met BZK te duiden en samen met VNG en ZN een verbeterplan op te stellen voor betere toegang tot en behoud van een zorgverzekering;

verzoekt de regering bij een RNI-inschrijving actief te wijzen op de verzekeringsplicht, begrijpelijke informatie te verstrekken over het afsluiten van een zorgverzekering en waar nodig ondersteuning te bieden;

verzoekt de regering met Zorgverzekeraars Nederland inzichtelijk te maken hoeveel mensen met een RNI-inschrijving in 2025 een zorgverzekering hebben, hiervoor een monitoringsysteem in te richten, en de Kamer hierover eind 2025 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:
Deze motie is voorgesteld door het lid Neijenhuis.

Zij krijgt nr. 173 (29861).

De heer Neijenhuis (D66):
Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel. Dan nodig ik graag mevrouw Martens-America uit van de fractie van de VVD voor haar bijdrage. Gaat uw gang.

Mevrouw Martens-America (VVD):
Dank, voorzitter. Ik heb wel een hele korte reflectie. Ik sluit me aan bij de woorden van de heer Neijenhuis. Ook de VVD-fractie heeft begrip voor het aanscherpen omdat er ook grip moet komen op arbeidsmigratie. Maar we hebben ook grote zorgen, die ook door het bedrijfsleven zijn gedeeld. Daarom heb ik de volgende motie.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat kennismigratie cruciaal is voor het behoud en het versterken van de concurrentiepositie van Nederland, maar dat er tegelijkertijd keuzes moeten worden gemaakt om die kennismigranten naar Nederland te halen waar de samenleving wat aan heeft;

constaterende dat het kabinet een aanscherping van de kennismigrantenregeling heeft verkend, waarin als belangrijkste maatregel een aanscherping van het looncriterium wordt genoemd;

overwegende dat deze aanscherping start- en scale-ups onevenredig hard treft, met name omdat zij vaak niet in staat zijn om werknemers het loon te betalen dat nodig is om in aanmerking te komen voor de kennismigrantenregeling;

verzoekt het kabinet om bij de uitwerking van de maatregelen de verhoging van het looncriterium opnieuw te bezien, en daarbij ook rekening te houden met de gevolgen voor start- en scale-ups,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:
Deze motie is voorgesteld door de leden Martens-America en Neijenhuis.

Zij krijgt nr. 174 (29861).

Mevrouw Martens-America (VVD):
Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel. Dan nodig ik graag mevrouw Tseggai van de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid uit voor haar bijdrage.

Mevrouw Tseggai (GroenLinks-PvdA):
Dank u wel, voorzitter. Ook ik kan niet reflecteren op het commissiedebat. Ik vervang namelijk mijn collega Patijn, die de diploma-uitreiking van haar dochter heeft. Vanaf deze plek: gefeliciteerd daarmee. Wij hebben één motie, over onderwijs voor kinderen van arbeidsmigranten. Die luidt als volgt.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat er in 2021 bijna 60.000 kinderen van EU-arbeidsmigranten in Nederland waren en zij behoefte hebben aan een onderwijsvorm waarin zij eerst de Nederlandse taal kunnen leren;

constaterende dat scholen met veel kinderen van Oost-Europese arbeidsmigranten, die voorheen veel kinderen uit Turkije en Noord-Afrika hadden, in de afgelopen jaren soms bijna de helft van het OA-geld voor begeleiding van leerlingen met een achterstand hebben moeten inleveren, terwijl deze kinderen minimaal dezelfde behoefte aan extra begeleiding hebben;

verzoekt de regering om voor de begrotingsbehandeling SZW met een voorstel te komen om de scholen met kinderen van arbeidsmigranten te helpen om passende ondersteuning te bieden en de druk op scholen te verlichten,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:
Deze motie is voorgesteld door de leden Tseggai en Patijn.

Zij krijgt nr. 175 (29861).

Dank u wel. Dan zijn we aan het einde gekomen van de termijn van de Kamer. De minister heeft aangegeven vijf minuten nodig te hebben om de appreciatie van de moties voor te bereiden, dus ik schors voor vijf minuten.

De vergadering wordt van 10.20 uur tot 10.23 uur geschorst.

De voorzitter:
Ik heropen de vergadering. Aan de orde is het tweeminutendebat Arbeidsmigratie. Wij zijn toegekomen aan de appreciatie van de moties. Ik geef graag de minister het woord.

Minister Paul:
Voorzitter, dank. Ik begin met de motie op stuk nr. 172, van de heer Neijenhuis van D66, mede namens de VVD. Die motie kan ik oordeel Kamer geven met de volgende interpretatie. Als ik de motie zo mag lezen dat we bij de uitwerking van de maatregelen nog eens goed kijken naar de verhoging van het salariscriterium, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven. De ideeën die zijn gewisseld tijdens het debat, maar ook alle geluiden en zorgen die breder vanuit de samenleving zijn gekomen, vanuit allerlei stakeholders, neem ik serieus. Die neem ik dus mee wanneer ik nog eens naar dat criterium ga kijken. Voor mij blijven de uitvoerbaarheid en de handhaafbaarheid van de regeling wel heel belangrijk. Maar volgens mij willen we hetzelfde, want ik vind het ongelofelijk belangrijk dat we blijven werken aan een goed vestigingsklimaat hier in Nederland en dat we niet de mensen die we heel hard nodig hebben, wegjagen. Dus met die kanttekening: oordeel Kamer.

De voorzitter:
Ik kijk even naar de indiener. Die knikt. Dan krijgt de motie op stuk nr. 172 de appreciatie oordeel Kamer.

Minister Paul:
De motie op stuk nr. 173, van de heer Neijenhuis van D66, moet ik het oordeel "ontijdig" geven. Dat heeft ermee te maken dat het ministerie van VWS samen met uiteenlopende partijen druk bezig is om de onverzekerdheid onder arbeidsmigranten terug te dringen. Er lopen een verkenning en een onderzoek. In het onderzoek wordt expliciet meegenomen welke aanvullende maatregelen er eventueel mogelijk zijn. Deze motie roept dus eigenlijk op tot iets waar we mee bezig zijn, althans een ander ministerie is daarmee bezig. Uw Kamer ontvangt hierover in het eerste kwartaal van 2026 een brief van VWS. De motie van de heer Neijenhuis loopt hier eigenlijk op vooruit. Ik vraag hem dus eigenlijk de motie aan te houden.

De voorzitter:
Ik kijk even naar de indiener.

De heer Neijenhuis (D66):
VWS is inderdaad al bezig. Alleen, VWS is volgens mij al heel lang bezig op het gebied van onverzekerden. Ik snap dat er een onderzoek loopt, maar dit zijn wel quick wins, waar je morgen mee zou kunnen beginnen. Ik ben een beetje bang dat het wel erg lang gaat duren als we tot het eerste kwartaal van 2026 wachten op een onderzoek en dan pas een keer in actie moeten gaan komen. Dit zijn volgens mij dingen waar je morgen mee zou kunnen beginnen. Ik ga de motie niet aanhouden en zou de minister toch in overweging willen geven om ermee aan de slag te gaan.

De voorzitter:
Het is aan de indiener om 'm in te dienen of aan te houden. Ik heb het vermoeden dat de indiener 'm gaat indienen. Dan hoor ik wel graag de appreciatie van de minister.

Minister Paul:
Dan moet ik 'm ontraden. Even voor de goede orde: het zou heel goed zo kunnen zijn dat een aantal maatregelen die in de motie worden genoemd, terugkomen in het onderzoek en dat daarop geacteerd wordt. Maar het zou ook zo kunnen zijn dat met reden wordt besloten dat andere maatregelen passender zijn. Ik vind het niet goed om daarop vooruit te lopen. Vandaar het oordeel "ontijdig". Als de motie wordt ingediend, moet ik 'm ontraden.

De voorzitter:
Dan blijft de appreciatie "ontijdig".

Minister Paul:
Ja, sorry.

De voorzitter:
Het was voor mij misschien ook een beetje vroeg na de dag van gisteren. Excuus. De appreciatie blijft "ontijdig".

Minister Paul:
Voorzitter. Dan ben ik bij de motie op stuk nr. 174, van mevrouw Martens-America, aanbeland. Die motie kan ik oordeel Kamer geven.

De voorzitter:
De motie op stuk nr. 174 krijgt oordeel Kamer.

Minister Paul:
Tot slot de motie van mevrouw Tseggai, van GroenLinks-PvdA, over kinderen van arbeidsmigranten. Ik weet dat mevrouw Tseggai het debat niet heeft gevoerd, maar ik heb in het debat aangegeven dat dit onderwerp bij het ministerie van OCW hoort. OCW kijkt op dit moment naar de herijking van de CBS-indicator die bepalend is voor dit onderwerp, het onderwijs voor kinderen van arbeidsmigranten. Deze motie moet ik ontraden, als die op deze manier wordt ingediend. Strikt genomen hoort de motie ook bij de begrotingsbehandeling van OCW. Wellicht kan daar nog een poging worden gewaagd, maar dan krijgt u de facto dezelfde appreciatie, want op dit moment is OCW hiermee bezig.

De voorzitter:
De motie op stuk nr. 175 wordt ontraden. Daarmee zijn we aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:
Over de ingediende moties wordt dinsdag gestemd.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.